Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya ile Belarus arasındaki güvenlik garantileri anlaşmasını onay için Duma’ya sundu. Anlaşma, taraflardan birine yönelik silahlı saldırının diğerine yapılmış sayılacağını ve nükleer silah kullanımını da içeren karşılıklı savunma önlemlerini içeriyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya ile Belarus arasındaki güvenlik garantileri anlaşmasının onaylanması için parlamentonun alt kanadı Duma’ya sundu.
Anlaşma, 6 Aralık 2024’te imzalanmıştı. Karara göre, belgeyi Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko sunacak.
Anlaşma, taraf devletlerden birine yapılan silahlı saldırının, bir bütün olarak kendisine karşı yapılmış bir saldırı olarak kabul edilmesini öngören bir madde içeriyor.
Bu durumda, Birleşmiş Milletler (BM) Şartı’nın 51. maddesine uygun olarak, ellerindeki tüm güç ve araçları kullanarak karşılık verecekler.
Söz konusu madde, bir devletin silahlı saldırı durumunda meşru müdafaa hakkını kullanmak amacıyla askeri güce başvurma hakkından bahsediyor.
Saldırı eylemlerini önlemek ve püskürtmek amacıyla anlaşma, Belarus topraklarında Rus askeri tesislerinin ve askeri birliklerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.
Ayrıca, anlaşma Rusya’nın nükleer silahlarına ilişkin maddeler de içeriyor. Buna göre, nükleer silahlar, nükleer ve nükleer olmayan askeri çatışmaları önlemenin önemli bir unsuru ve kullanımı son çare olan bir caydırıcılık aracı olarak kabul ediliyor.
Bunun yanı sıra, taraf devletlerden birine nükleer saldırı yapılması hâlinde veyahut taraflardan herhangi birine karşı konvansiyonel silahlarla yapılan ve egemenliğine veya toprak bütünlüğüne yönelik kritik bir tehdit oluşturan bir saldırı durumunda da kullanılabilecek.
Üçüncü devletler ve uluslararası kuruluşlar Rusya veya Belarus’a karşı “iktisadi ve diğer nitelikteki kısıtlayıcı önlemler” uygularsa, taraflar karşılıklı destek de dâhil olmak üzere bu önlemlere karşı toplu olarak koyabilecekler.
Merkezi Moskova Devlet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Bilimsel Diplomasi ve Gelecek Vadeden Akademik Girişimler Merkezi Direktörü Vyaçeslav Sutırin, Vedomosti gazetesine verdiği demeçte, anlaşmanın Rusya ile Belarus arasındaki müttefik ilişkilerinde yeni bir jeopolitik gerçekliği sabitlediğini belirtiyor.
Sutırin, anlaşmanın yalnızca askeri tehditler alanında değil, aynı zamanda Birlik Devleti taraflarının anayasal düzenine yönelik saldırılar durumunda da karşılıklı yükümlülükler öngördüğünü ifade ediyor. Bu nedenle Rusya ve Belarus, hem askeri hem de siyasi hibrit tehditleri püskürtmeye hazırlanıyor.
Ayrıca, konvansiyonel silahlarla yapılan ve egemenlik için kritik bir tehdit oluşturan askeri saldırılara yanıt olarak nükleer silah kullanılmasına ilişkin madde de son derece önemli.
Uzman, anlaşmanın onaylanmasının, Rusya-Belarus ilişkilerinin 2020’den bu yana katettiği uzun yolu sabitlediğini ve ülkeleri Doğu Avrupa’daki yeni tehditlere karşı daha hazırlıklı hâle getirdiğini sözlerine ekliyor.
RuBaltic.Ru analiz portalının genel yayın yönetmeni Aleksandr Nosoviç, bu anlaşmanın NATO ülkelerine bir sinyal olarak algılanması gerektiğini ve Belarus topraklarında konuşlandırılan Rus nükleer silahlarına ilişkin maddelerin ise Batılı ülkelerin konvansiyonel silahlardaki ezici üstünlüğünün bir anlamı olmadığına dair bir hatırlatma olduğunu söylüyor.
Nosoviç, nükleer faktörün NATO’nun konvansiyonel silahlardaki üstünlüğünü değersizleştirdiğini ve güvenlik garantileri anlaşmasının, Belarus’a karşı bir saldırı durumunda Rusya’nın onu korumak için nükleer silah kullanacağına dair doğrudan bir sinyal olduğunu belirtiyor.
Uzman, bunun hem Belarus’un hem de Rusya’nın kuzeybatısının ve öncelikle Kaliningrad oblastının barışçıl gelişimine dair bir umut yarattığını ifade ediyor.
Ayrıca, bu anlaşmanın taşıdığı siyasi iddia, Batı’nın Birlik Devletine yönelik tutumundan bağımsız olarak, askeri-stratejik alanın tam teşekküllü bir katılımcısı olduğu, dolayısıyla taraflardan birine yapılan saldırının otomatik olarak diğerine karşı da bir saldırı anlamına geldiği yönünde.
Rusya ile Belarus, güvenlik garantileri ve nükleer silahlar konusunda anlaşma imzalayacak