DÜNYA BASINI
BAE, Afrika’da Çin ve Fransa ile yarışıyor
Yayınlanma
Yazar
Harici.com.trMısır ekonomisini kurtarma girişiminin bir parçası olarak bu ülkeyle 35 milyar dolarlık bir anlaşma imzalanan Birleşik Arap Emirlikleri’nin Afrika ilgisinin nedeni ne? Aşağıda çevirisini okuyacağınız makale, BAE’nin Afrika ülkeleri ile yaptığı anlaşmalara ve bu anlaşmaların altında yatan itici sebeplere mercek tutuyor:
***
BAE, Çin ve Fransa gibi rakiplerini geçmek için Afrika anlaşmalarına ağırlık veriyor
Neil Munshi, Zainab Fattah, Loni Prinsloo ve Abeer Abu Omar
Birleşik Arap Emirlikleri, jeopolitik nüfuz arayışıyla 2021 yılında, alışılagelmiş ufuklarının ötesindeki pazarlara agresif bir şekilde genişlemeyi vadetti.
O zamandan bu yana Afrika ekonomilerine diğer tüm ülkelerden daha fazla yatırım taahhüt etti ve şimdi Çin ve Fransa gibi yerleşik oyuncularla nüfuz mücadelesi veriyor.
Zengin Körfez ülkesi hem hükümeti hem de özel sektörü aracılığıyla yatırım yapıyor. Mısır’ın kurtarılması konusunda bilgi sahibi olan ve adının açıklanmasını istemeyen bir yetkiliye göre, geçen ay 35 milyar dolarlık bir anlaşmayla ki bu rakam BAE’nin yıllık ekonomik çıktısının %7’sine denk geliyor, Mısır ekonomisini kurtarmak için devreye giren Körfez ülkesi, yeni bir fırsat çıkması halinde benzer bir miktarı başka bir Afrika ülkesine yatırmaya hazır.
Bu doğrudan yabancı yatırım rakamları taahhüt edilen ve harcanması gerekmeyen parayı hesaba katarken, Afrika’nın en büyük bankası tanık olduğu anlaşmalara dayanarak BAE’nin önümüzdeki beş yıl içinde kıtadaki en büyük yabancı yatırım kaynaklarından biri haline geleceğinden de emin olduğunu söyledi.
Standard Bank Group Ltd Orta Doğu ve Kuzey Afrika Başkanı Rassem Zok, bir röportajda büyümenin “doğrusal olmadığını” belirtti. Zok, “İki yıl önce muhteşem bir büyüme yaşandı, geçen yıl hala rahat bir şekilde çift haneli büyüme oldu, ancak önümüzdeki iki üç yıl içinde otuz ve üzerinde büyüme bekliyoruz” dedi.
Çin’in altyapı finansmanı azalırken ve Batı’nın angajmanı zayıflarken Abu Dabi’nin nakit akışları kararlı bir diplomatik hamle ile birleştirildi: bu yaklaşım, komşuları Suudi Arabistan ve Katar tarafından daha az ölçüde yansıtıldı. Bu hedefler, Birleşik Arap Emirlikleri’ni Körfez ülkelerinin tarihi Kuzey Afrika etki alanının ötesine geçirdi ve yakındaki Afrika Boynuzu’ndan kıtadaki her köşeye yayıldı.
Londra’daki King’s College’da Orta Doğu güvenlik sorunları üzerine ders veren Andreas Krieg, BAE’nin bu anlaşmalar yoluyla uyguladığı şeyin bir tür “ağ merkezli devletçilik” olduğunu söylüyor. Birleşik Arap Emirlikleri nüfuz peşinde koşarken “kendilerini Rusya ve Çin’in yanı sıra Batılı ülkeler için de Afrika’ya açılan kapı olarak konumlandırmaya çalışıyor.”
fDi Markets’in verilerine göre BAE, doğrudan yabancı yatırım sıralamasında ilk sırada yer aldığı 2022 yılında 52,8 milyar dolar doğrudan yabancı yatırım taahhüdünde bulundu ve bu rakam Pekin’in katkılarını 20 kat, ABD’ninkileri ise yedi kat aştı. Bu rakam 2023’te 44,5 milyar dolara düştü ancak yine de ikinci sıradaki Çin’in neredeyse iki katı.
Bu yatırımlar ağırlıklı olarak yenilenebilir enerji, lojistik, teknoloji, gayrimenkul ve tarıma odaklanıyor. Standard Bank’tan Zok, Kovid salgınından sonra piyasanın “değerlemeler açısından yeniden şekillendiğini, bu nedenle şu anda birçok yatırımcı için çok ilginç bir giriş noktası olduğunu” sözlerine ekledi.
Finansal can simidi
Geçen ay Mısır’ın kurtarılması, BAE’nin daha önce Sudan ve Etiyopya’nın yardımına koşmasının ardından Afrika ülkelerine büyük finansal can simitleri sunma stratejisini genişletti. Bu anlaşmaların yanı sıra Abu Dabi, 2019’dan bu yana Zambiya, Zimbabve ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti gibi daha uzak ülkelerle bir düzine yatırım anlaşması imzaladı.
Yatırım akışının ötesinde BAE, Afrika’nın iç siyasi meselelerinde de rol oynadı. Libya savaşında Halife Hafter’i, Tigray isyancılarına karşı savaşında Etiyopya Devlet Başkanı Abiy Ahmed’i ve sızdırılan bir BM raporuna göre, acımasız iç savaşın dünyanın en büyük iç göç krizini yarattığı ve savaş suçu suçlamalarına yol açtığı Sudan’daki Hızlı Destek Güçleri (RSF) milislerini destekledi. BAE, RSF’ye silah tedarik ettiğini reddediyor.
EY Afrika yöneticisi ve altyapı başkanı Sandile Hlophe’ye göre, BAE merkezli şirketler öncelikle güçlü altyapı ve ekonomik büyümenin enerji talebini artırdığı Afrika’nın daha gelişmiş ekonomilerine odaklandı.
Bu ülkeler arasında Mısır, Fas, Güney Afrika ve Şubat ayında Hindistan ve Endonezya gibi ekonomik ağır topların ardından BAE ile özel bir serbest ticaret anlaşması imzalayan altıncı ülke olan Kenya yer alıyor.
Bir düzineden fazla Afrika ülkesinde projeler geliştiren Dubai merkezli AMEA Power LLC, bu yıl kıtadaki yenilenebilir projelere 1 milyar dolar harcamayı planlıyor. AMEA’nın sahibi AlNowais Invesments LLC’nin başkanı Hussain Al Nowais, “Enerjiye ihtiyaçları var ve bol miktarda rüzgar, güneş ve hidroelektrik de dahil kaynaklarla kutsanmış durumdalar” dedi. Dünya Bankası’na göre Sahra altı Afrikalıların neredeyse yarısının elektriğe erişimi yok.
Orta ve Güney Afrika’dan gelen bakır, lityum ve kobalt, hem BAE’nin öncülük etmeyi umduğu yeşil enerjiye geçiş hem de kendi ekonomisini hızlı yükselişini besleyen petrol ve gazdan uzaklaştırma çabaları için çok önemli olacak. Geçen Kasım ayında, Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayed’in kardeşi tarafından kontrol edilen 240 milyar dolarlık International Holding Company, Zambiya’daki Mopani Bakır Madenleri’nin %51 hissesi için 1,1 milyar dolar ödedi.
Yenilenebilir enerjilere yönelik bu odaklanma, Dubai’nin ev sahipliği yaptığı COP28’den önce Kenya’da düzenlenen ve Abu Dabi Sultanı Ahmed Al-Jabber’in kıta için 4,5 milyar dolarlık iklim finansmanı açıkladığını Eylül ayındaki Afrika İklim Zirvesi’nde pekiştirildi. Bu finansman, başkanlığını yaptığı devlete ait yenilenebilir enerji şirketi Masdar tarafından yönetilecekken, AlNowais’in AMEA’sı anlaşmanın bir parçası olarak 1 milyar dolarlık öz sermaye yatırımı sözü verdi – bu da ülkenin özel ve kamu sektörlerinin nasıl birlikte hareket ettiğinin göstergesi.
AlNowais, “BAE buna bir fırsat olarak bakıyor ve ben de bir yatırımcı olarak bunu büyük bir fırsat olarak gördüm” dedi: “Bu kıta zengin bir kıta. Her türlü kaynak açısından zengin ama ne yazık ki henüz tam olarak geliştirilemedi.”
Masdar ayrıca 2022 yılında Afrika’nın en büyük yeşil enerji firmalarından biri olan Güney Afrikalı yenilenebilir enerji şirketi Lekela Power’dan hisse satın aldı.
BAE, Afrika’daki nüfuzunu genişletmeye çalışan tek Körfez ülkesi değil. Suudi Arabistan ve Katar da son yıllarda hem devlet kaynaklarını hem de özel sektörü bir araya getirerek benzer çabalar sarf etti. Riyad merkezli bir şirket olan ACWA Power, önümüzdeki on yıl içinde Güney Afrika’nın yenilenebilir enerji sektörüne 10 milyar dolar yatırım yapmak üzere bir mutabakat anlaşması imzaladı.
Ancak Afrika’daki yatırımları, şu anda kıtada Senegal, Angola ve Güney Afrika gibi yerlerde dokuz liman işleten Dubai merkezli lojistik şirketi DP World tarafından yönetilen BAE’nin erişimine de sahip değil. İlk anlaşmalarını 2000’li yılların ortalarında imzalayan ve son anlaşmasını Ekim ayında Tanzanya ile yapan DP World, ülkenin Afrika’daki en görünür varlığı. 2022 yılında Güney Afrika firması Imperial Logistics’i 890 milyon dolara satın alarak Sahra Altı Afrika’daki lojistik kanallarına ve depolara erişim sağladı.
Ancak BAE, Afrika’ya gıda ithalatına olan bağımlılığı da dahil zayıflıklarını telafi etmek için de yöneldi. Gıda güvenliğini sağlama çabalarının bir parçası olarak BAE şirketleri Sudan, Zimbabve ve Angola’da tarım arazileri satın aldı; Dubai Investments ve Abu Dabi merkezli E20 Investments Temmuz ayında 3.750 hektarlık (bu alan yaklaşık 5.500 futbol sahasına denk geliyor) pirinç ve avokado çiftlikleri geliştirmek üzere bir anlaşma imzaladı.
Paul Richardson, Gina Turner ve Arijit Ghosh’un desteğiyle.
İlginizi Çekebilir
-
2025’te ABD-Çin rekabetinin uzay girişimlerinin finansmanını artırması bekleniyor
-
Dubai, varlık yönetiminde fırsat arayan Çinli bankaları cezbediyor
-
Gelişmekte olan piyasa borsalarında Trump düşüşü
-
Anket: Çinli iş liderlerinin %40’ı Trump’ın dönüşüyle ilişkilerin iyileşmesini bekliyor
-
Maden Bakanı: Trump’ın açıklamaları Grönland yatırımcılarını ürkütme riski taşıyor
-
Bloomberg: Çin, ABD’nin yaptırımlarının ardından acil petrol alımlarına başladı
DÜNYA BASINI
İsrail-Hamas ateşkes anlaşmasının şartları ve gerginlikler
Yayınlanma
8 saat önce15/01/2025
Yazar
Harici.com.trİsrail ve Hamas arasında varılan ateşkes anlaşması mevcut taslağa göre yürürse Gazze’de çatışmalar 42 gün boyunca duracak, onlarca İsrailli rehine ve yüzlerce Filistinli tutuklu serbest bırakılacak. Bu ilk aşamada İsrail askerleri Gazze’nin sınırlarına çekilecek ve yardımlar artarken pek çok Filistinli evlerinden geriye kalanlara dönebilecek.
Asıl soru ateşkesin bu ilk aşamanın ötesine geçip geçemeyeceği.
Bu da birkaç hafta içinde başlaması beklenen müzakerelere bağlı. Bu görüşmelerde İsrail, ve Hamas ile ABD, Mısır ve Katarlı arabulucular, Gazze’nin nasıl yönetileceği gibi zorlu bir konuyu ele almak zorunda kalacaklar.
Bu 42 gün içinde ikinci aşamayı başlatacak bir anlaşma yapılmazsa İsrail, Hamas’ı yok etmek için rehinelerin tamamı kurtarılmadan Gazze’deki saldırılarına devam edebilir.
İki yetkili Hamas’ın ateşkes anlaşmasının taslağını kabul ettiğini doğruladı ancak İsrailli yetkililer ayrıntılar üzerinde hala çalışıldığını, yani bazı şartların değişebileceğini ya da tüm anlaşmanın suya düşebileceğini söylüyor. İşte Associated Press’in yayınladığı ateşkes taslağı ve muhtemel zorluklar:
Rehinelerin tutuklu Filistinlilerle takas edilmesi
İlk aşamada Hamas, İsrail tarafından hapsedilen yüzlerce Filistinlinin serbest bırakılması karşılığında 33 rehineyi serbest bırakacak. Aşamanın sonunda militanların elindeki yaşayan tüm kadın, çocuk ve yaşlıların serbest bırakılması gerekiyor.
Gazze’de sivil ve askerlerden oluşan yaklaşık 100 rehine bulunuyor ve ordu bunların en az üçte birinin öldüğüne inanıyor.
Ateşkesin ilk resmi gününde Hamas üç rehineyi, yedinci günde de dört rehineyi serbest bırakacak. Bundan sonra haftalık açıklamalar yapacak.
İsrail-Hamas ateşkes anlaşmasının taslağı
- AŞAMA (42 gün)
- Hamas, aralarında kadın sivil ve askerler, çocuklar ve 50 yaş üstü sivillerin de bulunduğu 33 rehineyi serbest bırakacak.
- İsrail her sivil rehine için 30, her kadın asker için 50 Filistinli mahkûmu serbest bırakacak.
- Çatışmalar duracak, İsrail güçleri nüfusun yoğun olduğu bölgelerden Gazze Şeridi’nin sınırlarına doğru çekilecek.
- Yerlerinden edilen Filistinliler evlerine dönmeye başlayacak ve Gazze’ye daha fazla yardım girecek.
- AŞAMA (42 gün)
- “Sürdürülebilir sükûnet” ilanı.
- Hamas, henüz müzakere edilmemiş sayıda Filistinli mahkûm ve İsrail askerlerinin Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesi karşılığında kalan erkek rehineleri (askerler ve siviller) serbest bırakacak.
- AŞAMA
- Ölen İsrailli rehinelerin cesetleri ölen Filistinli savaşçıların cesetleriyle takas edilecek.
- Gazze’de yeniden yapılanma planının uygulanmasına başlanacak.
- Gazze’ye giriş ve çıkışlar için sınır kapıları yeniden açılacak.
Hangi rehinelerin ve kaç Filistinlinin serbest bırakılacağı konusu karmaşık. Bu 33 kişi kadınları, çocukları ve 50 yaş üzerindekileri, yani neredeyse tüm sivilleri kapsayacak ancak anlaşma Hamas’ı tüm yaşayan kadın askerleri serbest bırakmaya da zorluyor. Hamas önce yaşayan rehineleri serbest bırakacak, ancak yaşayanlar 33 kişiyi tamamlamazsa, cesetler teslim edilecek. Rehinelerin hepsi Hamas’ın elinde değil, dolayısıyla diğer militan grupların rehineleri teslim etmesi sorun olabilir.
Buna karşılık İsrail serbest bırakılan her sivil rehine için 30 Filistinli kadın, çocuk ya da yaşlıyı serbest bırakacak. Serbest bırakılan her kadın asker için İsrail, 30’u ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış 50 Filistinli mahkûmu serbest bırakacak. Hamas tarafından teslim edilen cesetler karşılığında İsrail, savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana Gazze’de alıkoyduğu tüm kadın ve çocukları serbest bırakacak.
Aralarında askerlerin de bulunduğu onlarca kişi ikinci aşamaya kadar Gazze’de rehin tutulmaya devam edecek.
İsrail’in geri çekilmesi ve Filistinlilerin dönüşü
Taslak anlaşmaya göre, ilk aşamada İsrail askerlerinin, Gazze ile İsrail arasındaki sınır boyunca, yaklaşık bir kilometre genişliğinde bir tampon bölgeye çekilmesi gerekecek.
Bu da yerinden edilmiş Filistinlilerin Gazze şehri ve Gazze’nin kuzeyi dahil evlerine dönmelerine olanak tanıyacak. Gazze nüfusunun büyük bir kısmının devasa, bakımsız çadır kamplara sürülmesiyle birlikte Filistinliler, İsrail’in saldırıları nedeniyle birçoğu yıkılmış ya da ağır hasar görmüş olsa da evlerine geri dönmek için çaresizlik içinde.
Ancak bazı güçlükler var. Geçen yıl yapılan müzakereler sırasında İsrail, Hamas’ın bu bölgelere silah sokmasını engellemek için Filistinlilerin kuzeye doğru hareketlerini kontrol etmesi gerektiğinde ısrar etti.
Savaş boyunca, İsrail ordusu kuzeyi, Gazze’nin geri kalanından ayırarak, Netzarim Koridoru adı verilen ve askerlerin Filistinlileri bölgeden çıkararak üsler kurduğu bir alanı denetledi. Bu, kuzeyden merkeze doğru kaçan insanları aramalarına ve geri dönmeye çalışanları engellemelerine olanak tanıdı.
AP’nin yayınladığı taslakta İsrail’in koridordan çekilmesi öngörülüyor. İlk hafta içinde askerler kuzey-güney arasındaki ana sahil yolundan -Raşid Caddesi- çekilecek ve bu da Filistinlilerin geri dönüşü için bir yol açacak. Ateşkesin 22. gününde ise İsrail askerleri koridorun tamamından çekilmiş olacak.
Yine de salı günü görüşmeler devam ederken İsrailli bir yetkili ordunun Netzarim’de kontrolü elinde tutacağını ve kuzeye dönen Filistinlilerin buradaki denetimlerden geçmek zorunda kalacağını ısrarla vurguladı, ancak ayrıntı vermekten kaçındı.
Bu çelişkilerin giderilmesi gerginliklere yol açabilir.
İlk aşama boyunca İsrail, Refah Sınır Kapısı da Gazze’nin Mısır sınırı boyunca uzanan Philadelphia Koridoru’nun kontrolünü elinde tutacak. Hamas, İsrail’in bu bölgeden çekilmesi yönündeki taleplerini geri çekti.
İnsani yardım
İlk aşamada, Gazze’ye günde yüzlerce kamyon dolusu yiyecek, ilaç, malzeme ve yakıt gibi insani yardım girişinin artırılması planlanıyor. Bu, savaş boyunca İsrail’in izin verdiğinden çok daha fazla.
Aylarca yardım kuruluşları, İsrail’in askeri kısıtlamaları ve çete yağmacılığı nedeniyle Gazze’ye giren kısıtlı yardımları bile dağıtmakta zorlandı. Çatışmaların sona ermesi bu durumu hafifletebilir.
İhtiyaçlar ise çok büyük. Çadırlarda sıkışmış ve yiyecek ile temiz su sıkıntısı çeken Filistinliler arasında yetersiz beslenme ve hastalıklar yaygın. Hastaneler hasar görmüş durumda ve malzeme sıkıntısı çekiyor. Taslak anlaşma, evleri yıkılan on binlerce kişiye barınak yapmak ve elektrik, kanalizasyon, iletişim ve yol sistemleri gibi altyapıyı yeniden inşa etmek için ekipmanların girişine izin verileceğini belirtiyor.
Ancak burada da uygulama sorunları olabilir. Savaş öncesinde bile İsrail, Hamas’ın bu ekipmanları askeri amaçlarla kullanabileceği gerekçesiyle bazı malzemelerin girişini kısıtlıyordu. Başka bir İsrailli yetkili, yardımın dağıtımı ve temizlik çalışmaları üzerinde hâlâ düzenlemelerin yapıldığını, ancak Hamas’ın hiçbir rolünün olmayacağını söyledi.
Durumu daha da karmaşık hale getiren bir diğer konu, İsrail hükümetinin BM’nin Filistinli Mültecilere Yardım ve Çalışma Ajansı’nın (UNRWA) faaliyetlerini yasaklama ve bu ajansla tüm bağları kesme planına hâlâ bağlı olması. UNRWA, Gazze’deki yardımın ana dağıtıcısı ve eğitim, sağlık ve diğer temel hizmetleri sağlayan bir kurum.
İkinci aşama
Tüm bunlar işe yararsa, tarafların ikinci aşamayı da ele alması gerekiyor. Bu konudaki müzakereler ateşkesin 16. gününde başlayacak.
İkinci aşamanın ana hatları taslakta belirtiliyor: İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesi ve “sürdürülebilir sükûnet” karşılığında kalan tüm rehinelerin serbest bırakılması.
Ancak bu basit gibi görünen takas çok daha büyük meseleleri ortaya çıkarıyor.
İsrail, Hamas’ın askeri ve siyasi kabiliyetleri ortadan kaldırılmadan ve Hamas yeniden silahlanmadan, yani Hamas artık Gazze’yi yönetemez hale gelmeden tam bir çekilmeyi kabul etmeyeceğini söyledi. Hamas ise İsrail Gazze’deki tüm askerlerini çekene kadar son rehineleri teslim etmeyeceğini söylüyor.
Dolayısıyla müzakerelerde her iki tarafın da Gazze’yi yönetmek için bir alternatif üzerinde anlaşması gerekecek. Sonuç olarak Hamas’ın kendisinin iktidardan uzaklaştırılmasını kabul etmesi gerekiyor ki Hamas bunu yapmaya hazır olduğunu söyledi ancak İsrail’in şiddetle reddettiği gelecekteki herhangi bir hükümetten rol talep edebilir.
Taslak anlaşmada, ikinci aşama için bir anlaşmanın ilk aşamanın sonunda yapılması gerektiği belirtiliyor.
Eğer bir anlaşmaya varılamazsa ne olur? Bu birçok yönde ilerleyebilir.
Hamas, ikinci aşama üzerinde anlaşma sağlanana kadar ateşkesin devam edeceğine dair yazılı garantiler istemişti. Ancak ABD, Mısır ve Katar’dan sözlü garantilerle yetindi.
İsrail ise hiçbir güvence vermedi. Dolayısıyla İsrail müzakerelerde Hamas’a baskı yapmak için yeni bir askerî harekât tehdidinde bulunabilir ya da Başbakan Binyamin Netanyahu’nun tehdit ettiği gibi askerî harekâta yeniden başlayabilir.
Hamas ve arabulucular ilk aşamadan elde edilen ivmenin bunu yapmasını zorlaştıracağını düşünüyor. Saldırıyı yeniden başlatmak, kalan rehineleri kaybetme riskini artırabilir ve Netanyahu’ya karşı büyük bir öfkeye yol açabilir. Ancak Hamas’ı yok etmeden durmak, Netanyahu’nun kilit siyasi ortaklarını da kızdırabilir.
Üçüncü aşamanın daha az tartışmalı olması muhtemel: Kalan rehinelerin cesetleri, ölen Filistinli savaşçıların cesetleriyle takas edilecek ve uluslararası denetim altında Gazze’de 3 ila 5 yıllık bir yeniden inşa planı uygulanacak.
Esad’ın gidişini Erdoğan’ın zaferi olarak kutlamak için çok erken.
Steven A. Cook / Foreign Policy
Beşar Esad’ın aralık ortasında düşmesinden bu yana çeşitli dış politika analistleri ve gazeteciler Türkiye’yi Suriye’de “kazanan” ilan etti. Bu, Türk yetkililerin ve destekçilerinin hem beceriksizce hem de rahatsız edici bir şekilde teşvik edilen bir anlatı. Peki bu doğru mu? Hayır. Ya da en azından Türkiye henüz bir şey kazanmadı.
Türkiye’nin Suriye’de avantajlı bir konumda olduğu doğru. Ankara’nın hamisi olduğu Heyet-i Tahrir Şam (HTŞ) ve Suriye Ulusal Ordusu adı verilen milisler topluluğu Esad rejiminin sona ermesinden sorumluydu. Türkiye’nin Suriye’ye yakınlığı ve Türkiye’nin altyapı geliştirme konusundaki bilinen uzmanlığı da Ankara’da iyi bağlantıları olan firmaların yeniden inşa ihalelerini kazanmasına yardımcı olacaktır.
Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Şam’da kendisini dış güç olarak kabul ettirme konusunda büyük engellerle karşı karşıya.
Türkiye’nin Suriye’yi kazandığı iddiasının büyük bir kısmı, HTŞ ve Suriye Ulusal Ordusu milislerinin Halep’in düşmesine öncülük ederek Esad’ın, ailesinin yarım yüzyıl boyunca hâkim olduğu ülkeden kaçmasına yol açmasına dayanıyor. Ancak işler her zaman göründüğü gibi değildir. Halep’e yönelik Kasım ayı sonunda başlayan Türk onaylı saldırının sınırlı olması amaçlanıyordu. Ankara’nın amacı Esad’ın düşmesinden ziyade, dönemin Suriye Devlet Başkanı’na Türkiye-Suriye normalleşmesini müzakere etmesi için baskı yapmaktı ki bu Türk hükümetinin önceki iki yıl boyunca takip ettiği bir hedefti. Ancak Suriye ordusu çöktüğünde Türkler politikalarını gözden geçirdiler ve Beşar’ın düşüşünün her zaman planları olduğunu iddia ettiler.
HTŞ’nin Şam’ı kurtarmasından kısa bir süre sonra Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Suriye’nin başkentinde ortaya çıktı ve burada HTŞ’yi mecazi ve gerçek anlamda kucakladı. (Bu arada, Türkiye’nin HTŞ’yi alenen himaye ettiğini iddia etmesindeki ironi, Ankara’nın bu El Kaide bağlantılı grupla koordinasyonunu ortaya çıkaran cesur Türk gazetecilere karşı yürütülen acımasız yargılamayı hatırlayanlar için fazlasıyla dikkat çekiciydi. Bu koordinasyonu, o dönem istihbarat şefi olan Hakan Fidan yönlendirmişti.)
Türkiye- HTŞ ortaklığının verimli olduğu açık ama Ankara’nın Suriye’de zafer kazandığı fikri, Türk hükümetinin bu ilişkide tüm güce sahip olduğunu varsayıyor. Muhtemelen bir zamanlar öyleydi ama Esad rejiminin sona ermesinden sonra HTŞ’nin Erdoğan ve arkadaşlarına duyduğu ihtiyaç azaldı.
Fidan herkesten önce Şam’a gitmiş olsa da aralarında ABD, Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya’dan (Avrupa Birliği’ni temsilen) diplomatların da bulunduğu heyetler HTŞ lideri Ahmed el-Şara’nın kapısını çaldı. Irak’ın istihbarat şefi de Suriye’ye bir ziyaret gerçekleştirdi. Suriye yönetiminin temsilcileri de komşularıyla temaslarını sürdürüyor. Geçici Dışişleri Bakanı Asad Hasan el-Şeybanî, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ı, Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’yi, Katar’ın başkenti Doha’yı ve Ürdün’ün başkenti Amman’ı ziyaret etti. Açıkça görülüyor ki Şara’nın iki ay öncesine kıyasla daha fazla dış ortak seçeneği var.
Elbette Türkiye tamamen devre dışı değil, ancak büyük Arap devletlerinin Suriye’nin yeni liderleriyle temas kurma ve iş birliği yapma çabaları, Ankara’nın bölgedeki bir zayıflığını gözler önüne seriyor: Ankara’daki liderler Arap ülkeleriyle kültürel bir yakınlık içinde olduklarını ve bunun da kendilerine Ortadoğu toplumları hakkında eşsiz bir kavrayış sağladığını iddia ediyorlar. Bu, Osmanlı tarihini yanlış okumalarına dayanan çoğunlukla boş bir iddia. Şüphesiz, yıllar boyunca yapılan anketler özellikle Filistinlilere verdiği destek nedeniyle Erdoğan’ın popüler olduğunu gösteriyor. İstanbul’da hatırı sayılır sayıda Arap turist var ve Ortadoğuluların Türk dizilerine olan ilgisi kanıtlanmış durumda. Ancak bu, kültürel bir yakınlık oluşturmak için yeterli değil.
İslamcı olarak Erdoğan ve iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Arap dünyasına, özellikle de Mısır’daki Müslüman Kardeşler, Hamas ve diğer İslamcı dostlarına karşı bir sempati duyması daha muhtemel. Türkler Suriyeliler aralarında yakınlık hissetmelerine rağmen bu yakınlığın Suriyelilerin diğer Araplarla olan bağlarına kıyasla oldukça zayıf olduğu söylenebilir. Bu da Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Irak, Ürdün ve diğerlerine Şam’da Türkiye’ye karşı bir avantaj sağlıyor.
Bir de Kürt milliyetçiliği ve Washington’un Suriye’de İslam Devleti’ne (IŞİD) karşı ortağı Suriye Demokratik Güçleri’nin çekirdeğini oluşturan Halk Savunma Birlikleri (YPG) adlı Suriyeli Kürt savaş güçleri gibi çetrefilli bir mesele var. Türk hükümeti Esad rejiminin sona ermesi, Şam’da HTŞ’nin iktidara gelmesi ve ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın Amerikan güçlerini geri çekmeye hazır olduğunu açıklamasıyla birlikte Suriye Ulusal Ordusu’nu, terör örgütü olarak tanımlanan Kürdistan İşçi Partisi’nden (PKK) ayırt etmediği YPG’yi yok etmek için kullanma fırsatı doğduğuna inanıyor. Bu, Ankara’nın bakış açısına göre, güneyden gelen bir güvenlik tehdidini nihayet ortadan kaldıracaktır.
Türkiye açısından Kürt milliyetçiliğine karşı yıkıcı bir darbe vurmak için uygun bir zaman gibi görünüyor. Ve Ankara’nın Suriye’deki görünür zaferi, Türkiye’ye bu hedefi gerçekleştirebilecek bir güç sağlıyor.
Bu basit senaryoyu karmaşıklaştıran birkaç mesele var: Birincisi, Kürtler kendi yıkımlarını gönüllü olarak kabul etmeyecek. Karşılık verme kapasiteleri var ve bu da Türkiye’yi iki cephede birden gerilla savaşı vermek zorunda bırakıyor: Suriye ve PKK’nın yuvalandığı Irak.
Unutulmamalıdır ki, güçlü Türk Silahlı Kuvvetleri bile 40 yılı aşkın bir süredir PKK’yı tamamen ortadan kaldıramadı. Türklerin ve Suriyeli müttefiklerinin bu konuda daha başarılı olacağına inanmak için bir sebep yok. İkinci olarak HTŞ, Türkiye’nin Kürtleri ortadan kaldırma mücadelesinde mutlaka bir ortak olmayabilir. Esad sonrası Şam’daki Türk gücünün Ankara’nın herkesin inanmasını istediği gibi olmadığının somut bir işareti olarak Erdoğan, YPG’yi yok etme mücadelesinde yeni hükümetin yardımını beklediğini açıkladı. Bu, Türkiye’nin Suriye’nin başkentindeki gücünün sınırlarının üstü kapalı bir itirafıydı.
“Suriye’yi Türkiye kazandı” fikri etrafındaki erken zafer havası, gerçekliğe dayanmayan bir dizi varsayım ve beklenti yaratıyor ve politika yapıcıları potansiyel olarak nahoş sürprizlerle karşı karşıya bırakıyor.
Eğer politika yapıcılar bu anlatıyı olduğu gibi kabul ederlerse, Şam’da bölgesel güçler arasında devam eden pozisyon mücadelesinin inceliklerini gözden kaçıracaklardır. Bu, Suriye’yi kimin kontrol edeceğine dair uzun süredir devam eden dramanın sadece bir sonraki perdesi. Hiç şüphesiz, Türkiye çok sayıda kazanımı olan önemli bir başrol, ancak Ankara’nın aynı zamanda oldukça fazla sayıda mesuliyeti de var. Suriye’de ayaklanmanın başladığı Mart 2011’den bu yana her adımda Türklerin yanlış hesap yaptığını, Esad’ı reform yapmaya ikna edebileceklerine, ABD’yi Suriye liderini devirmeye ikna edebileceklerine ve sonra da vazgeçip Esad’la yakınlaşma arayışına girmeden önce aynı amaç doğrultusunda radikalleri kullanabileceklerine inandıklarını unutmamak gerekir.
Elbette Ankara’nın Suriye’de geçmişte yaptığı hatalar Erdoğan’ın şimdi başarısız olacağı anlamına gelmiyor ancak Türkiye’yi galip ilan etmek için henüz çok erken.
DÜNYA BASINI
OnlyFans feminizm kılığına bürünmüş sömürüdür
Yayınlanma
3 gün önce12/01/2025
Yazar
Harici.com.trÇevirmenin Notu: Cinselliğin duygudan, bağdan ve insani derinlikten yoksun bir “performans” anlayışına indirgenmesinin kadınların bireysel deneyimlerini ve toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesini nasıl derinden sarstığı giderek daha yüksek sesle ifade ediliyor. Aşağıda çevirisini sunduğumuz metin, yakında yayımlanması beklenen Pornocracy kitabının ortak yazarlarından Josephine Bartosch’a ait. Bartosch, bu yazısında merceği OnlyFans’e tutarak, cinsellik pazarlayan dijital platformların, kadın cinselliği ve güçlenme kavramlarını nasıl araçsallaştırıp çarpıttığını ele alıyor.
OnlyFans’ın “bireysel güçlenme” adı altında pazarladığı sistemin, kadınları nesneleştiren patriyarkal ve kapitalist normların dijital bir yeniden üretimi olduğu vurgulayan Bartosch, bu tür platformların, toplumsal sorumluluk ve etik sınırları göz ardı ederek, genç kadınlar ve kız çocukları için tehlikeli bir model sunduğunu son dönemde ayyuka çıkan gelişmeler ışığında değerlendiriyor.
OnlyFans feminizm kılığına bürünmüş sömürüdür
Josephine Bartosch
Unherd
30 Aralık 2024
Çev. Leman Meral Ünal
BBC’de drag queen görmek kadar olağan: Kamuoyunun gözü önündeki bir kadın kârlı ancak onur kırıcı bir iş yaptığında hemen “feminist” kartını oynar. Bu durum, tek bir gün içinde 101 erkekle cinsel ilişkiye girerek adını manşetlere taşıyan OnlyFans sanatçısı Lily Phillips ve “işine” feminizmin yön verdiğini öne süren OnlyFans CEO’su Keily Blair için de geçerli. Fakat Reuters tarafından kısa süre önce yapılan bir araştırma, bu platformda suç teşkil eden unsurları ve kadın düşmanlığının nasıl paraya dönüştürüldüğünü gözler önüne seriyor.
Haber ajansı, bahsi geçen çalışmasıyla, 2019-2024 yılları arası OnlyFans’ta çok sayıda cinsel kölelik, çocuklara dönük cinsel istismar materyali ve rıza dışı veya “intikam” pornosu vakası ortaya çıkardı. Sadece kasım ayında 55 milyon içerik yüklendiği düşünüldüğünde, bu tür suçların platformdan tamamen temizlenebileceği iddiası bir hayalden ibaret. Geçerken belirtelim, iki kızı için daha iyi bir dünya yarattığını gururla dile getiren Blair, şirketin temel faaliyet alanına dair soruları geçiştiriyor, daha da ilginci 1,3 milyar dolarlık dev bir cinsellik markasının başında olmasına rağmen, “pornografi” terimini küçümseyici bularak kullanmaktan imtina ediyor.
OnlyFans 2016 yılında İngiliz girişimci Tim Stokely tarafından kuruldu; 2018’de ise karanlık yatırımcı Leonid Radvinsky’ye satıldı. O zamandan bu zamana ise, şu anda sayıları 4,1 milyonu bulan içerik üreticilerine 20 milyar doların üzerinde ödeme yaptı. Dijital pezevenklik komisyonu olarak ise yüzde 20’lik epey yüklü bir pay alıyor.
Pandemi, içerik üreticilerinin sayısında bir patlamaya neden oldu. Öyle ki 2019’da 348,000 olan içerik üreticisi sayısı, 2020’de 1,6 milyonun üzerine çıkmıştı. Bugün ise rekabet çok daha çetin. OnlyFans, sitedeki içeriklerin reklamını yapma gibi karmaşık bir işe karışmıyor ve pornografik içerik satan genç kadınları, hesaplarına trafik çekebilmek için sosyal medyada müstehcen resimler satmakla baş başa bırakıyor. OnlyFans’e dair göz boyayan, şişirme haberler, ayda 80.000 sterlinden fazla kazanan içerik üreticilerinden sadece en üstteki yüzde 0,1’ini öne çıkarıyor, ortalama bir içerik üreticisinin eline ise ancak 140 dolar kadar geçiyor.
Reuters’in bulguları sıradan bir markayı bile sarsabilirdi. Gazeteciler, siteye içerik oluşturmak için “kandırılan, uyuşturulan, terörize edilen ve cinsel olarak köleleştirilen” kadınların tüyler ürpertici hikayelerini ortaya çıkardı. ABD’deki banliyö evlerinde kadınlar hapsediliyor, tecavüz ediliyor, vahşileştiriliyor, vücutlarına “köpek” ve “oyuncak” gibi aşağılayıcı kelimeler, dövmelerle kazınıyordu. Ancak bu ifşalara rağmen OnlyFans kendisini geleneksel pornografiye karşı ilerici bir alternatif olarak konumlandırmaya, Blair ise içerik üreticilerine kendi sınırlarını belirleme “özgürlüğü” ile böbürlenmeye devam ediyor.
OnlyFans’ın en sinsi yönü, içerik üreticilerinin düşük gelirleri ya da suç teşkil eden istismara varan sömürüsü değil. Cinsel performansların satılmasının sıradanlaştığı bir dünyayı normalleştirmesidir. Bu pornolaştırılmış manzarada, nesneleştirme artık verili bir durum haline gelmiş ve cinselliğin metalaştırılması “güçlendirme” olarak paketlenmiştir. Lily Phillips’in zorlu gösterisini konu alan bir belgeselde belirttiği gibi: “Erkekler beni her zaman cinselleştirecek, o halde bunu paraya çevirebilirim.”
Bu türden düşünceler, pornografi çağında yetişen bir neslin özetini sunuyor. Gerçeklikten kopuk siyasetçiler ve duyarsız teknoloji devleri tarafından yüzüstü bırakılan bu çocuklar, henüz bir başkasının dudaklarına dahi dokunmadan önce çevrimiçi boğulma sahnelerine maruz kalan bir neslin uzantısıdır. Phillips gibi kadınlar için seks bir yakınlık eylemi olmaktan ziyade, maruz bırakılan ve tek tesellisi maddi tazminat olan bir alışveriş.
OnlyFans sadece pornografinin evrimleşmiş bir versiyonu değil, kadınlara ve kız çocuklarına kendi değerlerinin erkeklerin gözündeki cinsel çekiciliklerinde olduğunu ve bunun da bir fiyat etiketi olduğunu söyleyen bir kültürün doğal zirve noktası. Bu platform, porno endüstrisinin önceki kurbanlarını, kendilerinden çalınan cinselliğin dijital bir taklidini satmaya mahkûm eden bir pazar yeri aslında.
Her ne kadar kendini “güçlendirici” olarak pazarlasa da bu platform, gerçek bağın yerini ticaretin aldığı bir sömürüden besleniyor. Toplum bu “normali” benimsemeye devam ettikçe, kolektif insanlığımız için sonuçlarını görmezden gelmek daha da zorlaşacak. OnlyFans sadece bir marka değil, pornografinin sevgi gibi sahici bir duyguya karşı kazandığı zaferinin bir yansıması da aynı zamanda.
AB, Amerikan teknoloji şirketlerine yönelik soruşturmalarını yeniden değerlendiriyor
Endonezya beklenmedik şekilde faiz oranlarını düşürdü
Trump’ın Pentagon tercihi Hegseth: İsrail Hamas’ın her bir üyesini öldürmeli
Merz, Almanya’da ‘ekonomiyi iklimin önüne koyma’ sözü verdi
2025’te ABD-Çin rekabetinin uzay girişimlerinin finansmanını artırması bekleniyor
Çok Okunanlar
-
AMERİKA5 gün önce
Kaliforniya yangınları: San Francisco büyüklüğünde bir alan yok oldu
-
AMERİKA5 gün önce
Kaliforniya’daki yangınların yol açtığı zarar 150 milyar dolara ulaştı
-
GÖRÜŞ5 gün önce
Bölgede değişen dinamikler ve PKK sorunu
-
DÜNYA BASINI1 hafta önce
Kara para, kara bayraklar
-
DÜNYA BASINI4 gün önce
CIA ve MI6, IŞİD’i nasıl yarattı?
-
DİPLOMASİ6 gün önce
Trump, Sachs’ın Netanyahu’ya küfür ettiği videoyu paylaştı
-
GÖRÜŞ1 hafta önce
Belarus’ta seçimler yaklaşırken Batı yanlısı muhalefet ne diyor?
-
SÖYLEŞİ2 hafta önce
‘Avrupa, Küresel Güney ile ABD arasında köprü olabilir’