Bizi Takip Edin

ASYA

Endonezya yarın başkanlık seçimlerine gidiyor, mevcut Savunma Bakanı Prabowo önde

Yayınlanma

Endonezyalılar 14 Şubat’ta (yarın) ülkenin bir sonraki başkanını seçerek dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesinin önümüzdeki beş yıldaki yönünü belirleyecek.

Seçimi kazanan kişi, anayasal olarak üçüncü bir dönem için aday olması yasak olan ve 10 yıllık görev süresinin ardından ekim ayında görevi bırakacak olan Devlet Başkanı Joko Widodo’nun yerine geçecek. Dünyanın en büyük doğrudan başkanlık oylamasında 204,8 milyondan fazla kişi oy kullanma hakkına sahip.

Anketlere göre Endonezya’da Savunma Bakanı Prabowo ilk turda seçimi kazanabilir

Adaylar kimler?

Savunma Bakanı 72 yaşındaki Prabowo Subianto başkanlık yarışında önde gidiyor. Prabowo, ordunun özel komutanlığında görev yapmış eski bir general ve merhum Endonezya Devlet Başkanı Suharto’nun eski damadı. Üç kez aday olan Prabowo, 2014 ve 2019 seçimlerinde Jokowi’ye karşı iki kez kaybettikten sonra, bu seçimde Jokowi’nin aday olamamasıyla şansını yeniden deniyor. Ayrıca bu kez Jokowi’nin desteğine de sahip. Jokowi’nin ekim ayında oğlu Gibran Rakabuming’i başkan yardımcılığına aday olarak göstermesinin ardından Prabowo’ya destek arttı.

Diğer aday 55 yaşındaki Ganjar Pranowo, eski bir Orta Java valisi ve Jokowi’nin de üyesi olduğu iktidardaki Endonezya Demokratik Mücadele Partisi’nin (PDI-P) üst düzey bir siyasetçisi. Prabowo gibi Ganjar’ın da seçildiği takdirde muhtemelen Jokowi’nin politikalarının çoğunu benimseyeceği düşünülüyor.

Bir diğer aday 54 yaşındaki Anies Baswedan ise Cakarta’nın eski valisi. Kendisi eski bir üniversite rektörü ve siyaset bilimci. Jokowi’nin ilk döneminde eğitim bakanı olarak görev yapmıştı. Ancak bir kabine değişikliğinde görevden alındıktan sonra muhalefete katıldı. Anies, Jokowi’nin politikalarından bir kopuş arayışında olduğu için kendisini Prabowo ve Ganjar’a alternatif olarak gösteriyor.

Yerel anketçi LSI Denny JA tarafından geçen hafta yayınlanan bir kamuoyu yoklamasına göre Prabowo %50,7’lik bir destek oranıyla önde giderken, Anies ve Ganjar %20’şerlik oranlarla geride kalıyor.

Ekonomi ön planda

Seçimin sonucunun Güneydoğu Asya’nın en büyük ekonomisinin büyüme stratejilerini şekillendireceği düşünülüyor.

Endonezya, elektrikli araç bataryalarında önemli bir girdi olan dünyanın en büyük nikel rezervlerine sahip. Jokowi, demir dışı metale olan talep arttıkça nikel cevheri ihraç etmek yerine nikeli yurt içinde işleme politikası izliyor. Prabowo ve Ganjar’ın seçilmeleri halinde bu yolda devam etmeleri muhtemel görülürken, Anies’in bu politikayı izleyip izlemeyeceği soru işareti.

Önemli bir tartışma da başkentin taşınması konusu. Jokowi’nin Endonezya’nın başkentinin taşınması projesine Anies karşı çıkıyor ve Endonezya’nın “başkana yeni bir ev sağlamaktan daha acil ihtiyaçları olduğunu” söyleyerek eleştirel yaklaşıyor.

Endonezya, 2045 yılında bağımsızlığının 100. yıldönümüne kadar yüksek gelir statüsüne ulaşmayı ve dünyanın ilk beş ekonomisinden biri olmayı hedefliyor. Bu hedefe ulaşmak için Endonezya ekonomisinin şu anda %5 civarında olan büyüme oranına kıyasla yılda %6 ila %7 arasında büyümesi gerekiyor. Dolayısıyla bir sonraki başkanın ekonomiyi ileriye taşımak için uygulayacağı politikalar büyük önem taşıyor.

Seçmenlerin beklentisi

Nikkei Asia’nın Indikator Politik Indonesia tarafından eylül ayında yapılan bir anketten aktardığına göre, temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının kontrol altında tutulması, katılımcıların %31’i tarafından bir sonraki başkan için en acil konu olarak gösterildi.

İstihdam yaratmak ve işsizliği azaltmak en çok dile getirilen ikinci sorun olurken, özellikle genç seçmenler iş güvenliği konusunda endişe duyuyor. Hükümet verileri ülkedeki işsizlik oranının 2020’deki zirvesinden geçtiğimiz Ağustos ayında %5,3’e gerilediğini gösteriyor. Ancak genç işçiler arasındaki işsizlik nispeten yüksek olup 2022’de 20 ila 24 yaş arasındakiler için %17 civarında.

Dış politika

Endonezya’daki başkanlık yarışı, yaklaşık 280 milyonluk büyük nüfusu ve dünyanın en kalabalık çoğunluğu Müslüman ülkesi olması nedeniyle uluslararası arenada dikkatleri üzerine çekiyor.

Gazze’deki savaşta birçok Endonezyalı İsrail’in saldırganlığına karşı çıkıyor. Her üç aday da Filistinlilere desteklerini ifade ederken, Prabowo seçilmesi halinde Filistin topraklarında bir büyükelçilik açmak da dahil olmak üzere Filistin’in bağımsızlığını destekleyeceğini söyledi.

Sonuçların ülkenin ABD ve Çin ile ilişkilerini nasıl etkileyeceği de merak ediliyor.

Japonya’daki Ritsumeikan Üniversitesi profesörü ve Endonezya siyaseti uzmanı Jun Honna Nikkei Asia’ya yaptığı açıklamada Prabowo’nun “güvenlik söz konusu olduğunda ABD ve Avrupa ile bağlarını güçlendireceğini”, Endonezya’nın Pekin ile diplomatik bağlarının ise “eskisi gibi devam edeceğini” söyledi.

ASYA

Xi, Jack Ma ve diğer Çinli iş liderlerinin katılacağı sempozyuma başkanlık edecek

Yayınlanma

Toplantı hakkında bilgi sahibi üç kişi Reuters’a, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in önümüzdeki hafta özel sektör duyarlılığını artırmak için aralarında Alibaba kurucu ortağı Jack Ma’nın da bulunduğu ülkenin iş dünyası liderlerinin katılacağı bir sempozyuma başkanlık etmeyi planladığını söyledi.

Xi, özel sektörle ilgili sempozyumlara nadiren başkanlık ediyor ve bu etkinlik, Başkan Donald Trump yönetimindeki ABD ile tırmanan gerilimden iç ekonomideki büyümenin yavaşlamasına kadar Çin’in iş dünyasının karşı karşıya olduğu zorlukların ortasında “güven verme” amacı taşıyor.

İki kaynak, girişimcilerin çoğunun teknoloji sektöründen olacağını ve Xi’nin onları Çin-ABD teknoloji savaşının yoğunlaştığı bir ortamda işlerini yurtiçinde ve yurtdışında büyütmeye teşvik etmesinin beklendiğini söyledi.

Reuters’a göre sempozyum muhtemelen pazartesi günü gerçekleştirilecek.

İki kaynak, teknoloji devi Tencent’in CEO’su Pony Ma’nın da sempozyuma katılacağını söyledi. Bir kaynak, akıllı telefon ve elektrikli araç üreticisi Xiaomi’nin CEO’su Lei Jun’un yanı sıra robotik şirketi Yushu Technology’nin kurucusu Wang Xingxing’in de katılmasının muhtemel olduğunu söyledi.

İki kaynağa göre bir Huawei Technologies yöneticisinin de katılması bekleniyor.

Bloomberg News, DeepSeek kurucusu Liang Wenfeng’in de katılacağını bildirdi. Yapay zeka girişimi, Batılı rakiplerinin çok altında bir maliyetle geliştirdiğini söylediği modellerle teknoloji dünyasını sarsmıştı.

DeepSeek’in kurucusu Liang’ın katılımı, start-up’ın küresel yapay zeka endüstrisinde yeni keşfedilen statüsünü daha da parlatacak. Geçtiğimiz ay Başbakan Li Qiang’ın ev sahipliğinde düzenlenen bir sempozyumda bir konuşma yapmıştı.

Xi uzun zamandır Çin’in yarı iletkenlerde kendi kendine yeterliliğe ulaşması gerektiğini vurguluyor ve ülkenin ekonomik kalkınmayı yönlendirmek için yapay zekayı kullanmasını istiyor. Washington çipler üzerinde uyguladığı ihracat kontrolleri ile bu çabayı engellemeye çalışıyor.

Okumaya Devam Et

ASYA

Alibaba, Apple’ın Çin’deki yapay zeka ortağı olacağını açıkladı

Yayınlanma

Alibaba’nın başkanı, Apple’ın Çin’de satılan yapay zeka özellikli iPhone modelleri için teknoloji sağlayacağını söyledi ve Çinli grubun hisselerinde bir ralliyi körükleyen yüksek profilli ortaklık raporlarını doğruladı.

Joe Tsai perşembe günü Dubai’de düzenlenen bir konferansta “Apple çok seçici davrandı. Çin’de bir dizi şirketle görüştüler ve sonunda bizimle iş yapmayı seçtiler,” dedi.

“Telefonlarını güçlendirmek için yapay zekamızı kullanmak istiyorlar, bu nedenle Apple gibi büyük bir şirketle iş yapabildiğimiz için çok şanslıyız ve son derece onurluyuz” dedi.

Amerikalı şirket, tüketicilerin eski modellerde çalışmayacak güçlü yeni özelliklere erişmek için akıllı telefonlarını yükseltecekleri iddiasıyla yapay zeka konusunda kendini yeniden keşfetmek için çalışıyor.

Ancak Apple, halka sunulan herhangi bir büyük dil modelinin yetkililer tarafından titiz bir test ve onay sürecinden geçmesi gereken Çin’de bu tür yetenekleri kullanıma sunma konusunda büyük engellerle karşılaştı.

Geçtiğimiz yıl Financial Times’a konuşan üst düzey bir Çinli düzenleyici, Apple’ın onay sürecini daha kolay atlatabilmesi için Çinli bir şirketle ortaklık kurması gerektiğini belirtmişti. Konuya aşina olan kişilere göre Apple, Baidu, ByteDance, Moonshot, Zhipu ve Tencent dahil olmak üzere Çin’in önde gelen yapay zeka oyuncularının birçoğuyla modelleri test etti ve ortaklıkları görüştü. DeepSeek’in modellerinin de test edildiği belirtildi.

Çin’in siber güvenlik gözlemcisi şimdiye kadar 300’den fazla yerli yapay zeka modelini kullanım için onayladı. Tsai, Apple’ın Çin dışındaki diğer şirketlerle yapay zeka ortaklıkları yapabildiğini, ancak Çin içinde, düzenleyici konular ve bunun gibi şeyler nedeniyle, yapay zeka geliştiren Çinli şirketlerle çalışmaları gerektiğini söyledi. “Gelecekte iş yaptığınız her yerde durumun böyle olacağını düşünüyorum; cihazlarınıza güç veren yerelleştirilmiş bir yapay zekaya sahip olmak isteyebilirsiniz” diye ekledi.

Apple Çin’de yeniden ivme yakalamaya çalışıyor

Apple’ın Çinli rakipleri, akıllı telefonlarda yapay zeka özelliklerini güçlü bir şekilde kullanıma sunarak iPhone üreticisini dezavantajlı duruma düşürdü.

Apple’ın Çin’deki işleri, devlet çalışanlarının büyük bir kısmının telefonlarını terk etmesine neden olan artan jeopolitik gerilimlerden de etkilendi.

Apple’ın en son mali çeyreğinde, kilit pazardaki satışlar bir önceki yıla göre yüzde 11 düşerek 18,5 milyar dolara ya da toplam gelirin yüzde 15’ine geriledi.

Alibaba’nın Hong Kong’da işlem gören hisseleri bu yılın başından itibaren yüzde 40’tan fazla yükseldi. Bu yılın başlarında yetenekleri ve düşük geliştirme maliyetleriyle küresel piyasaları şaşkına çeviren DeepSeek’in en yeni modelinin piyasaya sürülmesinin ardından yapay zeka modeli Qwen 2.5’in yeni bir sürümünü yayınlamasıyla ilk kez değer kazandı.  Alibaba yorum yapmayı reddetti. Apple ise yorum talebine hemen yanıt vermedi.

Okumaya Devam Et

ASYA

Çin’in açık kaynaklı yapay zekâsı Goku, OpenAI ve ABD’ye meydan okuyor

Yayınlanma

Çinli teknoloji şirketi ByteDance, görüntü ve video oluşturabilen gelişmiş yapay zekâ modeli Goku’yu piyasaya sürdü. Bu gelişme, OpenAI’ye ve ABD’nin yapay zekâ teknolojisindeki liderlik hevesine meydan okuyor.

Sam Altman için eğlenceli günler sona erdi; önce Elon Musk’ın düşmanca teklifi, şimdi de Goku. ByteDance, görüntü ve video üretimi için gelişmiş bir yapay zekâ modeli olan Goku’yu piyasaya sürdü.

Bu, OpenAI ve ABD gibi yapay zekâ teknolojisine erişimi güvence altına almayı amaçlayan hükümetler için yeni bir meydan okuma anlamına geliyor.

Fakat bu durum, işletmelerin “değer yaratma” bariyerini de düşürüyor.

Goku, metin istemlerinden yüksek kaliteli görseller üretiyor. Model, bilgi akışını iyileştirerek görüntü ve videoları daha akıcı ve doğru bir şekilde oluşturan bir yapay zekâ modeli türü olan doğrusal akış dönüştürücülerini kullanıyor.

Açık kaynak modeller yükselişte

Goku, Llama ve DeepSeek gibi açık kaynaklı bir yapay zekâ modeli. Bu, dünya çapındaki birçok işletme ve yeni girişim için iyi haberken, OpenAI için kötü bir haber. Zira en iyi modele sahip olmanın uzun vadeli başarıyı garanti etmediği açıkça görülüyor.

Bu durum, model “düzenlemesinin” ABD’nin öngördüğü gibi işlemeyeceği beklentisini de güçlendiriyor.

Goku, kendisinden önceki diğer modeller gibi, üretim maliyetini düşürüyor.

Goku ve Sora gibi modeller, yaratıcı içerikler oluşturabiliyor. Fakat asıl değer, işletmelerin yapay zekâ tarafından üretilen video, metin ve görüntüleri nasıl entegre edip kullandıklarında yatıyor.

Öte yandan Goku’nun yükselişi, ABD’nin yapay zekâ alanındaki hakimiyetinin artık garanti olmadığını gösteriyor.

Çinli şirketler hızla ilerliyor, yapay zekâ okuryazarlığına ve uygulamalarına önem veriyor.

Bir zamanlar rakipsiz olan OpenAI, artık şiddetli bir rekabetle karşı karşıya. En iyi yapay zekâ modeline sahip olmak artık yeterli değil.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English