İtalya’da muhalefetteki sosyal demokrat parti PD (Demokratik Parti), Arnavutluk’un İtalya Başbakanı Giorgia Meloni hükümeti ile yaptığı tartışmalı anlaşma nedeniyle Başbakan Edi Rama liderliğindeki Arnavutluk Sosyalist Partisi’nin Avrupa Sosyalist Partisinden (PSE) ihraç edilmesi çağrısında bulundu.
Pazartesi günü Rama ve Meloni, Akdeniz’de İtalyan gemileri tarafından yakalanan tüm sığınmacıların kıyı kenti Şingin’e gönderilmesini öngören bir anlaşma imzaladı. Sığınmacılar burada İtalya’nın yetkisi altındaki iki merkezde işleme tabi tutulacak ve bir karar verildikten sonra ülkeden çıkarılacaklar.
Konu ile ilgili bir açıklama yapan PD Dış İlişkiler Başkanı Peppe Provenzano, “Yarın ve ertesi gün Malaga’da düzenlenecek PSE kongresinde, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’den Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’a kadar kıtanın tüm büyük sosyalistlerinin huzurunda konuyu gündeme getireceğiz,” dedi.
Provenzano ayrıca anlaşmanın uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve ‘sosyalist aile değerlerine’ ihanet ettiğini savundu. Yetkili, Rama’nın ihraç sürecinin ‘hızlı olması’ gerektiğini de ekledi.
PD’nin Avrupa Parlamentosundaki (AP) milletvekilleri de Avrupa Komisyonuna bir soruşturma talebinde bulundu.
5 Yıldız Hareketi tepkili, Vatikan şaşkın
Demokratik Parti’nin yanı sıra diğer muhalefet partisi 5 Yıldız Hareketi de anlaşmayı tamamen reddederek Meloni’yi İtalyan anayasasını ve uluslararası hukuku ihlal etmekle suçladı.
Eski Başbakan ve 5 Yıldız Hareketi lideri Giuseppe Conte, “Salvini, Tajani ve Piantedosi gibi bakanların, Meloni’nin bize çok pahalıya mal olacak geçici bir toplu sınır dışı olarak ambalajladığı bu proje hakkında sessiz kalmaları anlaşılmaz bir durum. 80 milyon avronun üzerinde, garanti fonu olarak 100 milyon avrodan bahsediyoruz. Aptal olmayan İtalyanların derisi üzerinde bir başka reklam daha,” dedi.
İtalyan Piskoposlar Konferansı (CEI) Başkanı Kardinal Matteo Zuppi’nin göç olgusunu yönetmedeki başarısızlığın itirafı olarak nitelendirdiği anlaşma Vatikan’ı bile şaşkına çevirdi.
Zuppi, ”Buradaki karşılamanın neden daha iyi düzenlenmediği açık değil,” dedi.
Rama kendini savundu
Eleştirilere yanıt veren Rama, İtalyan solu içinde bazılarının kendisinin Avrupa grubundan çıkarılmasını istediğine dair söylentilerin olduğuna değindi.
Rama, “Biraz gecikmeyle de olsa bunu yalanladılar, fakat Arnavutluk’un İtalyan hükümetiyle yaptığı anlaşmanın her bakımdan ciddi şekilde yanlış olduğuna işaret ederek […] Bu durumda İtalya’ya yardım etmeye çalışmak […] belki de sadece doğrudur,” dedi.
İtalya’da sağcı koalisyon ortaklarından da tepki var
Meloni anlaşmayı ‘muazzam miktarda çalışmanın, özellikle de diplomatik çalışmanın’ bir sonucu olarak savunurken, bu olmadan İtalya’nın daha büyük bir acil durumla karşı karşıya kalacağını söylüyor, fakat hükümetteki müttefikleri arasında bile pek çok kişinin anlaşmadan memnun olmadığı görülüyor.
İktidar koalisyonu anlaşma konusunda bölünmüş durumda; Matteo Salvini’nin Lega’sı ve Antonio Tajani’nin Forza Italia’sı, başbakanlık kaynakları hükümet içinde herhangi bir gerginlik yaşanmadığını söylese de aynı fikirde değil gibi görünüyor.
Lega kanadından bazı üyeler anlaşmanın ‘faydalı ve olumlu’ olmasına rağmen Salvini’nin 2018’de içişleri bakanı olduğu dönemde yaptıklarından ‘daha az etkili’ olduğunu düşünüyor.
Lega milletvekillerinden Andrea Crippa, “İtalya, İtalya olmak zorunda. Salvini de içişleri bakanıyken yasadışı göçü durdurmuştu,” dedi.
Forza Italia ise, lideri ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani’nin Arnavutluk ile varılan anlaşmanın ‘tüm AB ve uluslararası hukuk standartlarını karşıladığını’ açıklamasıyla desteğini açıkça ortaya koydu.
Tajani, “Bazılarının söylediği gibi bu Guantanamo değil. Bu insani bir çözüm,” diye ısrar ederken, Avrupa Komisyonu sözcüsü de kurumun şu anda anlaşmayı incelediğini doğruladı ve “Henüz nihai bir kararımız yok, ayrıntıları inceliyoruz,” dedi.