Bizi Takip Edin

Diplomasi

ABD, İran’dan uranyum rezervlerini Rusya’ya devretmesini talep etti

Yayınlanma

ABD, İran’la Umman’da yaptığı dolaylı görüşmelerde, yeni nükleer anlaşma kapsamında Tahran’ın yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum stoklarını Rusya gibi üçüncü bir ülkeye devretmesini önerdi. The Guardian’a göre İran, stokların güvence olarak ülke içinde kalmasını talep ederek teklife direniyor.

The Guardian gazetesinin haberine göre, ABD, yeni bir nükleer anlaşma çerçevesinde İran’a yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum stoklarını Rusya gibi üçüncü bir ülkeye devretmesini teklif etti.

Bu konu, Washington ve Tahran temsilcileri arasında 12 Nisan’da Umman’da yapılan İran’ın nükleer programına ilişkin müzakerelerde ele alındı.

Gazeteye göre, Tahran yönetimi ABD’nin teklifine direnmeyi planlıyor; zira İranlı yetkililer, zenginleştirilmiş uranyum stoklarının Birleşmiş Milletler Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) kontrolünde ülke topraklarında kalması gerektiğine inanıyor.

Bu seçenek, ABD’nin anlaşmadan çekilmesi durumunda bir güvence olarak değerlendiriliyor.

İran ve ABD arasında Maskat’ta yapılan görüşmeler, Donald Trump’ın başkanlık görevine dönmesinden bu yana yapılan ilk temas oldu.

Toplantıda Amerikan tarafını ABD Başkanı’nın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, İran tarafını ise Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi temsil etti.

Görüşmeler dolaylı nitelikteydi; Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaydi arabuluculuk yaparak taraflara sözlü ve yazılı mesajlar iletti.

Fakat The Guardian‘ın aktardığına göre, Witkoff ve Arakçi arasında doğrudan temaslar da yaşandı. Her iki taraf da görüşmeyi yapıcı olarak nitelendirdi.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekai, müzakerelerin ikinci turunun 19 Nisan’da yine Maskat’ta yapılacağını bildirdi.

Müzakereler sırasında ABD ve İran yeni bir nükleer anlaşma üzerinde uzlaşmayı hedefliyor.

Önceki anlaşma 2015 yılında imzalanmış, ancak ABD 2018’de anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmişti.

Wall Street Journal‘ın haberine göre, Washington İran’ın nükleer programı üzerindeki çalışmaları durdurmaya çalışırken, İran ise ülkenin atom sektörüne yönelik kısıtlamaların hafifletilmesini, yurt dışındaki milyarlarca dolarlık varlığının serbest bırakılmasını ve İran petrolünün Çinli alıcıları üzerindeki baskının sona ermesini istiyor.

Buna karşılık Tahran, 2015 anlaşması kapsamında üzerinde anlaşılan uranyum zenginleştirme seviyelerine dönmeye hazır olduğunu belirtiyor.

Kasım 2022’de UAEK, İran’ın elindeki yüzde 60’a kadar zenginleştirilmiş uranyum stoklarının 62,3 kilogram olduğunu tahmin etmişti; bu miktar nükleer anlaşmayla izin verilen hacmin 18 katı.

Nükleer silah üretimi için ise yüzde 90 zenginleştirme seviyesinde yaklaşık 50 kilogram uranyum yeterli oluyor.

Bloomberg‘in haberine göre Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den İran’la nükleer anlaşma müzakerelerinde arabuluculuk yapmasını istemişti.

Bunun ardından konu, 18 Şubat’ta Riyad’da Rus ve ABD heyetleri arasında yapılan toplantıda ele alındı.

Mart ayında Trump ve Putin, ikinci telefon görüşmeleri sırasında Orta Doğu konusuna da değindi.

Beyaz Saray, her iki liderin de İran’ın İsrail’i yok etme fırsatına asla sahip olmaması gerektiği konusunda hemfikir olduğunu belirtti.

Mart ayında Trump, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e bir mektup göndererek nükleer program konusunda iki ay içinde yeni bir anlaşma yapılmasını talep etti.

Aksi takdirde İslam Cumhuriyeti’ni eşi benzeri görülmemiş “bombardımanlar” ve ikincil gümrük vergileriyle tehdit etti.

Nisan ayı başlarında Daily Mail‘e konuşan siyasi, askeri ve diplomatik çevrelerden üst düzey Amerikalı kaynaklar, ABD’nin İsrail ile işbirliği içinde İran’a saldırabileceğini belirtti.

İran-ABD müzakereleri: Maskat görüşmesi ne anlama geliyor?

Diplomasi

Von der Leyen Papa’nın cenazesinde Trump ile görüşmeyi planlıyor

Yayınlanma

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, cumartesi günü Papa Francis’in cenazesinde Donald Trump ile yüzleşme fırsatı bulabilir.

Roma’daki Aziz Petrus Bazilikası, 88 yaşında hayatını kaybeden Papa Francis’e saygılarını sunmak için dünya liderlerinin bir araya geleceği cumartesi günü uluslararası diplomasinin odak noktası haline gelebilir.

Trump ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in yan yana oturacağı tahmin edilirken, liderler arasında bir etkileşim olması muhtemel görünüyor.

Komisyon, cenazenin Trump ile ilk doğrudan görüşme için bir fırsat olup olmadığına ilişkin soruları yanıtlamaktan kaçındı. Bir sözcü, “ikili görüşmelerin olacağı ihtimalinin dışlanamayacağını” belirtti.

Sözcü, “Cenaze töreninin kenarında başka fırsatlar ortaya çıkarsa, elbette bunlardan yararlanılacaktır,” diye ekledi.

Brüksel’deki yetkililer ve diplomatlar, Komisyon’un Beyaz Saray ile doğrudan bir iletişim kanalı olmamasına ilişkin şikayetlerini giderek daha yüksek sesle dile getiriyor.

Ocak ayında Trump’ın göreve başlamasından önce, von der Leyen’in çevresi yeni yönetimin “erken temaslar” kurmak için çaba göstermiş, hatta bir ziyaret olasılığını bile değerlendirmişti. Fakat bu çabalar sonuçsuz kaldı.

Çok az sayıda Komisyon üyesi Trump yönetimi ile doğrudan görüşme ayrıcalığına sahip oldu ve AB yetkilileri, ziyaretleri ayarlamaktan çok, üst düzey yetkilileri için Amerikalı meslektaşlarıyla görüşme ayarlamakta yaşadıkları zorluklardan şikayet ediyor.

Ticaret Komiseri Maroš Šefčovič, von der Leyen’in etkili başdanışmanı Björn Seibert’in de zaman zaman eşlik ettiği üç Washington gezisi ile öne çıkıyor. Seibert, dış ilişkiler faaliyetleri kapsamında, ABD’nin çelik ve alüminyuma gümrük vergisi uygulamaya koymadan hemen önce, şubat ayında Washington’da görüşmeler yaptı.

Fakat diplomatik girişimlerin somut bir etkisi olmadı. Von der Leyen’in yeni ABD yönetimine yönelik tavrı da gözle görülür şekilde sertleşti. Leyen, Zeit’a verdiği mülakatta, “Avrupa hâlâ bir barış projesidir. Kuralları koyan kardeşlerimiz ya da oligarklarımız yok. Komşularımızı işgal etmiyoruz ve cezalandırmıyoruz,” diye konuştu.

Trump ile doğrudan temas kurmak, von der Leyen’e şu anda 90 gün süreyle askıya alınmış olan gümrük vergileri konusunda Avrupa’nın taleplerini dile getirmek için nadir bir fırsat sunacak.

Avrupa Komisyonu’nun Avrupa’nın ticaret politikası üzerinde tek kontrol sahibi olmasına rağmen, Trump şu ana kadar von der Leyen ile doğrudan görüşmekten kaçındı ve bunun yerine İngiltere, Fransa, İtalya ve Norveç olmak üzere dört Avrupa lideriyle ayrı ayrı görüşerek “böl ve yönet” stratejisini tercih etti.

Bu arada, İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, von der Leyen ile Trump arasında ikili bir görüşme olasılığını soğuk karşıladı ve mevcut koşullar altında bunun zor olacağını söyledi. 

Tajani, “Aceleye getirilmiş bir toplantı için doğru zaman olduğunu düşünmüyorum. İhtiyacımız olan şey, Avrupa ve ABD arasında doğru bir şekilde yapılabilmesi için yeterli zamanın ayrıldığı, derinlemesine bir diyalog,” dedi.

Trump’ın en sevdiği Avrupalı lider olan İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, geçen hafta Washington’a yaptığı ziyaret sırasında bir kez daha bu fikri gündeme getirerek, AB-ABD zirvesini kolaylaştırma planlarını canlandırmak istiyor.

Fakat AB zirveleri Avrupa Konseyi’nin yetki alanına girdiğinden, bu tür görüşmeleri başlatmak Cumhurbaşkanı António Costa’ya düşüyor.

Şu anda AB yetkilileri, yakın zamanda bir AB-ABD zirvesinin yapılmayacağını belirtiyor.

Haziran ayında Lahey’de yapılacak NATO zirvesi, özellikle birkaç gün sonra bir AB zirvesinin de yapılacak olması nedeniyle potansiyel bir fırsat olarak gösteriliyor.

Okumaya Devam Et

Diplomasi

Trump: Hamaney ile görüşmeye açığım, Çin ile görüşüyoruz

Yayınlanma

ABD Başkanı Donald Trump, Time dergisine verdiği mülakatta İran Dini Lideri Ali Hamaney ile görüşmeye açık olduğunu belirtti. Trump, İran’ın nükleer silah edinmesini engellemek için gerekirse askeri müdahalede bulunabileceğini ima ederken, Suudi Arabistan’ın İsrail ile normalleşme anlaşmalarına katılacağını öngördü.

ABD Başkanı Donald Trump, Time dergisine verdiği mülakatta, İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney ile görüşmeye açık olduğunu vurguladı.

Trump, dergiye yaptığı açıklamada, İran ile nükleer müzakereler konusunda askeri gerilimin tırmanma olasılığına değindi. Bir anlaşmaya varılmasını umduğunu belirten Trump, “Saldırmadan bir anlaşmaya varabileceğimizi düşünüyorum,” dedi.

ABD’nin İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırmasını engellediği yönündeki iddialara ilişkin ise Trump, “Onları engellemedim, ancak saldırıya hazırlamadım,” ifadelerini kullandı.

Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, diplomatik çabaların Tahran’ın nükleer silah edinmesini engellemede başarısız olması hâlinde İsrail’i İran ile askeri bir çatışmaya sürükleyebileceğini söyledi.

İran’ın nükleer silaha sahip olmayacağını belirterek, gerekirse saldırı düzenlemek “zorunda kalabileceğini” sözlerine ekledi.

Çin ile müzakereler

Öte yandan Trump, Washington’ın Pekin ile aktif olarak bir anlaşmaya varmak için müzakereler yürüttüğünü duyurdu. Çinli mevkidaşı Xi Jinping ile gümrük vergileri konusunda bir telefon görüşmesi yaptığını belirtti.

Normalleşme süreci

Time dergisinin “Washington, Suudi Arabistan ile normalleşmeye eskisinden daha mı yakın?” sorusuna yanıt veren Trump, Riyad’ın İsrail ile normalleşme anlaşmalarına “katılacağını” öngördü.

Suudi Arabistan’ın ABD ekonomisine 1 trilyon dolar yatırım yapmayı kabul ettiğini de açıkladı.

Trump ayrıca, selefi Joe Biden yönetimini normalleşme konusunda hiçbir şey yapmamakla eleştirdi.

Trump, “Orada 4 ülkemiz vardı, her şey hazırdı, tamamlayacaktık ve şimdi yeniden başlayacağız,” şeklinde konuştu.

Trump, Suudi Arabistan ziyareti sırasında dev silah satışı önerecek

Orta Doğu ziyareti

Röportajda yer alan bilgilere göre, gelecek Mayıs ayında Suudi Arabistan’ı kapsayacak şekilde planlanan Orta Doğu ziyaretine ilişkin Trump, daha sonra Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni de ziyaret edeceğini ve başka bir tur daha yapacağını belirtti.

Trump, “Orta Doğu’da ve sanırım tüm dünyada çok iyi ilişkilerim var,” ifadesini kullandı.

Üniversite protestoları

Bunun yanı sıra Time‘ın, Gazze’deki soykırımı kınayan protestoların ardından ABD üniversitelerine yönelik keyfi uygulamalar hakkındaki sorusuna yanıt veren Trump, “ifade özgürlüğünü desteklediğini” iddia etti.

Ancak, ABD’deki tüm üniversitelerde yaşanan “ayaklanmaları” desteklemediğini söyledi ve ülkenin “antisemitizm” olarak adlandırılan bir durum yaşadığını savundu.

Trump: Kırım Rusya’da kalacak, Zelenskiy de bunu biliyor

Okumaya Devam Et

Diplomasi

Trump: Kırım Rusya’da kalacak, Zelenskiy de bunu biliyor

Yayınlanma

ABD Başkanı Trump, Time dergisine verdiği mülakatta, Kırım’ın Rusya’da kalacağını ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin de bunu bildiğini belirtti. Trump, yarımadanın Rusya’ya geçmesinden Obama’yı sorumlu tutarken, Ukrayna savaşını 24 saatte bitirme vaadini ‘şaka’ ve ‘abartı’ olarak nitelendirdi.

ABD Başkanı Donald Trump, Time dergisine verdiği mülakatta, Kırım’ın Rusya’da kalacağını ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin de bunu bildiğini ifade etti.

Trump, yarımadanın Rusya’ya geçmesinden Barack Obama’yı sorumlu tuttuğunu belirtti. Ayrıca, Ukrayna’daki savaşı 24 saat içinde bitirme vaadini “şaka” ve “abartı” olarak nitelendirdi.

Reuters‘ın ulaştığı metne göre, ABD Başkanı’nın özel elçisi Steve Witkoff tarafından 17 Nisan’da Paris’te Avrupalı yetkililere sunulan Ukrayna’daki savaşı sona erdirme önerileri listesinde, “ABD, Rusya Federasyonu’nun Kırım üzerindeki kontrolünü hukuken tanır,” maddesi yer alıyordu.

Trump’ın başkanlığının ilk 100 gününe odaklanan mülakatta, Time Genel Yayın Yönetmeni Sam Jacobs ve kıdemli siyaset muhabiri Eric Cortellessa, Trump’a Kırım’ın Ruslara geçip geçmemesi gerektiğini ve nihai barış anlaşmasında Kırım ile Rusya’nın ele geçirdiği diğer dört bölgenin Rusya’ya bırakılmasının kendisi için kabul edilebilir olup olmayacağını sordu.

FT: Rusya, Ukrayna’da çatışmaları mevcut cephe hattında durdurmaya hazır

Trump, “Kırım [zaten] Ruslara geçti. Onu bana değil, Barack Obama’ya verdiler,” yanıtını verdi.

Trump sözlerine şöyle devam etti: “Eğer Kırım Rusya’da kalacaksa, sadece Kırım hakkında konuşmalıyız, çünkü hep ondan bahsediliyor. Kırım Rusya’da kalacak. Zelenskiy de bunu anlıyor, herkes oranın [Kırım’ın] uzun süredir onlarla [Rusya ile] olduğunu anlıyor. Ben gelmeden çok önce onlarlaydı. Tekrar söylüyorum, bu Obama’nın savaşı. Bu asla olmaması gereken bir savaş.”

Başka bir yanıtında Trump, daha önce defalarca yaptığı gibi, Rusya’nın Ukrayna ile savaşını “Joe Biden’ın savaşı” olarak nitelendirdi ve kendi başkanlığı döneminde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in komşu ülkeye asla saldırmayacağını da sözlerine ekledi.

Witkoff tarafından iletilen önerilerde, ABD’nin Rusya’nın Lugansk oblastı ile Zaporojye, Donetsk ve Herson oblastlarının bazı kısımları üzerindeki kontrolünü fiilen tanımaya hazır olduğu belirtiliyordu.

Ukrayna’nın ise toprak meselesinde yalnızca Rus birliklerinin küçük bir alanı kontrol ettiği “Harkov oblastındaki toprakların kontrolünü yeniden sağlayacağı” ifade ediliyordu.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Ukrayna anayasasının buna izin vermediğini belirterek Kırım’ın Rusya toprağı olarak tanınması ihtimalini reddetti.

Trump, başkanlığının ilk gününde neden söz verdiği gibi savaşı bitirmediği sorusuna, “Savaş üç yıldır sürüyor, ben ise sadece üç aydır durdurmaya çalışıyorum,” yanıtını verdi ve ekledi:

“Bunu mecazi anlamda söyledim ve abartı olarak söyledim, çünkü kendi görüşümü belirtmek için ve biliyorsunuz, bu tabii ki yalan haberlere konu oluyor. Açıkçası insanlar bunu söylediğimde şaka amaçlı olduğunu biliyorlar, ama aynı zamanda ona [savaşa] son verileceği de söylendi.”

Trump’a göre, Putin Rusya Devlet Başkanı, Zelenskiy de Ukrayna Devlet Başkanı olarak kalırsa savaşı bitirmek mümkün, ancak en önemlisi bunu yalnızca kendisi, yani Trump başarabilir.

Kremlin: ABD’nin Ukrayna konusunda makul fikirleri yok

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English