Ukrayna Maliye Bakanı Sergey Marçenko, Avrupa Birliği ülkelerine Ukrayna ordusunu ulusal gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYİH) küçük bir yüzdesiyle doğrudan finanse etmelerini talep etti. Marçenko, bu yatırımın Avrupa’yı Rusya’ya karşı koruyacağını ve Ukrayna’nın askeri potansiyelinin Avrupa güvenlik sistemine entegrasyonunu sağlayacağını savundu.

Ukrayna Maliye Bakanı Sergey Marçenko, Avrupa Birliği (AB) ülkelerine, Ukrayna ordusunun ulusal gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYİH) küçük bir yüzdesiyle doğrudan finanse edilmesi talebinde bulundu.

Marçenko, Kanada’da düzenlenen G7 maliye zirvesi çerçevesindeki toplantıların ardından Facebook hesabından yaptığı açıklamada, bu adımın Avrupa’yı “Rusya’dan gelebilecek saldırıya karşı koruyacağını” iddia etti.

Bakan Marçenko, Avrupalı mevkidaşlarıyla yaptığı görüşmelerde Ukrayna’ya yönelik daha fazla destek konusunda “net sinyaller” aldığını belirtti.

Görüşmelerde 2026 yılındaki mali yardım beklentileri ve Ukrayna’nın askeri potansiyelinin Avrupa güvenlik sistemine entegrasyonu konularının ele alındığını aktaran Marçenko, Ukrayna ordusuna yapılacak yatırımların Avrupa’nın güvenliğini sağlayacağını ifade etti.

Marçenko, talebine ilişkin olarak, “Ortaklara Ukrayna ordusunun finansmanına katılmalarını ve ordumuzun ortak Avrupa savunma sistemine entegrasyonunu teklif ediyoruz. Ortak güvenlik adına Ukrayna ordusunu desteklemenin maliyeti, AB ülkelerinin toplam GSYİH’sinin yalnızca küçük bir kısmını oluşturacaktır. Bu harcamalar, girişime katılmaya hazır devletler arasında eşit olarak paylaştırılabilir ve NATO kapsamındaki savunma yükümlülükleri çerçevesinde sayılabilir,” diye açıkladı.

Avrupa ülkelerinin ulusal ordularının sayısını artırmak da dâhil olmak üzere savunma kapasitelerini güçlendirmenin yollarını aradığını hatırlatan Marçenko, askeri potansiyelin artırılmasının “uzun yıllar ve önemli kaynaklar” gerektireceğini belirtti.

Bakan, bu bağlamda Ukrayna birliklerinin entegrasyonunun ortaklar için etkili ve ekonomik açıdan kârlı bir yol olduğunu savundu.

Marçenko, “Ukrayna’ya destek, Avrupa’nın istikrarına yapılan bir yatırımdır. Savunmayı güçlendirmek siyasi bir tercih meselesi değil, nesnel bir zorunluluktur. Yarın güçlü olmak için bugün harekete geçmeliyiz,” ifadelerini kullandı.

Bu gelişmeler, ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında 19 Mayıs’ta yapılan iki saatlik telefon görüşmesinden barış müzakereleri konusunda bir sonuç çıkmamasının ardından yaşandı.

Financial Times‘ın kendi kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Trump görüşme sonrası Avrupalı ve Ukraynalı liderlere ABD’nin arabuluculuk rolünden çekilmeye ve tarafların kendi başlarına anlaşma yolu aramalarına izin vermeye hazır olduğunu belirtti.

The Wall Street Journal ise Trump’ın Avrupalı liderlere, Putin’in zaferine ikna olduğu için savaşı bitirme niyetinde olmadığını aktardığını yazdı.

The New York Times‘ın haberine göre ise ABD Başkanı, daha önce niyetli olmasına rağmen Rusya’ya karşı yeni yaptırımlara katılma fikrinden de vazgeçti.

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis perşembe günü yaptığı açıklamada, Türkiye’nin AB savunma fonlarına erişimi için, Yunanistan’a karşı 30 yıldır sürdürdüğü “savaş tehdidini” kaldırması gerektiğini söyledi.

1995 yılında TBMM, Yunanistan’ın Ege Denizi’ndeki karasularını tek taraflı olarak 6 deniz milinin ötesine genişletmesini “savaş nedeni” (casus belli) ilan etmişti.

Yunanistan lideri, “Türkiye, Avrupa savunma finansman araçlarına erişim istiyorsa, Yunanistan ve Kıbrıs’ın meşru endişeleri dikkate alınmalıdır,” dedi.

Mitsotakis, AB’nin yeni silah satın alma fonu Avrupa için Güvenlik Eylemi (SAFE) gibi projelere atıfta bulunarak, “Türk milli meclisinin meşhur casus belli’yi oylamasının üzerinden 30 yıl geçti. 30 yıl sonra, Türk dostlarımızdan bunu gündemden kaldırmalarını doğrudan istemenin zamanı geldiğini düşünüyorum,” dedi.

Mitsotakis, ikili ilişkilerin iyileştiğini gerekçe göstererek, bu mesajı yakında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a ileteceğini söyledi.

Mitsotakis, haziran ayı sonunda Lahey’de yapılacak NATO zirvesinde bu görüşmenin olabileceğini söyledi.

Atina, Avrupa savunma fonuna Ankara’nın erişimini engellemek istiyor

Yunan lider, AB’nin Türkiye gibi üçüncü bir ülkeyle yapacağı herhangi bir anlaşmanın, AB’nin İşleyişi Hakkında Antlaşma’nın 212. maddesine göre tüm AB üye devletlerinin oybirliği ile kabul edilmesi gerektiğini vurguladı.

Bu şart, Yunanistan ve Kıbrıs’a, 27 Mayıs’ta kesinleşecek olan SAFE yönetmeliği kapsamında Türkiye’nin savunma girişimlerine erişimini şart koşma konusunda koz verebilir.

SAFE, nitelikli çoğunluk oylamasıyla kabul edilirken, Yunanistan nihai metinde, özellikle “aynı görüşte” ifadesinin kullanılmasına dikkat çekerek bunun bir uzlaşma jesti olduğunu vurguladı.

Reuters’e göre, Yunanistan’ın Türkiye’yi AB savunma projelerinden uzak tutmaya çalıştığına ilişkin bir soruya, Türk Savunma Bakanlığından bir kaynak, Türkiye’nin Avrupa güvenliği için önemini göz ardı etmeye yönelik her türlü girişimin başarısız olacağına kesin gözüyle bakıldığını söyledi.

Kaynak, “İkili anlaşmazlıkları çok taraflı platformlara taşımak ve ülkemizi dışlamayı amaçlayan bir yaklaşım sergilemek, iyi niyetle atılmış bir adım olmadığı gibi akıllıca da değildir,” dedi.

Kaynak, ülkenin NATO üyeliği, savunma sanayii ve bölgesel kriz yönetimindeki rolünü gerekçe göstererek, “Türkiye, Avrupa’nın güvenlik mimarisinin önemli bir parçasıdır,” dedi.

Türk yetkililer, savunma, terörle mücadele ve göç yönetimi alanlarındaki ortak çıkarları işaret ederek, AB üyeliğinin stratejik bir hedef olmaya devam ettiğini yineledi.

Ankara ve Atina, deniz sınırlarının belirlenmesi amacıyla müzakerelere başlayıp başlayamayacaklarını araştırıyor. Mitsotakis, iki ülke arasında önümüzdeki aylarda üst düzey bir toplantı yapılacağını söyledi.

Bloomberg’in Kremlin’e yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre Rusya, Ukrayna ile müzakerelerin devamı için Türkiye’yi en uygun yer olarak görüyor. Moskova’nın, görüşmelerin “teknik düzeyde” İstanbul’da yeniden başlamasını beklediği ve bu tercihin “başlangıca dönme” sinyali olarak yorumlandığı belirtiliyor.

Bloomberg‘in Kremlin’e yakın üç kaynağa dayandırdığı haberine göre Rusya, Ukrayna ile müzakerelerin devamı için Türkiye’yi en iyi yer olarak görüyor.

Ajansa konuşan kaynaklar, Kremlin’in müzakerelerin “teknik düzeyde” İstanbul’da yeniden başlamasını beklediğini ve Rus yetkililerin Vatikan’a gitme ya da yeni Papa XIV. Leo ile görüşme planlarının olmadığını belirtti.

Adının açıklanmasını istemeyen üst düzey Avrupalı bir yetkili, Türkiye’nin ve 2022’deki başarısız müzakerelere katılan temsilcilerin seçilmesinin, Rusya’nın “başlangıca döndüğü” yönünde bir sinyal olarak değerlendirildiğini söyledi.

Bloomberg‘e konuşan kaynaklar, ABD’nin Ukrayna ile temas hâlinde olduğunu ve Moskova’ya, “gelecekteki müzakerelerde Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Vladimir Medinskiy gibi sertlik yanlılarının yer almamasını tercih edecekleri” yönünde sinyal verdiğini de sözlerine ekledi.

Öte yandan, The Wall Street Journal önceki gün, Moskova ve Kiev temsilcilerinin Haziran ayında Vatikan’da bir araya geleceğini duyurmuştu.

ABD Başkanı Donald Trump daha önce Vatikan’ın müzakereler için bir platform olma arzusunu dile getirmiş, Papa da buna hazır olduğunu teyit etmişti.

Avrupa Birliği (AB) kaynakları da Vatikan’ın bir sonraki müzakere turu için yer olarak tartışıldığını belirtmişti.

Daha önce Papa, Ukrayna’daki çatışmanın çözümünde arabulucu olmaya hazır olduğunu ifade etmişti.

Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitriy Peskov ise bir sonraki görüşmeyle ilgili somut bir anlaşma olmadığını belirtti.

Moskova ile Kiev, 16 Mayıs’ta İstanbul’da 2022’den bu yana ilk doğrudan görüşmelerini gerçekleştirmişti.

Ukrayna heyetine Savunma Bakanı Rüstem Umerov, Rus heyetine ise Medinskiy başkanlık etmişti. Taraflar, “1000’e 1000” esasına dayalı esir takası ve ateşkes koşullarının oluşturulması konusunda anlaşmaya varmıştı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Ukrayna ile “olası bir gelecekteki barış anlaşmasına ilişkin bir memorandum” üzerinde çalışmaya hazır olduklarını belirtmişti.

Putin, tarafların, barışçıl çözümün ilkeleri ve takvimi ile “ilgili anlaşmalara varılması durumunda belirli bir süre için olası ateşkes” gibi “bir dizi pozisyonu” belirlemesi gerektiğini ifade etmişti.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ise Kiev’in bu belgenin Rusya versiyonunu bekleyeceğini söylemişti.