Diplomasi
Türkiye, ambargoyu kaldırıyor mu?

İsveç’in yeni başbakanı Ulf Kristersson yarın Ankara’daki temaslarında TBMM’nin ülkesinin NATO’ya katılımını onaylamasını isteyecek. Ankara, İsveç’in attığı adımlar ve verdiği mesajlardan memnun olsa da uygulamayı görmek istiyor.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daveti üzerine, bugün Türkiye’ye geliyor. İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Kristersson resmi ziyaretlerine yarın başlayacak ve görüşmelerde İsveç’in NATO’ya üyelik başvurusu, Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri ile küresel ve bölgesel meseleler hakkında görüş alışverişinde bulunulacak.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in geçen haftaki üç günlük Türkiye ziyaretinin en önemli mesajı, İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılımı için gerekli koşulları yerine getirdiği ve dolayısıyla TBMM onay sürecinin bir an önce tamamlanması çağrısı oldu. Stoltenberg’in hemen ardından Kristersson aynı taleple bugün Ankara’da. İsveç yıl sonuna kadar onay sürecinin tamamlanmasını istiyor, esas endişesi sürecin uzaması durumunda Türkiye’de yapılacak cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlerin onay sürecini daha da geciktirmesi.
İsveç’in attığı adımlar ve verdiği mesajlar Ankara’da olumlu karşılansa da Türkiye mesajların “uygulamada” nasıl işlediğini görmek istiyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Stoltenberg ile görüşmesi sonrası yaptığı açıklamada, olumlu adımlar atıldığını ancak muhtıranın henüz tam olarak uygulanmadığını söylemişti. İsveç’in yeni yılda yürürlüğe girecek “terörle mücadele yasası” kapsamında başta PKK olmak üzere mutabakat muhtırasında adı geçen YPG ve FETÖ gibi örgütlere karşı nasıl bir yaklaşım belirleyeceği, somut hangi adımları atacağı Ankara’nın onay sürecini belirleyecek gibi duruyor. Ayrıca ABD ile devam eden F-16 savaş uçağı satışı sürecinin ABD ara seçimlerinden sonra netleşmesi beklentisi de Ankara’yı beklemeye iten bir başka başlık.
Hangi adımlar atıldı
Öte yandan İsveç’in, Ankara’da olumlu karşılanan en somut adımı YPG operasyonu gerekçesiyle 2019’dan bu yana uyguladığı silah ambargosunu kaldırması oldu. Stoltenberg ile basın toplantısı sırasında Türk şirketlerinin son dönemde yaptığı başvurulara olumlu yanıt verildiği bilgisini paylaşan Çavuşoğlu, bu adımın önemli olmakla birlikte kalıcı olması gerektiğini söyledi.
İsveç’in yeni hükümetinden yapılan PKK/YPG açıklamaları da Ankara’da memnuniyet yarattı. İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, “PKK ve YPG ile temas şeklinde bir ajandamız yok. Şu anda İsveç’i yöneten hükümetin de PKK/YPG’ye sempati duyanlarla da herhangi bir anlaşmaya girmesi söz konusu değil” dedi. Bakan geçen hafta da “YPG ve PYD gibi örgütler, Avrupa Birliğinin (AB) terör listesinde bulunan PKK ile aralarında bağlantı olduğundan Türkiye ile aramızı bozmamak için bu örgütlerle aramıza mesafe koyacağız” açıklaması yapmıştı. Ulf Kristersson da “Kararımız çerçevesinde, İsveç topraklarında terörizm için para toplayan veya destekleyen tüm faaliyetlere sıkı bir şekilde karşı çıkacağız” ifadelerini kullandı.
İsveç devlet televizyonu SVT’nin bir programında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret içeren sözlere ve fotoğraflara yer veren programın yapımcısı ve sunucusu Kristoffer Ahonen Appelquist’in istifa etmesi/ettirilmesi de Ankara’da memnuniyet yaratan başka bir başlık.
Ankara’nın ziyaret mesajı
Ankara’nın tutumuyla ilgili, son mesajlar Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun tarafından verildi. Altun İsveç’in Aftonbladet gazetesi için Kristersson’un ziyaretini değerlendiren bir yazı kaleme aldı. Ziyareti ikili ilişkileri güçlendirmek için önemli bir fırsat olarak gördüklerini vurgulayan Altun, “Bu ziyaret Türk halkı tarafından ‘meşru endişelerinin anlaşıldığı’ ve ‘İsveç’in PKK başta olmak üzere terör örgütlerince yapılagelen dayatmalara boyun eğmeme iradesi gösterdiği’ şeklinde yorumlanmıştır” ifadelerini kullandı. Altun, İsveç’in NATO üyelik başvurusu bağlamında Türkiye’nin İsveç’ten ulusal güvenliğini yakından ilgilendiren bazı politikalarını gözden geçirmesini istediğini hatırlattı.
Bu taleplerin spesifik olarak iki konuya odaklandığına işaret eden Altun özetle şunları kaydetti: “Öncelikle İsveç’ten Türk savunma sektörüne yönelik her türlü kısıtlamayı ortadan kaldırmasını istedik. (…) İkinci husus ise on binlerce masum Türk vatandaşını şehit eden terör örgütlerinin finansman, propaganda ve militan devşirme faaliyetlerini İsveç’te sürdürmelerinden duyulan rahatsızlıktır. İsveç hükümetinin Madrid’de imzalanan muhtırayla haklılığını teslim ettiği ve gidermeyi taahhüt ettiği terör endişemiz konusunda somut adımlar atacağına dair ihtiyatlı bir iyimserlik taşıyoruz.”
Makale olumlu beklenti yarattı
Üçlü mutabakat muhtırasında yer alan ve Ankara’nın en önem verdiği maddelerden olan suçluların iadesi başlığının Altun’un yazısında yer almaması dikkat çekti. Türkiye, bugüne kadar “terör ve adi suçlar” nedeniyle İsveç’ten 33, Finlandiya’dan ise 12 kişinin iadesini talep etti. İsveç dolandırıcılık suçundan iadesi istenen bir Türk vatandaşı ile ilgili süreci başlatırken diğer başvurularla ilgili henüz bir adım atılmaması Ankara’yı en rahatsız eden gelişme. Ancak Altun’un yazısında iade konusuna değinmemesi, İsveç basınında Ankara’nın bu başlıktaki tavrını yumuşatacağı yönünde “olumlu” bir beklenti yarattı.
Makaleyi aynı gazeteye değerlendiren Stockholm Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Enstitüsü müdürü Paul Levin’e göre makaledeki en ilginç şey, konu ile ilgili Türkiye’den yapılan değerlendirmelerde iade talebinin ilk kez gündeme getirilmemiş olması: “Bence bu önemli ve bir çeşit işaret Çok uzun süredir baskı altındaki İsveç tarafının, yasal sınırlamalar olduğunu iletmeye çalıştığı bir konu. Bunun yerine Altun, Madrid’de varılan anlaşmada yer alan iki talebi ele alıyor. Bunlardan biri, İsveç’in, silah yasağını kaldırması ki bunun yerine getirildiğini söyleyebiliriz. İkincisi teröre karşı iş birliği. Erdoğan’ın ‘İsveç’ten yeterli vaat aldık’ diyebilmesinin önünü açan muğlak bir ifade… Yanılıyor olabilirim ama benim okumam her halükarda bunun Kristersson’ın yarın Erdoğan ile yapacağı görüşme için olumlu bir işaret olduğu yönünde.”
Diplomasi
Zelenskiy, İstanbul görüşmelerine katılacak heyeti atadı

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Rusya ile İstanbul’da yapılacak müzakerelere katılacak heyeti atadı. Savunma Bakanı Rüstem Umerov başkanlığındaki heyetin, 16 Mayıs’ta Rus, Amerikalı ve Türk gruplarıyla görüşmesi bekleniyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Rusya ile Türkiye’de yapılacak müzakerelerde Kiev’i temsil edecek heyeti atadı.
Strana portalının haberine göre, yarın (16 Mayıs) İstanbul’da gerçekleşmesi beklenen görüşmelere Ukrayna heyeti Savunma Bakanı Rüstem Umerov başkanlığında katılacak.
Heyette Dışişleri Bakanlığı, Savunma Bakanlığı, Ukrayna Güvenlik Teşkilatı (SBU) ile istihbarat ve hukuk yapılarından üst düzey temsilciler yer alıyor.
Katılımcılar arasında Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Kislitsa, SBU Başkan Yardımcısı Aleksandr Poklad, Dış İstihbarat Teşkilatı Başkan Yardımcısı Oleg Lugovskiy ve Ukrayna ordusu Genelkurmay Başkan Yardımcısı Aleksey Şevçenko gibi isimler bulunuyor.
Ayrıca, heyette Deniz ve Hava Kuvvetleri temsilcileri, Genelkurmay Harekat Dairesi personeli, Ukrayna Başkomutanlığı protokol yetkilileri ve Devlet Başkanlığı İdaresi yetkilileri de görev alacak.
Müzakere heyetinde toplamda 10’dan fazla üst düzey yetkili ve askeri personel yer alıyor.
Zelenskiy daha önce yaptığı açıklamada, ülkesinin bir heyetini Rusya ile müzakereler için İstanbul’a göndereceğini duyurmuştu.
Heyetlerin 15 Mayıs’ta (bugün) İstanbul’a gelmesi, asıl görüşmelerin ise ertesi gün yapılması bekleniyor. Müzakerelerin 16 Mayıs’a kadar süreceği tahmin ediliyor.
TASS ajansının haberine göre, Ukrayna heyetinin Türkiye’de Rus, Amerikalı ve Türk gruplarıyla bir araya gelmesi planlanıyor.
Kommersant gazetesi de heyetlerin 15 Mayıs’ta buluşma yerine varacağını, ancak müzakerelerin ertesi gün yapılacağını aktarmıştı.
Rus heyetinde ise Devlet Başkanı Yardımcısı Vladimir Medinskiy, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Dairesi Başkanı İgor Kostyukov ve Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin yer alıyor.
Putin’in çağrısıyla başlayan İstanbul süreci sarpa sardı: Taraflar ne diyor?
Diplomasi
Rubio: İstanbul görüşmelerinden büyük umudumuz yok

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Rusya ve Ukrayna heyetleri arasında İstanbul’da yapılması planlanan müzakerelerden Washington’un “büyük umutları olmadığını” belirtti. Rubio, gerçek bir ilerleme için Başkan Trump ve Devlet Başkanı Putin’in doğrudan görüşmesi gerektiğini ifade etti.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Rusya ile Ukrayna heyetleri arasında 16 Mayıs’ta İstanbul’da yapılması planlanan müzakerelerden Washington’un “büyük umutları olmadığını” ifade etti.
Reuters ve Sky News ajanslarının aktardığına göre Rubio, bu değerlendirmeyi Antalya’da düzenlenen NATO dışişleri bakanları toplantısına katıldıktan sonra basın mensuplarına yaptı.
Rubio, “Başkan [Trump] ve Devlet Başkanı Putin bu konuyu doğrudan görüşene kadar bir atılım olacağını sanmıyorum,” dedi.
Dışişleri Bakanı, Rus heyetinin düzeyinin “bir atılım olasılığına işaret etmediği” yönündeki değerlendirmeye katıldığını belirtti.
Rubio, “Umarım yanılıyorumdur. Umarım yüzde 100 yanılıyorumdur. Umarım yarınki haberlerde ateşkes konusunda anlaştıklarını söylerler,” diye ekledi.
Rubio’ya göre, Washington, “İstanbul’daki yarınki müzakerelerin” tamamlanmasının ardından Putin ve Trump arasında olası bir görüşmenin zamanlamasına ilişkin karar alacak.
Bunun yan sıra TASS ajansına göre, İstanbul’da Rusya ve Ukrayna heyetleri arasında, 15 Mayıs’ta yapılması beklenen müzakereler 16 Mayıs’ta gerçekleştirilecek.
Bununla birlikte, Rubio’nun kendisi de 16 Mayıs’ta İstanbul’da Türkiye Dışişleri Bakanı ve Ukrayna’dan bir heyetle görüşeceğini duyurmuştu.
Moskova ile Kiev arasında son üç yıldaki ilk doğrudan müzakerelerin 15 Mayıs’ta İstanbul’da yapılması bekleniyordu. Ancak perşembe akşamına kadar ülkelerin heyetleri bir araya gelmedi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in görüşmelere katılmayacağı açıklandı. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ise Putin’in teklifine cevaben onunla görüşmeye hazır olduğunu söylemişti.
Rusya Devlet Başkanı’nın İstanbul’a gelmeyeceği öğrenilince Ukrayna lideri de gelmekten vazgeçti.
Putin’in çağrısıyla başlayan İstanbul süreci sarpa sardı: Taraflar ne diyor?
Diplomasi
Putin’in çağrısıyla başlayan İstanbul süreci sarpa sardı: Taraflar ne diyor?

Rusya ve Ukrayna heyetleri, 2022’den bu yana ilk doğrudan görüşmeler için İstanbul’da bir araya gelmeye hazırlanıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 11 Mayıs’taki önerisiyle başlayan süreçte, taraflar müzakereler öncesinde beklenti ve pozisyonlarını açıkladı.
Rusya ve Ukrayna arasında 2022 yılından bu yana ilk doğrudan müzakerelerin İstanbul’da yapılması planlanıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 11 Mayıs’ta yaptığı öneri üzerine Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy de Türkiye’ye gelerek Putin ile görüşmeyi kabul etmişti.
Türkiye’nin girişimiyle öğleden sonraya ertelenen görüşmeler için Rus heyeti, Ukrayna tarafının gelmesini bekliyor.
TASS haber ajansı, görüşmenin 16 Mayıs’a ertelenebileceğini aktardı.
Rus heyetinde Devlet Başkan Yardımcısı Vladimir Medinskiy, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Genelkurmay Başkanlığı Ana Yönetim Dairesi Başkanı İgor Kostyukov ve Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin yer alıyor.
Ukrayna heyetine ise Savunma Bakanı Rüstem Umerov başkanlık edecek. Heyetteki diğer isimler açıklanmadı.
Medinskiy: Müzakerelerin amacı uzun vadeli barışın tesisi
Devlet Başkan Yardımcısı Vladimir Medinskiy, Rus heyetinin ciddi ve profesyonel bir çalışma yapmaya kararlı olduğunu belirtti.
Medinskiy, Rus tarafının olası uzlaşmaları görüşmeye hazır olduğunu ve doğrudan müzakerelerin amacının uzun vadeli barışın tesisi ile krizin temel nedenlerinin çözülmesi olduğunu vurguladı.
Ayrıca, İstanbul’daki Rus heyetinin tüm yetki ve yeterliliklere sahip olduğunu ve Moskova’nın bu görüşmeleri 2022’de kesintiye uğrayan sürecin devamı olarak gördüğünü ifade etti. Medinskiy, Putin’in İstanbul’daki müzakere pozisyonunu ve görevlerini belirlediğini de sözlerine ekledi.
Zelenskiy: Trump, Ukrayna tarafına Rusya’dan daha fazla baskı yapıyor
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, İstanbul’daki müzakerelerde Rus tarafıyla ateşkes konusunu görüşmeyi planladıklarını söyledi. Zelenskiy, Kiev müzakere heyetinin 16 Mayıs Cuma günü de İstanbul’da kalacağını belirtti.
Ukrayna Genelkurmay Başkanı Andrey Gnatov ve Ukrayna Güvenlik Teşkilatı (SBU) Başkanı Vasiliy Malyuk’un İstanbul’da olmayacağını kaydeden Zelenskiy, gerilimi azaltmaya yönelik ilk adımların atılması, özellikle ateşkes anlaşmalarının sağlanması için bir heyet gönderme kararı aldığını ifade etti.
Zelenskiy, Rus heyetiyle yapılacak görüşmelerin kesin zamanını veremeyeceklerini, görüşmelerin ya akşam saatlerinde ya da 16 Mayıs’ta yapılabileceğini dile getirdi. Zelenskiy ayrıca, Rusya’nın önerdiği doğrudan müzakere yolunun yanlış olduğunu ve Ukrayna’nın İstanbul’daki müzakereler konusunda ABD ile temas hâlinde olduğunu ve temsilcilerinin Türkiye’ye gelmesini beklediğini söyledi. Zelenskiy, Trump’ın Ukrayna tarafına Rusya’dan daha fazla baskı yaptığını da iddia etti.
ABD Başkanı Donald Trump, “Rusya ve Ukrayna’nın bir şeyler yapabileceğini umduğunu, çünkü bunun sona ermesi gerektiğini” ifade etti.
Trump: Gerekirse 16 Mayıs’ta İstanbul’a gitmeye hazırım
Trump, “Zelenskiy ABD’ye her geldiğinde yüz milyarlarca dolarla ayrılıyordu. Ancak bu önceki yönetimdi, şimdiki yönetim biraz daha sert bir yaklaşım sergiliyor,” dedi.
Gerekirse 16 Mayıs’ta İstanbul’a gelmeye hazır olduğunu belirten Trump, Ukrayna’daki çatışmanın çözümünde ilerleme kaydedilmesinin Putin ile görüşüp görüşemeyeceğine bağlı olduğunu söyledi. Trump, Rus heyetinin yapısından hayal kırıklığına uğramadığını da ekledi.
Zaharova: Avrupa ülkeleri son Ukraynalıya kadar kan dökülmesini istiyor
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, İstanbul’daki Ukrayna çözümüne ilişkin doğrudan müzakerelerin anlamının, çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırmak ve uzun vadeli, kalıcı bir barış tesis etmek olduğunu belirtti.
Zaharova, Avrupa ülkelerinin Ukrayna’daki çatışmanın tırmanmasını destekleme niyetinde olduğunu ve Kiev’in “son Ukraynalıya kadar” kan dökülmesinin devamını hedeflediğini söyledi.
Zaharova ayrıca, Kiev’in müzakere sürecini her sekteye uğrattığında Ukrayna topraklarının küçüldüğünü ve Avrupa ülkelerinin Kiev’i bütünüyle destekledikleri sürece Ukrayna konulu müzakerelerde yer alma iddiasında bulunamayacaklarını vurguladı.
Lavrov: İngilizler Zelenskiy’i rehber gibi yönlendiriyor
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Batılı ülkelerin son birkaç gündür “ateşkes” kelimesini geri plana ittiğini söyledi. Lavrov, İstanbul’daki müzakereler zemininde İngilizlerin “Zelenskiy’i bir rehber gibi yönlendirdiğini” belirtti.
Ukrayna’da yabancı devletlerin askeri birliklerinin varlığının söz konusu olamayacağını ifade eden Lavrov, Ukrayna müzakerelerinin sorunsuz ve pürüzsüz geçeceğine dair bir güvence olmadığını kaydetti.
Lavrov, Ukrayna konulu özel bir toplantıya gelmeyi reddeden ve orada her türlü soruyu sorma fırsatları olan Avrupalı diplomatların davranışını “rezalet” olarak nitelendirdi.
Starmer’ın danışmanı Zelenskiy’e ‘tavsiye vermek için’ Türkiye’de
Kremlin: Putin, İstanbul’a gitmeyi planlamıyor
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, İstanbul’da yeniden başlayacak Rusya-Ukrayna müzakerelerinin süresinin gidişatına bağlı olacağını söyledi.
Peskov, Putin’in Ukrayna’daki çözüm için İstanbul’daki müzakere sürecine katılmayacağını ve önümüzdeki günlerde İstanbul’a gitmeyi planlamadığını belirtti.
Kremlin’in, Ukrayna ile yapılacak bir sonraki müzakere turlarının hangi düzeyde olabileceği ve bizzat Putin’in bir toplantıya gidip gidemeyeceği konusunda konuşmak için henüz erken olduğunu düşündüğünü de ekledi.
-
Görüş2 hafta önce
Hindistan ve Pakistan savaşır mı?
-
Rusya1 hafta önce
Rusya’da havaalanlarında toplu uçuş ertelemeleri
-
Görüş1 hafta önce
Kim kazandı?
-
Görüş1 hafta önce
Hindistan-Pakistan savaşı henüz başlamadı
-
Dünya Basını2 hafta önce
Güçlü Amerikan Tanrıları, Trump ve Uzun Yirminci Yüzyılın Sonu
-
Asya1 hafta önce
Cammu ve Keşmir: Yarım asırlık çatışmanın tarihi
-
Söyleşi1 hafta önce
Alexander Rahr: Bu hükümetin dört yıl dayanması beni şaşırtır
-
Amerika4 gün önce
Zuckerberg ve AI terapistler: Aklınıza mukayyet olun!