Japonya Dışişleri Bakanı Takeshi Iwaya, ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya’dan oluşan QUAD Dörtlüsü’nün salı günkü dışişleri bakanları toplantısının ardından yaptığı açıklamada, ABD’nin Hint-Pasifik bölgesinde caydırıcılığını korumak için çalışacağını açıkça ortaya koyduğunu söyleyerek ABD’nin yeni dışişleri bakanı Marco Rubio’yu selamladı.
Iwaya ve Rubio, Donald Trump’ın pazartesi günü başkan olarak göreve başlamasının ardından çarşamba günü görüşmelerde bulundu.
Iwaya çarşamba günü Washington’da Nikkei’ye verdiği mülakatta, dörtlü toplantı sırasında Rubio’nun Hint-Pasifik bölgesinde barış ve istikrar için birleşmenin önemini vurguladığını söyledi.
Çin gündemi
Iwaya’ya göre Rubio dörtlü toplantıda Çin ile nasıl başa çıkılacağının bölgede önemli bir mesele olduğunu ancak grubun herhangi bir ülkeyi düşman haline getirmek için kurulmadığını söyledi.
Bakan, “Çerçeveye ilişkin açıklamasında Çin’den ismen bahsetmemesi ve onu düşmanlaştırmaması beni çok etkiledi” dedi. Son zamanlarda Japonya ve Çin, birbirlerinin ülkelerini ziyaret eden üst düzey yetkililerin sayısının artmasıyla ilişkilerini geliştiriyor. Bakan, Çin’e yönelik tutumlarında Japonya ve ABD arasında bir çatlak olacağını düşünmediğini ima etti.
Iwaya, “[Rubio’nun] daha önce Çin’e karşı sert bir tutum içinde olduğu izlenimine kapılmıştım, ancak konuştukça onun dengeli bir kişi olduğunu gördüm” dedi.
Iwaya, Rubio, “Japonya’yı çok iyi anlıyor,” dedi. “Japonya-ABD ittifakının önemli olduğuna dair sarsılmaz bir inancı olduğunu gösterdi” diye ekledi.
Salı günü yapılan ikili görüşmede Iwaya’nın, Japonya’nın Çin’e yönelik politikasını, yani Asyalı komşuların “ortak stratejik çıkarlara dayalı karşılıklı yarar sağlayan ilişkilerini” güçlendirmeleri gerektiğini Dışişleri Bakanı’na aktardığı kaydedildi.
ABD’nin Çin’e karşı daha sert bir politika izlemesini bekleyen Pekin, Japonya ile ilişkilerini yeniden inşa etmeye çalışıyor. Tokyo da Çin ile ekonomik bağlarına değer veriyor ve bu eğilimi memnuniyetle karşılıyor. Japonya’da iktidardaki Liberal Demokrat Parti’den bazı politikacılar Rubio’nun Çin’e yönelik şahin tutumunun Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba ile uyuşmayacağından endişe ediyordu.
Iwaya toplantıdan, Japonya ve ABD arasındaki savunma işbirliğinin yönünün Trump yönetimi altında da korunacağına ikna olmuş olarak ayrıldı.
Iwaya, Tokyo’nun genişletilmiş caydırıcılığı güçlendirmek için Washington ile çalışmaya devam edeceğini, bu kapsamda ABD’nin nükleer şemsiyesi de dâhil olmak üzere tüm imkânlarıyla Japonya’yı savunduğunu söyledi. Müttefiklerin ayrıca Öz Savunma Kuvvetleri ile ABD ordusu arasında komuta ve kontrolü koordine edeceğini, savunma ekipmanları geliştireceğini ve Tayvan yakınlarındaki savunmayı genişleteceğini söyledi.
Savunma harcamaları baskısı
Trump dost ülkelerin savunma harcamalarını artırmalarını istiyor. Toplantı sırasında Iwaya, Japonya’nın bu harcamaları 2027 mali yılına kadar gayrisafi yurtiçi hasılanın %2’sine çıkarma çabalarını net bir şekilde ifade etti.
Pazartesi günü Iwaya, bir ABD başkanlık yemin törenine katılan ilk Japon dışişleri bakanı oldu, “Müttefikimiz ABD’nin yeni başkanının gözlerimin önünde doğuşuna tanıklık etmek, Japonya-ABD ittifakını sadece iki ülke için değil, bölge ve dünya için de bir ittifak haline getirme kararlılığımı güçlendirdi” dedi.
Iwaya, Rubio ve ABD’nin yeni ulusal güvenlik danışmanı Mike Waltz ile yemin töreninin ertesi günü bir araya gelmenin “yeni Japonya-ABD ittifakına iyi bir başlangıç yapmamızı sağladığını” söyledi.
Trump’ın “Önce Amerika” politikalarıyla ilgili olarak Iwaya, “Trump yönetimiyle ilgili en önemli şey her iki taraf için de bir kazan-kazan ilişkisi kurmaktır” dedi.
“ABD’nin uygun ve olumlu bir küresel liderlik sergilemeye devam etmesi tüm uluslararası toplum için kritik önem taşımaktadır” diye ekledi.
ABD’de Japon yatırımları
Savunma kabiliyetlerini güçlendiren Japonya, ABD’deki yatırımlarını artırmayı planlıyor.
Iwaya, SoftBank Group’un ABD genelinde yapay zekaya yatırım yapma planının yeni yönetim tarafından sıcak karşılandığını söyledi. “Japonya ve ABD için işbirliği yapmak ve en ileri teknolojik alanlarda avantaj sağlamak son derece önemli” diyen Bakan, ‘Japonya yatırımlarını ve teknolojik işbirliğini ilerletmeye devam edecek’ dedi.
Eski Başkan Joe Biden bu ay Nippon Steel’in U.S. Steel’i satın almak için yaptığı 14.9 milyar dolarlık teklifi engellemişti. Nikkei’ye Rubio’nun kendisini anladığını belirten Iwaya, Japon iş dünyasının ABD’deki Japon yatırımlarının güvenliğine ilişkin endişelerini Rubio’ya iletti ve bu endişeleri gidermesini istedi. Iwaya ayrıca bu endişeleri Trump’ın dikkatine sunmasını da istedi.
Dörtlü toplantı Rubio’nun dışişleri bakanı olarak ilk resmi göreviydi. Iwaya, Rubio’ya övgülere devam etti, “notlara dayanmadan kendi fikirlerine dayanarak toplantıyı ustalıkla yönettiğini” söyledi.
Iwaya, Rubio için “Ondan çok hoşlanıyorum. Açıkça fikir alışverişinde bulunabileceğiniz biri. Siyasetçi dostlar olarak aramızda bir sempati hissettim” değerlendirmesini yaptı.