2024 yılında Afganistan, Rusya’dan un ithalatında lider ülke olarak öne çıktı ve bir önceki yıla göre alımlarını ikiye katladı. Rusya, Afganistan’la ilişkilerini güçlendirme çabaları kapsamında Taliban yönetimiyle ticaretini artırıyor.

Rusya’nın tarım ürünleri ihracatıyla ilgilenen devlet kurumu Agroeksport tarafından yapılan açıklamaya göre, Afganistan 2024 yılında Rus unu ithalatında lider konuma yükseldi.

Afganistan’ın ithalat hacmi bir önceki yıla kıyasla iki kat artarak yaklaşık 80 milyon dolara ulaştı. Afganistan’ın yanı sıra Çin ve Türkmenistan da Rus unu ithalatında üst sıralarda yer aldı.

Agroeksport verilerine göre, 2024 yılında Rusya’nın buğday ve buğday-çavdar unu ihracatı toplam 300 milyon doları buldu. Bu rakam, bir önceki yıla göre yüzde 3’lük bir değer artışı ve yüzde 7’lik bir hacim artışı anlamına geliyor.

Afganistan, kendi üretim kapasitesinin yetersizliği nedeniyle iç talebi karşılamakta zorlanıyor. Bu durum, ülkenin ithalat oranlarını artırmasına yol açtı.

Aynı zamanda, Rusya ile Taliban yönetimi arasındaki siyasi ve iktisadi ilişkilerin güçlendirilmesi de bu ticaret hacmindeki artışı etkileyen önemli faktörlerden biri olarak görülüyor.

Aralık 2024’te Moskova, Taliban yönetimiyle ilişkileri geliştirme amacıyla önemli bir adım attı.

Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma, Taliban’ı yasaklı terör örgütleri listesinden çıkarmayı öngören bir yasayı kabul etti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, bu adımın gerekçelerini açıklarken, Taliban’ın Afganistan üzerindeki kontrolünü vurgulayarak iş birliğinin kaçınılmaz olduğunu belirtti.

Zaharova, uyuşturucu ticareti, terörizm ve suç faaliyetleriyle mücadele gibi pek çok kritik konuda Taliban yönetimiyle iş birliğinin zorunlu olduğunu ifade etti.

Rusya Devlet Dumasından Taliban kararı

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova ve Kiev arasında müzakerelerin yeniden başlaması için uygun koşulların oluşmadığını açıkladı. Peskov, Devlet Başkanı Putin’in, Ukrayna ile barış görüşmeleri için ön koşul koymadığını ancak müzakerelerin “sahadaki gerçekler” temelinde yapılması gerektiğini vurguladığını belirtti.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova ile Kiev arasındaki müzakerelerin yeniden başlaması için herhangi bir ön koşulun bulunmadığını ancak şu anda uygun bir zeminin mevcut olmadığını belirtti.

Peskov, Ukrayna tarafının müzakerelerden kaçındığını vurguladı.

TASS ajansının aktardığına göre Peskov, düzenlediği basın toplantısında güvenlik garantilerinin Rusya ile Ukrayna arasındaki barış müzakerelerinin bir parçası olup olmayacağına dair soruyu yanıtladı ve “Bu konu, Ukrayna ihtilafının çözümüne dair bütüncül yaklaşımın ayrılmaz bir parçasıdır ve bu genel temanın unsurlarından biridir,” ifadelerini kullandı.

Putin: Barış görüşmeleri için ön koşul yok

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 19 Aralık 2024’te yaptığı açıklamada, ülkesinin müzakereler için herhangi bir ön koşul belirlemediğini ancak görüşmelerin Mart 2022’deki İstanbul mutabakatı ve sahadaki gerçekler ışığında yürütülmesi gerektiğini ifade etmişti.

Ayrıca Putin, Ukrayna ile herhangi bir anlaşmanın yalnızca “meşru bir lider” ile yapılabileceğini kaydetmişti.

Putin, mevcut durumda Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in Moskova nezdinde meşru kabul edilmesi için 2024 yılı mayıs ayında yapılması gereken başkanlık seçimlerinden geçmesi gerektiğini dile getirmişti. Putin’e göre, Ukrayna’da şu anda meşru lider olarak Ruslan Stefançuk öne çıkıyor.

Bu süreçte, ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump ile Vladimir Putin arasında bir görüşme hazırlığı yapıldığı bildirildi.

Trump, 9 Ocak’ta yaptığı açıklamada bu görüşmenin gerçekleşeceğini duyurmuştu. Trump’ın ulusal güvenlik danışmanı Mike Waltz ise 12 Ocak’ta yaptığı açıklamada, “Herkes bu çatışmanın diplomatik bir şekilde sona ermesi gerektiğini biliyor,” ifadelerini kullandı.

Ukrayna ordusunun TürkAkım gaz boru hattına gaz sağlayan Rusya’nın Russkaya kompresör istasyonuna insansız hava araçlarıyla saldırı girişiminde bulunduğu bildirildi. Rusya Savunma Bakanlığı, saldırının püskürtüldüğünü ve gaz akışının normal şekilde sürdüğünü açıkladı.

Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna ordusunun insansız hava araçlarıyla (İHA) TürkAkım gaz boru hattına gaz sağlayan Russkaya kompresör istasyonuna saldırı girişiminde bulunduğunu açıkladı.

Açıklamada, saldırının 11 Ocak’ta gerçekleştiği ve hava savunma sistemleri tarafından dokuz İHA’nın düşürüldüğü belirtildi. Ancak düşen enkazların, gaz ölçüm istasyonu binasında ve ekipmanında küçük çaplı hasara yol açtığı kaydedildi.

Olayda istasyon çalışanlarından yaralanan olmadığı bildirildi.

Doğalgaz akışı normal seyrinde devam ediyor

Bakanlık, enkazın neden olduğu hasarın Gazprom ekipleri tarafından hızlı bir şekilde giderildiğini ve gaz akışının normal şekilde devam ettiğini duyurdu.

Russkaya kompresör istasyonunun, Krasnodar bölgesindeki Anapa ilçesinde, Karadeniz kıyısına yaklaşık 5 kilometre mesafede yer aldığı ifade edildi. Gazprom verilerine göre, 2020 yılı itibarıyla istasyonda her biri 32 MW gücünde yedi gaz pompalama ünitesi bulunuyor.

1 Ocak itibarıyla, Rus gazının Batı ve Orta Avrupa’ya Ukrayna üzerinden taşınmasını sağlayan beş yıllık anlaşma sona erdi. Kiev yönetimi, bu anlaşmayı uzatmayı reddetti.

Kuzey Akım boru hatlarındaki patlamalar ve Yamal-Avrupa hattının durdurulmasının ardından, Rus gazının Avrupa’ya ulaşmasını sağlayan tek güzergâh TürkAkım olarak kaldı.

Putin: LNG ihracatı artacak

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’nın gaz transitinden çekilmesinin ardından Rusya’nın boru hattı taşımacılığı yerine sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatına ağırlık vereceğini ifade etti.

Putin, “Bu ürün dünya pazarlarında talep görüyor. Bu alandaki varlığımızı artırmaya devam edeceğiz,” ifadelerini kullandı.