Bizi Takip Edin

DİPLOMASİ

Tayvan krizinin gölgesinde üç saatlik buluşma

Yayınlanma

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve ABD Başkanı Joe Biden, iki ülke arasındaki gerilimin üst seviyeye çıktığı bir dönemde, G20 Zirvesi için geldikleri Endonezya’nın Bali Adası’nda bir araya geldi. Ülkelerinin bayrakları önünde el sıkışan iki lider, kameralara gülümseyen pozlar verdi.

Biden’ın Ocak 2021’de göreve başlamasından bu yana ilk kez yüz yüze görüşen iki lider, 3 saatlik toplantı sonunda “farklılıklara rağmen işbirliği” mesajı verdi.

ABD ile Çin arasında Tayvan krizinin ve ticari gerginliğin devam ettiği bir döneme denk gelen görüşmede, taraflar iki ülkenin işbirliği geliştirme sorumluluğunu vurguladılar.

‘İlişkiler doğru rotaya oturtulmalı’

Çin-ABD ikili ilişkilerinin mevcut durumunun iki ülke ve halklarının temel çıkarlarıyla uluslararası toplumun ortak beklentilerine uymadığını belirten Xi, ikili ilişkilerin doğru yönde geliştirilmesine öncülük etmeleri gerektiğini kaydetti.

Biden ile yaptığı bu görüşmeyi tüm dünya ülkelerinin yakından takip ettiğine dikkat çeken Xi Jinping, iki ülkenin diğer ülkelerle birlikte, dünya barışına umut katmaları, küresel istikrara güven vermeleri ve ortak kalkınmaya dinamizm sağlamaları çağrısında bulundu.

Xi Jinping, Çin-ABD ikili ilişkilerinde stratejik konularla önemli küresel ve bölgesel sorunlar hakkında “Başkan Biden ile her zaman olduğu gibi, içten ve kapsamlı görüş alışverişinde bulunmaya, Çin-ABD ikili ilişkilerini sağlıklı ve istikrarlı gelişim rayına yeniden oturtmaya, iki ülke dahil tüm dünya ülkelerine yarar getirmeye hazır olduğunu” belirtti.

Farklılıkları yönetme sorumluluğu

ABD Başkanı Biden, iki ülkenin çatışmadan kaçınması gerektiğini belirterek ABD ve Çin liderlerinin, “farklılıklarını yönetme ve yeni işbirliği imkanları bulma sorumluluğu olduğuna” işaret etti.

Biden gazetecilere yaptığı açıklamada, “Çin ve Amerika Birleşik Devletleri’nin farklılıklarını yönetebileceğini, rekabetin çatışmaya dönüşmesini engelleyebileceğini ve acil küresel sorunlar üzerinde birlikte çalışmanın yollarını bulabileceğini göstermenin iki ulusun liderleri olarak sorumlulukları olduğunu” söyledi.

Tayvan uyarısı

İki liderin görüşmesinin ardından yapılan ilk açıklamalarda Tayvan, Ukrayna, çip krizi, ekonomik rekabet gibi konuların gündeme gelmemesi dikkat çekti.

Ancak Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre Biden, üç saatlik toplantı sırasında ABD’nin Çin’in “Tayvan’a yönelik zorlayıcı ve giderek agresifleşen eylemlerine”, “Sincan, Tibet ve Hong Kong’daki insan haklarını ihlal eden uygulamalarına” ve “piyasa dışı ekonomik uygulamalarına” yönelik itirazları da dahil olmak üzere bir dizi zor konuyu gündeme getirdi.

Xinhua haber ajansına göre ise, Xi Jinping, Tayvan sorununun “Çin’in temel çıkarlarının özü” ve ikili ilişkilerde aşılmaması gereken “ilk kırmızı çizgi” olduğu konusunda Biden’ı uyardı.

Pekin-Washington hattı

Washington-Pekin ilişkileri son dönemde, ABD’li yetkililerin Tayvan ve Hong Kong konusunda tek Çin ilkesini ihlal eden açıklama ve uygulamaları ve ABD’nin Çin teknolojisine yönelik kısıtlamalarına kadar uzanan bir dizi gündemde artan gerilimler nedeniyle sarsıldı.

Ancak ABD’li yetkililer, son iki aydır hem Pekin’in hem de Washington’un ilişkileri onarmak için “sessiz çabalar” gösterdiğini söyledi.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen daha önce Bali’de gazetecilere verdiği demeçte, toplantının “ABD ile Çin arasındaki ilişkiyi istikrara kavuşturmak ve ABD şirketleri için daha stabil bir atmosfer yaratmak için” yapılacağını bildirmişti.

Biden’ın Ocak 2021’de başkan olmasından bu yana beş telefon veya görüntülü görüşme yapan iki lider, en son Biden’ın başkan yardımcısı olduğu Obama yönetimi sırasında şahsen bir araya gelmişti.

Çin Devlet Başkanı Xi, Kovid-19 salgınının başlamasının ardından yaklaşık 2,5 yıl boyunca yurt dışı ziyaretlerine ara vermiş ve yüz yüze diplomasiyi tercih etmemişti.

Xi, ilk kez temmuzda Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo’yu Pekin’de ağırlamış, ilk yurt dışı ziyaretini ise eylülde Kazakistan’a yapmış, ardından Özbekistan’a geçerek Şanghay İş Birliği Örgütü Zirvesi’ne katılmıştı.

DİPLOMASİ

Ukrayna, yaklaşık 80 adet F-16 alacak

Yayınlanma

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Ukraynalı F-16 pilotlarına yönelik eğitim programını genişletme konusunda yeni bir baskı altına girerken Ukrayna, uzun zamandır beklediği savaş uçaklarının ilkini kısa süre içinde teslim alacak.

Pazartesi günü Hollanda’nın görevden ayrılan savunma bakanı Kajsa Ollongren, “İlk uçak teslimatı yakında gerçekleşecek,” dedi. İlk dilimde kaç uçağın yer alacağı ve bunların tam olarak ne zaman teslim edileceği belli değil.

Ukrayna hava kuvvetlerinden bir sözcü, Newsweek‘e yaptığı açıklamada bu bilginin gizli olduğunu söyledi ve detay vermedi.

Hollanda, Kiev’i gelişmiş savaş uçaklarıyla donatmak için Danimarka, Norveç ve Belçika ile birlikte uluslararası bir koalisyonun parçası olarak Ukrayna’ya toplam 24 adet F-16 jeti vermeyi taahhüt etmişti.

Kiev’in alacağı savaş uçağı sayısı 80’i bulacak ki bu sayı Kiev’in ihtiyaç duyduğunu söylediği toplam sayının çok altında kalıyor.

Ukrayna’nın Batılı destekçileri, savaş boyunca askeri yardım paketlerinde yer alan tank veya topçu sistemleri gibi teçhizat türlerinden çok daha büyük bir taahhüt olan F-16 konusunda isteksizdi.

Diğer yandan Kiev’in F-16’ları ne zaman teslim alacağı ve uçakları Rusya’ya karşı ne zaman operasyonel hale getireceği konusundaki belirsizlik devam ediyor.

F-16 tedarikçisi ülkeler, Ukraynalı personelin eğitim programlarını tamamlaması ve ülkede gerekli altyapı ve tesislerin çalışır durumda olması gerektiği görüşünde.

Kiev ile destekçileri arasında eğitim programları konusunda gerilim giderek daha görünür hale geliyor.

İngiltere hükümetine göre, 10 Ukraynalı pilottan oluşan bir grup Mart 2024’te İngiliz hava kuvvetlerinde temel uçuş ve dil eğitimini tamamladı.

Londra, Ukraynalıların Fransız hava kuvvetleriyle ‘ileri uçuş eğitimine’ geçeceklerini de ekledi. Bu eğitim halihazırda devam ediyor.

Az sayıda Ukraynalı pilot da ABD ordusuyla birlikte Arizona Tucson’da ve Danimarka’daki bir hava üssünde eğitim görüyor. Romanya’nın güneydoğusunda Ukraynalı pilotlar için bir başka eğitim merkezi daha hazırlanıyor.

Ukrayna parlamentosundaki silah ve mühimmat komisyonunun başında bulunan Ukraynalı siyasetçi Aleksandra Ustinova, geçtiğimiz ay İngiliz The Times gazetesine verdiği demeçte Washington yönetimin F-16 tedariki geciktirmek için ‘bahaneler’ ürettiğini iddia etmişti.

Ukrayna’nın 2024 yılı sonuna kadar tam eğitimli 20 pilota sahip olacağını belirten Ustinova, en büyük sorunun personel eğitimi olduğunu savunmuştu.

Haziran ortasında Politico‘nun haberine göre Kiev, ABD ve diğer ortak ülkelere eğitim gören F-16 pilotlarının sayısını artırmaları için baskı yapıyordu ama Arizona’daki askeri üs, Danimarka’daki program ve Romanya’daki üste eğitim için sınırlı sayıda yer vardı.

Ardından Pazartesi günü Temsilciler Meclisi’ndeki bir grup Demokratın yıl sonuna kadar 10 Ukraynalı F-16 pilotunun daha ABD’de eğitim alması için bastırdığını bildirdi.

15 Demokrat Temsilciler Meclisi üyesinin imzası bulunan dilekçede, “Yıl sonuna kadar Ukrayna’nın elinde, onları uçuracak kalifiye pilot sayısından daha fazla F-16 uçağı olacak. Bu durum, bu uçakların Ukrayna’ya sağlayabileceği stratejik avantajların altını oyma tehdidi yaratmaktadır,” ifadelerine yer verildi.

Kiev, ABD’yi Ukraynalı pilotların F-16 eğitimini kasten geciktirmekle suçladı

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

NATO, Ukrayna’ya uzun vadeli yardımlardan sorumlu yetkili atayacak

Yayınlanma

Wall Street Journal (WSJ) gazetesinin haberine göre NATO ülkeleri, Donald Trump’ın ABD başkanlık seçimlerini kazanması halinde Ukrayna’ya yardımı sürdürmeyi amaçlayan tedbirler geliştirdi.

İttifak, Ukrayna’ya askeri teçhizat tedarikinin koordinasyonundan sorumlu olacak üst düzey bir sivil yetkili gönderecek.

Ayrıca Almanya’nın Wiesbaden kentinde askeri teçhizat ve silah sevkiyatının yanı sıra Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin eğitimini koordine edecek bir karargah kurulacak.

Bu girişim, geçtiğimiz hafta New York Times tarafından haberleştirilmişti. Karargah, NATO’nun askeri yardım akışını optimize etme ve Ukrayna’nın ittifaka olası üyeliği için bir köprü oluşturma misyonunun bir parçası olacak.

WSJ‘ye göre bu tedbirlerin aylardır üzerinde çalışılıyordu ancak Joe Biden ve Donald Trump arasındaki münazaranın ardından ‘daha da acil’ hale geldi.

Plan, aynı zamanda Ukrayna ordusunun teçhizat ve eğitim seviyesini NATO ülkelerinin seviyesine yaklaştıracak.

Geliştirilen girişimler 9-11 Temmuz tarihlerinde Washington’da yapılacak NATO zirvesinde açıklanacak.

Zirvede NATO üyelerinin Ukrayna’ya ittifaka katılmasını teklif etmeyecekleri, ancak uzun vadeli mali yardım sözü vermeleri bekleniyor.

Özellikle NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın Ukrayna’ya yıllık 40 milyar avro tahsis etmesini önerdi.

Telegraph‘ın haberine göre müttefikler bu sürece desteklerinin bir işareti olarak zirvede Ukrayna’nın NATO’ya katılımı için bir yol haritasını onaylamayı planlıyor.

Alman milletvekili Dağdelen: NATO, Ukrayna’ya asker göndermek için bahane arıyor

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

Orbán Kiev’de Zelenskiy ile görüşecek

Yayınlanma

Macaristan Başbakanı Viktor Orbán salı günü Ukrayna’ya sürpriz bir ziyarette bulundu. Orbán, Ukrayna savaşının başlamasından bu yana ilk ziyaretini gerçekleştirdi.

Orbán, Şubat 2022’den bu yana Kiev’i ziyaret etmeyen birkaç Avrupalı liderden biriydi. Orbán’ın sözcüsü Zoltan Kovacs X’te yaptığı açıklamada, “@PM_ViktorOrban bu sabah Devlet Başkanı Volodimir @ZelenskyyUA ile Avrupa barışını görüşmek üzere Kiev’e geldi,” dedi.

Macar lider, ülkesinin Avrupa Konseyi dönem başkanlığını üstlenmesinden bir gün sonra geldi.

Her iki ülkeden yetkililere göre Orbán, Zelenskiy ve diğer üst düzey yetkililerle, ikilinin Brüksel’deki AB zirvesinde konuşmasından birkaç gün sonra bir araya gelecek. İkili, Ukraynalı liderin tüm AB liderlerini Kiev’e askeri desteklerini artırmaya çağırmasından önce özel bir görüşme yaptı.

Zelenskiy’e yakın bir Ukraynalı yetkilinin Financial Times’a (FT) aktardığına göre liderler Kiev’deki görüşmelerinin sonunda kısa açıklamalar yapacaklar fakat bir basın toplantısı düzenlemeyecekler.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English