Bizi Takip Edin

ORTADOĞU

Netanyahu’nun ‘bütçe’ sınavı

Yayınlanma

Netanyahu’nun aşırı sağcı ortakları, talepleri konusunda adım atılması için bu ay sonunda yapılacak 2023-2024 bütçesi oylamasını koz olarak kullanıyor. Bütçe 29 Mayıs’a kadar Meclis’te kabul edilmezse hükümet otomatik olarak düşecek ve erken seçime gidilecek. Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, İsrail ordusunun Gazze’de ateşkesi kabul etmesine karşı çıkarken Birleşik Tevrat Yahudiliği, hükümeti Haredilerin zorunlu askerlikten muaf tutulması konusunda adım atmaya zorluyor.

İsrail Başbakanı Netanyahu, bir yandan yargı reformuna karşı düzenlenen kitlesel eylemlerle sınanırken diğer yandan koalisyon ortaklarının tehditleriyle başa çıkmak zorunda.

Yargı düzenlemesine tepki gösteren İsrailliler, bugün protestoların 18’inci haftasında yine sokaklara ve meydanlara indi. Başta Tel Aviv olmak üzere Batı Kudüs, Hayfa gibi kentlerdeki gösterilere binlerce İsrailli katıldı. Ellerinde İsrail bayraklarıyla “demokrasi” sloganları atan göstericiler, koalisyon hükümetindeki aşırı sağcı politikacıları eleştiren dövizler taşıdı.

İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin’in 5 Ocak’ta duyurduğu yargı reformu, Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini sınırlandırma ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olması gibi değişiklikler içeriyor. Netanyahu, 27 Mart’ta, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini ertelediğini açıklamıştı.

Yargı reformuna karşı Tel Aviv’de gösteri düzenleyen bir grup, Ayalon otoyolunu trafiğe kapattı. İsrail polisi ile bazı göstericiler arasında gerginlik yaşandı. Foto: Mostafa Alkharouf / AA

Muafiyet yasası

Ancak bu açıklama eylemleri durdurmaya yetmedi. İsrailliler, Netanyahu’nun taktik olarak düzenlemeyi rafa kaldırdığını ve kısa süre içinde yeniden gündeme getireceğini düşünüyor. Nitekim yargı reformunun kendisi gibi Netanyahu’nun destekleri karşılığında koalisyon ortaklarına verdiği bazı “sözler” de doğrudan yargı reformu ile bağlantılı. O sözlerden biri de ultra-Ortodoks Yahudilerin (Haredi) askerlik hizmetinden muaf tutulmasının önünü açacak yasa tasarısı.

Önce yargı reformu

İsrail’de büyük çoğunluğu dini gerekçelerle askere gitmeyi reddeden Harediler, 9 milyon civarındaki ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor. Askerliğin kadınlar ve erkekler için 3 yıl zorunlu olduğu İsrail’de Ultra Ortodoks Yahudilik inanca sahip Harediler, 26 yaşına kadar Tevrat Kursları’nda (Yeşiva) eğitim aldıklarında askerlikten muaf tutuluyor. Ultra Ortodoks partiler, zorunlu askerlikten muafiyet yaşının 26’dan 21’e düşürülmesini talep ediyor ancak ordu buna karşı çıkıyor.

Netanyahu, hükümet kurulurken Şas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği partileriyle yaptığı anlaşmalarda söz konusu muafiyet yasası için söz vermişti. Ancak yargı reformu nedeniyle başlayan protestolar, muafiyet yasasının da gecikmesine neden oldu. Çünkü yargı reformu yasalaşmadan yani hükümet Yüksek Yargıyı denetim altına almadan muafiyet yasasının Meclis’te kabul edilse dahi eşitliğe aykırı olduğu gerekçesiyle Yüksek Yargı’dan döneceği ve yasalaşmayacağına kesin gözü ile bakılıyor.

Protestolar nedeniyle yargı reformunu rafa kaldıran Netanyahu, Haredi partiler tarafından muafiyet yasası için bu ay sonuna kadar adım atmaya zorlanıyor. Birleşik Tevrat Yahudiliği lideri ve İnşaat ve İskân Bakanı Yitzhak Goldknopf yasanın geçmemesi halinde koalisyonunun çökebileceği uyarısında bulundu. Goldknopf’un haftalık Mishpacha dergisine verdiği söyleşinin başlığında “taslak karara bağlanmazsa hükümet dağılır” ifadesi yer aldı.

Likud Partisi’nin Birleşik Tevrat Yahudiliği partisi ile temasta olduğu ve söz konusu yasanın Bütçe’den sonra Meclis’e getirilmesi için iknaya çalıştığı belirtiliyor.

Ben-Gvir ateşkes ilanına itiraz ediyor

Netanyahu’nun başını ağrıtan bir diğer konu ise Gazze’de ilan edilen ateşkes nedeniyle Ulusal Güvenlik Bakanı ve Yahudi Gücü Partisi lideri Itamar Ben-Gvir’in Meclis’teki oylamaları boykot edeceğini duyurması oldu.

İsrail hapishanesinde 87 gündür açlık grevinde olan Filistinli tutuklu Hıdır Adnan’ın Salı sabahı hayatını kaybetmesinin ardından abluka altındaki Gazze Şeridi’nden İsrail yönüne 30’dan fazla roket atıldı.  Roket atışlarına karşı İsrail savaş uçakları da Gazze’yi bombardımana tuttu. Dün sabah saatlerinde Gazze Şeridi’ndeki direniş grupları ile İsrail arasında ateşkes sağlandığı açıklandı. Ateşkes kararına karşı çıkan Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir, hükümetin Gazze’ye “yumuşak” yaklaşımı üzerine Meclis’teki oylamaları boykot edeceğini duyurdu. Netanyahu’nun partisi Likud ise Ben-Gvir’e tepki göstererek, “İsrail’in önündeki hassas ve kapsamlı güvenlik meselelerinin emniyet otoriteleri, ordu, Savunma Bakanı ve Başbakan tarafından yönetildiği”ni açıkladı. Likud’un açıklamasında, “Bu tartışmalara taraf Başbakan bu konulara karar verir. Eğer ki Ben-Gvir bunu beğenmiyorsa hükümette kalmak zorunda değil” ifadelerine yer verildi.

İsrail basını, Likud partisinden isimlerin daha önce de Ben-Gvir’in çıkışlarına tepki gösterdiğini ancak ilk defa partinin kurum olarak bu konuda açıklama yaptığına dikkat çekti. Krizin büyümesi üzerine Dini Siyonizm Partisi lideri ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich; Netanyahu ve Ben-Gvir’i aralarındaki anlaşmazlığı çözmeye ve 4 ay önce iktidara gelen sağcı hükümeti devirmemeye çağırdı. Konuyla ilgili sosyal medya hesabından video yayınlanan Smotrich, “Teröre verilecek en büyük ödülün, mükemmel olmasa da iyi bir hükümetin devrilmesi” olduğunu savundu.

Netanyahu ve partisi Likud, anlaşmazlıkları bütçe sonrasına bırakmak için koalisyon bileşenlerini iknaya çalışıyor. Nitekim Netanyahu koalisyonunun 1 Haziran’da ayakta kalması 29 Mayıs’a kadar bütçeyi Meclis’ten geçirmesine bağlı.

ORTADOĞU

İsrail tarafından katledilen Ayşenur Ezgi Eygi için Filistin’de cenaze töreni düzenlendi

Yayınlanma

İşgal altındaki Batı Şeria’nın Beyta beldesinde İsrail askerlerince katledilen Türk aktivist Ayşenur Ezgi Eygi için Filistin’in Nablus kentinde resmi ve sivil katılımla cenaze töreni düzenlendi.

Eygi’nin naaşı, uluslararası dayanışma aktivistleri, Filistinliler, Türkiye’nin Kudüs Başkonsolosu Büyükelçi İsmail Çobanoğlu, Nablus Valisi Gassan Daglas ve sivil toplum temsilcilerinin katılımıyla Nablus kentindeki Rafidiye Hastanesi’nden alındı. Filistinlilerin sloganları eşliğinde tören düzenlendi.

Dışişleri Bakanlığı Eygi’nin naaşının Türkiye’ye getirilmesi için çalışma yürüttüklerini söyledi.

26 yaşındaki Türk-Amerikan vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi, 6 Eylül’de işgal altındaki Batı Şeria’nın Nablus kentine bağlı Beyta beldesinde düzenlenen işgal karşıtı bir gösteride İsrail keskin nişancısı tarafından açılan ateş sonucu başından vurularak hayatını kaybetti.

Washington Üniversitesinde hem psikoloji hem de Orta Doğu dillerinde çift dal yapan Eygi, Filistin topraklarının İsrail tarafından işgaline karşı sivil yöntemlerle Filistinlilere destek veren Uluslararası Dayanışma Hareketi (ISM) gönüllüsü insan hakları aktivistiydi.

2003’te İsrail buldozeri tarafından ezilerek öldürülen ABD vatandaşı Rachel Corrie de aynı harekete mensuptu.

Eygi, Filistinlilerin haklarını destekleyen dayanışma hareketlerinde aktif yer alıyordu.

Önceki gün de ABD’nin Washington eyaletinde yüzlerce Filistin yanlısı gösterici, Ayşenur Ezgi Eygi’nin, İsrailli askerler tarafından öldürülmesin protesto etmek için toplandı.

Washington’daki gösteride Eygi’nin fotoğraflarının yanı sıra “Ayşenur Eygi Filistin için şehit oldu”, “Ayşenur için adalet”, “Bugün hepimiz Ayşenur’uz”, “Direniş terör değildir! Özgür Filistin!” yazılı pankartlar taşıyan göstericiler, İsrail karşıtı sloganlar attı.

Okumaya Devam Et

ORTADOĞU

UNRWA: İsrail, ajansa yapılan bağışları engellemek için Google reklamlarını satın alıyor

Yayınlanma

BM Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) İsrail hükümetini “kullanıcıların ajansa bağış yapmasını engellemek için Google’da reklam satın almakla” suçladı.

UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini X’te yaptığı açıklamada İsrail’in ajansı karalama girişimlerinin hem ajansın itibarına zarar verdiğini hem de personelin hayatını riske attığını söyledi.

Cumartesi günü kaleme aldığı yazıda Lazzarini, “Yanlış bilgi yaymaya yönelik bu kasıtlı çabalar durdurulmalı + soruşturulmalı,” diyerek sosyal medya platformları da dahil olmak üzere şirketlerin dezenformasyon ve nefret söylemiyle mücadele etmeleri için daha fazla düzenleme yapılması çağrısında bulundu.

Lazzarini, “Yanlış bilgi ve dezenformasyonun yayılması Gazze’deki savaşta bir silah olarak kullanılmaya devam ediyor,” diye yazdı.

İsrail, işgal altındaki Filistin topraklarında Filistinlilere insani yardım sağlayan ve 1949’dan bu yana diğer ülkelerdeki Filistinli mültecilere hizmet veren ana kuruluş olan UNRWA’ya karşı yıllardır kampanya yürütüyor, “teröristlerle” bağlantısı olduğunu iddia ediyor ve kapatılması için lobi yapıyor.

Geçtiğimiz ay BM, Lazzarini’yi “terör sempatizanı” olarak tanımlayan bir İsrail hükümet sözcüsünü kınamıştı.

İsrail hükümet sözcüsü David Mencer videoya kaydedilen bir konuşmasında Lazzarini’yi hedef almış ve ajansın Hamas ve İslami Cihad’ın ona “derinlemesine sızdığını” iddia etmişti.

BM, yorumların “kınanması” gerektiğini söylemiş ve Lazzarini’nin güvenliğini tehlikeye attığı uyarısında bulunmuştu.

Bu yılın başlarında İsrail, ajansın bazı çalışanlarının Hamas liderliğinde 7 Ekim’de İsrail’e düzenlenen saldırılara katıldığını iddia ederek bir düzineden fazla uluslararası bağışçının desteğini askıya almasına yol açmıştı.

BM tarafından yetkilendirilmiş bağımsız bir inceleme, İsrail’in suçlamaları için inandırıcı kanıtlar sunmadığını tespit etti ve o zamandan bu yana çoğu donör finansmana geri döndü.

İsrail Gazze’de sık sık UNRWA tesislerini hedef aldı ve kuruluşa göre 212 UNRWA personelini öldürdü ve ajansın çalıştırdığı okullarının en az yüzde 70’ini vurdu.

Okumaya Devam Et

ORTADOĞU

ABD güçleri 2 yıl içerisinde Irak’tan çekilecek

Yayınlanma

Irak Savunma Bakanı Sabit Abbasi, Amerikan askerlerinin Irak’tan iki yıl içerisinde çekilmesi için Washington ile anlaştıklarını bildirdi.

Abbasi, Al-Arabiya Al-Hadath televizyon kanalına verdiği röportajda ABD askerlerinin Irak’tan çekilmesi konusuna değindi.

ABD askerlerinin Irak’tan 2 yıl içerisinde çekileceğini belirten Abbasi, “ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Irak’taki görevinin iki aşamada sonlandırılması için anlaşmaya varıldı. İlk çekilme aşaması bu yıl başlayıp 2025’e kadar sürecek. İkinci çekilme aşaması da 2026 yılında sona erecek” ifadelerini kullandı.

Abbasi, ayrıca ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in, iki yıllık sürenin çekilme için yeterli olmadığına inandığını kaydederek, buna bir yıl daha eklenmesini istediğini, ancak Bağdat’ın süreyi 2 yıldan fazla uzatmayı reddettiğini söyledi.

Irak Savunma Bakanı Abbasi, Washington ile söz konusu çekilme anlaşmasının da önümüzdeki günlerde imzalanacağını sözlerine ekledi.

Reuters’a konuşan üst düzey bir ABD’li yetkili “Bir anlaşmaya vardık, şimdi mesele bunu ne zaman açıklayacağımız” dedi.

ABD ve Irak ayrıca çekilmeden sonra bazı ABD askerlerinin Irak’ta kalmasını sağlayacak yeni bir danışmanlık ilişkisi kurmaya çalışıyor.

Kaynaklar, resmi açıklamanın haftalar önce yapılmasının planlandığını ancak Gazze savaşıyla ilgili bölgesel gerginlik nedeniyle ve kalan bazı ayrıntıların giderilmesi için ertelendiğini söyledi.

Bazı kaynaklar anlaşmanın bu ay içinde açıklanabileceğini belirtti.

Irak başbakanının dış ilişkiler danışmanı Ferhad Alaaldin de, koalisyonun çekilmesi konusunda Washington’la yapılan teknik görüşmelerin sona erdiğini söyledi.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English