Çin, Filipinler’in rakip iddiasını özetleyen yasayı kabul etmesinin ardından Güney Çin Denizi’ndeki tartışmalı Scarborough Sığlığı’na ilişkin toprak iddiasını belirledi.
Pazar günü Pekin, Huangyan adası olarak adlandırdığı adanın etrafındaki 16 temel nokta için bir dizi coğrafi koordinat yayınladı ve bunu Manila tarafından iddia edilen deniz parçaları için ilk kez yaptı.
Çin dışişleri bakanlığı “Huangyan Dao [adası] her zaman Çin’in toprağı olmuştur” dedi ve ekledi: “Bu, Çin hükümetinin deniz yönetimini yasal olarak güçlendirmek için attığı doğal bir adımdır ve uluslararası hukuk ve yaygın uygulamalarla uyumludur”
Devlet yayın kuruluşu CCTV’ye bağlı bir sosyal medya kanalı olan Yuyuan Tantian’da yer alan bir paylaşıma göre, Scarborough Sığlığı için temel çizgiler yeni çizilmedi ancak bunların duyurulması Filipinlerin eylemlerine “doğrudan” bir yanıttı.
Yazıda, “Bunu daha önce yayınlamamış olmamızın nedeni, Çin’in komşu ülkelerle deniz sorunlarını ele alma konusunda sürekli olarak rasyonel, ölçülü ve sorumlu bir yaklaşım benimsemiş olmasıdır” denildi.
Pekin, açıklamasının Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS) gibi uluslararası hukuka ve Çin’in iç hukukuna uygun olduğunu söyledi.
UNCLOS, bir devletin karasularının ve diğer deniz bölgelerinin genişliğini ölçmek için kullandığı kıyı boyunca uzanan başlangıç çizgisini esas hat olarak tanımlamaktadır.
Bir esas hattın kara tarafındaki sular iç sular olarak kabul edilirken, deniz tarafı karasularını, bitişik bölgeleri, münhasır ekonomik bölgeleri ve kıta sahanlığını içerebilir.
Genellikle kıyı boyunca alçak su işaretini takip eder. Ancak bazı durumlarda, Çin’in benimsediği yaklaşım olan, kıyı boyunca belirli noktaları birleştiren düz temel çizgiler çizilebilir.
Pazar günü Çin Doğal Kaynaklar Bakanlığı da Güney Çin Denizi’ndeki 64 ada ve resif için standart isimler açıkladı ve her birine Çince karakterler ve pinyin ile kesin koordinatlar verdi.
Bu adaların çoğu Spratly Adaları’nda yer alıyor ve aralarında iki ülke gemilerinin defalarca çatıştığı İkinci Thomas Sığlığı ve Sabina Sığlığı da bulunuyor.
Cuma günü Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jnr, iddialarını iç hukuka dahil eden iki yasayı – Deniz Bölgeleri Yasası ve Takımadalar Deniz Şeritleri Yasası -imzalamıştı.
Pekin buna karşılık olarak Filipin Büyükelçisini çağırarak konuyla ilgili “sert uyarılarda” bulundu.
Çin’in en üst düzey yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi’nin dış ilişkiler komitesi, Deniz Bölgeleri Yasası’nın “Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki toprak egemenliğini ve denizcilik haklarını ciddi şekilde ihlal ettiğini” söyledi.
Pazar günü Çin Dışişleri Bakanlığı Manila’yı Scarborough Sığlığı ve Spratly Adalarını “yasadışı” olarak deniz bölgelerine dahil etmeye çalışmakla suçladı ve Çin’in “toprak egemenliğini ve denizcilik haklarını ve çıkarlarını sıkı bir şekilde savunmak için yasalara uygun olarak gereken her şeyi yapacağını” söyledi.
ABD’den Filipinler’e destek
Amerika Birleşik Devletleri Filipinlerin bu hamlesini desteklediğini açıkladı.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller, “Filipinler tarafından Deniz Bölgeleri Yasasının kabul edilmesi rutin bir konudur ve Filipin deniz hukukunu daha da netleştirmektedir” dedi.
Pazar günü Çin Sahil Güvenliği de Scarborough Sığlığı ile ilgili bir açıklama yayınlayarak Filipinler’i adaya askeri ve kolluk kuvvetlerine ait gemi ve uçakları göndererek “provokasyon” yapmakla suçladı.
Açıklamada ayrıca Filipinli balıkçı teknelerinin lagünde “yasadışı olarak faaliyet gösterdikleri” belirtilerek, bazılarının zehir kullandığından, nesli tükenmekte olan türleri yakaladığından ve “bölgenin kırılgan ekosistemine zarar verdiğinden” şüphelenildiği ifade edildi.
Sahil güvenlik ekipleri Scarborough Sığlığı çevresinde “düzeni sağlamak, yerel ekosistemi ve biyolojik kaynakları korumak ve ulusal toprak egemenliğini ve denizcilik haklarını korumak” için devriye gezmeye devam edeceklerini söyledi.