Bizi Takip Edin

DİPLOMASİ

Batı, Arktik’te Rusya ve Çin’in artan etkisinden endişeli

Yayınlanma

Financial Times, üst düzel Batılı politikacılarla röportaj yaptı. Buna göre Batılı ülkeler, Çin ve Rusya’nın Kuzey Kutbu’nda işbirliğini geliştirerek artan jeopolitik gerilimleri bölge üzerindeki etkilerini artırmak için kullanmaya çalışabileceklerinden endişe ediyor.

FT’ye konuşan isimler, Kutup bölgesinin başka yerlerdeki gerilimlerden izole edildiği “Arktik istisnacılığı” çağının sona erdiğine dair korkularını dile getirdiler.

Ana bölgesel organ olan Arktik Konseyi’nin, (ABD, Danimarka, Finlandiya, İsveç, İzlanda, Kanada, Norveç, Rusya) diğer yedi Batılı üyesi, geçen yıl Ukrayna müdahalesinden sonra Rusya ile Arktik işbirliğini bıraktı.

Kuzey Kutup Konseyi başkanlığını geçen ay Rusya’dan devralan Norveç’in başbakanı Jonas Gahr Støre, “İşler her zamanki gibi olamaz” dedi.

Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, ortaya çıkan tıkanmanın “kuralsız bir Kuzey Kutbu veya iklim değişikliği için ortak bir hedefi olmayan bir Kuzey Kutbu bölgesi” yaratabileceğinden endişe duyduğunu söyledi ve ekledi: “Nakliye yolları ve hammadde kullanımı herkes için ücretsiz olmalıdır.”

Başka bir Kuzey Kutbu eyaletinden üst düzey bir politika yapıcı şunları ekledi: “Endişe, Rusya ve Çin’in kendi türünde Arktik Konseyi oluşturması.”

Rusya: Etkinliklere davet edilmezsek örgütten çekiliriz

Rusya’dan Nikolai Korchunov, mayıs ayında Arktik Konseyi’nin üst düzey yetkililer komitesi başkanı olarak görev süresinin sonunda, Moskova’nın Norveç başkanlığı sırasında etkinliklere katılmaya davet edilmemesi halinde örgütten çekilebileceğini söylemişti.

Korchunov Tass’a verdiği bir röportajda, “Rusya’nın temsilcilerini Arktik Konseyi etkinliklerine davet etmemek, üye ülke olarak haklarının ihlali anlamına gelir ve bu durumda ülkemizin bu örgütün faaliyetlerine katılmaya devam etmesi pek mümkün olmaz” ifadelerini kullanmıştı.

Rusya ve Çin Arktik’te de yakınlaşıyor

Rusya’nın Kuzey Kutbu bağlamında Çin ile ilişkileri daha önce gergin olsa da, Ukrayna müdahalesi ile belirginleşen saflaşma sonrası bu durum değişiyor gibi görünüyor. Çin lideri Xi Jinping’in mart ayında Moskova’ya yaptığı bir ziyaret sırasında iki taraf, Kuzey Denizi Rotasını geliştirmek ve Rusya’nın amiral gemisi Arktik geliştirme projesi için ortak bir çalışma organı oluşturulduğunu duyurmuştu.

Dünyanın en hızlı ısınan bölgesi olan Arktik havzasına giderek artan ilgi, iklim değişikliğine bağlı olarak buzulların erimesiyle bu bölgede yakın gelecekte ortaya çıkacak yeni hidrokarbon ve maden rezervleri, deniz taşımacılığı rotaları ve balıkçılık potansiyelinden kaynaklanıyor.

Bir yandan ABD, NATO tatbikatlarını 48 trilyon metreküp doğal gaz ve 90 milyar varillik petrol rezervleriyle öne çıkan Arktik’e doğru genişletmeyi hedeflerken, diğer yandan Rusya, yeni deniz doktrininde Arktik sularının Rusya’nın ulusal çıkarlarının sınırları bağlamında olduğunu vurgulayarak, bölgenin korunmasını ulusal güvenlik bağlamında ele alıyor.

Kuzey rotası, Pekin’in de “Yeni İpek Yolu” projesinin bir parçası olarak önem kazanmaya başladı. Zira Arktik’in buzullardan arınarak açılması, Asya ve Avrupa arasındaki mesafeyi önemli ölçüde kısaltarak Çin için yeni ticari imkanlar yaratacaktır. Arktik Konseyi’nde gözlemci statüsüne sahip Arktik dışı ülkelerden biri olan Çin, bu bağlamda 2018’de “Kutup İpek Yolu” planlarını başlattı.

Ancak Çin devlet şirketlerinin Danimarka’nın özerk bir parçası olan Grönland’da havalimanları inşa etme girişimleri, ABD’nin Kopenhag’ı planlara karşı çıkmaya çağırmasının ardından 2019’da durduruldu.

Rusya’nın dışlanması ikilem yaratıyor

Beyaz Saray’da ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesinin ardından önümüzdeki hafta Grönland’ı ziyaret edecek olan Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, “Saf olmayalım. Ukrayna konusunda saf olamayız ve Kuzey Kutbu bölgesi konusunda da saf olamayız” açıklamasını yaptı.

Arktik Konseyi’nde işlerin normal seyrine dönmeyeceğini (Ukrayna müdahalesi öncesi) vurgulayan Frederiksen, “Çin Arktik bölgesinde bir rol mü oynuyor? Evet. Bunun farkında olmalı mıyız? Evet” ifadelerini kullandı.

Finlandiya Dışişleri Bakanı Haavisto da, “Arktik istisnacılığının” sona erdiğinden endişe ettiğini söyledi: “Kuzey Kutbu’nun ve hammaddelerinin kullanımını cazip bir konu olarak gören başka birçok ülke de var…Birlikte çalışmak için çok güçlü bir ortak çıkarımız var.”

Norveç Başbakanı Støre da, “Arktik Konseyi kalıcı olarak burada,” dedi ve ekledi, “Zorluklar ve fırsatlar açısından o kadar çok ortak nokta var ki, [örgütten] uzaklaşmak tamamen sorumsuzca olurdu.”

Ancak diplomatlar, Rusya’nın konseyden fiili olarak dışlanmasının “açık bir ikilem” yarattığını kabul ediyor.

Store bu ikilemi şöyle ifade ediyor: “Bir yandan, Kuzey Kutbu’nda desteklemek istediğimiz gündemin Rusya olmadan pek bir anlamı yok. Kuzey Kutbu’nun yüzde 40’ını oluşturur. Öte yandan şu anda Rusya ile işbirliği yapamıyoruz. Bizim mücadele ettiğimiz şey bu.”

DİPLOMASİ

Reuters: Ukrayna’ya askeri yardım koordinasyonunu ABD yerine NATO üstlendi

Yayınlanma

Reuters ajansına konuşan bir kaynağa göre, ABD, Ukrayna’ya yönelik Batı ülkelerinin askeri yardımlarının koordinasyon görevini Kuzey Atlantik İttifakı’na (NATO) devretti.

Bu adım, önceden planlanmış olmasına rağmen birkaç ay ertelenmişti.

Ajans, bu kararın NATO’nun Ukrayna’ya asker göndermeden “savaşta daha aktif bir rol üstlenmesini” sağlayacağını belirtti.

Fakat diplomatlar, ABD’nin Kiev’e en büyük askeri desteği sağlamaya devam etmesi nedeniyle bu değişikliğin etkisinin sınırlı kalabileceğini ifade etti.

Ajans ayrıca, ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın Rusya-Ukrayna savaşını hızla sona erdirmek istediğini, ancak bunu başarmak için nasıl bir yol izleyeceğini henüz açıklamadığını anımsattı.

NATO ülkeleri, temmuz ayında Washington’da düzenlenen bir zirvede, Ukrayna’ya askeri yardım sevkiyatının koordinasyonunun NATO’ya devredilmesine karar verdi.

Bu yeni yapı, NATO Güvenlik Yardım ve Eğitim Misyonu (NSATU) olarak adlandırılıyor ve yaklaşık 700 kişilik bir personel kadrosuna sahip.

Misyonun merkezi, Almanya’nın Wiesbaden kentindeki bir ABD üssünde bulunuyor.

McFaul: Ukrayna, topraklardan feragat karşılığında NATO üyeliğine ikna edilmeli

Okumaya Devam Et

AVRUPA

İsveç’ten “enerji kablosu” projesine Alman elektrik reformu şartı

Yayınlanma

İsveç, Berlin’in elektrik piyasasını yeniden düzenleyerek denizaşırı ülkelerden daha düşük maliyetli elektrik çekmeyi durdurması halinde Almanya’yı güney İsveç’e bağlayacak bir elektrik kablosu projesini onaylamaya hazır olduğunu açıkladı.

İsveç Enerji Bakanı Ebba Busch Financial Times’a (FT) yaptığı açıklamada, Almanya ve İsveç elektrik piyasalarını birbirine bağlaması planlanan 700 megavatlık Hansa PowerBridge projesinin “Almanya kendi sistemini düzene sokana kadar” erteleneceğini söyledi. 

Busch, Almanya’nın iç elektrik piyasasını, şebekelerinin verimliliğini artıracak ve fiyatları düşürecek ihale bölgelerine ayırması halinde İsveç hükümetinin proje üzerinde “harekete geçmeye hazır olacağını” da sözlerine ekledi.

Bu tür reformların, Almanya’nın İsveç’in büyük ölçüde hidroelektrikle üretilen daha ucuz elektriğini çekmesini ve İsveçli tüketiciler için maliyetlerin artmasını önleyeceği düşünülüyor.

Elektrik, şebekeler üzerinde en yüksek fiyat talebinin olduğu yere doğru akıyor. İsveç’in şebekesi halihazırda Baltık Denizinin altından geçen bir enterkonnektör aracılığıyla Almanya’ya bağlı.

Avrupa’daki elektrik fiyatlarına ilişkin tartışmalar, AB üyesi ülkelerin Rus gazı ve fosil yakıtlardan uzaklaşmak için sisteme hava koşullarına bağlı yenilenebilir enerji eklemek için acele etmeleri nedeniyle bu yıl giderek hararetlendi.

Bu durum, güneşin parladığı ve rüzgârın estiği dönemlerde önemli ölçüde fazla üretime yol açarken, güneş ya da rüzgârın olmadığı zamanlarda da üretimin çok düşük olduğu dönemleri beraberinde getirdi. Sonuç olarak birçok ülkede fiyatlar son derece dalgalı bir seyir izledi.

Busch, geçtiğimiz çarşamba ve perşembe günleri İsveç’in güneyinde fiyatların “eksi fiyatlardan” kilovat saat başına yaklaşık 1 avroya sıçradığını söyledi. Busch, bunun yatırım için “çok zor bir durum yarattığını” da sözlerine ekledi.

Yaz aylarında Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis de Yunanistan’daki açıklanamaz yüksek faturalarla ilgili endişelerini dile getirmiş ve bloğun enerji sistemini daha iyi incelenmesi gereken bir “kara kutu” olarak tanımlamıştı.

Mitsotakis, “İyi işleyen ve yenilenebilir enerji kaynaklarından gerçekten yararlanan bir enerji piyasasına sahip olmak istiyorsak, bu konulara bakan ve müdahale etme kapasitesine sahip bir tür Avrupa düzenleyicisi düşünmeliyiz,” dedi.

AB’nin enerji düzenleyicisi Acer pazartesi günü, elektrik şebekesi maliyetlerinin 2050 yılına kadar iki katına çıkabileceği ve mevcut şebekelere daha fazla yük bindikçe “elektrik faturalarının genel karşılanabilirliğini tehlikeye atacağı” uyarısında bulundu.

Norveçli politikacılar geçen hafta, ülkedeki elektrik fiyatlarının 2009’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaşması üzerine, Norveç ile Danimarka, Almanya ve Britanya arasındaki enterkonektörleri gözden geçirmek istediklerini söyledi. O zamandan bu yana fiyatlar aralık ayı için rekor düşük seviyelere geriledi.

Oslo’nun endişelerine atıfta bulunan Busch, “dünyanın geri kalanının bir parçası olmayı seven açık, ilerici bir ülkenin bu birbirine bağlı enerji sisteminin bir parçası olmak istemeyebileceğimizin sinyalini vermesinin Avrupa için üzücü bir an olduğunu” söyledi.

Busch, Almanya’nın yüksek fiyatlarının sorumlusu olarak nükleer santrallerini kapatma ve 2011 yılında Japonya’da meydana gelen Fukushima kazasının ardından AB düzeyinde nükleere verilen desteğe karşı çıkma kararını gösterdi.

İsveç de bir önceki hükümet döneminde benzer bir karar almış aöa politikasını değiştirerek Avrupa düzeyinde nükleer enerjinin en güçlü savunucularından biri haline gelmişti.

İsveç’in kendi enerji sistemi, ülkenin hidroelektrik santrallerinin çoğunun bulunduğu kuzeyden zayıf iletim bağlantıları olduğu için genellikle büyük bölgesel fiyat farklılıklarından muzdarip.

Geçtiğimiz hafta Volvo Cars, Volvo Trucks ve SKF’ye ev sahipliği yapan Göteborg’daki tüketiciler elektrik için kuzeydeki Luleå kentindekilerden 190 kat daha fazla ödedi.

FT’ye konuşan İsveç’in önde gelen bir şirket yöneticisi, “Enerji politikamız umutsuz. Eğer işleri kısa sürede yoluna koymazsak, sanayinin büyük bir kısmı sıkıntıya girebilir,” dedi.

Busch, Avrupa’nın nükleer enerji konusunda “siyasi mücadelelere” girmeyi bırakması ve sistemi istikrara kavuşturmak için teknolojiye daha fazla yatırım yapılmasını teşvik etmesi gerektiğini söyledi.

Busch, nükleer karşıtı Yeşiller partisinin üyesi Alman Enerji Bakanı Robert Habeck’i kastederek, “Hiçbir siyasi irade fiziğin temel kurallarını geçersiz kılamaz, Dr. Robert Habeck bile,” dedi.

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

İsviçreli Büyükelçi Buch: Rusya’yı zayıflatmış olabilirler, ama aynı zamanda tüm Batı’yı da zayıflatmış oldular

Yayınlanma

İsviçre’nin Türkiye Büyükelçisi Jean-Daniel Ruch, Rusya-Ukrayna barış görüşmelerinin erken sonlandırılmasının savaşın uzamasına ve ölümlerin artmasına yol açtığını belirtti. Batı’nın bu stratejisinin sadece Rusya’yı değil, tüm Batı’yı da zayıflattığını vurguladı.

İsviçre’nin Türkiye Büyükelçisi Jean-Daniel Ruch, Türkiye’nin savaşın altıncı haftasında gerçekleştirdiği ve giderek olumsuz bir şöhrete bürünen Rusya-Ukrayna barış görüşmelerine dair değerlendirmede bulundu.

Antithèse adlı YouTube kanalına mülakat veren Ruch, müzakerelerin nasıl sonlandırıldığı ve Batı’nın bu süreçteki rolü üzerine çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.

Ruch, Batı’nın –özellikle İngiliz müttefikler ve Amerikalıların– müzakerelerin başarıya ulaşmasının eşiğinde olduğu bir dönemde bu süreci sonlandırdığını belirtti.

Bu kararın, Batı’nın Rusya’yı zayıflatma stratejisi kapsamında alındığını ifade eden Ruch, bu yaklaşımın hem Rusya’yı hem de Batı’yı zayıflattığını ileri sürdü.

“Bu kararı son derece ahlaksızca buluyorum, zira savaşın devam etmesi halinde ölümlerin on binlerce, hatta yüz binlerle ifade edilebileceği aşikardı,” diyen Ruch, bu kararın insani boyutunu vurguladı.

Ruch, Batı’nın müzakereleri sonlandırma kararını, Rusya’yı zayıflatma amacıyla erken alındığını ve bunun da savaşın uzamasına yol açtığını savundu.

Ruch, “Neden bu kadar çok insan öldü?” sorusunu sorarak, Batı’nın stratejisinin sadece Rusya’yı değil, aynı zamanda tüm Batı’yı da zayıflattığını dile getirdi.

Avrupa’nın bu süreçte önemli ölçüde etkilendiğini belirten Ruch, “Rusya’yı zayıflatmış olabilirler, ama aynı zamanda tüm Batı’yı da zayıflatmış oldular,” dedi.

Savaşın devam etmesi durumunda ölümlerin artacağı ve çatışmaların daha da tırmanacağı konusunda uyarılarda bulunan Ruch, “Bu, insanlık adına büyük bir trajediydi,” ifadelerini kullandı.

Ayrıca, bugün yapılacak bir barış anlaşmasının bile Rusya’nın uzlaşmaya hazır olup olmadığına bağlı olduğunu belirten Ruch, sürecin son derece zorlu olduğunu vurguladı.

Öte yandan Ruch, kitabının yazılmasına neden olan süreç hakkında da bilgiler verdi. “Rusya’nın işgalinden sonra başladım, zira bu durumu önleyememiş olmamız mümkün değildi,” diyen Ruch, Batı’nın masada iki taslak anlaşma olmasına rağmen bunlara uymamasının savaşın uzamasına neden olduğunu söyledi.

Tarihçilerin bu dönemi bir gün yeniden ele almasının gerektiğini belirten Ruch, “Bu, belki de tarihçiler tarafından bir gün yeniden ele alınması gereken bir tartışma,” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye’nin bu süreçteki rolüne de değinen Ruch, Türkiye’nin tarafsızlık konusunda Ukrayna ile çalışmak istediğini ve bu konuda görüşmeler yaptığını anlattı. “Türkler, Ukrayna için tarafsızlık kavramı üzerinde bizimle çalışmak istiyorlardı,” diyen Ruch, Türkiye’nin tarafsızlık modeli üzerine çalışmalar yaptığını ve bu sürecin önemli olduğunu belirtti.

Ruch, Batı’nın küresel bir gündemi olduğunu ve bu savaşla yüzleşmek için acelelerinin olmadığını ifade etti. Rusya’nın nükleer tehditlerini artırması ve Batı’nın buna karşı ne tür tedbirler alacağı konusundaki endişelerini dile getiren Ruch, kara birliklerinin NATO ile Rusya arasında bir savaşa yol açabileceğini ve bunun Türkiye’nin güvenliği açısından ciddi riskler taşıdığını vurguladı.

Ayrıca Ruch, savaşın yarın sona ereceğini düşünmediğini ve çözüm modelinin hala İstanbul’da müzakere edilenlere dayandığını belirtti. Tarafsızlık ve güvenlik garantileri konusundaki belirsizlikler nedeniyle bu sürecin ne kadar zor olacağını vurgulayan Ruch, “Bu savaşın yarın sona erdiğini göremeyeceğiz,” diye ekledi.

Ukrayna’da müzakere gündemi: Toprak mı güvenlik garantisi mi?

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English