IMF, 2025’ten itibaren Rusya ekonomisinin büyüme hızının neredeyse üç kat yavaşlayacağını ve uzun vadede bu gerilemenin devam edeceğini öngördü.

Uluslararası Para Fonu (IMF) ekonomistlerine göre, 2025’ten itibaren Rusya’nın gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) büyüme oranı neredeyse üç kat yavaşlayacak ve sonraki yıllarda da bu düşüş devam edecek.

Tahminlere göre, Rusya ekonomisi bu yıl yüzde 3,6, gelecek yıl ise yalnızca yüzde 1,3 oranında büyüyecek. IMF’nin ekim ayı tahmininde, 2029 yılına kadar büyüme oranının yüzde 1,2’ye kadar düşeceği öngörülüyor.

IMF verilerine göre, Rusya gelecek yıl gelişmiş ülkelerin ortalamasına kıyasla üçte bir oranında (yüzde 1,8), gelişmekte olan ülkelerden ise (yüzde 4,2) üç kat daha yavaş büyüyecek.

Ülke ekonomisi, Çin’in büyüme hızının 3,5 kat gerisinde kalacak (Çin için yüzde 4,5 büyüme öngörülüyor) ve Hindistan’ın beş kat gerisinde (yüzde 6,5) büyüme performansı sergileyecek.

IMF, Rusya’daki “sert yavaşlamanın” nedenini özel tüketim ve yatırım büyümesindeki düşüşün yanı sıra, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 2,5 milyon olarak tahmin ettiği işgücü açığına bağlıyor.

Ayrıca fon, petrol fiyatlarının bu yıl varil başına ortalama 81,29 dolardan, gelecek yıl 72,84 dolara düşeceğini tahmin ediyor.

2022’de, Rusya’nın GSYİH’si yalnızca yüzde 1,2 oranında düştü; bu, hükümetin başlangıçta öngördüğünden beş kat daha azdı.

2023’te Rosstat, durgunluğu tamamen telafi eden bir büyüme kaydetmeye başladı: Resmi istatistiklere göre geçen yıl ekonomi yüzde 3,6 büyüdü ve bu yılın ocak-ağustos döneminde yüzde 4,2 arttı.

Bloomberg Economics‘in Rusya ekonomisti Aleksandr İsakov, ekonominin “mali teşvikler” tarafından desteklendiğini belirtiyor.

2022–24 dönemi için hükümet, savunma sanayii şirketlerine büyük miktarda para aktararak ve savaşa katılmayı kabul eden sözleşmeli askerlere cömert ikramiyeler dağıtarak milli bütçesi altında yaklaşık 20 trilyon ruble harcadı.

Ancak İsakov, bu mali teşviklerin etkisinin zirveye ulaştığına inanıyor: İnşaat ve taşımacılık navlun ciroları 2024’ün başından itibaren durgunlaşmaya başladı ve askeri üretim artmaya devam etse de bu artış sivil endüstrilerdeki düşüşü zar zor dengeleyebiliyor.

Öte yandan Finlandiya Bankası Gelişmekte Olan Ekonomiler Enstitüsü (BOFIT) uzmanları, büyümenin sürdürülebilmesi için yatırıma ihtiyaç olduğunu, ancak Moskova’nın yalnızca savaşla doğrudan bağlantılı sektörlere öncelik vermeye kararlı olduğunu vurguluyor.

Chicago Üniversitesi profesörü Konstantin Sonin ise, “Askeri üretime yapılan yatırımlar ve aynı anda piyasa kurumlarının dağıtılması, ekonomiyi kısa vadede güçlendirebilir, ancak uzun vadede Rusya’nın iktisadi kalkınma beklentilerine karşı adeta bir saatli bombaya dönüşüyor,” diyor.

Rusya ekonomisinin geleceği

Çin ve Vietnam’dan bazı bankalar, 1 Eylül 2024 itibarıyla yabancı bankaların Rusya’da şube açmasına izin veren yeni yasa kapsamında, Rusya’da faaliyete geçmeye hazırlanıyor. Bu hamle, uluslararası ödemelerde alternatif bir kanal oluşturmayı hedefliyor.

Rusya Devlet Duması Finans Piyasası Komitesi Başkanı Anatoliy Aksakov, Çin’in “birinci kademe” kategorisinde olmayan bazı bankaları ve Vietnam’daki kredi kuruluşlarının Rusya’da şube açma planları olduğunu duyurdu.

Aksakov, Duma’nın yaz aylarında kabul ettiği ve 1 Eylül 2024 tarihinden itibaren yabancı bankaların Rusya’da şube açmasına izin veren yasayı hatırlattı.

Bu düzenlemeyle Rusya, uluslararası ödemeler için alternatif bir kanal oluşturmayı hedefliyor.

Rusya makamları, öncelikli olarak dost ülkelerin bankalarına güveniyor. Ancak yasa, “dost olmayan” ülkelere yönelik herhangi bir kısıtlamayı içermiyor.

Salı günü T-Bank’ın düzenlediği bir konferansta konuşan Aksakov, “Çinli bankalar aktif olarak sinyal veriyor, ayrıca Vietnam’dan bazı bankaların Rusya’da faaliyete geçmeye hazır olduğuna dair bilgi aldık,” ifadelerini kullandı.

Bu yılın başlarında, Rusya ve Çin hükümetleri, iki ülke arasındaki ticaretin sorunsuz bir şekilde yürütülmesi için takas kanallarını geliştirme ve yeni banka şubeleri açma konusunda anlaşmaya varmışlardı.

Çin-Rusya ödemeler sorunu

Yulya Navalnaya, Rusya’ya döndüğü takdirde devlet başkanlığı seçimlerinde aday olacağını açıkladı ve ülkeye dönmesinin ancak Vladimir Putin’in iktidardan ayrılmasıyla mümkün olabileceğini belirtti.

Ölen Rus muhalif Aleksey Navalnıy’ın eşi Yulya Navalnaya, ülkesine döndüğü takdirde Rusya’daki devlet başkanlığı seçimlerinde aday olacağını açıkladı.

Navalnaya, yaptığı açıklamada, “Amacım, ülkedeki değişimi mümkün kılmak ve hızlandırmak. Eğer Rusya’ya dönersem, devlet başkanı adayı olarak seçimlere katılacağım,” dedi.

Ancak, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in iktidarda olduğu sürece ülkeye dönme ihtimalinin bulunmadığını da vurguladı.

Navalnaya, tutuklanma korkusu nedeniyle eşinin cenazesi için bile Rusya’ya gelemediğini öne sürdü.

Temmuz ayında, Moskova’nın Basmanniy Mahkemesi, Navalnaya’yı aşırılık yanlısı bir örgüte katılmakla suçlayarak gıyabında tutuklama kararı aldı. Mahkeme, Navalnaya’nın Rusya’ya döndüğü veya ülkede gözaltına alındığı andan itibaren iki ay süreyle tutuklu kalmasına hükmetti.

Navalnaya, BBC‘ye verdiği mülakatta, Rusya’da acil bir değişimin nasıl gerçekleştirilebileceği konusunda bir “sihirbaz” olmadığını ve bunun sırrını bilmediğini itiraf etti.

Navalnaya, “Eğer büyük bir değişikliği tek seferde gerçekleştiremiyorsanız, her gün küçük bir şey yapın. Ne kadar çok insan bunu yaparsa, değişim o kadar hızlı gelecektir,” ifadelerini kullandı.

Rusya’daki muhalefetin zor bir dönemden geçtiğini, pek çok muhalifin sürgünde olduğunu ve depresyonla mücadele ettiğini kaydeden Navalnaya, “Ben öyle değilim. Hayatımda başıma gelen tüm korkunç olaylara rağmen, er ya da geç her şeyin değişeceğine inanıyorum,” diye konuştu.

Ayrıca, sürgündeki muhalefetin Putin’le mücadele etmek yerine sadece birbirleriyle çatıştığı yönündeki görüşlere katılmadığını dile getiren Navalnaya, “Demokratik bir ülkede yaşıyorsunuz, farklı siyasi partileriniz var ve iktidar için rekabet ediyorlar. Bizde de durum farklı değil. Vladimir Putin’in muhalifleri bile farklı görüşlere ve hedeflere sahip olabilir. Siyasetçilerin birbirleriyle rekabet etmesi normaldir,” diye ekledi.

Daha önce The Times gazetesine verdiği mülakatta Navalnaya, eşinin onun siyasetten uzak durmasını istediğini belirterek, “Ama başka seçeneğiniz olmadığını anladığınızda, elbette sessiz kalabilirsiniz. Ancak ben bunu yapamam. Rusya için bu mücadeleden asla vazgeçmeyeceğim,” demişti.

Rus muhalif Navalnıy, cezaevinde hayatını kaybetti