Asya
Filipinler Güney Çin Denizi’nde ‘üçlü’ devriyeye katılabilir

Filipinler’in ABD Büyükelçisi Jose Manuel Romualdez, Japonya ve Avustralya’nın, ABD ve Filipinler ile Güney Çin Denizi devriyeleri yürütebileceğini söyledi.
The Japan Times’ın haberine göre, “Toplantılar çoktan ayarlandı ve muhtemelen Japonlar ve Avustralyalıları da katabiliriz” diyen Büyükelçi, bunun “hala tartışılmakta olan bir fikir” olduğunu da sözlerine ekledi.
Romualdez, ABD, Japonya ve Avustralya’nın üçlü deniz tatbikatları yürüttüğünü ve bu ülkelerle ortak devriyelerin “Filipinler ve tüm bölge için iyi olacağını” belirterek, “Seyir özgürlüğüne sahip olmak istiyoruz” dedi.
Devriyelerin başlangıçta ülkeden ülkeye olabileceğini ve sonunda genişleyebileceğini kaydeden diplomat, “çünkü bunlar bizim müttefiklerimiz ve benzer düşünen ülkelerdir” yorumunu yaptı.
Pekin’e mesaj
Plan gerçekleşirse, Filipinler ilk kez Güney Çin Denizi’ndeki çok taraflı deniz devriyelerine katılacak. Egemenliği tartışmalı sulardaki bu hamlenin ise Pekin’i kızdırabileceği düşünülüyor. Ayrıca Çin’in egemenlik iddiasındaki sularda birlikte devriye gezen dört ülkeden oluşan bir blok olasılığı, Pekin’e yönelik bir mesaj olarak okunacaktır.
Filipin Donanması’nın eski komutan yardımcısı Rommel Jude Ong ise, devriye olasılığı hakkında “Filipinler için, ABD dışında Çin’e karşı alternatif bir ortak olmamızı sağlıyor” yorumunu yaptı ve ekledi:
“Hoşumuza gitse de gitmese de, yalnızca ABD ile Çin arasında yer alan meselelere kapılmadığımızdan emin olmak için ABD ile faaliyetlerimizin ölçüsünü ayarlamamız gerekiyor.”
Avustralya Savunma Bakanı Richard Marles de geçen hafta Avustralya’nın Filipinler ile ikili savunma ilişkisini genişletmek istediğini ve ortak devriyelerin “bir sonraki adım” olduğunu söylemişti.
Devriye görüşmeleri ve ABD ile yenilenen angajman, Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr.’ın, selefi Duterte’nin aksine Washington ile yakın ilişkiler izlemekte kararlı olduğunu gösteriyor.
Büyükelçi Romualdez de bunu doğrulayarak, son gelişmelerin “ABD ile Filipinler arasındaki ilişkinin bugün kesinlikle en iyi durumda olduğunu gösterdiğini” söyledi.
ABD’ye üslere genişletilmiş erişim izni
Filipinler, geçen ay ABD’ye ülkedeki askeri üslerine genişletilmiş erişim izni vermişti.
Her iki ülkenin savunma bakanlıklarından yapılan açıklamada, Washington’a 2014 yılına dayanan Gelişmiş Savunma İşbirliği Anlaşması (EDCA) kapsamında dört bölgeye daha erişim izni verildiği kaydedilmişti.
Anlaşmanın bir parçası olarak ABD, mevcut beş EDCA sahasında altyapı iyileştirmeleri için 82 milyon dolar ayırdı ve askeri varlığını “ülkenin stratejik yerlerindeki” dört yeni bölgeye genişletti.
Filipinler, Amerika anakarasının dışındaki en büyük iki ABD Donanması ve Hava Kuvvetleri üssüne ev sahipliği yapıyordu. Ancak Filipin Senatosu üslerin kullanım süresini uzatmayı reddettikten sonra 1990’ların başında üsler kapatıldı.
Amerikan kuvvetleri, 1999 Ziyaret Kuvvetleri Anlaşması uyarınca Filipinli birliklerle büyük ölçekli muharebe tatbikatları için geri dönse de üs elde edemedi. Filipin Anayasası, yabancı birliklerin kalıcı olarak üslenmesini ve yerel çatışmalara katılmalarını yasaklıyor.
2014 EDCA, ABD kuvvetlerinin ekipmanı önceden konumlandırmasına ve Filipin askeri üslerine güçlerini döndürmesine izin verdi, ancak Marcos’un selefi Rodrigo Duterte, Çin ile daha yakın ilişkiler sürdürmek için uygulamayı askıya almıştı.
Marcos cumhurbaşkanı seçildikten sonra ise, Joe Biden, Marcos’u tebrik etmek için arayan ilk yabancı lider oldu ve üst düzey Washington yetkilileri yoğun bir şekilde Filipinler’i ziyaret etti.
Güney Çin Denizi tartışması
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı sonrasından bu yana egemenlik ihtilaflarına konu oluyor.
Çin, ilk kez 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’i üzerinde hak iddiasında bulunurken, yer altı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya’nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.
Pekin, Güney Çin Denizi’nin doğusundaki bölgede egemenlik iddia ederken, Filipinler de “Batı Filipin Denizi” olarak adlandırdığı aynı yerde hak iddiasında bulunuyor.
ABD ise bölge ülkeleri arasındaki bu gerginlikten faydalanarak, kıyıdaş ülkeleri Çin’e karşı silahlandırmaya çalışıyor. Çin’in son yıllarda bölgede artan askeri varlığına karşı bölgedeki çıkarlarını korumak için hareket ettiğini iddia eden ABD, bölgede “Seyrüsefer Serbestisi Operasyonları” adını verdiği askeri seyir faaliyetlerini artırdı. Washington ayrıca diğer kıyıdaş ülkeler ile savunma işbirliklerini de artırma arayışında. Filipinler başta olmak üzere bölge ülkeleri de ABD’nin varlığını Çin’e karşı bir denge faktörü olarak görüyor.
Marcos, geçen yıl Haziran ayında göreve gelmesinden bu yana Çin’e Güney Çin Denizi’nde egemenlik ihlali ile ilgili 77 şikayette bulundu. Bu ay ise, Çin’in “saldırgan” deniz hareketlerinden endişe duyduğunu açıklayarak Çin büyükelçisini çağırdı.
Büyükelçi Romualdez ise bu durumla ilgili, “Washington, Filipinler’in toprak hakları konusunda daha güçlü bir duruş sergilemesinden son derece memnun” yorumunu yaptı.
Asya
Güney Kore Devlet Başkanı Lee, Çin ve Rusya ile ilişkilerini ‘hızla’ iyileştireceğini söyledi

Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, Seul’un “barışı ve halkın hayatını korumak” için Pekin ve Moskova ile ilişkilerini “hızla” iyileştireceğini söyledi.
Perşembe günü göreve gelmesinin ilk ayını kutlayan Lee Jae-myung, hükümetinin önceliklerinden birinin Güney Kore halkının “güvenliği ve barış içinde” yaşamını sağlamak olduğunu belirterek, “barışın ulusal istikrar ve mutluluk için asgari ön koşul” olduğunu vurguladı.
Lee, “barışın erdemli döngüsü”ne inandığını belirterek, ABD ile “sıkı” ittifakını sürdüreceğini ve Çin ve Rusya ile ilişkilerini iyileştireceğini taahhüt etti. Bunun, Pyongyang’ın, iki Kore arasındaki askerden arındırılmış bölgede Seul’un hoparlörle propaganda faaliyetlerini askıya alma kararını olumlu karşılamasında da yansıdığını söyledi.
Çin’in de Güney Kore liderini, İkinci Dünya Savaşı’nın 80. yıldönümü anısına eylül ayında Pekin’de düzenlenecek askeri geçit törenine davet ettiği bildirildi.
Güney Kore Cumhurbaşkanlığı Ofisi’ne göre Lee, törene katılma olasılığını değerlendiriyor ve Seul ile Pekin bu konuyla ilgili görüşmelerini sürdürüyor.
2015 yılında, dönemin Güney Kore Devlet Başkanı Park Geun-hye geçit törenine katılmış ve bu karar Seul ile Washington arasında gerginliğe neden olmuştu.
Lee, Güney Kore’nin ABD ile ittifakına ve Washington ve Tokyo ile üçlü bağlarına daha fazla önem veren muhafazakar öncüllerine kıyasla Pekin’e daha dostane bir tutum sergiliyor.
Geçen yılki seçim kampanyasında, dönemin başkanı Yoon Suk-yeol’ü gereksiz provokasyonlarla Pekin ile ticari ilişkileri tehlikeye attığı için eleştirmişti. Ayrıca, Tayvan Boğazı’na müdahale ederek Pekin’i “rahatsız etmekten” yana olmadığını da söylemişti.
Perşembe günü Lee, “Güney Kore, dünyanın beşinci büyük askeri gücüdür. Ayrıca, Kuzey Kore’nin yıllık GSYİH’sinin 1,4 katı savunma harcaması yapan küresel askeri güçlerden biridir” dedi.
“Güçlü savunma gücümüze dayanarak, provokasyonlara karşı kapsamlı hazırlıklar yaparken, Güney ve Kuzey arasındaki kopuk iletişimi yeniden başlatacak ve diyalog ve işbirliği yoluyla Kore yarımadasında barış ve bir arada yaşama yolunu açacağız. Güçlü Güney Kore-ABD ittifakı ve Güney Kore-ABD-Japonya işbirliğine dayanarak, Çin ve Rusya ile ilişkilerimizi hızla iyileştirirken, ulusal çıkarlar merkezli pragmatik diplomasi yoluyla barışı ve halkımızın hayatını koruyacağız” diye ekledi.
Lee, görev süresi boyunca mümkün olduğunca çok sayıda dünya lideriyle görüşeceğini belirterek, Güney Kore’nin ekonomik büyümesi ve kalkınmasının uluslararası ticarete bağlı olduğunu vurguladı.
Japonya ile güvenlik işbirliği konusunda Lee, Tokyo ile ilişkilerde “birçok hassas konu” olduğunu söyledi. İki ülkeyi “yakın ama uzak” komşular, “ayrılmaz bir ilişki” ve ortak bir ön bahçeye sahip olarak nitelendirdi.
Güney Kore ve Japonya’nın da liberal demokratik kampın parçası olduğunu ve Kuzey Kore’nin nükleer ve füze tehditlerine maruz kaldığını söyledi.
Lee, “Stratejik ve askeri açıdan birçok ortak çıkarımız var ve ekonomik işbirliği için de büyük bir alan var, işbirliği yapmalıyız” dedi.
Ancak Lee, Japonya’nın geçmişiyle ilgili anlaşmazlıklar ve iki ülke arasındaki sularda bulunan Dokdo veya Takeshima olarak bilinen bir grup adacıkların, ilişkilerinde potansiyel engeller olduğunu da belirtti.
Lee, “Bu iki şeyi [işbirliği ve engeller] birbirine karıştırmamız gerektiğini düşünmüyorum. Esnek ve rasyonel bir tutum sergilememiz gerektiğini düşünüyorum… konuyu olduğu gibi bırakmalıyız. Yani, savaş zamanında bile diplomasi yaparız, konuşuruz, işbirliği yaparız. Sağ elimizle savaşsak bile, sol elimizle birbirimizin elini tutarız” dedi.
Lee, geçen ay G7 Zirvesi’nde yapılan toplantıda Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba’nın kendisine karşı temkinli davrandığını, ancak böyle hissetmek için “hiçbir neden” olmadığını ve Güney Kore ile Japonya’nın birçok alanda işbirliği yapabileceğini belirtti.
Lee, “Kuzey Kore’nin nükleer füzelerine yanıt olarak güvenlik konularında işbirliği yapabileceğimiz alanlar elbette var. Birbirimize yardım etmenin yollarını bulmalıyız” dedi.
“Ekonomik olarak da birbirimize yardımcı olacak birçok alanda işbirliği yapabiliriz. Bu, ‘karşı taraf zarar görür, ben de bu zarardan faydalanırım’ türünden bir ilişki değil, karşı tarafın da bizim de fayda sağladığı bir ilişki” diye ekledi.
Asya
Güney Kore, tarihindeki en büyük savunma anlaşması için görüşmeleri tamamladı

Güney Kore’nin silah geliştirme otoritesi, ülkenin silah endüstrisinin tarihindeki en büyük anlaşmanın tamamlandığını duyurdu. Polonya ile yapılan savunma anlaşması, yükselişteki silah üreticisi için bir adım daha ileriye gitmek anlamına geliyor.
Savunma Tedarik Programı İdaresi çarşamba günü yaptığı basın açıklamasında, Güney Koreli özel şirket Hyundai Rotem’in Polonya ile K2 tankları tedarikine ilişkin görüşmeleri tamamladığını duyurdu. Kurum, sözleşmenin büyüklüğünü açıklamadı, ancak Mirae Asset Securities’in bir araştırma raporunda, 261 tankın tedariki için sözleşmenin değerinin 6,7 milyar dolar olduğu belirtildi.
Araştırma notunda, anlaşmanın Güney Kore’nin yeni savunma bakanını resmen atadıktan sonra imzalanacağı belirtildi. Doğu Asya ülkesi, geçen yılın sonlarında görevden azledilen başkan Yoon Suk Yeol’un sıkıyönetim ilan etme girişiminin yol açtığı aylarca süren siyasi krizin ardından haziran başında yeni cumhurbaşkanını göreve başlattı.
Son yıllarda Güney Kore, özellikle Rusya’nın etki alanındaki Avrupa ülkeleri için giderek önem kazanan bir silah ihracatçısı olarak ortaya çıktı. Güney Kore’nin iki ana siyasi partisinin liderleri, silah sektörünü, ülkenin ihracat odaklı ekonomisine fayda sağlama potansiyeli nedeniyle devlet desteğini hak eden bir alan olarak belirledi.
Haziran başında göreve başlayan Devlet Başkanı Lee Jae Myung, savunmayı ülkenin önde gelen endüstrilerinden biri haline getirme sözü verdi ve bu sektörün gelişimini ve ihracat stratejilerini kolaylaştırmak için ulusal bir kurum kurmayı planlıyor.
Analistler, ülkenin silah üreticilerinin, Alman şirketleri gibi rakiplerinden daha hızlı siparişleri yerine getirebilme konusundaki itibarlarıyla profillerini oluşturduklarını söylüyor. Güney Koreli üreticilerin ürünlerinin, Seul’un ABD ile uzun süredir devam eden savunma ittifakının bir mirası olan NATO standartlarıyla uyumlu olması da Avrupalı şirketleri çekiyor.
Ukrayna’daki savaşın mühimmat talebini artırmasıyla Güney Koreli şirketler tedarikçi olarak devreye girdi. 2023’ün sonlarında Hanwha Aerospace, 2027 yılına kadar Polonya’ya 152 adet K9 kundağı motorlu obüs tedarik etmek için 2,6 milyar doların üzerinde bir anlaşma imzaladı. Bunu, ertesi yıl 1,6 milyar dolar değerinde çoklu roketatar tedarik etmek için yapılan bir başka anlaşma izledi.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’ne göre, Güney Kore 2020-2024 yılları arasında dünyanın en büyük 10. silah ihracatçısı oldu ve ihracat hacmi önceki beş yıllık döneme göre yüzde 4,9 arttı.
Mirae Asset Securities, Polonya ile imzalanacak anlaşmanın daha fazla fırsat yaratabileceğini belirterek, Romanya ve Slovakya ordularının Polonya’nın adımlarını takip etme eğiliminde olduğunu kaydetti. Notta, “Bu K2 anlaşması, Güney Kore’nin savunma tarihindeki en büyük anlaşma olması nedeniyle çok anlamlı, ancak ileride daha büyük dalga etkisi yaratabilir” denildi.
Asya
Endonezya ve Suudi Arabistan, ilişkileri güçlendirmek için 27 milyar dolarlık plan açıkladı

Endonezya ve Suudi Arabistan perşembe günü, Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun BRICS zirvesi için Brezilya’ya giderken Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde mola vermesi üzerine, temiz enerji ve petrokimya gibi sektörleri kapsayan 27 milyar dolarlık anlaşmalar ve ön anlaşmalar yaptıklarını duyurdu.
Duyuru, Prabowo’nun çarşamba günü Al-Salam Sarayı’nda Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile yaptığı görüşmenin ardından yapıldı. Görüşmede, iki lider ham petrol tedariki, madencilik ve mineral işleme, yeşil teknolojiler, tarım ve ilaç gibi çok çeşitli sektörlerde ortaklık olanaklarını araştırma konusunda anlaştılar.
İki lider ayrıca, Müslümanların çoğunlukta olduğu iki ülke arasındaki ekonomik bağları güçlendirmeyi amaçlayan yeni kurulan Suudi-Endonezya Yüksek Koordinasyon Konseyi’nin ilk toplantısına da başkanlık etti.
Prabowo perşembe günü gazetecilere yaptığı açıklamada, “Toplantının çok verimli geçtiğini düşünüyorum. Tüm alanlarda işbirliğini artırma konusunda anlaştık. Bu nedenle çok memnunum” dedi.
İmzalanan ön anlaşmalar arasında Endonezya’nın yeni devlet fonu Danantara ile Suudi Arabistan’ın büyük kamu hizmeti şirketi ACWA Power arasında yenilenebilir enerji, yeşil hidrojen ve su arıtma alanlarında potansiyel ortak yatırımlar için yapılan anlaşma da yer alıyor.
ACWA ayrıca Endonezya’nın devlet petrol ve gaz şirketi Pertamina ile temiz enerjiye odaklanan ve ilk aşamada 500 megavatlık yenilenebilir enerji geliştirme projesini de içeren bir “stratejik ortaklık” anlaşması imzaladı.
Endonezya fonu, ACWA’nın Danantara ve Pertamina ile ortak projelerinin değerinin 10 milyar dolara ulaşabileceğini belirtti. Projelerin, Endonezya’nın enerji karışımındaki yenilenebilir enerji oranını 2034’te %34’e, 2060’ta ise %87’ye çıkarmayı hedeflediğini de ekledi. Yenilenebilir enerji, Endonezya’nın mevcut elektrik üretim kapasitesinin %15’inden azını oluşturuyor.
Bu haftaki ziyaret, Prabowo’nun ekim ayında cumhurbaşkanlığı görevine başlamasından bu yana Suudi Arabistan’a yaptığı ilk resmi ziyaret oldu.
Prabowo ve Suudi veliaht prensi, her yıl Suudi Arabistan’ın Mekke kentine hacca giden en fazla Müslüman’ın Endonezya’dan geldiği hac yönetiminin iyileştirilmesi ve terörle mücadele işbirliği konularını da görüştü.
Toplantı sonrası yapılan ortak açıklamada, iki lider Gazze’deki insani felaket ile Yemen ve Suriye’deki durumdan “derin endişe” duyduklarını da ifade ettiler.
Prabowo, pazar ve pazartesi günleri Rio de Janeiro’da yapılacak BRICS liderler zirvesine katılmak üzere Suudi Arabistan’a uğradı. Endonezya, ocak ayında Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın dahil olduğu gelişmekte olan ekonomilerin oluşturduğu gruba resmen katıldı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın “karşılıklı” %32’lik gümrük vergisi tehdidiyle karşı karşıya kalan Prabowo liderliğindeki Endonezya, BRICS ve Körfez ülkeleri de dahil olmak üzere geleneksel olmayan ticaret ve yatırım ortaklarıyla ekonomik ilişkilerini güçlendirme yoluna gitti.
Nisan ayında Prabowo, Orta Doğu’ya bir haftalık bir tur başlattı ve Endonezya, Katar ile 4 milyar dolarlık bir ortak fon kurma planını açıkladı. Fon, Danantara’nın da katılımıyla Endonezya’da maden işleme, yenilenebilir enerji, sağlık ve teknoloji sektörlerine yatırım yapmaya odaklanacak.
-
Dünya Basını1 hafta önce
Sınıfsız modern para teorisi muhasebedir
-
Görüş1 hafta önce
Büyülü Dağ’da yüzyıllık tartışma devam ediyor: Naphta mı Settembrini mi?
-
Görüş2 hafta önce
İsrail ve İran Çatışmasına Büyük Tarih Perspektifiyle Bakmak
-
Avrupa2 hafta önce
Kitlesel tahliye planları: Baltık Bölgesi’nde savaş ve ‘kendini gerçekleştiren kehanet’
-
Görüş2 hafta önce
Modi’nin Güney Kıbrıs ziyareti ve ‘romantizmden arındırılmış’ Türkiye-Hindistan portresi
-
Görüş2 hafta önce
‘Mükemmel fırtına’nın gözünde korkuyla dalgalanan piyasalar
-
Ortadoğu3 gün önce
Reuters: Suriye’de Şara’ya bağlı güçler 1.500 Alevi’yi katletti
-
Ortadoğu2 hafta önce
Tahran’ın menzilindeki ABD üsleri