İki Avrupalı askeri yetkili ve konuya yakın bir başka kaynak, Wall Street Journal‘a (WSJ), Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere yönelik insansız hava aracı (İHA) ve füze saldırıları için Rusya’nın uydu verilerini kullandığını aktardı.

Yetkililerden biri, bu uydu verilerinin Yemen’de bulunan İran Devrim Muhafızları Ordusu üyeleri aracılığıyla Husilere iletildiğini belirtti.

Gazetenin kaynaklarına göre, sağlanan bu destek Husilerin saldırı kapsamını önemli ölçüde genişletmelerine olanak tanıdı.

Husiler, Gazze savaşının 2023 sonbaharında patlak vermesinden bu yana Kızıldeniz’de Batılı gemilere saldırılar düzenlemeye başladı.

Grup, Kasım 2023’ten itibaren 100’den fazla gemiyi bombaladı, bunlardan ikisini batırdı ve birini ele geçirdi. Yemenlilerin saldırıları, nakliye şirketlerini gemilerini Afrika’nın etrafındaki daha uzun bir rotaya yönlendirmek zorunda bırakarak küresel ticareti olumsuz etkiledi.

Bu yılın nisan ayı itibariyle ABD, Husilerin İHA ve füze saldırılarını etkisiz hale getirmek çin yaklaşık 1 milyar dolar harcama yaptı.

Haziran ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’nın Rus topraklarına uzun menzilli füzeler yerleştirmesi durumunda Batılı ülkelere silah tedarik etmeye başlayabileceği uyarısında bulundu.

Putin, “Birileri topraklarımızı vurmak için bu tür silahları savaş bölgelerine sağlamanın mümkün olduğunu düşünüyorsa, neden biz de aynı şekilde karşılık vermeyelim?” dedi.

Daha sonra Reuters, Rusya’nın İran arabuluculuğunda Husilerle Yahont (P-800 Oniks olarak da bilinir) gemi savar füzelerin gruba aktarımı için gizli görüşmeler yürüttüğünü bildirdi.

Bloomberg’e göre Husiler, çoğunlukla Rus mallarını taşıyan ticari gemilere saldırdı. Yılın başında, Rus ve Çin gemilerine saldırmama sözü vermelerine rağmen, 2023 Kasım ayından itibaren saldırıya uğrayan 83 geminin yüzde 19’u Rus limanlarından yola çıkmıştı.

Saldırıya uğrayan gemilerin tamamının petrol tankerleri ve konteyner gemilerinden oluştuğu bildirildi.

Yine Bloomberg’e göre Husiler, Rus bayrağı taşıyan gemilere doğrudan ateş açmadı ancak içinde Rus mürettebat bulunan gemilere saldırdı.

Saldırı öncesinde pek çok geminin uydu sinyalleriyle “Rusya’dan mürettebat” ve “Gemide Ruslar var” gibi mesajlar ilettiği de raporlandı.

Siyasi ve askeri lideri Yahya Sinvar’ın öldürülmesinden sonra Hamas’ın liderliğine kimin getirileceği merak konusu.

The National’da yer alan habere göre Hamas 2025’e kadar yeni bir lider seçmeyecek. Kaynaklar, altı kişilik Şura Konseyi’nin Sinvar’ın öldürülmesinden kısa bir süre sonra Hamas’ın başına geçtiğini söyledi.

Şura Konseyi, Gazze, Batı Şeria, İsrail hapishaneleri ve Filistin diasporasındaki tüm Hamas üyelerini temsil ediyor. Hamas’ın yeni lideri de 2025’te bu en üst düzey karar alma organı tarafından atanacak.

Hamas daha önce de kolektif liderlik tarafından yönetilmişti. Ahmed Yasin’in grubun ruhani lideri olarak görev yaptığı 1990’larda Gazze’de birkaç yıl boyunca bu model benimsenmişti.

The National’a konuşan kaynaklara göre kolektif liderliğin üyeleri 2017’ye kadar Hamas’ın lideri olan Halid Meşal, Halil el-Hayya ve grubun istihbarat ve finans şefi Zahir Cebbarin. Her üçü de Katar’da bulunuyor ve Cebbarin Türkiye’de de zaman geçiriyor.

Ayrıca Yahya Sinvar’ın küçük kardeşi Muhammed Sinvar ve İsrail’in öldürdüğünü iddia ettiği ancak kaynakların hala hayatta olduğunu söylediği Rawhi Mushtaha da kolektif liderlikte yer alıyor. Kaynaklara göre her ikisi de Hamas’ın askeri kanadının emektarları ve şu anda “operasyonel saha komutanları”. Şura Konseyi’nin Türkiye’de ikamet eden başkanı Muhammed Derviş, Hamas’ın mevcut liderliğindeki altıncı adam.

The National’a göre 2025 yılı başlarında seçimler yapılana kadar Hamas’ yeni bir lider seçilmeyecek. Ancak kaynaklar El-Hayaa’nın şimdiden Sinvar’ın en muhtemel halefi olarak ortaya çıktığını teyit ettiler.

Hem İran hem de Mısır’la yakın ilişkileri olduğu bilinen El-Hayya, Gazze’de için yürütülen ateşkes müzakerelerinde Hamas’ın baş temsilcisiydi.

Hamas’ın kurucularından olan 63 yaşındaki El-Hayya da 1990’ların başında İsrail tarafından üç yıl hapse atılmıştı. Aralarında iki oğlunun da bulunduğu yaklaşık 30 aile üyesinin öldürüldüğü birkaç suikast girişiminden sağ kurtuldu.

Yahya Sinvar’ın ölümünü duyururken “Hamas, Filistin topraklarında başkenti Kudüs olan bir Filistin devletinin kurulması için çalışmaya devam edecektir” dedi. Kaynaklar El-Hayya’nın Hamas liderliğine yükselmesinin kesin olmadığını, Meşal’in de Hamas’ın başına geçme şansının bulunduğunu belirttiler.

Öte yandan Sinvar, Tahran’da uğradığı suikast sonucu hayatını kaybeden Hamas’ın siyasi büro şefi İsmail Heniyye’nin yerine geçtiğinde askeri ve siyasi liderliği birleştirmişti ancak uzmanlar, bu kez böyle bir senaryoyu olası görmüyor. Uzmanlar siyasi liderlik ile askeri liderliğin yeniden ayrışacağını tahmin ediyor.

İsrail’in Lübnan’ın başkenti Beyrut’a düzenlediği saldırılarda altı bina yerle bir olduğunu bildirdi. El-Mayadeen’in ofisini hedef alan saldırıda bir kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı. Öte yandan Lübnan ordusu ülkenin güneyine düzenlenen İsrail saldırılarında üç askerinin hayatını kaybettiğini duyurdu.

Lübnan basını dün Hizbullah’ın Tel Aviv’i hedef alan saldırısından sonra İsrail ordusunun Beyrut’un güney banliyölerine düzenlediği 17 saldırıda altı binanın yerle bir olduğunu ve El Mayadeen’in daha önce boşaltılan ofislerinin vurulduğunu bildirdi.

Hizbullah’ın İHA’sı Netanyahu’nun evini vurmuş

Lübnan Resmi Haber Ajansı (NNA) Laylaki banliyösü çevresinde altı binanın yıkıldığını bildiren belirterek saldırıları “savaşın başından bu yana bölgedeki en şiddetli saldırılar” olarak nitelendirdi.

Saldırılar, İsrail ordusunun Arapça sözcüsü Avichay Adraee’nin sosyal medya platformu X üzerinden tahliye uyarısı yayınlamasından kısa bir süre sonra gerçekleşti. Ancak Beyrut’un güneyindeki Jnah mahallesini vuran ve El-Mayadeen’in boşalttığını söylediği bir ofisi hedef alan saldırı için herhangi bir uyarı yapılmadı.

Lübnan Sağlık Bakanlığı’na göre saldırıda bir kişi hayatını kaybetti, beş kişi de yaralandı. NNA’nın haberine göre, ofise iki roket isabet etti ve içeride yangın çıkmasına neden olan saldırıda ofis tamamen tahrip oldu.

El-Mayadeen’in ofisi Beyrut’taki İran büyükelçiliğinin eski binasının ve Lübnan ordusuna ait bir kontrol noktasının yakınında bulunuyor.

“Arkeolojik alanlarda hasar mümkün”

Öte yandan NNA’ya göre İsrail dün erken saatlerde antik kıyı kenti Sur’da “büyük yıkıma ve evlerde, altyapıda, binalarda, dükkanlarda ve arabalarda ciddi hasara” neden olan saldırılar düzenledi. Lübnan Sağlık Bakanlığı, Sur’daki saldırılarda 16 kişinin yaralandığını açıklarken, AFP görüntüleri tüm mahallelerin enkaz altında kaldığını gösterdi.

İsrail ordusu Sur’un Hizbullah’ın “önemli” bir kalesi olduğunu iddia ediyor ancak Hizbullah’ın siyasi müttefiki Emel Hareketi’nin burada daha etkili olduğu biliniyor. Ayrıca hem Hıristiyanlara hem de Müslümanlara ev sahipliği yapan Sur’da en az 50.000 kişi yaşıyordu. İsrail’in geçen ay Hizbullah’a karşı saldırılarını artırmasıyla birlikte kent nüfusunun büyük bölümü boşaltıldı. Sur’un afet yönetim biriminden Bilal Kaşmar, salı günü kentte sadece 14.500 kişinin kaldığını söyledi. Çarşamba günü, İsrail ordusunun sabah saatlerinde dört mahalle için tahliye uyarısı yapmasının hemen ardından şehirde yeni bir göç yaşandı. AFP ile işbirliği yapan bir video muhabiri, acil durum ekiplerinin şehrin etrafında dolaşarak megafonlarla insanları tahliye etmeye çağırdığını söyledi.

İsrail’in Lübnan’da ateşkes için öne sürdüğü şartlar BMGK kararlarına aykırı

Sur, dünyanın en eski şehirlerinden biri ve başta Roma döneminden kalma olmak üzere önemli arkeolojik alanlara ev sahipliği yapıyor.

Kaşmar, arkeolojik alanlar için henüz bir hasar tespiti yapılmadığını ancak bir saldırının arkeolojik kalıntılardan birine 50 metreden daha az bir mesafeye isabet ettiğini belirterek “hasar mümkün” dedi. UNESCO da uzaktan algılama araçları ve uydu görüntülerini kullanarak “devam eden çatışmanın Dünya Mirası Sur bölgesi üzerindeki etkisini yakından takip ettiğini” söyledi.

ABD Lübnan ordusunun hedef alınmasından “endişeli”

Öte yandan Lübnan ordusu, İsrail güçlerinin, ülkenin güneyinde düzenlediği saldırıda 3 askerinin hayatını kaybettiğini duyurdu.

Ordunun X hesabından yapılan paylaşımda, “İsrail düşmanı, güneyde Bint Cubeyl ilçesinin Yatır kasabası kırsalında yaralıları tahliye eden Lübnan ordusu unsurlarını hedef aldı ve bu saldırıda biri subay, 3 asker şehit oldu” ifadeleri kullanıldı.

İsrail’den BM üssüne beyaz fosfor saldırısı

Lübnan ordusu, pazar günü de İsrail’in Bint Cubeyl ilçesindeki Ayn İbil-Hanin yolunda bir askeri aracı hedef alması sonucu 3 askerinin hayatını kaybettiğini açıklamıştı.

Lübnan ordusunun hedef alınması ABD Savunma Bakanı Lloyd James Austin’in İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ile yaptığı telefon görüşmesinde de gündeme geldi.

Pentagon’dan yapılan yazılı açıklamaya göre Austin, İsrailli mevkidaşına Lübnan ordusuna yönelik saldırı haberlerinden derin endişe duyduğunu belirtti. Austin, ayrıca Lübnan ordusu ile Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Barış Gücü (UNIFIL) unsurlarının emniyet ve güvenliğinin sağlanması için gerekli tüm tedbirlerin alınmasının önemini vurguladı.