Diplomasi
ABD ve Çin, ticaret savaşının ortasında fentanil görüşmelerine devam ediyor

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi dört ABD’li yetkilinin Reuters‘e verdiği bilgiye göre, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki sert ticaret savaşının ortasında ABD ve Çin arasında fentanil salgınıyla mücadele görüşmeleri devam ediyor.
İki taraf kaçakçılar hakkında istihbarat alışverişinde bulunuyor ve sık sık iletişim kuruyor. Washington, Çinli kimyasal madde üreticileri ve ihracatçılarının, uyuşturucu kartelleri tarafından sentetik opioid üretmek için kullanılan ve ABD’de yaklaşık 450.000 aşırı doz ölümüne neden olan öncü kimyasalların çoğunu sağladığını iddia ediyor. Çin uzun zamandır sert uyuşturucu yasalarını ve kaçakçıları çökertme konusundaki sicilini savunuyor ve Amerika’nın kendi bağımlılık sorunlarıyla başa çıkması gerektiğini söylüyor.
Washington’daki Çin Büyükelçiliği sözcüsü Liu Pengyu Reuters’e verdiği demeçte, “ABD’de fentanilin kötüye kullanımı, ABD’nin kendisinin yüzleşmesi ve çözmesi gereken bir sorundur” dedi.
Dört ABD’li yetkili, son haftalarda Trump yönetiminin Çinli muhataplarıyla, çoğunlukla Washington’daki Çin büyükelçiliğinin üst düzey personeli ve ABD Ulusal Güvenlik Konseyi arasında olmak üzere doğrudan görüşmeler yaptığını söyledi. ABD’nin Pekin’deki büyükelçiliğindeki personel de bu görüşmelere dahil oldu.
ABD’li yetkililere göre Trump’ın müzakerecileri, fentanil ticaretini besleyen öncül maddelerin Çin merkezli üretici ve satıcılarının yargılanması ve mahkum edilmesi için Çinli yetkililerin hızlı bir şekilde harekete geçmesi arzusunu iletti. Çin ise halihazırda kontrol ettiklerinin ötesinde ilave fentanil öncüsü kimyasalları düzenlemeyi teklif etti ki Amerikalılar bu teklifin aradıkları şeyin çok gerisinde kaldığını söylüyor.
ABD’li yetkililerden biri, iki tarafın büyük ölçüde ‘çıkmazda’ olduğunu ifade etti.
Reuters’in uyuşturucu karşıtı görüşmelerle ilgili sorularını yanıtlayan bir yönetim yetkilisi, ABD’nin Çin’i fentanil öncülleri konusunda anlamlı adımlar atmaya zorlamak için Çin bankalarına yaptırım da dahil olmak üzere ek cezai önlemler almayı düşünebileceğini söyledi. Söz konusu yetkili “hiçbir şey masada değil” dedi.
Trump’ın ilk hamleleri arasında, Pekin’in uyuşturucu kartellerine fentanil prekürsörlerinin akışını engellemede başarısız olduğu iddiasıyla Çin’den ithal edilen ürünlere %20 ‘ye varan gümrük vergileri uygulamak vardı. Başkan’ın ticaret savaşındaki diğer gümrük vergileri, birçok Çin malına %145 veya daha yüksek temel vergiler getirdi ki Çin bu seviyelerin uyuşturucu karşıtı görüşmeleri baltalayacağı konusunda uyarıda bulundu.
Çin Büyükelçiliği sözcüsü Liu, “(ABD) fentanil sorununu gerçekten ele almak istiyorsa, haksız gümrük vergilerini iptal etmeli, Çin ile eşit istişarelerde bulunmalı ve karşılıklı yarar sağlayacak işbirliği arayışına girmelidir” dedi.
Pekin, 2022’de dönemin Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’a yaptığı ziyaretten sonra uyuşturucu konusundaki diyaloğu askıya almıştı. Biden bu görüşmeleri yeniden rayına oturttu ve müzakereler Trump döneminde de devam etti.
Beyaz Saray’a döndüğünden bu yana Trump, opioid krizini en önemli dış politika önceliklerinden biri olarak belirledi. Uyuşturucu kartellerini yabancı terör örgütleri olarak tanımladı. Bazı Kanada ve Meksika mallarına da sözde fentanil tarifeleri uygulandı. Ancak Trump, Pekin’i “ vatandaşlarımızı zehirleme işini aktif olarak sürdürmek ve genişletmekle , yeni sekme açmakla” suçlayarak Çin’e özel bir tarife uyguladı. Pekin ise bu iddiaları ABD’nin Çin’i çevreleme planlarını devreye sokmak için öne sürdüğü bahaneler olarak görüyor.
Trump yönetimi, Çin’in aksi yöndeki uyarılarına rağmen gümrük vergilerini Çin’i işbirliğine zorlamak için bir araç olarak görüyor.
Trump’ın fentanil üzerindeki ilk gümrük vergilerini takiben Çin iki öncü kimyasal maddeyi programa almayı teklif etti: 4-Piperidon ve 1-boc-4-piperidon.
Çin hükümetinin fentanil kontrol çabalarına ilişkin mart ayında yayınladığı bir rapora göre bu kimyasalların programlanması çalışmaları devam ediyor.
ABD’li yetkililer, Trump’ın son haftalarda gümrük vergilerini tırmandırmasından bu yana Pekin’in birkaç öncül madde daha planlamak için ek tekliflerde bulunduğunu, ancak Amerikalıların bu teklifleri hala yetersiz bulduğunu söyledi.
Çin Dışişleri Bakanlığı yorum talebine yanıt vermedi.
Trump’ın ilk döneminde Çin sentetik opioid boru hattını kısıtlamak için bazı adımlar atmıştı. O dönemde ABD sokaklarında satılan fentanilin çoğu Çin’de üretiliyordu. Pekin, 2019 yılında fentanil ve analoglarını ulusal kontrol altına alarak bitmiş ürünün yasadışı ihracatını etkin bir şekilde sona erdirdi. Ancak ABD’li yetkililer, Çinli kimya şirketlerinin hızla üretimi devralan Meksikalı kartellere malzeme tedarik etmeye yöneldiğini öne sürüyor.
Trump ekibinin şimdi istediği şey, Çin’in bu yasadışı ticarete hizmet eden Çinli kimyasal üreticilerini ve satıcılarını çökertmesi.
Ancak Çin, çok fazla düzenlemenin güçlü kimya endüstrisinin büyümesini engelleyeceğinden endişe ediyor. Sentetik opioid yapımında kullanılan birçok kimyasalın meşru kullanım alanları da var. Çin Ulusal Narkotik Kontrol Komisyonu yetkilisi Tsang Wai-hung geçen yıl Reuters’e verdiği demeçte, fentanil üretmek için yasal öncülleri satın aldığından şüphelenilen şüpheli alıcıları soruşturmanın Çinli kimya şirketlerinin değil ithalatçı ülkelerin sorumluluğunda olduğunu söyledi.
Diplomasi
Brezilya, Çin ile ilişkilerini güçlendirmek için panda tahvili ihracı planlıyor

Brezilya, Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva’nın Asya’nın süper gücüyle ticaret ve yatırım bağlarını güçlendirme çabaları kapsamında, bu yıl içinde Çin piyasasında panda tahvili adı verilen ilk devlet tahvilini satmayı umuyor.
Maliye Bakan Yardımcısı Dario Durigan’a göre, Brasília’daki sol kanat hükümet, yabancı borçlular tarafından Çin renminbi cinsinden ihraç edilen “panda tahvili” adı verilen tahvili planlıyor ve aynı zamanda euro cinsinden tahvil piyasasına yeniden girmek istiyor.
Durigan, Financial Times‘a verdiği röportajda, “Fikir, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da sürdürülebilir bir tahvilin dolar cinsinden ihracını ve Avrupa’da panda tahvillerin ihracını gerçekleştirmek” dedi.
Durigan, “Avrupa Birliği, Brezilya ile ikili ticareti genişletmek için müzakere etmek istiyor, ister işlemler açısından ister Brezilya’ya Avrupa’da tahvil ihraç etme seçeneği sunarak” dedi ve ekledi: “Aynı şey Çin ile de olabilir.”
Lula hükümeti, ABD Başkanı Donald Trump’ın geniş kapsamlı gümrük vergileriyle tetiklenen küresel ticaret savaşı ortamında, Brüksel ile ticari bağlarını derinleştirmeye ve Pekin ile ilişkilerini sağlamlaştırmaya çalışıyor.
Brezilya’nın da üyesi olduğu Güney Amerika ülkeleri bloğu Mercosur, AB ile uzun süredir beklenen ticaret anlaşmasının bu yıl sonuna kadar onaylanmasını umuyor. Perşembe günü Lula, Paris’e yaptığı resmi ziyaret sırasında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile bir araya geldi ve anlaşmayı desteklemesi için çağrıda bulundu.
Panda tahvili planları, Lula’nın geçen ay yaptığı devlet ziyareti sırasında Brezilya’nın en büyük ticaret ortağı olan Çin’den daha fazla yatırım sağlamak için yapılan çabaların bir parçası. Pekin, ekonomik etkisini genişletmek için Latin Amerika’ya yönelik bir cazibe atağı da başlattı.
RBC BlueBay Asset Management’ın gelişmekte olan piyasalar stratejisti Graham Stock, “Çoğu durumda [panda tahvillerini] finansal bir hamle olmaktan çok diplomatik bir hamle olarak görüyorum” dedi ve bu tür araçların genellikle 200 ila 300 milyon dolar arasında olduğunu ekledi.
Planlanan ihraç, büyümeyi hızlandırmak ve eşitsizliği azaltmak amacıyla devletin ekonomideki rolünü artırmaya çalışan Lula’nın politikalarına yönelik piyasa şüpheciliğinin arttığı bir dönemde, uluslararası yatırımcıların Brezilya’nın borçlarına olan ilgisini test edecek.
Hükümetinin vergi ve harcama yaklaşımı Brezilyalı iş liderlerini rahatsız etti. Eleştirenler, aşırı harcamaların enflasyonu körüklediğini, faiz oranlarını yükselttiğini ve sürdürülemez bir kamu borcu riskini artırdığını savunuyor.
Goldman Sachs’ın Latin Amerika baş ekonomisti Alberto Ramos, “Her gün yeni para harcama yolları düşünüyorlar” dedi ve ekledi: “Maliyeyi sürdürülebilir hale getirmek için bütçe açığını GSYİH’nin yüzde 3’ü oranında düzeltmeleri gerekiyor.”
Brezilya, kamu borcunun yüzde 5’inden azını diğer para birimlerinde (çoğunlukla dolar) cinsinden tutarken, finansmanını büyük ölçüde yurt içi yatırımcılardan sağlıyor. Son euro ihracı 2014 yılında gerçekleşti.
Bu hafta Brezilya, yüzde 5,68 faizle 1,5 milyar dolarlık beş yıllık dolar tahvili ve yüzde 6,73 faizle 1,25 milyar dolarlık 10 yıllık tahvil sattı. Bu, ülkenin 2025 yılındaki ikinci uluslararası ihracı oldu.
RBC BlueBay’den Stock, renminbi cinsinden ihraç etmenin real cinsinden ihraç etmekten daha ucuz olacağını, 10 yıllık tahviller için yüzde 2’ye kadar düşebileceğini, ancak bunun kur riskini beraberinde getireceğini söyledi. Stock, bunu dolara karşı hedge etmenin faiz oranını ABD para biriminde borçlanma maliyetine yaklaştırabileceğini, real’e karşı hedge etmenin ise faiz oranını neredeyse yüzde 14’e çıkarabileceğini ekledi.
Brezilya’da borçlanma maliyetleri, ülkenin merkez bankasının enflasyonu dizginlemek amacıyla gösterge faiz oranını yüzde 14,75’e yükseltmesiyle arttı.
Durigan, yönetimin faiz ödemeleri öncesi dengeli bir birincil bütçe hedefine ulaşma yolunda ilerlediğini söyledi. Hükümet, gelecek yıl için GSYİH’nin yüzde 0,25’i oranında birincil fazla hedefliyor.
Bununla birlikte, Durigan ülkenin yatırım yapılabilir statüye doğru ilerlediğini umuyor.
“Aşamalı bir mali uyum süreci yürütüyoruz. Başka bir deyişle, sosyal adaletle hesapları dengeliyoruz” dedi.
“Bugünkü kamu borcu sorunumuz faizlerden kaynaklanıyor. Mali durumu düzeltmeye başlarsak, merkez bankasına faiz oranlarını kademeli olarak düşürmesi için gerekli koşulları sağlayabiliriz ve [gelecek yıl] yatırım notu alabiliriz” diye ekledi.
Diplomasi
FT: İngiltere, Smotrich ve Ben-Gvir’e yaptırım uygulayacak

Konuyla ilgili bilgisi olan kaynaklara göre, İngiltere hükümeti salı günü (10 Haziran) İsrail’in aşırı milliyetçi maliye bakanı Bezalel Smotrich ve ulusal güvenlik bakanı Itamar Ben-Gvir’e yaptırım uygulayacak.
Financial Times’a (FT) göre İngiltere merkezli bu adım, Gazze’ye yardımın neredeyse durması ve İsrail’in bölgedeki saldırılarını yeniden başlatması nedeniyle artan hayal kırıklığına karşılık, Batı’nın İsrailli bakanlara yönelik ilk yaptırımları olacak.
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar yaptığı açıklamada, hükümetinin İngiltere’nin kararından “haberdar edildiğini” söyledi. Sa’ar, “İngiltere’nin iki bakanımızı yaptırım listesine dahil etme kararından haberdar olduk,” diyerek, bu kararı “skandal” olarak nitelendirdi.
Bakan, önümüzdeki hafta başında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile “bu kabul edilemez karara vereceğimiz yanıtı belirlemek üzere özel bir hükümet toplantısı” düzenleyeceğini de sözlerine ekledi.
New York Times geçen ayın sonunda yaptığı bir haberde İngiliz hükümetinin, Gazze Şeridi’ndeki felaket boyutundaki insani durum nedeniyle artan uluslararası baskılar devam ederken İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Smotriç’e yaptırım uygulamayı değerlendirdiğini duyurmuştu.
İngiltere, daha önce İsrail’e kısmi bir silah ambargosuna başladığını da söylemişti.
Diplomasi
Rusya, Kuzey Kore’ye direkt tren seferlerini yeniden başlatıyor

Rusya Demiryolları, beş yıllık bir aranın ardından Moskova ile Pyongyang arasında direkt tren seferlerinin 17 Haziran’da yeniden başlayacağını duyurdu. Dünyanın en uzun kesintisiz demir yolu rotası olacak olan 10 bin kilometrelik hatta yolculuk sekiz gün sürecek. Seferler ayda iki kez düzenlenecek ve Rusya ile Kuzey Kore arasındaki diğer demir yolu hatlarının da yeniden canlandırılması planlanıyor.
Rusya, Kuzey Kore ile arasındaki direkt demir yolu ulaşımını beş yıllık bir aranın ardından yeniden başlatma kararı aldı.
Rusya Demiryollarından yapılan açıklamaya göre, Moskova ve Pyongyang arasındaki direkt tren seferleri 17 Haziran’dan itibaren ayda iki kez düzenlenecek.
Bu hat, 10 bin kilometreyi aşan mesafesi ve sekiz gün süren yolculuk süresiyle dünyanın en uzun kesintisiz demir yolu rotası olma özelliğini taşıyor.
Biletler sadece gişeden satılacak
Açıklamada, Moskova’dan her ayın 12 ve 26’sında, Pyongyang’dan ise 3 ve 17’sinde hareket edecek trenler için biletlerin sadece demir yolu gişelerinden satın alınabileceği ve satışların 60 gün öncesinden başlayacağı belirtildi. Yolcular, Kuzey Kore demir yolları tarafından işletilen kompartımanlı vagonlarda seyahat edecek.
Rusya, Kovid-19 pandemisi nedeniyle Şubat 2020’de Kuzey Kore ile demir yolu bağlantısını askıya almıştı. Pandemi öncesinde Moskova’ya tek yön bilet fiyatı yaklaşık 26 bin rubleydi.
Yeni rotalar da açılıyor
Rusya Demiryolları ayrıca, 19 Haziran’dan itibaren Pyongyang ile Habarovsk arasında ayda bir kez düzenlenecek yeni bir rota açılacağını da duyurdu.
Bu güzergahtaki yolculuk süresinin iki günden biraz fazla olacağı kaydedildi. Rusya ve Kuzey Kore arasındaki demir yolu bağlantısı, ilk olarak Aralık 2024’te Hasan (Primorski Krayı) ile Tumangan arasında yeniden başlamıştı.
Ocak ayı sonunda ise Vladivostok-Hasan-Tumangan-Rajin güzergahında başarılı bir test yolcu seferi gerçekleştirildiği bildirilmişti. Mayıs ayında ise Vladivostok’tan Rason’a tren seferleri başlatılmıştı.
Kuzey Kore’nin Benidorm’una demir yolu
Öte yandan, Rusların “Kuzey Kore’nin Benidorm’u” olarak adlandırılan yeni tatil kompleksi Vonsan-Kalma’yı ziyaret edebilmeleri için Vladivostok-Vonsan güzergahının açılması yönünde çalışmaların sürdüğü belirtildi.
Kuzey Kore’nin doğu kıyısında yer alan ve 150 binadan oluşan dünyanın en büyük plaj tatil bölgesinin bu yaz açılması planlanıyor.
Hatta seferler sırasında Hasan, Ussuriysk, Habarovsk, Çita, İrkutsk, Krasnoyarsk, Novosibirsk, Omsk, Yekaterinburg, Kirov ve Kostroma gibi istasyonlarda durulacak.
-
Görüş2 hafta önce
Trump’ın Rusya-Ukrayna barışını teşvik girişimi stratejik açmaza dönüştü
-
Dünya Basını2 hafta önce
Tantura katliamı: İsrail’in örtbas ettiği savaş suçu
-
Görüş2 hafta önce
Silahlar sustu, şimdi artılar eksiler hanesine bakma zamanı – 1
-
Avrupa1 hafta önce
Max Otte: Alman ekonomisinde bir gerileme değil, çöküş yaşanıyor
-
Görüş1 hafta önce
ABD Dışişleri’nin Avrupa eleştirisi ne anlama geliyor?
-
Rusya1 hafta önce
Ukrayna’dan Rus stratejik bombardıman üslerine kamyonlardan kalkan İHA’larla saldırı
-
Dünya Basını2 hafta önce
FP: ABD anlaşma değil teslimiyet istiyor
-
Görüş1 hafta önce
Silahlar sustu, şimdi artılar eksiler hanesine bakma zamanı – 2