Rusya
Rusya’da peçe yasağı tartışmaları: Kim, ne diyor?

Rusya Federasyonu’na bağlı Dağıstan Cumhuriyeti Müftülüğü, ülkede peçenin yasaklanmasına ilişkin fetvasını önümüzdeki günlerde çıkaracak. Söz konusu karar, 1 Temmuz’da Dağıstan Müftüsü Ahmed Abdulayev tarafından, Devlet Başkanı Sergey Melikov’un sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle yaptığı halka açık bir toplantıda duyuruldu.
Abdulayev, toplantıda “Peçenin yasaklanması için bir fetva çıkaracağız,” dedi. Müftü, ayrıca bu kararından dolayı kamuoyundan gelecek kınamaları da göğüslemeye hazır olduğunu belirtti.
Melikov, geçtiğimiz hafta Halk Meclisi oturumunda peçe yasağı lehine konuşmuştu. Melikov, “Kafkas halklarına özgü olmayan bu kıyafet, erkeklere başörtüsünün arkasına saklanma ve kadınlara da yasaklı eşyaları taşıma fırsatı veriyor. Teröristlerin gizlenmesi açısından ben de buna karşıyım,” dedi.
Bununla birlikte Melikov, “Radikalizmin gelişmesi için hiçbir neden yok” diye de ekledi.
Ardından Melikov’un açıklamaları daha ılımlı oldu. Telegram kanalında yaptığı paylaşımda, Dağıstan’ın 23 Haziran’da Mahaçkale ve Derbent’te gerçekleştirilen saldırılar nedeniyle tacize maruz kaldığına işaret ederek şunları kaydetti: “Bizi radikalizmle suçluyorlar, suçluları tüm inananlarla karıştırıyorlar, peçelerde terör işaretleri görüyorlar, kamuoyu önünde fütursuzca, hatta tehlikeli yorumlar yapıyorlar.”
‘Ters tepebilir’
Vedomosti gazetesine konuşan Rus siyaset bilimci Aleksandr Kınev, yerel makamların yüzü gizleyen kıyafetleri yasaklayarak, kolluk kuvvetlerinin faaliyetleri kamuya açık olmadığı için terörle mücadele konusundaki çalışmalarını göstermek istediklerini kaydetti.
Kınev’e göre radikal akımların ortaya çıkmasının nedeni eğitim, sosyal yardım çalışmaları ve gençlerin istihdamı ve dini gereçlerin yasaklanması ‘daha ziyade bunların siyasete alet edilmesine’ yol açıyor.
Islam Today‘in aktardığına göre mayıs ayı sonunda Tataristan Müftüsü Kamil Samigullin, olası bir peçe yasağını ‘Müslümanlara ve Rusya’nın kültürel çeşitliliğine karşı bir saldırı’ olarak nitelendirdi
‘Üzgünüm, bu bir inanç meselesi değil’
Volgograd Müftüsü Bata Kifah Muhammed ise yerel yayın organı V1.RU‘ya yaptığı açıklamada ‘güvenlik nedeniyle’ peçe yasağını desteklediğini dile getirdi. Müftü, “Yüzleri kapalı kızlar, üzgünüm, bu bir inanç meselesi değil,” dedi.
Federal düzeyde olası bir peçe yasağı 2024 baharından bu yana tartışılıyor. Devlet Duması Başkan Yardımcısı Vladislav Davankov (Yeni İnsanlar), ‘yüksek düzeyde terör tehdidi’ nedeniyle yüzü gizleyen kıyafetlerin yasaklanmasını savunmuştu. Davankov, 28 Mayıs’ta Duma’ya, bölgesel yetkililere ve okullara yüzü kapatan kıyafetleri yasaklama hakkı verecek bir yasa tasarısı sunmuştu.
Çeçen Devlet Duması milletvekili Adam Delimhanov, Telegram kanalında Davankov’un tasarısını eleştirerek başörtüsünü Müslüman dini kıyafetinin vazgeçilmez bir özelliği olarak nitelendirdi.
Delimhanov, “Biz kendimiz peçeyi onaylamıyoruz ve başörtüsüne gelince, bu Müslüman bir kadının dini bir yükümlülüğüdür,” diye yazdı. Davankov, Delimhanov’un eleştirilerine tasarının sadece peçeyi yasaklamayı amaçladığını söyleyerek yanıt verdi.
Rusya Federasyonu Komünist Partisi de peçeye karşı tasarı sunacak
Geçen ay Rusya Federasyonu Komünist Partisi’nden (KPRF) Duma milletvekilleri Mihail Matveyev ve Sergei Obuhov da kamuya açık yerlerde yüzü kapatan giysiler giyenlere 30 bin rubleye kadar idari para cezası verilmesini öngören bir yasa tasarısı sunma sözü vermişti. Bu tasarı henüz Duma veri tabanında yer almıyor.
Devlet Başkanlığı İnsan Hakları Konseyi Başkanı Valeriy Fadeyev de mayıs ayında Parlamentskaya Gazeta‘ya verdiği mülakata göre ülkede peçenin yasaklanması çağrısında bulundu.
Fadeyev, “Bu konuyu geleneksel İslam temsilcileri ve bölgesel yetkililerle görüşeceğim,” ifadesini kullandı.
Mahaçkale ve Derbent’te silahlı saldırılar: 15 polis hayatını kaybetti, 25 sivil yaralandı
Rusya
Moskova, İsrail’den Patriot sevkiyatı konusunda açıklama aldığını bildirdi

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan, Ukrayna’ya Patriot hava savunma sistemleri tedarik edildiği yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığına dair açıklama aldıklarını belirtti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, düzenlediği basın toplantısında, İsrail’den, Ukrayna’ya Amerikan yapımı Patriot hava savunma sistemlerinin tedarik edildiği iddialarına ilişkin açıklama aldıklarını duyurdu.
TASS haber ajansının aktardığına göre Zaharova, “İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan bu iddiaların gerçeği yansıtmadığına dair açıklamalar aldık,” dedi.
Büyükelçinin iddiası ve bakanlığın yalanlaması
Bu açıklamadan iki gün önce, 9 Haziran’da, İsrail’in Ukrayna Büyükelçisi Mihail Brodskiy, İsrail’in 1990’ların başında ABD’den aldığı eski Patriot sistemlerini Ukrayna’ya devretmeyi kabul ettiğini ve sistemlerin halihazırda Ukrayna topraklarında olduğunu söylemişti.
Ancak İsrail Dışişleri Bakanlığı, ülkenin Ukrayna’ya Patriot sistemleri vermediğini ve büyükelçinin ifadelerinin gerçeği yansıtmadığını bildirdi.
İsrail’in ‘İran’ endişesi
Zaharova’ya göre, Büyükelçi Brodskiy düzenli olarak Ukrayna’ya silah tedariki konusunda benzer açıklamalar yapıyor, ancak İsrail makamları askeri sevkiyat planlarını reddediyor.
Zaharova, bu inkârın arkasında İsrail’in, Ukrayna’ya gönderilen silahların İran’ın eline geçeceği ve İsrail’e karşı kullanılacağı yönündeki endişelerinin yattığını belirtti.
Bir yıl önce Financial Times gazetesi, İsrail, ABD ve Ukrayna’nın, İsrail ordusunun düşük verimlilikleri nedeniyle hizmetten çıkarmaya karar verdiği sekiz eski Patriot sisteminin Ukrayna’ya tedariki konusunda görüşmeler yürüttüğünü bildirmişti.
Moskova’dan İsrail’e uyarı
Moskova yönetimi, Kiev’e yapılan her türlü silah sevkiyatını kınadığını yinelerken, Rusya’nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya daha önce İsrail’i Ukrayna’ya silah göndermesinin siyasi sonuçları olacağı konusunda uyarmıştı.
Zaharova ayrıca, Ramstein formatında yapılan son toplantının sonuçlarına da değindi.
Toplantı sonrasında Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov, müttefiklerin 2025 yılında Ukrayna’ya yapacağı yardım hacminin çatışmaların başlangıcından bu yana en yüksek seviyeye ulaşacağını açıklamıştı.
Rusya
Rusya ile ABD arasındaki müzakerelerin yeni durağı Moskova olacak

Rusya’nın Washington Büyükelçisi Aleksandr Darçiyev, ABD ile ilişkilerdeki ‘tahriş edici unsurları’ ele alacak bir sonraki müzakere turunun yakın zamanda Moskova’da yapılacağını açıkladı. Rusya Dışişleri Bakanlığından bir kaynak, görüşmelerin büyükelçiler düzeyinde planlandığını belirtti. Moskova, bu görüşmelerle diplomatik misyonların normalleşmesini, yaptırımların getirdiği engellerin kaldırılmasını ve nihayetinde ‘cepheleşmesiz bir arada yaşama modeline’ ulaşmayı hedefliyor.
Rusya ile ABD arasındaki diplomatik “tahriş edici unsurlara” ilişkin yeni müzakere turunun yakın bir zamanda Moskova’da yapılacağı açıklandı.
Rusya’nın Washington Büyükelçisi Aleksandr Darçiyev, TASS haber ajansına verdiği mülakatta, daha önce İstanbul’da yapılan görüşmelerin iki ülkenin başkentlerine taşınması yönünde bir ön karar alındığını doğruladı.
Rusya Dışişleri Bakanlığından bir kaynak ise Vedomosti‘ye yaptığı açıklamada, Moskova’daki görüşmelerin büyükelçiler düzeyinde yapılmasının planlandığını bildirdi.
Büyükelçi Darçiyev, iki ülke ilişkilerinin “iyileşme” sürecinin zorlu ilerlediğini ve henüz yolun başında olunduğunu belirtti.
Bu sürecin sadece “derin devlet olarak bilinen Beyaz Saray muhalifleri tarafından değil, aynı zamanda kongredeki ‘şahinler’ tarafından da” yavaşlatıldığını ifade etti.
Darçiyev, Rus-Amerikan ilişkilerindeki mevcut ilerlemenin, 10 Nisan’da İstanbul’da yapılan son turda müzakerelerin başkentlere taşınması yönünde alınan ön kararla ölçülebileceğini sözlerine ekledi.
Hedef: Cepheleşmesiz bir arada yaşama modeli
Büyükelçi olarak kendisine verilen görevin, Joe Biden yönetiminin “zehirli mirasını” aşmak için açılan “fırsat penceresini” tam olarak kullanmak olduğunu vurgulayan Darçiyev, nihai hedefin iki ülkenin “cepheleşmesiz bir arada yaşama modeline” ulaşması olduğunu kaydetti.
Darçiyev, “Rusya büyükelçisi olarak görevim, ikili etkileşimi iyileştirmek, yaptırımlar ve karşı yaptırımlar yoluyla ortaya çıkan sayısız engeli ve kısıtlamayı ortadan kaldırmaktır. Stratejik istikrar ve uluslararası güvenlikten sorumlu büyük güçler olarak ülkelerimizin cepheleşmesiz bir arada yaşama modeline geçmesini hedefliyoruz,” dedi.
Darçiyev, Rusya’nın hem Ukrayna’daki çatışmanın çözümü hem de ikili ilişkilerin normalleşmesi için ABD ile titiz bir ortak çalışmaya hazır olduğunu belirterek, “Cepheleşme ve pragmatik etkileşim senaryoları arasındaki seçim Amerikan tarafına aittir,” ifadelerini kullandı.
Büyükelçi ayrıca, mevcut ABD yönetiminin, bir önceki yönetimin aksine “boş sözler yerine pragmatik pazarlığı tercih ettiğini” dile getirdi.
Önceki görüşmeler ve gündemdeki konular
Donald Trump yönetiminin iktidara gelmesinin ardından Moskova ile Washington arasındaki temaslar yeniden canlanmıştı.
İki ülke heyetleri arasındaki üç yılı aşkın bir sürenin ardından ilk kapsamlı görüşmeler 18 Şubat’ta Riyad’da yapıldı.
Bu görüşmede Ukrayna’daki durum ve ikili ilişkilerin yeniden tesisi ele alındı. Heyetler, 27 Şubat’ta İstanbul’da büyükelçiliklerin çalışmalarının normalleştirilmesini görüştü.
Müzakereler, 24 Mart’ta Riyad’da uzman grupların “Karadeniz tahıl girişiminin” uygulanması üzerinde çalışmayı kabul etmesiyle devam etti.
Ayrıca bu toplantıda Ukrayna’daki enerji tesislerine yönelik saldırılara moratoryum uygulanacak bir liste üzerinde de anlaşıldı.
10 Nisan’da İstanbul’da yapılan ikinci turda ise diplomatik misyonların bankacılık hizmetlerinin normalleştirilmesi konusunda mutabakata varıldı. Darçiyev, henüz büyükelçi adayıyken bu görüşmelerde Rus heyetine başkanlık etmişti.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov ise gelecekteki müzakere turlarında Moskova’nın, iki ülke arasında doğrudan hava trafiğinin yeniden başlatılması konusunda ABD’den net bir yanıt almayı hedeflediğini söyledi.
Ryabkov, Darçiyev’in de 10 Nisan’daki toplantıda bu konuyu gündeme getirdiğini belirterek, “ABD ile prensipte kolay konular olmaz,” diye ekledi.
Rusya
Rusya’dan ayrılan Yandex kurucusu, İngiltere’de yapay zeka fabrikası kuracak

Rusya’dan ayrılan Yandex’in kurucusu Arkadiy Voloj’un şirketi Nebius, İngiltere’de 300 milyon dolarlık bir yapay zeka kümesi inşa edeceğini duyurdu. Şirket, 2025’in son çeyreğine kadar binlerce Nvidia Blackwell Ultra ekran kartını bu yeni merkezde devreye almayı hedefliyor. Nebius, daha önce de ABD ve İsrail’de büyük yatırımlar yapmıştı.
Rusya’dan ayrılan Yandex’in kurucusu Arkadiy Voloj tarafından kurulan teknoloji şirketi Nebius, yapay zeka alanındaki küresel varlığını genişletmeye devam ediyor.
Şirket, bu hafta yaptığı açıklamada, İngiltere’de bir yapay zeka kümesi (AI cluster) inşa etmek için 300 milyon dolarlık yeni bir yatırım yapacağını duyurdu.
Nebius, 2025 yılının dördüncü çeyreğine kadar yeni tesiste binlerce Nvidia Blackwell Ultra ekran kartını devreye almayı planlıyor.
Konuyla ilgili açıklama yapan Arkadiy Voloj, “İngiliz iş dünyası, akademi ve kamu sektörü için inovasyonun geleceğini destekleyecek bilişim altyapısını sağlamaktan memnuniyet duyuyoruz,” dedi.
Voloj, İngiltere’nin yapay zekanın geliştirildiği, test edildiği ve fintekten biyotıpa kadar tüm sektörlerde uygulandığı kilit platformlardan biri olduğunu belirterek, “Buradaki varlığımız bizi geleceği şekillendiren girişimlere, araştırmacılara ve endüstri liderlerine daha da yakınlaştırıyor,” ifadelerini kullandı.
Küresel büyüme ve dev yatırımcılar
Nebius, bu yeni yatırımla birlikte Avrupa, ABD ve Orta Doğu’da altı farklı ülkede toplam yedi yapay zeka kümesini yönetecek.
Şirket, Mayıs 2025’te İsrail İnovasyon Otoritesi’nden ülkede bir süper bilgisayar inşa etmek için yaklaşık 135 milyon dolar (500 milyon şekel) tutarında bir hibe kazanmıştı.
Voloj’un süper bilgisayar kurma konusunda daha önceden de tecrübesi bulunuyor. Nebius’un Finlandiya’daki veri merkezinde, Yandex’in kurucularından İlya Segaloviç’in anısına isimlendirilen ISEG adlı bir süper bilgisayar yer alıyor. ISEG, dünya sıralamasında 29. sırada yer alıyordu.
Şirket, Aralık 2024’te ABD’deki faaliyetlerini genişletmek amacıyla 700 milyon dolarlık bir yatırım çekmişti.
Yatırımcılar arasında Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’un firması Bezos Expeditions, teknoloji devi Nvidia, Silikon Vadisi merkezli risk sermayesi fonu Accel ve varlık yönetim şirketi Orbis gibi önemli isimler bulunuyor. Nebius’un San Francisco, Dallas ve New York’ta temsilcilikleri mevcut.
AB, Yandex’in eski CEO’su Arkadiy Voloj’a yönelik yaptırımları kaldırdı
Otonom teslimat projesi
Nebius Group ekosistemi, başka teknoloji projelerini de bünyesinde barındırıyor. Bu projelerden biri olan ve merkezi Teksas eyaletinin Austin şehrinde bulunan Amerikalı şirket Avride, Şubat 2025’te Japon holdingi Rakuten ile bir işbirliği yaptığını duyurmuştu.
Rakuten, bünyesinde bir pazar yeri, finansal hizmetler ve Viber mesajlaşma uygulamasını barındırıyor.
Bu işbirliği kapsamında Avride, Tokyo’da otonom araçlarla market ürünleri ve restoran siparişlerinin test teslimatını başlattı.
-
Görüş1 hafta önce
ABD Dışişleri’nin Avrupa eleştirisi ne anlama geliyor?
-
Avrupa1 hafta önce
Max Otte: Alman ekonomisinde bir gerileme değil, çöküş yaşanıyor
-
Rusya1 hafta önce
Ukrayna’dan Rus stratejik bombardıman üslerine kamyonlardan kalkan İHA’larla saldırı
-
Asya1 gün önce
Huawei kurucusu: Çiplerimiz ABD’nin bir nesil gerisinde
-
Dünya Basını2 hafta önce
FP: ABD anlaşma değil teslimiyet istiyor
-
Dünya Basını4 gün önce
Trumpizmin gerici ideoloğu: Curtis Yarvin
-
Görüş2 hafta önce
Silahlar sustu, şimdi artılar eksiler hanesine bakma zamanı – 2
-
Dünya Basını1 hafta önce
Rusya ve Ukrayna heyetleri tekrar İstanbul’da: Masada neler var?