Çin, zayıf güveni ve deflasyonist baskıları tersine çevirmek için mücadele ederken iç tüketimi canlandırmak için yeni bir plan açıkladı: “Tüketimi Artırmaya Yönelik Özel Eylem Planı”.
Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Ofisi ve Devlet Konseyi Genel Ofisi tarafından yayınlanan 30 maddelik plan, “tüketimi güçlü bir şekilde artırmayı, iç talebi genel olarak canlandırmayı ve kazançları yükselterek ve mali yükleri azaltarak harcama gücünü artırmayı” amaçlıyor.
Bu plan, Devlet Başkanı Xi Jinping’in geçen yılın sonlarında politika yapıcılara iç talebi artırmaya yönelmeleri için verdiği talimatı destekliyor.
Analistler, Çin’in yeni açıkladığı tüketim eylem planının, ülkenin kırk yılı aşkın bir süredir tüketici harcamalarını artırmaya yönelik yayınladığı en kapsamlı politika paketi olduğunu söyledi.
Çin’in bakanlar kurulu olan Devlet Konseyi’nin planı, gelirlerin artırılması, emlak ve hisse senedi piyasalarının istikrara kavuşturulması, tüketim ortamının iyileştirilmesi ve sağlık ve emeklilik hizmetlerinin iyileştirilmesine odaklanacak. Çin ekonomisi bu plan ile tüketim odaklı bir büyüme modeline geçmeye çalışıyor.
“Tüketimi Artırmaya Yönelik Özel Eylem Planı”na ilişkin haberler pazartesi günü hisse senedi piyasalarını canlandırdı.
Pazar günü geç saatlerde yapılan plan duyurusu, geçen hafta Pekin’de yapılan ve kanun yapıcıların tüketimi en önemli öncelik olarak yeniden vurguladığı “iki toplantı”nın ardından geldi.
Çin’de yurtiçi harcamalar, iki yıldan uzun bir süre önce Covid-19 karantinalarının sona ermesinden bu yana hanehalkının harcamalar konusunda ihtiyatlı davranması nedeniyle zayıf seyrediyor. Tüketici fiyatları şubat ayında deflasyona düştü, ancak rakamlar yeni ay yılı tatilinden olumlu etkilendi.
Çin’in geniş emlak sektöründeki yavaşlama, ekonomistlerin iç talebi güçlendirme çağrılarını da yeniden canlandırdı.
Pazartesi günü Ulusal İstatistik Bürosu tarafından açıklanan veriler, perakende satışların ocak ve şubat aylarında bir önceki yıla göre yüzde 4 artarak aralık ayındaki yüzde 3,7’lik artışı geride bıraktığını ve Reuters’in analistlerle yaptığı anketin tahminlerine paralel olduğunu gösterdi.
Politika yapıcılar geçtiğimiz eylül ayında ekonomiyi desteklemek için uzun zamandır beklenen bir paket açıklamış, ancak önlemler büyük ölçüde hisse senedi piyasalarına odaklanmış ve yatırımcıları hayal kırıklığına uğratmıştı.
Sekiz ana bölümden oluşan yen, plan, gelir artışı, hizmet tüketimi kalitesinin artırılması, büyük ölçekli tüketimin iyileştirilmesi ve tüketim ortamının iyileştirilmesi gibi faktörleri eş zamanlı olarak ele alıyor.
Asgari ücretin artırılması, eğitime verilen desteğin güçlendirilmesi ve çocuk bakımı için bir sübvansiyon sistemi kurulması taahhüdünü içeriyor – Çin’in nüfusu üç yıl üst üste azaldığı için özellikle acil bir konu.
Şanghay’daki Fudan Üniversitesi’nde ekonomi profesörü olan Shi Lei, “Bu, Çin’in [1970’lerin sonlarındaki] reform ve dışa açılma sürecinden bu yana tüketimi teşvik etmeye yönelik en kapsamlı direktif” dedi ve ekledi: “Politikaya göre yetkililer istihdamı artırarak, asgari ücreti yükselterek ve ücretli yıllık izin sisteminin uygulanmasını hızlandırarak çalışanların gelirlerinin makul bir şekilde büyümesini teşvik edecek.”
South China Morning Post’a konuşan Shi, “Geçmişte politika yapıcılar [harcamaları artırmanın yollarını tartışırken] genellikle gelir artışını göz ardı ettiler,” dedi. “Aslında, tüketicilerin paraları varsa harcama yapmak için sizin teşvikinize ihtiyaçları yoktur ve paraları yoksa böyle bir teşvik işe yaramayacaktır” diye ekledi.
ING’nin büyük Çin baş ekonomisti Lynn Song, planın “hane halkının tüketim kapasitesini ve isteğini artırmaya önemli ölçüde odaklandığını” ve doğru uygulandığı takdirde “Çin’in tüketim odaklı bir büyüme modeline doğru ekonomik geçişine yardımcı olabileceğini” söyledi.
“Yön olumlu görünüyor, ancak uygulama her şeydir. Bu önlemlerin tüketici güvenini yeniden sağlıklı seviyelere yükseltmek için yeterli olacağı kesin değil,” diye yazan Song, yönetimin tüketimi artırmaya odaklanmasının, geçen yılın nispeten düşük bazıyla birleştiğinde, Çin’in tüketim büyümesinin 2025’te orta tek haneli bir büyüme oranına ulaşabileceği anlamına geldiğini de sözlerine ekledi.
Pazartesi günü açıklanan veriler de sanayi üretiminin 2025 yılının ilk iki ayında yıllık bazda %5,9 artarak aralık ayındaki %6,2’lik orandan yavaşladığını ancak analistlerin %5,3’lük artış beklentilerini aştığını gösterdi.
Yeni paket aynı zamanda “gelen” tüketimi de teşvik edecek. Pekin, pandemi sonrasında dış turizmi canlandırmak amacıyla geçtiğimiz yıl düzinelerce ülkeye vizesiz seyahat hakkı tanıdı.
Ayrıca “kar ve buz” gibi belirli turizm sektörlerini de vurguladı. Çin son yıllarda, eylül ayında Şanghay’da açılan dünyanın en büyüğü de dahil olmak üzere birçok kapalı kayak merkezi inşa etti.
Plana göre Çin’in ayrıca, borsayı istikrara kavuşturmak ve bireysel yatırımcılara uygun daha fazla tahvil ürünü geliştirmek için alınacak tedbirlerle emlak geliri kanallarını genişleteceği belirtiliyor.
Plan, çiftçilerin yasal olarak sahip oldukları evlerin değerlerinin kira düzenlemeleri, öz sermaye katılımı ve kooperatif modelleri yoluyla ortaya çıkarılmasının yollarının araştırılması çağrısında bulunuyor.
Konut ve otomobil gibi geleneksel tüketim sektörlerinin yanı sıra yapay zeka destekli ürünler, alçak irtifa ekonomisi gibi gelişmekte olan kategorileri de vurgulaması dikkat çekici.
Ayrıca, otonom sürüş, akıllı giyilebilir ürünler, ultra yüksek çözünürlüklü video, beyin-bilgisayar arayüzleri, robotik ve daha yaygın olarak 3D baskı olarak bilinen eklemeli üretim gibi yeni teknolojilerin ve ürünlerin geliştirilmesi ve uygulanmasını hızlandırarak yüksek büyüme oranına sahip yeni tüketim sektörleri yaratılacağı ifade ediliyor.
Stanford Üniversitesi Çin Ekonomisi ve Kurumları Merkezi’nde kıdemli araştırma görevlisi olan Xu Chenggang, Pekin’in tüketime yönelmesinin ekonomik durumun “ciddi” olduğunun resmi olarak kabul edildiğini gösterdiğini söyledi.
Devlet Bilgi Merkezi’nde araştırmacı olan Zou Yunhan da, tüketimin ekonomik büyümeyi artırmada giderek daha önemli bir rol oynadığını, ancak tüketici potansiyelini daha fazla ortaya çıkarma arayışında bazı zorlukların hala devam ettiğini söyledi.
Zou ileriye dönük olarak, eylem planının tam olarak uygulanması ve etkinliğinin sağlanması için tüm sektörlerin ortak çaba göstermesi çağrısında bulundu.
İş adamı Li Ka-shing’in aile imparatorluğu tarafından kontrol edilen Hong Kong’da kote şirketlerin hisseleri pazartesi günü, Çin’in holdingin stratejik Panama Kanalı’ndaki iki liman da dahil olmak üzere küresel limanları satmasına yönelik tekrarlanan eleştirileri nedeniyle yatırımcıların tedirgin olmasıyla gerginliğini korudu.
ABD’li yatırım fonu BlackRock liderliğindeki bir konsorsiyuma 22,8 milyar dolar değerindeki varlıkları satmayı kabul eden CK Hutchison, cuma günü %6,4 değer kaybettikten sonra pazartesi günü %2,4 düşüşle 45,15 Hong Kong dolarından açıldı. Hisse senedi daha sonra toparlanarak %0,6 artışla 46,55 HK$’dan kapandı.
Grubun Hong Kong’da işlem gören diğer üç büyük birimi olan CK Asset Holdings, CK Infrastructure Holdings ve Power Assets Holdings pazartesi günü erken saatlerde düşüş yaşadı. Power Assets %1,4 ve CK Asset %0,3 değer kaybederken, CK Infrastructure değişmedi ve üçlü pazartesi günü değer kazanamadı.
Bu dört hisse senedi birlikte, sadece cuma günü 20 milyar Hong Kong dolarından (2,57 milyar $) fazla piyasa değeri kaybetmişti. Keskin düşüş, Hong Kong’daki Merkezi Halk Hükümeti İrtibat Bürosu tarafından kontrol edilen günlük Çince gazete Ta Kung Pao tarafından yayınlanan ve kanalın “Amerikanlaşmasına” izin verdiği için satışı eleştiren bir yorumun hemen ardından geldi.
CK Hutchison anlaşmanın “tamamen ticari” olduğunda ısrar etmişti, ancak ABD Başkanı Donald Trump’ın Panama Kanalı’nı Çinlilerin elinden “geri alma” sözü vermesinin ardından geldi.
Yorum daha sonra hükümet web siteleri tarafından tam olarak yeniden yayınlanarak görüşlerin Pekin’in görüşlerini yansıttığını gösterdi.
Cumartesi günü aynı gazetede yayınlanan ve Hong Kong işlerinden sorumlu Çinli yetkililer tarafından benzer şekilde yeniden yayınlanan bir başka yorumda ise Çinli iş adamları arasında vatanseverliğin önemi vurgulandı. Yazar, Çin’in kendisinin “Amerikan hegemonyası ve zorbalığıyla karşı karşıya kaldığı” gibi jeopolitik fırtınayı atlatmaları ve şirketlerin “anavatanla birlikte sağlam bir şekilde durmaları” çağrısında bulundu. Yine CK Hutchison’ın stratejik varlıklarını “kötü niyetli Amerikan güçlerine” satma kararını sorguladı.
Yerel medyada anonim kaynaklara dayandırılan haberlerde, CK Hutchison’ın anlaşma açıklanmadan önce Pekin’i bilgilendirmediği ve bunun da Çin hükümetini kızdırdığı iddia edildi.
Söz konusu anlaşma, Pekin’de yasama organı “İki Toplantı”nın açıldığı gün olan 4 Mart’ta duyurulmuş ve CK Hutchison’ın hisselerinin yükselmesine neden olmuştu. Şirket, Panama Ports Company’de sahip olduğu %90 hisseyi ve dünya çapında 23 ülkede 199 rıhtımdan oluşan 43 limandaki %80 etkin ve kontrol hissesini devretmeyi prensipte kabul etti. Anlaşma Hong Kong ve Çin anakarasındaki varlıkları kapsamıyor.
Ayrı bir haberde, Li Ka-shing’in imparatorluğu devralan en büyük oğlu Victor Li Tzar-kuoi’nin, en üst düzey siyasi danışma organı olan Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı’nın (CPPCC) bir üyesi olarak İki Toplantı için Pekin’de bulunduğu sırada anlaşmayı üst düzey bir lidere açıkladığı belirtildi. Bu habere göre Victor Li, Gianluigi Aponte tarafından kurulan uluslararası bir denizcilik şirketi olan Mediterranean Shipping Company ya da MSC’nin konsorsiyumun bir parçası olması nedeniyle varlıkların bir İtalyan şirketine satılmasının amaçlandığını açıkladı.
Çin hükümeti, cuma ve cumartesi günleri “önemli siyasi parti liderleri ve düşünce kuruluşu akademisyenleri” ile görüşmek üzere Panama’ya üst düzey bir heyet gönderdi. Devlete ait Xinhua haber ajansı heyetin “Çin ve Panama arasındaki dostluğun popüler temelini sağlamlaştırırken karşılıklı anlayış ve güveni artırmak” istediğini bildirdi.
Panama tarafı da ikili ilişkilerin derinleştirilmesi ve iki ülke arasındaki “dostluk projelerinin sürekli geliştirilmesi için ilerleme kaydedilmesi” yönündeki benzer bir arzuyu dile getirdi.
Seul Dışişleri Bakanlığı pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD’nin Güney Kore’yi hükümete bağlı araştırma enstitüleriyle ilgili güvenlik endişeleri nedeniyle “hassas” ülkeler listesinin en alt kademesine yerleştirdiğini söyledi.
Bakanlık bu açıklamayı, Enerji Bakanlığı’nın Güney Kore’nin önceki Joe Biden yönetimi altında 0cak ayı başında “hassas ve diğer belirlenmiş ülkeler listesinin” en alt kategorisine dahil edildiğini doğrulamasından günler sonra, ABD’li yetkililerle yapılan görüşmelerin ardından yaptı.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ABD’nin söz konusu atamasının “diplomatik politika konularından ziyade Enerji Bakanlığı’na bağlı araştırma enstitüleriyle ilgili güvenlik endişelerinden kaynaklandığı” belirtildi.
Bakanlık, “Güney Kore listeye alınsa bile, ABD tarafı bunun Güney Kore ve ABD arasındaki ortak araştırmalar da dahil olmak üzere ikili teknoloji işbirliği üzerinde çok az etkisi olacağını teyit etti” dedi.
Açıklamada, bazı Güney Koreli araştırmacıların ABD Enerji Bakanlığına bağlı enstitüleri ziyaretleri veya ortak araştırmaları sırasında güvenlik düzenlemelerini ihlal ettiklerinin tespit edilmesi üzerine ülkenin izleme listesine alındığı öne sürüldü.
Seul hükümeti, 15 Nisan’da yürürlüğe girmeden önce Güney Kore’nin listeden çıkarılması için ABD tarafıyla diplomatik çaba gösterme sözü verdi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Hükümet, Güney Kore-ABD bilim, teknoloji ve enerji alanlarındaki işbirliğinin olumsuz etkilenmemesini sağlamak için ilgili ABD kurumlarıyla aktif olarak istişarelerde bulunuyor ve sorunu çözmek için çabalarını sürdürecek” denildi.
Yonhap Haber Ajansı tarafından incelenen ABD Hükümeti Sorumluluk Ofisi raporuna göre, Güney Kore daha önce 1980’li ve 1990’lı yıllarda bakanlığın hassas ülkeler listesinde yer alıyordu, ancak daha sonra listeden çıkartılmıştı.
Çin’in en büyük telekom yazılım altyapısı sağlayıcısı, yapay zeka startup’ı DeepSeek ile çalışmanın şirketin Güneydoğu Asya, Afrika ve Orta Doğu’da genişlemek için kullanacağı kendi yapay zeka yeteneklerini geliştirmesine yardımcı olduğunu söylüyor.
AsiaInfo Technologies CTO’su Ouyang Ye, Nikkei Asia’ya verdiği özel bir röportajda şirketinin DeepSeek ile işbirliğine, bu yılın başlarında yapay zeka modeli geliştirmeye yönelik düşük maliyetli bir yaklaşımla küresel üne kavuşmasından çok önce başladığını söyledi.
Ouyang, AsiaInfo’nun Alibaba Could’un Tongyi Qianwen’i ve Bytedance’ın Doubao’su gibi diğer üst düzey Çin büyük dil modelleriyle yakın bir şekilde çalıştığını, ancak şirketin çeşitli yapay zeka çözümlerinin dağıtımını kolaylaştıran ve hızlandıran şeyin açık kaynaklı Deepseek modelinin yükselişi olduğunu söyledi.
“China Mobile, China Telecom ve China Unicom için telekom altyapısı yazılım çözümlerimiz DeepSeek’in modelini tamamen destekliyor” diyen Ouyang, ülkenin üç büyük telekom sağlayıcısına atıfta bulundu. Şirketinin sektörde DeepSeek’i yerleştiren ve tam olarak destekleyen ilk şirket olduğunu söyledi.
AsiaInfo ve Tsinghua Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, DeepSeek’in modeli özellikle ağ arızalarının izlenmesi ve kablosuz iletişim performansının optimize edilmesi gibi özel teknik alanlarda iyi performans gösteriyor.
CTO, örneğin China Unicom’un Guangdong’daki yan kuruluşunun, hizmet verimliliğini optimize etmek için şubat ayında AsiaInfo’nun DeepSeek ile geliştirilmiş çözümlerini kullandığını söyledi. Bu girişim, eğitim maliyetlerini %75 oranında azalttı, yapay zeka asistanı yeteneklerini artırdı, yanıt sürelerini %200 oranında hızlandırdı ve insan-makine işbirliğinin verimliliğini %40 oranında artırdı.
Dünyanın önde gelen telekom yazılım altyapısı çözümleri tedarikçisi olan Hong Kong merkezli AsiaInfo, ABD merkezli Amdocs, Hindistanlı Infosys ve Polonyalı Comarch ile rekabet ediyor. Huawei, HPE, Cisco ve Nokia gibi bazı ağ ekipmanı üreticileri de bazı yazılım hizmetleri sağlamaktadır.
AsiaInfo, altyapı yazılımına ek olarak, ağ izleme yazılımı ve Çin’in 1,4 milyar nüfusunun telekom fatura bilgilerinin işlenmesi de dahil olmak üzere müşteri ve fatura yönetimi gibi iş ve operasyon destek sistemleri de sağlamaktadır.
AsiaInfo aynı zamanda Çin’in 5G özel ağları için en büyük yazılım sağlayıcısıdır ve China Nuclear Group ve Shougang Group gibi ülkenin önde gelen enerji sağlayıcıları ve çelik üreticilerinin yanı sıra madenciler ve rüzgar çiftliği operatörlerine hizmet vermektedir. Özel ağlar, fabrika otomasyonu gibi hizmetleri kolaylaştırmak için yerinde bağlantı sağlamak üzere işletmeler veya kuruluşlar tarafından kurulur.
Ouyang, AsiaInfo’nun denizaşırı genişlemesini artırmak için yapay zekadan yararlanabileceği konusunda iyimser olduğunu ve 5G özel ağlarının Orta Doğu, Afrika ve Güneydoğu Asya’da önemli bir büyüme faktörü olmasının beklendiğini söyledi. AsiaInfo’nun işlerinin çoğunluğu Çin’de ve denizaşırı ülkelere açılmak şirketin büyümeye yönelik temel stratejilerinden biri.
Üst düzey yönetici, “Bu yıl denizaşırı pazarda, özellikle de daha spesifik alan uzmanlığına sahip olduğumuz madenler, limanlar ve enerji alanlarında büyüme potansiyeli oldukça büyük” dedi.
AsiaInfo Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Edward Tian daha önce yaptığı açıklamada, geleneksel telekom pazarının ve harcamalarının 2024’te yavaşladığını, ancak müşterilerin hizmetlerinde bu teknolojileri benimsemeye başlamasıyla yapay zeka ve büyük dil modellerinin benimsenmesinin şirket için kilit büyüme faktörleri haline geldiğini söyledi.
AsiaInfo, yazılımının Nvidia, Huawei ve Hygon dahil olmak üzere farklı şirketlerin sunucuları ve diğer donanımları üzerinde çalışabildiğini söylüyor.
Çin’in önde gelen teknoloji şirketleri ve devlet kurumları DeepSeek’i benimserken, İtalya, Avustralya, Kanada ve Güney Kore gibi bazı hükümetler, hizmetin resmi cihazlarda kullanılmasını yasaklıyor.
AVRUPA5 gün önce
DÜNYA BASINI1 hafta önce
GÖRÜŞ1 hafta önce
DÜNYA BASINI2 hafta önce
DÜNYA BASINI2 hafta önce
GÖRÜŞ2 gün önce
DÜNYA BASINI1 hafta önce
ASYA1 hafta önce