Bizi Takip Edin

Asya

Taliban dini liderinden şeriat hukuku fermanı

Yayınlanma

Taliban dini lideri Şeyh Hibetullah Ahundzade, yargıçlara şeriat hukukunun halka açık infazlar, taşlama ve kırbaçlama, hırsızlar için uzuvların kesilmesini içeren kurallarını tam olarak uygulamalarını emretti. Yasa aynı zamanda kaçırma, soygun ve fitne gibi suçların cezalarına da uygulanacak.

Ahundzade’nin Kandahar şehrinde gizli lider, din alimleri, hakimler ve mahkeme başkanlarıyla görüşmesinin ardından “zorunlu emir” verildi. Görüşmeler sırasında Ahundzade, hakimlere ve mahkeme başkanlarına, davalarda tüm “şeriat” koşullarını yerine getiren şeriat cezaları vermelerini emretti.

Dini lider ayrıca soygun, insan kaçırma ve fitne vakalarının dikkatli ve kapsamlı bir şekilde soruşturulmasını ve suçluların şeriata göre cezalandırılmasını tavsiye ederek, şeriat kanununun tüm hükümlerinin uygulanmasında ısrar etti.

Taliban’ın 15 Ağustos 2021’de iktidarı ele geçirmesinden bu yana hiç kimsenin şeriat kanunları uyarınca cezalandırılmadığını, ancak bazı illerde bazı hükümlülerin her birine 30 kırbaç verildiğini belirtmekte fayda var.

Ahundzade henüz görüntü vermedi

Geçen yıl Ağustos ayında Taliban’ın iktidara gelmesinden bu yana toplum içinde videoya alınmayan veya fotoğraflanmayan Ahundzade, Loya Jirga sırasında Kabil’i bir kez ziyaret etmiş ve Kandahar eyaletine geri dönmüştü. Kendisinin medyada sadece bir fotoğrafı mevcut.

Bu yılın Temmuz ayında Ahundzade, Kabil’de dini liderler ve kıdemli yaşlıların buluştuğu büyük bir toplantıya katılıp 3 binden fazla katılımcıya bilgi vermişti. Ahundzade salona girdiğinde, “yaşasın Afganistan İslam Emirliği” sloganları atılmıştı.

Ahundzade konuşmasında, Afgan cihadının başarısının sadece Afganlar için değil, tüm dünyadaki Müslümanlar için de gurur kaynağı olduğunu söyledi. Program devlet radyosunda yayınlandı ve yine Ahundzade’nin yüzünü kimse göremedi.

Taliban daha ılımlı bir yönetim sözü vermişti…

Taliban en son 1996’dan 2001’e kadar Afganistan’ı yönettiğinde, halka açık infaz, taşlama, kırbaçlama ve uzuv kesme gibi şiddetli cezaları içeren şeriat yasasını uygulamıştı. Ancak 1400 yıllık şeriat geleneği içinde, kanunları Taliban gibi uygulayan neredeyse hiçbir İslam ülkesi yok.

Geçen Ağustos ayında iktidarı ele geçiren Taliban, uluslararası destek kazanması muhtemel olan “daha ılımlı bir imaj” yansıtmaya çalıştı, ancak aynı Taliban aylardır kişisel hak ve özgürlüklere karşı baskı uyguluyor.

Kadınlar kamusal hayatın dışına çıkarılıyor

Afganistan’da kadınlar artık çoğu sektörde çalışamıyor, uzun mesafeli seyahat için bir erkek vasiye ihtiyaç duyuyor. Kızlar ortaokullardan bir yıldır men edildi. Daha geçen hafta, kadınların Kabil’deki eğlence parklarına girmeleri engellendi ve ayrıca spor salonlarına ve hamamlara gitmeleri de yasaklandı.

Kadınlar devlet dairelerindeki işlerini çoktan kaybettiler ve görünüşe göre Taliban kadınları kamusal hayatın dışına çıkarıyor.

9 Kasım 2022’de çekilen bu fotoğrafta, Peştuca ‘Sevgili kardeşlerim! Başörtüsü ve örtünme sizin haysiyetinizdir ve bu dünyada ve ahirette sizin yararınızadır’ ifadeleri yer alıyor. (AFP)

Taliban yetkilisi kadınların protestolarını Harici’ye değerlendirdi

Ahlaksızlığı Önleme ve Erdemi Teşvik Bakanlığı’ndan bir Taliban yetkilisi Harici’ye verdiği demeçte, “Kabil şehrinin dört bir yanındaki spor salonlarında erkek eğitmenler vardı, onlar bir kadın eğitmen alana kadar spor salonlarını kadınlara kapatmaya karar verdik” dedi.

Kadınların protestolarını sorduğumuz yetkili, Taliban’ın kadın haklarına bağlı olduğunu, ancak İslami öğretilerle çelişen bazı konular olduğunu savundu:

“Kadınlar protesto edebilir, şimdi Kabil’de birçok protesto olduğunu görüyorsunuz. Sınırlarını aşmadıkları sürece onlara çok iyi davranırız. Ancak başörtüsü yakmaya ne gerek vardı? Bazı kadınlar başörtüsünü sevmeyebilir ama birçoğu düzgün bir şekilde başörtüsü takmayı sever ve kimsenin onlara saygısızlık etmeye hakkı yoktur.”

Taliban başından beri medya ve kadın hakları gibi konulara “İslam hukuku”na göre saygı gösterileceğini söylemiş, ancak bunun pratikte ne anlama geleceğine dair ayrıntı vermemişti.

Asya

Hindistan’da yolcu uçağı düştü: 242 kişinin tamamı hayatını kaybetti

Yayınlanma

Hindistan’ın batısındaki Ahmedabad kentinden kalkan ve 242 kişinin bulunduğu yolcu uçağı, perşembe günü kalkıştan birkaç dakika sonra düştü. Havayolu şirketi Air India uçağındaki 242 kişinin tamamının hayatını kaybettiği bildirildi.

Air India, uçağın İngiltere’nin Gatwick Havalimanı’na gitmekte olduğunu, polis ise uçağın havalimanı yakınlarındaki sivil bir alana düştüğünü söyledi.

Üst düzey bir polis memuru gazetecilere, “Uçağın düştüğü bina bir doktorlar yurdu… Alanın yaklaşık %70 ila %80’ini temizledik, geri kalanını da yakında temizleyeceğiz” dedi.

Bir kaynak Reuters’a, 242 kişinin 217’sinin yetişkin, 11’inin çocuk olduğunu söyledi. Air India, bunların 169’unun Hindistan vatandaşı, 53’ünün İngiliz, 7’sinin Portekizli ve 1’inin Kanadalı olduğunu açıkladı.

Havacılık izleme sitesi Flightradar24, uçağın hizmet veren en modern yolcu uçaklarından biri olan Boeing 787-8 Dreamliner olduğunu söyledi.

Air India, X’te “Şu anda ayrıntıları tespit ediyoruz ve daha fazla bilgi paylaşacağız. Yaralılar en yakın hastanelere kaldırılıyor” dedi.

Televizyon kanalları, kazanın uçağın kalkışından hemen sonra meydana geldiğini bildirdi. Bir kanal, uçağın bir yerleşim bölgesi üzerinden kalkışını ve ardından evlerin ötesinden gökyüzüne yükselen dev bir alev sütunu ile birlikte ekrandan kaybolduğunu gösterdi.

Görüntülerde ayrıca, havaalanı yakınlarında gökyüzüne yükselen yoğun siyah dumanla birlikte yanan enkaz parçaları da görüldü.

Görüntülerde, sedyelerle taşınan ve ambulanslarla götürülen insanlar da görüldü.

Ahmedabad Havalimanı hava trafik kontrolüne göre, yolcu uçağı saat 13.39’da (08.09 GMT) 23 numaralı pistten kalkış yaptı. Acil durum sinyali olan “Mayday” çağrısı yaptı, ancak sonrasında uçaktan herhangi bir yanıt alınamadı.

Flightradar24 ayrıca, uçağın kalkışından saniyeler sonra son sinyalini aldığını da belirtti.

“Kazaya karışan uçak, VT-ANB tescilli bir Boeing 787-8 Dreamliner’dır” dedi.

Boeing, ilk raporlardan haberdar olduğunu ve daha fazla bilgi toplamak için çalıştığını söyledi. Boeing hisseleri, piyasa öncesi işlemlerde %6,8 düşüşle 199,13 dolara geriledi.

Şirket 2022’de özelleştirilmişti

İngiltere Dışişleri Bakanlığı, internet sitesinde yayınladığı açıklamada, kaza ile ilgili gerçekleri acilen ortaya çıkarmak ve kazazedelere destek sağlamak için Hindistanlı yetkililerle işbirliği içinde olduğunu belirtti.

Hindistan Havacılık Bakanı’nın ofisi, Başbakan Narendra Modi’nin kurtarma çalışmalarına derhal tüm desteğin sağlanması talimatını verdiğini açıkladı.

Havacılık Bakanı’nın ofisi, tüm ilgili kurumların yüksek alarmda olduğunu ve koordineli çalışmaların sürdüğünü ekledi.

Ahmedabad, Modi’nin memleketi Gujarat eyaletinin en büyük şehridir.

Ahmedabad havaalanı, tüm uçuşların derhal durdurulduğunu açıkladı. Havaalanı, Hindistan’ın Adani Group holdingi tarafından işletiliyor.

Holdingin kurucusu ve başkanı Gautam Adani, X’te “Air India’nın 171 sefer sayılı uçağının trajedisi karşısında şok ve derin bir üzüntü duyuyoruz” diye yazdı.

“Hayal edilemez bir kayıp yaşayan ailelerin acısını paylaşıyoruz. Tüm yetkililerle yakın işbirliği içindeyiz ve olay yerinde ailelere tam destek veriyoruz” dedi.

Hindistan’da son ölümcül uçak kazası 2020 yılında Air India Express’in düşük maliyetli havayolu şirketi tarafından gerçekleştirilmişti.

Havayolunun Boeing-737 uçağı, güney Hindistan’daki Kozhikode Uluslararası Havalimanı’nda “masa üstü” pistini aştı. Uçak pistten çıkarak bir vadiye düştü ve burun kısmı yere çarptı.

Kazada 21 kişi hayatını kaybetmişti.

Eskiden devlete ait olan Air India, 2022’de Hint holding Tata Group tarafından devralındı ve 2024’te grubun Singapur Havayolları ile ortak girişimi olan Vistara ile birleşti.

Tata, bir acil durum merkezinin faaliyete geçirildiğini ve bilgi almak isteyen aileler için bir destek ekibi kurulduğunu söyledi.

Okumaya Devam Et

Asya

Rusya ortaklığı sonrası Kuzey Kore’den yeni nükleer tesis hamlesi

Yayınlanma

Kuzey Kore’nin ana nükleer kompleksi Yongbyon’da yeni bir tesis inşa ettiği ortaya çıktı. Bloomberg’in uzman analizleri ve uydu görüntülerine dayandırdığı haberine göre, uranyum zenginleştirme amacıyla kullanılabileceği düşünülen tesisin, ülkenin nükleer savaş başlığı üretim kapasitesini artırması bekleniyor. ABD Kongresi Araştırma Servisi, Pyongyang’ın Moskova’nın desteğiyle cephaneliğini önemli ölçüde büyütebileceğini bildirdi.

Bloomberg‘in analistlere ve uydu görüntülerine dayandırdığı haberine göre, Kuzey Kore, ana nükleer kompleksi olan Yongbyon’da yeni bir tesis inşa etti.

İnşaat hazırlıklarına 2024’ün sonlarında başlanan tesisin, uranyum zenginleştirmeyle bağlantılı olabileceği ve nükleer savaş başlığı üretimini artırmaya olanak tanıyacağı belirtiliyor.

Pyongyang’ın 100 kilometre kuzeyinde yer alan Yongbyon’daki yeni binanın, mevcut zenginleştirme tesislerine benzediği ifade ediliyor.

‘Tesis Kangson’dakiyle benzerlik gösteriyor’

Kuzey Kore’nin nükleer programı üzerine çalışan uzmanlar Jeffrey Lewis ve Sam Lair, Arms Control Wonk dergisi için kaleme aldıkları makalede, binanın merkezi salonunun boyutlarının, santrifüj ünitelerinin bulunduğu Kangson’daki tesisin merkezi salonuyla aynı olduğunu yazdı.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Rafael Grossi de tesisin Kangson’dakiyle olan görsel benzerliğini doğruladı.

Ancak UAEA, görsel benzerliğe rağmen tesisin bir nükleer yakıt zenginleştirme tesisi olduğunu doğrudan beyan etmedi. BM’ye bağlı denetim organı, Yongbyon kompleksindeki yeni binayı izlemeye devam ettiğini açıkladı.

Kim Jong Un gizlilik politikasını terk etti

Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’un son zamanlarda tam gizlilik politikasından uzaklaşarak nükleer tesislerde daha sık görünmeye başladığı gözlemleniyor.

Kim, ocak ayında Yongbyon’daki uranyum zenginleştirme tesisinin fotoğraflarını ilk kez yayımlamış, Eylül 2024’te ise Kangson’daki tesisleri sergilemişti.

Bu politika değişikliğinin, Kim’in ABD, Güney Kore ve Japonya’yı hedef alan yeni kıtalararası füzeler için nükleer savaş başlığı stoklarını “katlanarak” artırma planlarını açıklamasının ardından gelmesi dikkat çekti.

‘Moskova’nın desteğiyle cephaneliğini artırabilir’

Mayıs ayının sonunda ABD Kongresi Araştırma Servisi (CRS), Kuzey Kore’nin Moskova’nın desteği sayesinde cephaneliğini önemli ölçüde artırabileceğini bildirdi.

CRS’nin verilerine göre, Pyongyang halihazırda 90 adede kadar savaş başlığı üretmeye yetecek nükleer materyal biriktirdi ve muhtemelen yaklaşık 50’sini monte etti.

2023-2024 yıllarına ait önceki raporlarda bu potansiyel 20 ila 60 savaş başlığı olarak belirtiliyordu.

Rusya, Kuzey Kore’ye direkt tren seferlerini yeniden başlatıyor

Okumaya Devam Et

Asya

BYD, Avrupa’da elektrikli otomobillerdeki fiyat savaşını küçük otomobillere de taşıdı

Yayınlanma

BYD, Çinli otomobil üreticilerinin Avrupa’da fiyat savaşını kompakt otomobil segmentine taşırken, İngiltere’de en ucuz ve en küçük elektrikli aracını piyasaya sürdü.

Başlangıç fiyatı 18.650 sterlin olan Dolphin Surf, BYD’nin popüler Seagull hatchback modelinin İngiliz versiyonu. Bu model, dünyanın en büyük otomobil pazarında yaşanan fiyat savaşının ardından yapılan son indirimlerle Çin’de İngiltere fiyatının üçte birinden daha ucuza, 6.000 sterlinin altında satılıyor.

BYD’nin başkan yardımcısı Stella Li, Roma’da düzenlenen lansman etkinliğinde, elektrikli araçların Avrupa’da kompakt otomobillerde yaygınlaşacağını ve küçük otomobillerde elektrikli araçlara geçişin büyük spor araçlara göre daha yavaş olduğunu belirtti.

Önde gelen elektrikli araç üreticisi BYD, geçen ay Japon küçük otomobil pazarına giriş yapacağını duyurdu ve gelecek yıl düşük maliyetli, batarya ile çalışan bir kei otomobil piyasaya sürmeyi planladığını açıkladı. Kutu şeklindeki minik otomobil, Japonya’da 2,9 milyon yen (20.700 dolar) fiyatla satılan kompakt Dolphin modelinden daha ucuz olacak.

Dolphin Surf’ün birkaç hafta önce 23.000 avronun altında bir fiyatla Avrupa’da piyasaya sürülmesinden önce bile, Renault 5, Citroën ë-C3 ve Dacia Spring gibi rakip kompakt elektrikli araçlar benzer veya daha düşük fiyatlarla piyasaya çıkmıştı.

Çinli markalar, özellikle Brüksel’in geçen yıldan bu yana Çin yapımı elektrikli araçların ithalatına daha yüksek gümrük vergileri uygulamaya başlamasıyla, Avrupa’da kendi iç pazarlarına göre daha kısıtlı bir fiyatlandırma stratejisi benimsedi.

Yine de BYD’nin Avrupa’daki tüm otomobil segmentlerine yayılması, yurt dışı büyümesini hızlandıracak. Schmidt Automotive Research’e göre, BYD ve diğer Çinli markaların İngiltere ve Avrupa kıtasındaki pazar payı, 2024’ün ilk çeyreğinde yüzde 2,9’dan 2025’in ilk dört ayında yüzde 4,8’e çıktı.

Çin elektrikli araçlarına daha yüksek gümrük vergileri uygulamayan İngiltere, şu anda Batı Avrupa’ya giren tüm Çin markalı modellerin neredeyse üçte birini oluşturuyor.

İngiltere’nin çevrimiçi pazar yeri Auto Trader’a göre, Ocak ve Nisan ayları arasında satışa sunulan Çin elektrikli araçların stokları bir önceki yıla göre on kat artarak 3.300’ü aştı. Bu rakam, bir önceki yılın aynı dönemindeki %0,2’ye kıyasla, pazardaki yeni araç stokunun yaklaşık %3’ünü oluşturdu.

Analistler, Batılı otomobil üreticilerinin, gümrük vergilerinden kaçınmak için Avrupa’da yerel üretimi artıran Çinli rakipleriyle rekabet edebilmek için daha ucuz lityum demir fosfat piller kullandıkları için, daha küçük elektrikli otomobillerin fiyatlarında daha fazla düşüş olabileceğini belirtiyor.

Renault ve Volkswagen, araç geliştirmeyi hızlandırmak ve gelecek yıl piyasaya sürülmesi planlanan kompakt elektrikli araçların maliyetlerini düşürmek için Çin’in mühendislik uzmanlığının yanı sıra Çin’de üretilen bileşenleri kullanıyor.

Otomotiv analisti Matthias Schmidt, “Bu araçlar piyasaya çıkmaya başladığında fiyatlarda düşüş göreceğiz” dedi.

Stellantis destekli Çinli otomobil üreticisi Leapmotor’un kıdemli başkan yardımcısı Cao Li Çarşamba günü gazetecilere verdiği demeçte, elektrikli araçlar ile benzinli araçların fiyatlarının birbirine yaklaşmasının Avrupa pazarında genel bir eğilim olduğunu söyledi.

Bazı Çinli otomobil yöneticileri, kendi pazarlarında yaşanan şiddetli fiyat savaşının Avrupa’ya sıçrayabileceğinden korkuyor. Ancak Çin ile AB arasında tırmanan ticaret gerilimleri, Avrupa’daki fiyat dinamiklerini değiştireceği düşünülüyor.

Pekin ve otomobil üreticileri, AB tarifelerinin yerine gönüllü fiyat kontrol sistemi getirmeyi teklif etti, ancak Brüksel’in bu asgari fiyatlandırma yaklaşımını kabul edip etmeyeceği henüz belli değil.

Müzakerelere yakın kaynaklar, Pekin’in önceki görüşmelerde modelden bağımsız olarak 35.000 avroluk bir asgari fiyat teklif ettiğini söyledi. Bu seviyede, BYD ve Leapmotor gibi daha ucuz otomobiller piyasadan çıkarılacaktır.

Ancak analistler, fiyat indirimleri Avrupa’da daha sınırlı olsa bile, tüketicilerin Çinli üreticilerin yüksek kaliteli teknolojisi ve yazılımı nedeniyle bu araçlara yöneleceğini belirtiyor.

Örneğin BYD’nin Başkan Yardımcısı Li, Belçika basınına verdiği demeçte, Çinli grubun süper hızlı şarj teknolojisini önümüzdeki 12 ay içinde Avrupa’ya getirmeyi planladığını söyledi.

Çin’deki fiyat savaşı, yerli otomobil endüstrisi için yıkıcı olarak değerlendirilirken, İngiltere ve Avrupa’da artan rekabet, hala salgın öncesi seviyelerin altında olan araç talebini artırmaya yardımcı olabilir.

Auto Trader’ın ticari direktörü Ian Plummer, “Pazarımızda görülen artan rekabet ve bazı yeni öne çıkan oyuncular, kısa vadede otomobil alıcıları için olumlu olacak ve orta vadede de daha fazla inovasyon ve pazar büyümesini tetikleyecek daha geniş fiyat baskısı yaratacaktır” dedi.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English