New York Times’ın haberine göre İngiliz hükümeti, Gazze Şeridi’ndeki felaket boyutundaki insani durum nedeniyle artan uluslararası baskılar devam ederken İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Smotriç’e yaptırım uygulamayı değerlendiriyor. Başbakan Starmer hükümeti henüz nihai bir karar vermemiş olsa da bakanların Filistinlilerin yerinden edilmesini açıkça desteklemesi kararı etkileyebilecek faktörler olarak öne çıkıyor.

New York Times gazetesinin haberine göre, İngiliz hükümeti Gazze Şeridi’ndeki feci insani durum nedeniyle İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotriç‘e yaptırım uygulamayı masaya yatırdı.

Önerinin ilk olarak Muhafazakar Parti hükümetinde Dışişleri Bakanı olan David Cameron tarafından gündeme getirildiği, ancak Başbakan Keir Starmer liderliğindeki mevcut hükümetin henüz kesin bir karar almadığı belirtildi.

Buna rağmen, son haftalarda bu yöndeki ivmenin arttığı ve Londra’nın Gazze’deki İsrail operasyonlarının genişlemesini kınayan Paris ve Ottawa’ya katıldığı kaydedildi.

Gazeteye konuşan konuya vakıf bir diplomata göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın “bu durumun bir an önce sona erdirilmesi” yönündeki açıklamalarıyla birlikte yaptırım fikrine ABD’den açık bir muhalefet gelmese de Washington’daki bir Yahudi müzesi dışında meydana gelen ve İsrail büyükelçiliği çalışanlarının ölümüyle sonuçlanan saldırı bazı İngiliz yetkililerin tereddüt etmesine yol açtı.

Bu durumun, yaptırım kararının zamanlaması konusunda bir duraksamaya neden olduğu ifade edildi.

İsrailli analistler, Witkoff’un ateşkes teklifine sert çıktı: ‘Kazanımlar tehlikede’

Gazze’ye yardım artışı bekleniyor

New York Times‘a konuşan yetkililere göre İngiliz hükümeti, İsrail hükümetinin Gazze’ye insani yardımda somut bir artışa izin verip vermeyeceğini görmek için bekleme eğiliminde.

Böyle bir gelişmenin, uluslararası hukukun ihlali anlamına gelen Filistinlilerin yerinden edilmesi politikalarını açıkça destekleyen iki İsrailli bakanın “kara listeye” alınmasını erteleyebileceği düşünülüyor.

Gazeteye göre Ben-Gvir ve Smotriç, Gazze’deki askeri operasyonların genişletilmesinin en önde gelen destekçileri arasında yer alıyor.

Filistin devletini tanıma konusunda isteksizlik sürüyor

Öte yandan Londra; Norveç, İspanya ve İrlanda’nın son dönemde attığı bağımsız bir Filistin devletini tanıma adımına katılma konusunda hâlâ isteksiz davranıyor.

New York Times, Paris’in Londra’yı muhtemelen Haziran ayında yapılması beklenen uluslararası bir zirvede kendisiyle koordineli hareket etmeye çağırdığını ancak bazı İngiliz diplomatların tanımanın zamanlamasının sahada bir şeyi değiştirmeyeceğine inandığını belirtti.

Londra’daki iç tartışmalar, ilerleme kaydetmeye daha eğilimli olduğu belirtilen Dışişleri Bakanlığı ile Başbakan Keir Starmer’ın özellikle kendi partisinden ve Birleşik Krallık’taki insan hakları aktivistlerinden artan baskılarla karşı karşıya olduğu için temkinli davranan hükümet arasında belirgin bir görüş ayrılığının olduğunu da ortaya koydu.

Bu bağlamda, eski İsrailli “barış müzakerecisi” ve U.S./Middle East Project adlı araştırma kuruluşunun başkanı Daniel Levy, başbakanın temas halinde olduğu bazı çevrelerin kendisine, “Eğer bir adım atmazsanız, bunun mirasınızda bir dipnottan daha fazlası olacağını biliyor musunuz?” dediğini aktardı.

İsrailli askeri analistler, ABD Başkanı Donald Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff tarafından sunulan Gazze’de ateşkes teklifine tepki gösterdi. Analistler, önerinin İsrail’in sahadaki kazanımlarını tehdit ettiğini ve askerlerin moralini bozabileceğini savunurken, Hamas ise teklifi kabul ettiğini duyurdu.

İsrailli askeri uzmanlar, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff tarafından Gazze Şeridi’nde ateşkes sağlanması amacıyla sunulan öneriye sert tepki gösterdi.

Kanal 14‘ün haberine göre analistler, söz konusu teklifin İsrail’in sahada elde ettiği kazanımları tehlikeye atacağını ve askerlerin moralini olumsuz etkileyebileceğini savundu. Hamas ise dün yaptığı açıklamada Witkoff’un önerisini kabul ettiğini duyurdu.

‘Witkoff’un önerisi çok kötü’

Askeri analist Noam Amir, “Witkoff’un önerisi çok kötü,” diyerek İsrail’in Morag ekseni gibi kazanımlarını kaybedeceğini ve denetimsiz insani yardımlar yoluyla Hamas’a “nefes alma imkanı” sağlanacağını belirtti.

Amir, “Henüz serbest bırakılacak tehlikeli esirlerden bahsetmedik bile,” ifadelerini kullandı.

Amir, 60 günlük ateşkesin fiilen “savaşın sonunun başlangıcı” anlamına geleceğini öne sürerek, “Fiili bir ateşkese girdiğimizde, bu güçle savaşa geri dönebilecek miyiz?” sorusunu yöneltti.

Telegram üzerinden yaptığı paylaşımda Amir, önerilen esir takasının ayrıntılarını da paylaştı. Buna göre İsrail, müebbet hapis cezasına çarptırılmış 125 esiri ve Gazze’den 1111 esiri serbest bırakacak, ayrıca 180 kişinin naaşını teslim edecek.

Noam Amir, Gazze’deki İsrailli askerlerden “onlarca öfkeli mesaj” aldığını ve askerlerin savaşın durdurulmasına karşı çıktığını aktardı.

Bazı askerlerin, “Bizi neden geçen ay buraya soktular? Sesimizi duyurmak için var gücünle bağırmalısın, bu savaş durdurulmamalı. Refah’ta başardıklarımızın hepsi değersiz mi?” dediğini belirtti.

Yair Golan: İsrail, çocukları hobi olarak öldürüyor

‘Öneri İsrail’i geri adım atmaya zorlayabilir’

i24news kanalından gazeteci Amihai Stein ise Witkoff’un, İsrail’in talep ettiği gibi ilk etapta 10 esirin serbest bırakılacağı ve müzakereler devam etmediği takdirde ateşkes bitiminde çatışmalara dönme olasılığının bulunduğu, pozisyonlar arasında denge kuran bir öneri formüle etmeye çalıştığını kaydetti.

Bununla birlikte Stein, “Öneri, özellikle insani yardımların Hamas’ı zayıflatmaya başlamasının ardından, İsrail’i kısıtlayabilir ve katı tutumundan geri adım atmaya zorlayabilir. Şimdi Hamas, yeni bir anlaşma şeklinde bir cankurtaran halatı elde ediyor,” uyarısında bulundu.

Washington’dan iyimserlik ve baskı

İsrail, plana ilişkin henüz resmi bir tutum açıklamadı. Ancak Yedioth Ahronoth gazetesine göre, tahminler önerinin Witkoff’un ilk sunduğu ve 10 esirin tek seferde serbest bırakılmasını içeren orijinal plana yakın olduğu yönünde. Bu ise Tel Aviv’in öneriye itiraz etmeyebileceği anlamına geliyor.

İsrail basınında yer alan haberlerde ise, “Netanyahu liderliğindeki daraltılmış bir forumda bu akşam İsrail’e teslim edilen anlaşma önerisi üzerine bir tartışma yapılacağı” belirtildi.

Anlaşmanın kabul edilmesi durumunda, müzakerelerin ayrıntıları tamamlamak üzere “yakınlaştırma görüşmeleri” formatında Doha’ya taşınacağı bildirildi.

Witkoff, dün yaptığı açıklamada, “uzun vadeli bir çözüme” ulaşılması konusunda iyimser olduğunu belirterek, teklifindeki maddelerin değiştirilebileceğine işaret etti.

Witkoff, “Bugün sonuna kadar belge taslağının gözden geçirilmek üzere Başkana sunulmasını bekliyorum,” diyerek, “önce geçici bir ateşkese, ardından da bu çatışmaya uzun vadeli bir çözüme” ulaşılması gerektiğini vurguladı.

Öte yandan Yedioth Ahronoth gazetesine konuşan kaynaklar, “Washington’un, Hamas’ın müzakerelerin başından beri talep ettiği ve Tel Aviv’in daha önce reddettiği, savaşın sona ermesi için garantiler içeren bir anlaşmayı kabul etmesi yönünde İsrail’e büyük baskı uyguladığını” ifade etti.

Aynı kaynaklar, Katar ile ABD arasında, Hamas’ın muhtemel onayıyla perde arkası görüşmelerin yapıldığına dikkat çekti.

Hamas, dün yaptığı açıklamada Witkoff ile ayrıntılarını açıklamadan “prensip anlaşmasına varıldığını” duyurmuştu.

Hamas, Witkoff’un önerisinin detaylarını açıkladı

Hamas da dünkü açıklamasında Witkoff’un ateşkes önerisini kabul ettiğini duyurdu.

Örgüt, anlaşmanın “kalıcı bir ateşkes sağlayan, işgal güçlerinin Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesini, yardım akışını ve anlaşmanın ilanından hemen sonra bölgenin işlerini yönetecek profesyonel bir komitenin göreve başlamasını içeren genel bir çerçeveye” dayandığını belirtti.

Ayrıca açıklamaya göre anlaşma, “arabulucuların garantisiyle, üzerinde anlaşmaya varılan sayıda Filistinli esirin serbest bırakılması karşılığında 10 İsrailli esirin ve bir dizi naaşın serbest bırakılmasını” içeriyor.

Örgüt, “bu çerçeveye ilişkin nihai yanıtı beklediğini” kaydetti.

Bibi’den koalisyonuna Gazze’de ateşkes için ‘Hamas’ güvencesi

İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, Umman ziyaretinde yaptığı açıklamada, yaptırımlar kalksa da kalkmasa da İran’ın ilerlemeye devam edeceğini ve İslam ülkeleri arasındaki işbirliğinin diğerlerine olan ihtiyacı ortadan kaldıracağını belirtti. Dışişleri Bakanı Arakçi ise uranyum zenginleştirme konusunda taviz verilmeyeceğini vurgulayarak, ABD ile dolaylı görüşmelerin yeni turunun yakında belirlenebileceğini söyledi.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, dün Umman’da yaptığı açıklamada, ülkesinin yaptırımlar devam etse de kaldırılsa da ilerlemeye devam edeceğini vurguladı.

Pezeşkiyan, İslam ülkeleri arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesinin İran’ı başka hiçbir güce muhtaç bırakmayacağını belirtti.

Aynı zamanda İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi de Umman’dan, Tahran’ın uranyum zenginleştirme konusunda taviz vermeyeceğinin altını çizerek, ABD ile dolaylı nükleer görüşmelerin yeni turu için tarihin yakında belirlenebileceğini ifade etti.

Pezeşkiyan, bölgede istikrarın güçlendirilmesinin tüm bölge ülkelerinin ortak sorumluluğu olduğunu ifade ederek, “İslam ülkeleri arasında mantıksal ilişkilere dayalı işbirliğinin güçlendirilmesi bizi herkesten bağımsız kılacaktır,” dedi.

İran Cumhurbaşkanı ayrıca, “Biz birbirimiz için tehdit değil, aksine birbirimiz için birer fırsatız. Bu yolda birlikte ilerleyebiliriz,” diye ekledi.

Uranyum zenginleştirme konusunda net duruş

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi de Umman’dan yaptığı açıklamada, İran’ın müzakerelerdeki kırmızı çizgisinin altını çizerek, “Uranyum zenginleştirme meselesinde kimseye taviz vermeyeceğiz,” ifadelerini kullandı.

Avrupa’dan gelen açıklamalara da değinen Arakçi, “Eğer Avrupalıların talebi uranyum zenginleştirmenin durdurulması ise nükleer dosyamız hakkında onlarla asla diyaloğu sürdürmeyeceğiz. Tutumlarını netleştirmeleri gerekiyor,” dedi.

Arakçi, salı günü yaptığı benzer bir açıklamada da “Eğer İngiltere’nin pozisyonu, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nın ve İngiltere’nin nükleer anlaşmanın bir tarafı olarak taahhütlerinin açık bir ihlali anlamına gelen İran içinde sıfır zenginleştirme dayatmak ise bu durumda nükleer dosya ile ilgili aramızda tartışılacak bir konu kalmaz,” diye konuşmuştu.

Umman ziyaretinin iki ülke arasındaki ikili ilişkileri ele aldığını teyit eden Arakçi, “Umman tarafıyla ABD ile yürütülen dolaylı müzakereler hakkında istişarelerde bulunduk,” bilgisini paylaştı.

Arakçi, ABD ile bir sonraki dolaylı görüşme turunun tarihiyle ilgili olarak, “Tarihin önümüzdeki günlerde belirlenmesi mümkün,” diye ekledi.

İran ordusundan ‘hazırız’ mesajı

Bu bağlamda, İran ordusu Koordinasyon İşleri Yardımcısı Amiral Habibullah Seyari, silahlı kuvvetlerin tam teyakkuz halinde olduğunu ve düşmanların planlarını bozguna uğratacağını belirterek, “Herhangi bir saldırganın burnunu yere sürteceğiz,” değerlendirmesini yaptı.

FP: ABD anlaşma değil teslimiyet istiyor