Asya
Çin ve Orta Asya liderleri dostluk anlaşması ve yardım taahhüdü ile zirveyi tamamladı

Çin ve Orta Asya ülkeleri kara ve hava ulaşımında daha iyi bağlantı sağlama konusunda anlaştı. Pekin, altyapı ve güvenlik çıkarlarının merkezinde yer alan bölgeye 1 milyar yuan’dan fazla yardım taahhüdünde bulundu.
Çin, salı günü Orta Asya’daki son angajman çabalarını, bölgedeki geçim ve kalkınma projelerine 1,5 milyar yuan (209 milyon ABD doları) taahhüt ederek tamamladı.
İkinci Çin-Orta Asya Zirvesi‘ne katılan altı ülke de tarihi bir kalıcı dostluk anlaşması imzaladı.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen zirvede yaptığı açılış konuşmasında, “Çin, bu yıl Orta Asya ülkelerine, her ülkenin ortak ilgi alanına giren geçim ve kalkınma projelerini desteklemek için 1,5 milyar yuan hibe yardımı sağlamaya hazırdır” dedi.
“Ayrıca, Çin önümüzdeki iki yıl içinde Orta Asya ülkelerine 3.000 eğitim fırsatı sunacak.”
Xi, Kalıcı İyi Komşuluk ve Dostane İşbirliği Anlaşması’nın imzalanmasını altı ülke arasındaki ilişkilerde bir dönüm noktası olarak nitelendirerek, bunun “Çin’in komşuluk diplomasisinde yenilikçi bir girişim ve gelecek nesillere fayda sağlayacak bir katkı” olduğunu söyledi.
Çin, Rusya ve Pakistan ile de benzer anlaşmalar imzalamıştı.
Xi, “yeni bir çalkantı ve dönüşüm dönemine giren” dünyada işbirliğinin gerekliliğini de vurguladı.
Devlet haber ajansı Xinhua, Xi’nin “gümrük vergisi ve ticaret savaşında kazanan olmayacak. Korumacılık ve hegemonya yanlıları hem başkalarına hem de kendilerine zarar verecek” dediğini aktardı.
“Dünya bölünmemeli, birleşmeli; insanlık orman kanunlarına dönmemeli, insanlık için ortak bir gelecek inşa etmek için çalışmalı” dedi.
Xi ayrıca, Çin-Orta Asya işbirliği çerçevesi altında yoksulluğun azaltılması, eğitim alışverişi ve çölleşmenin kontrolüne odaklanan üç işbirliği merkezinin ve bir ticaret kolaylaştırma platformunun kurulacağını duyurdu.
Çin Dışişleri Bakanlığı çarşamba günü yaptığı açıklamada, Çin ve Orta Asya ülkeleri, karayolu ve demiryolu bağlantılarını iyileştirmeye istekli olduklarını ve karşılıklı alışverişi artırmak için Çin’e ve Çin’den daha fazla direkt uçuş açmayı planladıklarını belirtti.
Çin, beş Orta Asya ülkesiyle vize prosedürlerini basitleştirmeyi değerlendirirken, tüm taraflar konsolosluk açmanın fizibilitesini inceleyecek.
Çin, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan ile birlikte mevcut liman tesislerinin modernizasyonunu hızlandıracak ve yeni limanların ihtiyacını değerlendirecek.
Zirve, iki yıl önce Çin’in Xian kentinde düzenlenen ilk zirvenin ardından ikinci kez düzenlendi.
Bu çabalar, geçmişte ulaşım altyapısı gibi alanlara odaklanan Çin’in Orta Asya ile ilişkilerinin derinleştiğini yansıtıyor.
Bölge, Pekin’in küresel kalkınma stratejisi olan Kuşak ve Yol Girişimi’nin önemli bir parçasıdır ve Çin, Orta Asya’da enerji boru hatları, altyapı ve madencilik projelerine büyük yatırımlar yapmıştır.
Ancak Çin, işbirliğini sürdürülebilir kalkınma ve yenilenebilir enerjiye de genişletmek istiyor.
Bu yatırımlar, Xi’nin beş Orta Asya devletinin liderleriyle yaptığı görüşmelerin ana odak noktasıydı.
Toplantılarda Xi, çok taraflılığı ve küresel ticaret düzenini korumanın gerekliliğini vurguladı. Bu, ABD’nin gümrük vergisi savaşının ardından Pekin’in kendisini daha güvenilir bir ortak olarak konumlandırma çabasının bir parçası.
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov ile görüşen Xi, gaz işbirliğinin genişletilmesi ve kaynak dışı sektörlerdeki fırsatların araştırılması çağrısında bulundu.
Güvenlik gündemi
Güvenlik de gündemdeydi.
Xi, “İki ülke, kolluk, güvenlik ve savunma işbirliğini daha da güçlendirmeli, ‘üç güce’ karşı ortak mücadele vermeli ve siber güvenlik alanındaki işbirliğini geliştirmeli” dedi ve “terörizm, ayrılıkçılık ve aşırılıkçılık”tan bahsetti.
Pekin, bu güçleri ulusal ve bölgesel güvenliğe tehdit olarak görüyor ve Xi, Orta Asya liderleriyle yaptığı toplantılarda bu tutumunu defalarca vurguladı.
Çin’in Orta Asya’daki varlığı tarihsel olarak ekonomik yatırımlara odaklanmış olsa da, ortak terörle mücadele tatbikatları, eğitim programları ve yardımlar yoluyla güvenlik alanındaki etkisi giderek artıyor.
Bu durum, Afganistan ile uzun bir sınırı olan ve Çin’in teröristlerin ülkenin batısındaki Sincan bölgesine dönerek operasyonlar düzenlemesinden endişe duyduğu Tacikistan’da da geçerli.
Xi, Tacikistan Cumhurbaşkanı Emomali Rahmon ile yaptığı görüşmede, üç güçle mücadele için kolluk kuvvetleri ve güvenlik alanında daha derin işbirliği çağrısında bulundu.
Ayrıca, ikili ticaret ve yatırımların artırılması ve ulaşım altyapısının geliştirilmesi çağrısında bulundu.
Rahmon, Duşanbe’nin yeni enerji, yeşil endüstriler ve yapay zeka gibi yeni alanlarda işbirliğini genişleteceğini ve “Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) daha büyük bir rol oynaması için Pekin ile koordinasyonu güçlendireceğini” söyledi.
ŞİÖ, Çin ile kara ile çevrili bölge arasındaki ilişkilerin ana forumudur. Siyasi, ekonomik ve güvenlik amaçlı bu birlik, 2001 yılında Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya, Tacikistan ve Özbekistan tarafından kuruldu. “Kalıcı tarafsızlık” ilkesine bağlılığını yansıtan Türkmenistan, örgütün dışında kalan tek Orta Asya ülkesidir.
Xi, salı günü Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadyr Japarov ile de görüşmelerde bulunarak iki ülke arasındaki ilişkileri “tarihin en iyi döneminde” olarak nitelendirdi.
Xi, Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu inşaatının en önemli önceliklerden biri olduğunu, ancak temiz enerji, yeşil madencilik ve yapay zeka gibi yeni büyüme kaynaklarının da geliştirilmesi gerektiğini söyledi.
Görüşmeler, Çin ve zirvenin ev sahibi ülkesi Kazakistan’ın ticaret, yatırım, teknoloji, turizm ve gümrük alanlarını kapsayan işbirliği belgelerini imzalamasının ardından gerçekleşti.
Xi, Kazak mevkidaşı Kassym-Jomart Tokayev’den sınır ötesi demiryolu projelerini ve liman altyapısının iyileştirilmesini hızlandırmasını istedi.
Xi ayrıca, “Pekin ve Astana, çalkantılı dönemlerde birbirlerinin güçlü destekçisi olmalıdır” dedi.
Kazakistan cumhurbaşkanlığı ofisine göre Tokayev, iki ülke arasındaki ilişkileri istikrarlı ve “jeopolitik zorluklar ve çalkantılardan ya da uluslararası durumdan olumsuz etkilenmeyen” olarak nitelendirdi.
Asya
Çin’deki ABD şirketleri “aşırı üretim” iddiasıyla zor durumda

Yeni bir ankete göre, Çin’de faaliyet gösteren büyük ABD şirketlerinin neredeyse yarısı, ülkedeki kapasite fazlasından olumsuz etkilenmiş durumda.
Bu durum, dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde talebin durgunluğu ve deflasyonist baskıların artmasıyla ilgili endişelerin derinleştiğini gösteriyor.
Financial Times’ın (FT) ABD-Çin İş Konseyinin yıllık anketinden aktardığına göre, kapasite fazlası ankete katılanların %42’sini etkiledi. Bu oran, geçen yıl etkilenmiş olduğunu bildirenlerin %25’ine kıyasla önemli bir artışa işaret ediyor.
İş dünyası lobisi, mart ve mayıs ayları arasında yıllık Çin satışları 500 milyon doları aşan 130 üye şirketin yarısından fazlasını kapsayan bir anket düzenledi.
USCBC Başkanı Sean Stein, “Kazançlar düşerken, aynı zamanda risklerin arttığını görüyoruz… Yatırımların düşmesi Çin hükümeti için sürpriz olmamalı,” dedi.
Grup, çarşamba günü açıklanan anket sonuçlarının, Çin’in kapasite fazlası sorunlarının öncelikle çelik gibi endüstriyel sektörlerden sağlık ve tüketim malları dahil olmak üzere ekonominin daha geniş kesimlerine yayıldığını gösterdiğini belirtti.
Etkilenen şirketlerin %81’i, kapasite fazlası krizinin sektörlerindeki fiyatları düşürdüğünü belirtti. Şirketler ayrıca kâr marjlarının daraldığını da bildirdi.
Raporda, “Yatırım ve üretim Çin’in ekonomik büyümesinin daha büyük bir payını oluştururken, kapasite fazlası konusundaki endişeler yoğunlaşıyor,” denildi.
Kapasite fazlası, Pekin için hassas bir konu olmaya devam ediyor. Çinli yetkililer, ABD ve AB dahil ticaret ortaklarının, endüstriyel politikaları ve sübvansiyonlarının küresel pazarları yapay olarak düşük fiyatlı mallarla doldurduğu ve yerel işletmeleri rekabet dışı bıraktığı yönündeki şikayetlerini şiddetle reddetti.
Fakat son zamanlarda Çin liderliği, kapasite fazlasının sonuçlarını kabul ederek, bazı sektörlerdeki aşırı fiyat rekabetini kınamak için neijuan veya “içe dönüşüm” terimini kullandı. Cumhurbaşkanı Xi Jinping ve diğer önde gelen yetkililer, neijuan’ın neden olduğu aşırı üretim ve fiyat rekabetini eleştiren bir dizi makale kaleme aldı.
Daha genel olarak, USCBC anketi, yanıt verenlerin %88’inin, uzun süredir devam eden emlak sektörü krizi ve zayıf iç tüketimle boğuşan Çin ekonomisinin durumundan endişe duyduğunu ortaya koydu.
Macquarie’ye göre, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtan ve deflasyonun etkisini de içeren nominal terimlerle büyüme %3,9 ile daha yavaş gerçekleşti.
Jeopolitik gerilimler de Çin’deki ABD şirketlerini olumsuz etkiledi. Ankete katılan ABD şirketleri, ABD-Çin ilişkilerindeki çalkantıların, karşılıklı gümrük vergileri ve ABD’nin ihracat kontrollerinin tedarik zincirlerini bozarak itibarlarını zedelediği ve satış kayıplarına yol açtığı için büyük bir zorluk oluşturduğunu belirtti.
Bu sorunlar topluca iş dünyasının güvenini sarsmış görünüyor. Ankete katılanların yarısından azı, ülkedeki beş yıllık geleceğe ilişkin iyimser olduğunu belirtmiştir.
Ankete katılan grupların dörtte birinden fazlası, Çin’den faaliyetlerini taşıma veya taşıma planları yapma niyetinde olduğunu belirtmiştir. Bu oran geçen yıl %19 idi.
Asya
Ukrayna savaşı Çinli drone pil üreticilerini büyüttü

Şiddetli iç rekabet nedeniyle iflasın eşiğine gelen küçük Çinli drone pil üreticileri, dördüncü yılına giren ve uzaması beklenen Rusya-Ukrayna savaşında bir can simidi buldu.
Çin’in Guangdong eyaletindeki birçok şirket Nikkei Asia‘ya, savaş alanlarında kullanılan drone’lara monte edilebilen pilleri hem Rusya’ya hem de Ukrayna’ya sattıkları için işlerinin patlama yaşadığını söyledi.
Dongguan merkezli bir pil şirketinin satış temsilcisi, “Geçen ay, Ruslardan yüz milyonlarca yuan değerinde büyük bir sipariş aldık. Rus yetkililer, sipariş verilmeden önce ürün kalitesini doğrulamak için tesisimizde yerinde inceleme yaptı. Son kullanıcının gizliliğini sağlamak için işlem iki aşamalı bir ticaret zinciri aracılığıyla gerçekleştirilecek” dedi.
“Savaştan önce birçok pil üreticisi ciddi mali baskı altındaydı ve bazıları kapanmanın eşiğine gelmişti. Ancak savaş, sektörü beklenmedik bir şekilde canlandırdı. Gelir yapımız önemli ölçüde değişti. Daha önce iç satışlar işimizin %60 ila %70’ini oluştururken, şimdi uluslararası talep toplam satışların %70 ila %80’ini oluşturuyor” diyen temsilci, “ödediğine satıyoruz” diyerek hem Rusya’ya hem de Ukrayna’ya pil sağladığını ekledi.
Temsilci, savaştan önce, sektörün %70’inden fazlasını kontrol eden Çinli drone devi DJI’nin hakimiyetine rağmen, daha küçük yerli drone üreticilerine pil sattıklarını da sözlerine ekledi. “Zor olsa da, küçük drone üreticileri Çin’de hala geçimini sağlayacak bir alan bulabiliyor” dedi.
DJI, ATL ve CATL-ATL ortak girişimi olan Ampace Tech, Sunwoda Electronic ve Zhuhai CosMX Battery gibi şirketler tarafından üretilen pillerle stratejik ortaklıklar birleştirilmiş bir şirket içi teknoloji geliştirme modeli kullanıyor.
Geçtiğimiz eylül ayında Çin, Rusya ve Ukrayna’ya yönelik olarak, motorlar, kızılötesi görüntüleme cihazları, sentetik açıklıklı radar, lazerler, atalet ölçüm cihazları ve radyo iletişim ekipmanları dahil olmak üzere, yurt içinde üretilen drone’lar ve anahtar bileşenlere ihracat kısıtlamaları getirdi. Bu adım, 2023 yılının Haziran ayında, 7 kilogramın üzerindeki uzun menzilli drone’ların bu iki ülkeye ihracatını kısıtlayan önceki kısıtlamaların ardından geldi. Kısıtlamalar, özellikle pilleri kapsamıyor gibi görünüyordu.
Guangdong merkezli başka bir pil şirketinin satış temsilcisi Nikkei’ye, Çin’in üretim kapasitesinin çok kadar güçlü olduğunu, 200’den az çalışanı olan bir şirket olarak bir hafta içinde binlerce pil teslim edebileceğini söyledi.
Temsilci, Rusya ve Ukrayna’da en çok talep gören drone pillerinin, bir pilin tutabileceği şarj miktarını ölçen 600, 800, 1000 ve 1200 miliamper-saat (mAh) kapasiteli piller olduğunu ekledi.
“İşler patlıyor, Shenzhen’deki tüccarların çoğu savaştan bu yana drone pili ticareti yapmaya başladı” dedi.
Rusya’nın 2022’nin başlarında Ukrayna’ya müdahalesinden bu yana, dronlar çatışmada giderek daha merkezi bir rol oynamaya başladı. Her iki ülke de birbirlerine karşı drone saldırılarını yoğunlaştırdı.
Çoğu drone, lityum iyon pillerin bir alt türü olan lityum polimer piller kullanır. Çin gümrük verileri, 2023’ten bu yana hem Rusya’ya hem de Ukrayna’ya lityum iyon pil ihracatında keskin bir artış olduğunu gösteriyor. Rusya geçen yıl Ukrayna’nın iki katından fazla pil ithal ederken, bu yılın ilk beş ayında aradaki fark önemli ölçüde arttı ve Rusya’nın ithalatı Ukrayna’nın ithalatının üç katını aştı.
Çin’in drone endüstrisi, Pekin’in alçak irtifa ekonomisini stratejik olarak önemli görmesi nedeniyle çeşitli hükümet politikaları sayesinde geçen yıl keskin bir büyüme kaydetti. Birçok eyalet ve şehir, alçak irtifa ekonomisi endüstri fonları kurdu ve en büyüğü 20 milyar yuan (2,8 milyar dolar) seviyesine ulaştı. Resmi verilere göre, ülke genelinde şu anda 20.000’den fazla drone işleten şirket var ve geçen yıl yıllık yaklaşık 210 milyar yuan değerinde üretim gerçekleştirdi. Bu, bir önceki yıla göre %39,5’lik bir artışa tekabül ediyor.
Ülkenin önemli üretim merkezlerinden biri olan Guangdong eyaleti, ulusal drone tedarik zincirinin %30’undan fazlasını oluşturuyor. Eyaletin önemli bir sanayi merkezi olan Shenzhen, yaklaşık 2.000 drone şirketine ev sahipliği yapıyor.
Hükümetin desteğiyle CATL, EVE Energy ve Sunwoda gibi önde gelen pil üreticileri, eVTOL (elektrikli dikey kalkış ve iniş uçağı) olarak bilinen drone benzeri araçlar için özel pil ürünleri de piyasaya sürdü. Drone pillerindeki rekabet daha da yoğunlaştı.
Asya
Hindistan: ABD yaptırımları durumunda Rusya’nın petrolünü rahatlıkla ikame edebiliriz

Hindistan Petrol Bakanı Hardeep Singh Puri, ABD’nin yaptırım uygulaması halinde Rusya’dan gelen petrolü alternatif kaynaklarla sorunsuz bir şekilde ikame edebileceklerinden emin olduklarını söyledi. Açıklama, ABD Başkanı Donald Trump’ın, Moskova’nın 50 gün içinde Kiev ile ateşkes yapmaması durumunda Rusya’dan ihracat yapan alıcılara yaptırım uygulayacağı tehdidinin beraberinde geldi.
Hindistan Petrol Bakanı Hardeep Singh Puri, ABD’nin ikincil yaptırımlar uygulaması sonrası Rusya’dan yapılan petrol sevkiyatının etkilenmesi durumunda, ülkesinin petrol ihtiyacını alternatif kaynaklardan karşılayabileceğinden emin olduğunu belirtti.
Bu açıklama, ABD Başkanı Donald Trump’ın pazartesi günü yaptığı, Moskova’nın 50 gün içinde Kiev ile ateşkese varmaması halinde Rusya’dan ihracat yapan alıcılara yaptırım uygulayacağı yönündeki tehdidinin beraberinde geldi.
Reuters‘ın haberine göre Puri, Hindistan’ın Rusya’dan yapılan ithalatla ilgili her türlü sorunun üstesinden başka ülkelerden tedarik sağlayarak gelebileceğini ifade etti.
‘Hiç endişeli değilim’
Yeni Delhi’de düzenlenen bir sektör etkinliğinde konuşan Bakan Puri, “Hiç endişeli değilim. Eğer bir şey olursa, bununla başa çıkarız,” dedi.
Piyasada Guyana gibi pek çok yeni tedarikçinin ortaya çıktığını ve Brezilya ile Kanada dahil mevcut üreticilerden de uygun teklifler geldiğini kaydeden Puri, “Hindistan, tedarik kaynaklarını çeşitlendirdi ve tedarikçi ülke sayısını yaklaşık 27’den 40’a çıkardık,” diye ekledi.
Rusya, Hindistan’ın en büyük tedarikçisi
Sektör kaynaklarından alınan ve Reuters tarafından değerlendirilen verilere göre, Rusya, ocak-haziran döneminde Hindistan’ın toplam ithalatının yaklaşık yüzde 35’ini karşılayarak ülkenin en büyük petrol tedarikçisi konumunu korudu.
Rusya’yı Irak, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD takip etti.
Yılın ilk yarısında Hindistan’ın Rusya’dan petrol ithalatı bir miktar artarken, bu ithalatın neredeyse yarısı özel petrol rafinerileri olan Reliance Industries Ltd ve Nayara Energy tarafından gerçekleştirildi.
Etkinlikte basın mensuplarına konuşan Indian Oil Corp şirketinin başkanı A. S. Sahni ise Rusya’dan tedarikin kesintiye uğraması durumunda, şirketinin Ukrayna krizi öncesindeki tedarik modeline geri döneceğini söyledi.
Sahni, bu modelde Rusya’nın Hindistan’a yaptığı sevkiyatın payının yüzde 2’den az olduğunu belirtti.
-
Ortadoğu1 hafta önce
Trump’ın Ankara ve Şam’daki jokeri: Thomas Barrack kimdir?
-
Görüş2 hafta önce
Kazananı Olmayan Kontrol Edilebilir Bir Çatışma
-
Görüş2 hafta önce
Küresel savaş ekonomisinin aleni beyanı: Lahey’deki NATO Zirvesi Sonuç Bildirgesi
-
Dünya Basını2 hafta önce
Vergi Cennetleri: Birleşik Krallık’ın Küresel Mali İmparatorluğu
-
Asya2 hafta önce
Güney Kore, tarihindeki en büyük savunma anlaşması için görüşmeleri tamamladı
-
Asya2 hafta önce
Güney Kore Devlet Başkanı Lee, Çin ve Rusya ile ilişkilerini ‘hızla’ iyileştireceğini söyledi
-
Asya1 hafta önce
Paşinyan, Ermeni Kilisesi’ni ‘özgürleştireceğini’ ilan etti
-
Asya1 hafta önce
Ermenistan’da tutuklu milyarder Karapetyan’ın şirketinin kamulaştırılmasına onay