Bizi Takip Edin

ASYA

2023 Vietnam için ‘bambu diplomasisi’ yılı oldu

Yayınlanma

Vietnam, 2021’den bu yana yükselen küresel gerilimleri yönetmek için proaktif bir şekilde sürdürdüğü “bambu diplomasisi” kapsamında, Çin ve ABD de dahil olmak üzere dünyanın önde gelen güçleriyle bağlarını güçlendirdi.

Bu yıl ve geçen yıl yapılan bir dizi anlaşmanın ardından Güneydoğu Asya ülkesinin en önemli ortakları arasında Çin, ABD, Hindistan, Güney Kore ve on yıllardır Vietnam’ın askeri teçhizatının çoğunu tedarik eden Rusya yer alıyor.

Reuters, Vietnam’ın giderek daha dinamik hale gelen dış politika yaklaşımının ve son 1 yıldır yapılan en önemli diplomatik anlaşmalarının ayrıntılarına yer verdi.

‘BAMBU DİPLOMASİSİ’ NEDİR?

Bölgesel bir üretim merkezi olan Vietnam, küresel tedarik zincirlerinde giderek daha stratejik bir ülke haline geliyor.

Ülkenin en güçlü figürü olan Komünist Parti Genel Sekreteri Nguyen Phu Trong, bu konumu desteklemek için 2021 yılında Vietnam’ın “daha çok dost, daha az düşman” hedefleyen dış politika yaklaşımını tanımlamak için “güçlü kökleri, sağlam gövdesi ve esnek dalları olan bambu” imgesini kullandı.

ÇİN

Vietnam ve Çin bu ayın başlarında, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in bu yıl bir Asya ülkesine yaptığı ilk ziyaret olan Hanoi ziyareti sırasında “ortak bir geleceğe sahip bir toplum inşa etme” konusunda anlaştı.

İki ülke ulaşım altyapısı, ticaret, güvenlik ve dijital ekonomi gibi alanlarda 36 işbirliği belgesi imzaladı ve geniş kapsamlı taahhütler içeren ortak bir deklarasyon yayınladı.

İki komünist ülke Güney Çin Denizi’nde bazı anlaşmazlıklar yaşasa da, Çin, Vietnam’ın en büyük ticaret ortağı ve imalat sektörü için hayati bir ithalat kaynağıdır.

Çin ve Vietnam 36 yeni anlaşma imzaladı

ABD

Vietnam ve ABD, eylül ayında ilişkilerini Vietnam’ın sıralamasındaki en yüksek seviye olan Kapsamlı Stratejik Ortaklığa yükseltti ve ABD Başkanı Joe Biden’ın Hanoi ziyareti sırasında yarı iletkenler ve kritik mineraller konusunda daha yakın işbirliği yapılacağını duyurdu.

Vietnam mallarının en büyük ithalatçısı olan ABD, Çin’le kesişen küresel tedarik zincirlerinin yönünü değiştirme ve Güney Çin Denizi’nde Çin’i çevreleme stratejisinin bir parçası olarak bu seviyenin yükseltilmesi için bastırdı.

Biden Vietnam’da çip yatırımına odaklandı

JAPONYA

Vietnam ve Japonya, kasım ayında Vietnam Devlet Başkanı Vo Van Thuong’un Tokyo’ya yaptığı ziyaret sırasında güvenlik ve ekonomik işbirliğini artırma konusunda anlaşarak ilişkilerini Vietnam’ın en üst seviyesine yükseltti.

Canon (7739.T), Honda (7267.T), Panasonic (6752.T) ve Bridgestone (5108.T) gibi çok uluslu Japon şirketleri Vietnam’daki en büyük yabancı yatırımcılar arasında yer alıyor.

Japonya ve Vietnam ilişkilerini ‘kapsamlı stratejik ortaklık’ düzeyine yükseltti

GÜNEY KORE

Vietnam ve Güney Kore, Aralık 2022’de dönemin Vietnam Devlet Başkanı Nguyen Xuan Phuc’un Seul ziyareti sırasında ticaret, yatırım, savunma ve güvenlik konularına odaklanarak ilişkilerini Kapsamlı Stratejik Ortaklığa yükseltti.

Güney Kore, Vietnam’daki en büyük yabancı yatırım kaynağıdır ve Samsung Electronics (005930.KS), akıllı telefonlarının yarısını monte ettiği ülkedeki en büyük tek yabancı yatırımcıdır.

İki ülke haziran ayında Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un Vietnam ziyareti sırasında güvenlik ve kritik mineraller de dahil olmak üzere 17 ek anlaşma imzaladı.

VATİKAN

Vietnam ve Vatikan, temmuz ayında Vietnam Devlet Başkanı Vo Van Thuong’un Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis ile görüşmek üzere gerçekleştirdiği ziyaret sırasında savaş sonrası ilk yerleşik Papalık temsilcisinin Hanoi’de bulunması konusunda anlaşmaya vardı. Temsilci aralık ayında atandı.

Yaklaşık 7 milyon Katoliğe ev sahipliği yapan Vietnam, 1975 yılında Vietnam Savaşı’nın sonunda ülkenin yeniden birleşmesinin ardından Vatikan ile ilişkilerini kesmişti. Papalık temsilcisi atama görüşmeleri 2009 yılında başlamıştı.

TİCARET MERKEZİ

Vietnam, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) ekonomik birliğinin bir parçası ve Avrupa Birliği, İngiltere, Şili ve Güney Kore ile serbest ticaret anlaşmaları var. Temmuz ayında serbest ticaret ortakları listesine İsrail’i de ekledi.

Ayrıca Kanada, Avustralya ve Meksika’yı içeren Trans-Pasifik Ortaklığı için Kapsamlı ve Aşamalı Anlaşma (CPTPP) ve Çin ve Japonya’yı içeren Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) gibi daha geniş ticaret paktlarının da üyesidir.

SIRADA KİM VAR?

2024 yılında Vietnam’ın Avustralya ile ilişkilerini Kapsamlı Stratejik Ortaklığa yükseltmesi bekleniyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un gelecek yıl ülkeyi ziyaret etmesi ve eski sömürgeci gücün güvenlik ve altyapı geliştirme konularında bağları güçlendirmeye çalışacağı da düşünülüyor.

ASYA

Bakü’den Grozni’ye giden bir yolcu uçağı Kazakistan’da düştü

Yayınlanma

Kazakistan’ın Aktau kentinde Bakü’den Grozni’ye giden Embraer E190 tipi yolcu uçağı düştü. Kazada 28 kişi kurtulurken, 6 kişinin durumu kritik. Olayın nedeni olarak kuş sürüsüyle çarpışma üzerinde duruluyor. Kazanın soruşturulması için Kazakistan Devlet Başkanı Tokayev tarafından bir komisyon kuruldu.

Kazakistan’da Bakü’den Grozni’ye gitmekte olan bir yolcu uçağı, Aktau şehrinde düştü. Tengrinews’in haberine göre, kaza öncesinde mürettebat acil durum sinyali verdi.

Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Embraer E190 tipi uçak, Azerbaycan Hava Yolları’na (AZAL) aitti. Uçakta 5 mürettebat üyesi ve 62 yolcu bulunuyordu. Yolcuların arasında 37 Azerbaycan vatandaşı, 16 Rusya vatandaşı, 6 Kazakistan vatandaşı ve 3 Kırgızistan vatandaşı vardı.

Olay yerine Kazakistan Acil Durumlar Bakanlığı kurtarma ekipleri ve 14 ambulans sevk edildi.

Şu ana kadar 28 kişinin kurtarıldığı, bu kişilerden birinin çocuk olduğu bildirildi. Yaralılar Aktau’daki Mangistau Bölge Hastanesine sevk edildi. Kazakistan Sağlık Bakanı Akmaral Alnazarova, 6 kişinin durumunun kritik olduğunu belirtti.

Embraer E190 uçağının düşme nedeni olarak kuş sürüsüyle çarpışma ihtimali üzerinde duruluyor. Azerbaycan Hava Yolları, uçağın Aktau Havalimanı yakınlarında düştüğünü ve öncesinde yedek bir piste yönlendirildiğini açıkladı.

Grozni Havalimanı yetkilileri, RIA Novosti’ye verdikleri demeçte, uçağın önce Mahaçkale’ye, ardından Aktau’ya yönlendirildiğini belirtti. Bunun nedeni ise Çeçenistan’ın başkenti Grozni’deki yoğun sis oldu.

Acil durum ekibi, İnterfaks’a yaptığı açıklamada, “Mürettebat saat 08.35’te acil durum sinyali verdi ve uçak kontrol sisteminde arıza olduğunu bildirdi. 08:49’da Aktau’ya acil iniş izni istendi ve manuel kontrol (direct mode) ile iniş denenmek istendi. Ancak 09.28’de uçak yere çarptı,” ifadelerini kullandı.

Rosaviatsiya (Rusya Sivil Havacılık Kurumu), AZAL, Azerbaycan ve Kazakistan havacılık otoriteleriyle temas halinde olduklarını açıkladı. İlk incelemelere göre, uçak kuş sürüsüyle çarpıştıktan sonra oluşan arıza nedeniyle kaptanın Aktau’yu yedek iniş pisti olarak seçtiği ancak iniş sırasında uçağın yere çarptığı bildirildi.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in talimatıyla kazanın nedenlerini soruşturmak üzere hükümet nezdinde komisyonu oluşturuldu.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise Rusya’da katılmayı planladığı gayri resmi BDT Zirvesi’ni iptal ederek Bakü’ye dönme kararı aldı.

Okumaya Devam Et

ASYA

Çin Maliye Bakanlığı tüketim ve yatırımı artıracak önlemler sözü verdi

Yayınlanma

Maliye Bakanlığı, Pekin’in tüketimi en önemli öncelik haline getirmesi ve ekonomiyi canlandırmak için daha aktif politikalara yönelmesinin ardından, önümüzdeki yıl iç talebi genişletmek için daha fazla ve daha hızlı mali harcamaların yanı sıra ortak çaba sözü verdi.

Salı günü gelecek yılın çalışma gündemine ilişkin bir bakanlık konferansının tamamlanmasının ardından yapılan açıklamaya göre bakanlık, tüketim büyümesini desteklemek için emekli maaşlarını ve sağlık sigortası sübvansiyonlarını “uygun bir şekilde artıracak” ve tüketim malları takas programlarına daha fazla destek verecek. Açıklamada bakanlığın ayrıca etkin yatırımları teşvik edeceği, yeni tahviller çıkaracağı ve harcamaları artıracağı belirtildi.

Maliye Bakanı Lan Foan toplantıda yaptığı konuşmada “2025 yılında daha yüksek bir mali açık oranı için daha proaktif bir politika kombinasyonu uygulayacağız, harcama yoğunluğunu arttıracağız ve yatırım ve tüketimi teşvik etmek için harcama hızını artıracağız” dedi.

Pekin, dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin büyümesini tekrar rayına oturtmak için önümüzdeki yıl için kilit görevler belirledi. Tüketimin canlandırılmasının en önemli hedef olmasının yanı sıra, üst yönetim bu ayki ton belirleyici merkezi ekonomik çalışma konferansında bütçe açığı oranının yükseltilmesi de dahil olmak üzere daha aktif mali politikalara duyulan ihtiyacı da vurguladı.

Pekin ayrıca 2025 yılı için para politikası duruşunu “ılımlı gevşek” olarak değiştirirken, bazı ekonomistler gelecek yıl ekonomi politikasının artırılması sorumluluğunun mali tarafa verilmesi çağrısında bulundu.

Ekonomist Tao Dong geçtiğimiz hafta bir forumda yaptığı konuşmada, Çin’in gelecek yılki maliye politikasının odağının yatırımları teşvik etmekten harcamaları teşvik etmeye kayacağını ve daha fazla tüketim artırıcı maliye politikasının sırada olduğunu söyledi.

Salı günü Reuters, Çin’in tüketimi artırmak için önümüzdeki yıl 3 trilyon yuan (411 milyar ABD Doları) tutarında rekor düzeyde özel hazine bonosu ihraç etmeyi planladığını bildirdi. Reuters haberinde, bu yıl 1 trilyon yuan olan yeni tahvil ihracındaki keskin artışın, ekonominin gümrük tarifeleri ve diğer dış şoklardan kaynaklanan potansiyel etkileri hafifletmesine yardımcı olmayı amaçladığı belirtildi.

Maliye Bakanlığı toplantısında ayrıca ulusal lojistik merkezlerinin kapasitelerinin artırılması ve tedarik zincirlerinin güçlendirilmesi, teknoloji odaklı start-up’lar ile küçük ve orta ölçekli işletmeler için daha fazla mali destek ve zorluklarla karşılaşan işletmelere daha fazla yardım gibi diğer çalışma öncelikleri de belirlendi. Bakanlık, işletmelere verdiği bir taahhütte keyfi ücret, ceza ve harçların uygulanmasını kararlılıkla önleyeceğini söyledi.

İstihdam ve yeşil dönüşüm çabalarının desteklenmesinin yanı sıra yerel yönetim borçlarının ve diğer risklerin azaltılmasının da önümüzdeki yılın önemli gündem maddeleri olduğu belirtildi.

Çin gelecek yıl 411 milyar dolarlık özel hazine bonosu ihracı planlıyor

Okumaya Devam Et

ASYA

Bangladeş Hindistan’dan eski Başbakan Hasina’yı yargılanmak üzere geri yollamasını istedi

Yayınlanma

Bangladeş, komşusu Hindistan’a, ağustos ayında Yeni Delhi’ye kaçan eski Başbakan Şeyh Hasina’yı “yargı süreci” için ülkeye geri göndermesini istedi.

Güçlü ticari ve kültürel bağlara sahip olan Güney Asya komşuları arasındaki ilişkiler, Hasina’nın iktidarına karşı düzenlenen şiddetli protestoların ardından görevden alınması ve sınır ötesine sığınmasından bu yana gergin bir hal aldı.

Dakka’nın pazartesi günü Yeni Delhi’ye yaptığı talep, Hindistan Dışişleri Bakanı’nın Bangladeş’i ziyaret etmesinden iki hafta sonra geldi. Ziyarette bakanlar iki ülke arasındaki bulutları dağıtmayı ve yapıcı ilişkiler sürdürmeyi umduklarını söylemişti.

Bangladeşli Bakan Touhid Hossain gazetecilere yaptığı açıklamada iki ülke arasındaki diplomatik yazışmalara atıfta bulunarak “Hindistan hükümetine Bangladeş hükümetinin Hasina’yı yargı süreci için buraya geri istediğini belirten bir nota gönderdik” dedi.

Hossain yargı sürecine ilişkin ayrıntılı bilgi vermedi.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı ve Hasina’nın oğlu Sajeeb Wazed, yorum taleplerine hemen yanıt vermedi.

Bangladeş’in geçici hükümetinin başkanı Muhammed Yunus, Hindistan’ın Hasina’yı geri göndermesini ve son 15 yıldaki görev süresi boyunca işlediği iddia edilen suçlar nedeniyle yargılayabilmesini talep etti.

Hindistan Dışişleri Bakanı Vikram Misri bu ay Dakka’yı ziyaret etti ve Hindistan’ın Dakka ile yapıcı bir ilişki sürdürme kararlılığını yineledi.

Yeni Delhi, Hasina’nın “güvenlik nedenleriyle” kısa bir süre önce Hindistan’a geldiğini ve ayrıntıya girmeden burada kalmaya devam ettiğini söyledi.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English