Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC), 2023 yılında dünya genelinde kokain üretiminin 3,7 bin tonu aşarak ‘tarihi bir zirveye’ ulaştığını açıkladı. Rapora göre, kokain kullananların sayısı son on yılda 17 milyondan 25 milyona yükseldi.

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) tarafından yayımlanan rapora göre, 2023 yılında dünya genelinde kokain üretimi 3,7 bin tonu aşarak “tarihi bir zirveye” ulaştı.

Raporda, bu uyuşturucuyu kullanan kişi sayısının 2023 itibarıyla 25 milyona yükseldiği ve Rusya’da ele geçirilen kokain miktarında ciddi bir artış yaşandığı belirtildi.

UNODC’nin raporuna göre, 2023’teki üretim rakamı, bir önceki yıl kaydedilen yaklaşık 2,45 bin tonluk üretime kıyasla yüzde 34’lük bir artışa işaret ediyor.

Aynı yıl dünya çapında ele geçirilen kokain miktarı da 2 bin 275 ton ile rekor seviyeye ulaştı. Bu rakam, 2019-2023 dönemi değerlerine göre yüzde 68’lik bir artışı temsil ediyor.

Raporda, kokain kullanan kişi sayısının 2013 yılında 17 milyon iken, 2023’te 25 milyona çıktığı vurgulandı.

Kişi başına tüketimde Avustralya ve Yeni Zelanda lider

Birleşmiş Milletler, kişi başına düşen en yüksek kokain tüketicisi yoğunluğunu Avustralya ve Yeni Zelanda’da tespit etti.

UNODC raporuna göre, bu iki ülkede 15 ila 64 yaş arasındaki nüfusun yaklaşık yüzde 3’ü 2023 yılında kokain kullandı.

Bu oran, tüketim hacminde dünya sıralamasında bir sonraki sırada yer alan Amerika’dakinin neredeyse iki katı ve Avrupa’dakinin ise yaklaşık üç katı seviyesinde bulunuyor.

Raporda, mutlak sayılar açısından ise en fazla kokain tüketen bölgenin Amerika olduğu ve burada dünyanın herhangi bir yerinden daha fazla insanın bu uyuşturucuyu kullandığı ifade edildi.

En yaygın dördüncü uyuşturucu

BM’nin hesaplamalarına göre kokain, dünyada en yaygın dördüncü uyuşturucu konumunda.

İlk sırada 244 milyon kişi tarafından kullanılan esrar (marihuana) yer alırken, onu 61 milyon ile afyon türevleri ve 30,7 milyon ile amfetaminler takip ediyor. Listeyi 21 milyon kullanıcıyla ekstazi tamamlıyor.

Raporu hazırlayan uzmanların verilerine göre, 2023 yılında dünya genelinde 15 ila 64 yaş arası nüfusun yaklaşık yüzde 6’sına denk gelen 316 milyon kişi uyuşturucu kullandı.

2013 yılında bu oran yüzde 5,2 seviyesindeydi. Raporda ayrıca, 2023 yılında uyuşturucu kullanımına bağlı rahatsızlıkları olan her 12 kişiden sadece birinin gerekli tedaviyi alabildiğine dikkat çekildi.

Economist: Ukraynalı askerlerin tedavisinde ketamin kullanımı arttı

Bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin, Fransız lider Marine Le Pen’in yolsuzluk suçlamasına itiraz etmesi için Amerikan vergi mükelleflerinin parasının kullanılmasını önerdiği bildirildi.

POLITICO’nun iddiasına göre ABD Başkanı Donald Trump ve müttefikleri, mart ayında Ulusal Birlik (RN) lideri Le Pen’in mahkumiyetini siyasi saiklerle verilmiş bir karar olarak kınayan Avrupa’daki aşırı sağcı politikacılara katıldı.

Le Pen, son on yılda partisini ana akım bir siyasi güç haline getirdi ve mahkum edilmeden önce 2027 Fransa cumhurbaşkanlığı seçimlerinde en önde giden adaydı.

İki kaynak, Dışişleri Bakanlığının Demokrasi, İnsan Hakları ve Çalışma Bürosunda görevli Samuel Samson adlı üst düzey bir danışmanın, geçen ayın sonunda Le Pen’in partisi RN’nin liderleriyle görüşmesinin ardından bu hafta ilk fon önerisini yaptığını söyledi.

Reuters, Samson ile RN liderleri arasındaki görüşmeleri haberleştiren ilk ajanstı.

Öneri hakkında henüz bir karar alınmadı. Samson’un önerilerini özetlediği nihai belgeyi gören üst düzey bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, iddiaların “tamamen yanlış” olduğunu ileri sürdü.

Le Pen ve partisi, Avrupa Parlamentosu’ndan AB ile ilgili işlerde çalışmayan parti çalışanlarının maaşlarını ödemek için yasadışı olarak para kullandıkları suçlamasıyla yargılandı ve savcılık, yüzlerce saat süren duruşma sırasında birçok delil sundu.

Le Pen’in hukuk ekibi, suçlamaların özüne itiraz etmedi, bunun yerine bir politikacının milletvekili olarak yaptığı iş ile parti üyesi olarak yaptığı iş arasındaki ayrımın “yapay” olduğunu savundu.

Tartışma, mahkemenin Le Pen’e kamu görevinden beş yıl süreyle men cezası vermesinden kaynaklanıyor. Bu ceza, temyiz başvurusu kabul edilmediği takdirde Le Pen’in 2027 cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılamayacağı anlamına geliyor.

Fransa’da genellikle sanıklar, temyiz başvurusu yaparak cezalarının geçici olarak kaldırılmasını sağlayabilir ve masumiyet karinesi yeniden geçerli olur. 

Fakat mahkeme, Le Pen’in suçlarının çok ağır ve tekrar suç işleme riskinin çok yüksek olduğu gerekçesiyle, cezanın derhal uygulanması gerektiğine dair nadir görülen, fakat emsalsiz olmayan bir karar verdi. Le Pen’in temyiz başvurusu 2026 yılında görülecek.

LinkedIn profiline göre, Austin’deki Teksas Üniversitesinden yeni mezun olan Samson, Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşünden bu yana Dışişleri Bakanlığına katılan birkaç genç muhafazakârdan biri.

Bu yılın başlarında, Dışişleri Bakanlığının Substack platformunda “Avrupa’da Medeniyet Müttefiklerine Duyulan İhtiyaç” başlıklı bir makale yazan Samson, “doğal hukuk” hakkında övgü dolu sözler sarf ederken, Avrupa’yı “Batı mirasını” geri kazanmaya çağırmıştı.

Samson, Dışişleri Bakanı Marco Rubio gibi, Almanya’nın sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisini “aşırıcı” örgüt olarak nitelendirme kararını eleştirmiş ve Trump yönetiminin Avrupa’yı ifade özgürlüğü haklarını kısıtlamakla suçlayan sert eleştirilerini yinelemişti.

Dışişleri yetkilisi ayrıca Macaristan gibi “Hıristiyan uluslara” yönelik baskıları da sert bir dille eleştiriyor.

Samson’un çabaları, Trump yönetiminin dünya çapında aynı çizgide olan siyasi hareketleri destekleme ve dost hükümetleri güçlendirme çabalarını yansıtıyor.

Trump yönetimi yetkilileri, “aşırı sağa” karşı çabalarında aşırıya kaçtığı için Avrupa’yı düzenli olarak eleştirirken, El Salvador ve Arjantin’deki müttefiklerini destekliyor.

Samson’un çalıştığı Demokrasi, İnsan Hakları ve Çalışma Bürosu, “insan haklarına saygıyı teşvik etmek, demokratik kurumları güçlendirmek, sivil toplumu güçlendirmek, ifade özgürlüğünü teşvik etmek ve korumak ve uluslararası alanda tanınan işçi haklarını savunmak” amacıyla kuruldu.

Rubio’nun bakanlığı yeniden yapılandırma planları, Yüce Mahkeme’den onay alırsa, bakanlıkta önemli sayıda işten çıkarma olması bekleniyor.

Avrupa başkentleri, ABD’nin İran’ın ana nükleer tesislerine düzenlediği saldırıların ardından İran’ın yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum stoklarının büyük ölçüde sağlam kaldığına inanıyor ve Donald Trump’ın bombardımanın İslam cumhuriyetinin nükleer programını “yok ettiği” yönündeki iddiasını sorguluyor.

Ön istihbarat değerlendirmeleri hakkında bilgi sahibi iki kişi, Financial Times’a (FT), Avrupa başkentlerinin İran’ın 408 kg’lık silah sınıfı zenginleştirilmiş uranyum stokunun, geçen hafta sonu düzenlenen saldırı sırasında iki ana zenginleştirme tesisinden biri olan Fordo’da yoğunlaşmamış olduğuna inandığını söyledi.

Başkentler, stokun çeşitli diğer yerlere dağıtılmış olduğunu düşünüyor.

FT’ye göre, bu kişiler, AB başkentlerinin, kutsal şehir Kum yakınlarındaki bir dağın derinliklerinde inşa edilen Fordo’da meydana gelen hasarın boyutu hakkında tam bir istihbarat raporu beklediğini ve ilk raporda “hasar kapsamlı, ancak tam yapısal yıkım yok” ifadesinin yer aldığını söyledi.

İranlı yetkililer, zenginleştirilmiş uranyum stokunun, İsrail’in İran’a yönelik günlerce süren saldırılarının ardından ABD’nin tesise düzenlediği bombardıman öncesinde taşındığını söylemişti.

ABD, pazar günü İran’ın diğer ana uranyum zenginleştirme tesisi olan Fordo ve Natanz’ı bombalamak için devasa sığınak delici bombalar kullandı. Yakıt dönüşüm döngüsünde ve depolamada kullanılan üçüncü bir tesis olan İsfahan’a da seyir füzeleri ateşledi.

Trump, bu hafta NATO liderleri zirvesinde gazetecilere, “Bence tüm nükleer malzemeler orada, çünkü oradan çıkarılması çok zor” dedi.

ABD medyasına sızan, İran’ın nükleer programının sadece birkaç ay geciktiğini belirten geçici Amerikan istihbarat değerlendirmesini reddetti.

İsrail Atom Enerjisi Komisyonu bu hafta, ABD ve İsrail’in saldırılarının “İran’ın nükleer silah geliştirme kabiliyetini yıllarca gerilettiği” değerlendirmesinde bulundu.

Ancak uzmanlar, Tahran’ın zenginleştirilmiş uranyum stokunu elinde tuttuğu ve gizli tesislerde gelişmiş santrifüjler kurduğu takdirde, silah yapımında gerekli olan fisil maddeyi üretme kapasitesine hala sahip olabileceği uyarısında bulundu.

İran, programının barışçıl sivil amaçlara yönelik olduğunu savunuyor.

Fordo, uranyumu silah yapımına uygun saflıkta olan yüzde 60’a kadar zenginleştiren ana tesisti. Uzmanlar, İsrail’in 13 Haziran’da İran’a karşı savaş başlatmadan önce yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş 408 kg uranyum stokunun Fordo, Natanz ve İsfahan’da depolandığını söyledi.

İran’ın toplam zenginleştirilmiş uranyum stoğu 8.400 kg’dan fazlaydı, ancak bunun çoğu düşük seviyede zenginleştirilmişti.

Pazar günkü bombardımanın ardından Fordo’nun uydu görüntüleri, tünel girişlerinin toprakla kapatıldığını ve ABD’nin 30.000 lb’lik hassas güdümlü “bunker buster” bombalarının giriş noktaları olabilecek delikler olduğunu gösteriyor. Erişim yolları da hasar görmüş görünüyor.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, bu hafta İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi’nin 13 Haziran’da UAEA’ya bir mektup göndererek İran’ın “nükleer ekipman ve malzemelerini korumak için özel önlemler alacağı” uyarısında bulunduğunu söyledi.

Grossi, İsrail’in İran’a saldırı başlatmasından bu yana tesislere giremeyen BM nükleer denetim müfettişlerinin, “en önemlisi yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş 408 kg uranyum dahil olmak üzere uranyum stoklarını hesaplamak” için tesislere geri dönmelerine izin verilmesi gerektiğini söyledi.

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi üç yetkili, ABD’nin saldırıların ardından İran’ın kalan nükleer kapasitesi hakkında AB müttefiklerine kesin istihbarat sağlamadığını ve Tahran ile gelecekteki ilişkilerini nasıl planladığına dair net bir yol haritası sunmadığını söyledi.

Yetkililer, Washington’un nükleer krize diplomatik bir çözüm bulmak için yeni bir girişimde bulunana kadar AB’nin Tahran’a yönelik politikasının “askıya alındığını” belirterek, Trump ile AB liderleri arasında bu hafta yapılan görüşmelerin net bir mesaj vermediğini ekledi.

Trump yönetimi, nükleer faaliyetlerini kısıtlamak için bir anlaşma yapmak üzere savaş öncesinde Tahran ile dolaylı müzakereler yürütüyordu.

Trump çarşamba günü Washington’un önümüzdeki hafta Tahran ile görüşeceğini söyledi, ancak İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırıların ardından bir anlaşmaya gerek olmayabileceğini de ima etti.

“Bu tamamen tutarsız” diyen bir yetkili, “Şu anda hiçbir şey yapmıyoruz” diye konuştu.

İngiliz, Fransız ve Alman dışişleri bakanları, diplomatik bir çözüm bulmak umuduyla, ABD saldırılarından birkaç gün önce Araghchi ile nükleer kriz hakkında görüşmelerde bulunmuştu.

İkinci bir kaynak, “E3’ün ABD’yi beklediği, ABD’nin ise İsrail’i beklediği gibi görünen istikrarsız bir durumdayız” dedi. E3, AB ile birlikte İran’ın nükleer programı konusunda uzun süredir devam eden müzakerelere katılan Fransa, Almanya ve İngiltere’yi ifade ediyor.

Bu arada İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney de perşembe günü yayınladığı video mesajında, ABD’nin İran’a yönelik bombardımanının “hiçbir sonuç vermediğini” söyledi ve Trump’ın hasarın boyutunu “abarttığını” belirtti.

İsrail-İran savaşını kim kazandı? E. Tuğamiral Alaettin Sevim Harici’ye anlattı