Bizi Takip Edin

ORTADOĞU

Hizbullah’ın Frenciye tercihi keskin bir yol ayrımına işaret

Yayınlanma

Hizbullah Hareketi Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, cumhurbaşkanı seçimlerinde Marada Hareketi lideri Süleyman Frenciye’yi destekleyeceklerini duyurdu.15 Mayıs 2022’de yapılan seçimlerden sonra yeni bir hükümet kurulamadığı için geçici hükümetle yönetilen ülkede cumhurbaşkanının belirlenmesi siyasi tıkanıklığı açabilir ancak Hizbullah’ın desteği Frenciye’nin cumhurbaşkanı seçilmesi için yeterli olmadığı gibi Hizbullah’ın bu tercihi Özgür Yurtseverler Hareketi ile keskin bir yol ayrımına işaret ediyor.

Ekonomik krizin vurduğu Lübnan’da Mayıs ayında yapılan genel seçimlerden sonra eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn, 22 Haziran’da Necib Mikati’ye hükümeti kurma görevini verdi. Ancak son seçimde oluşan dengeler, Hizbullah ve Hizbullah karşıtları şeklinde özetlenebilecek iki ana bloktan birinin çoğunluğu sağlamasına izin vermiyor. Öte yandan kökleri Fransız manda dönemine uzanan mezhebe dayalı kota sistemi de süreci iyice felce uğratıyor. Mezhebe dayalı sistem, parlamento başkanının Şii, başbakanın Sünni ve cumhurbaşkanının Hristiyan Maruni olmasını öngörüyor. Ancak ne Sünniler ne de Maruniler kendilerinin doldurması gereken koltuklar için uzlaşamıyor. Bu süreçte mevcut Başbakan Necib Mikati, siyasi krize tampon olması için geçici olarak göreve getirildi. Ülke geçici hükümetle yönetilirken Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın görev süresinin 31 Ekim’de sona ermesinden bu yana Meclis, 11 defa oturum düzenlenmesine rağmen cumhurbaşkanını seçemedi. Bu oturumlarda Hizbullah boş oy atarak iki Maruni ortağı Marada Hareketi ve Özgür Yurtseverler arasında seçim yapmaktan kaçındı.

Hizbullah ve Hristiyan ortakları

Hizbullah’ın açmazı; eski “düşmanı” Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ı ülkedeki en yüksek makama taşıyan anlaşma ile kazandığı Özgür Yurtseverler ve her yıl daha da kan kaybeden ve şu an Meclis’te sadece iki vekil ile temsil edilen “kadim” ortağı Marada arasında seçim yapmak zorunda kalmasıydı. Üstelik Lübnan basınında yer alan kimi haberlere göre Nasrallah, Frenciye’ye yıllar önce cumhurbaşkanlığını vaat etmişti.

Hizbullah bu süreçte Özgür Yurtseverler lideri Cibran Basil ile defalarca bir araya geldi ve ortak bir yol bulmaya çalıştı ancak uzlaşı sağlanamadı. O görüşmelere ilişkin açıklama yapan Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, Basil ile görüştüğünü aktardı. Görüşmede, Hizbullah’ın bu süreçte desteklediği cumhurbaşkanı adayının Frenciye olduğunu Basil’e söylediğini dile getiren Nasrallah, “Hizbullah’ın doğal olarak cumhurbaşkanı seçimlerinde desteklediği aday ve aranan özelliklere sahip olduğu düşünülen kişi Süleyman Frenciye’dir” dedi.

süleyman frenciye

Hizbullah ve Emel Hareketi’nin desteği Süleyman Frenciye’nin cumhurbaşkanı seçilmesi için yeterli değil.

Esad’ın yakın arkadaşı

56 yaşındaki Frenciye, köklü bir aileden geliyor ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a oldukça yakın bir isim. Kendisiyle aynı adı taşıyan büyükbabası Süleyman Frenciye, 1970’ten 1975-90 iç savaşına kadar devlet başkanı olarak görev yaptı. Frenciye 13 yaşındayken babası Tony Frenciye, annesi ve kız kardeşiyle birlikte 1978’de Ehden dağ beldesinde rakip Hristiyan Maruni güçler tarafından düzenlenen bir katliamda öldürüldü. O katliama karışan ancak yaralandığı için operasyondan çekildiği açıklayan Semir Caca, bugün Meclis’te Hizbullah karşıtı koalisyonu yönetiyor ve Frenciye ile 2018’de “barışmasına” rağmen cumhurbaşkanı olmasına şiddetle karşı çıkıyor. Lübnan Güçleri Partisi’nin lideri Caca, Frenciye’nin cumhurbaşkanı olmaması için elinden gelen her şeyi yapacağını söylüyor. Frenciye, Meclis Başkanı Nebih Berri’nin liderliğindeki Emel Hareketi’nin desteğini almasına karşın, seçilmesi için gereken 65 oya hâlâ ulaşamıyor.

Mutabakata bağlıyız”

Öte yandan açıklamasında Özgür Yurtseverler ile Hizbullah arasında 6 Şubat 2006’da imzalanan “Mar Mikail Mutabakatı”na değinen Nasrallah, “Mutabakata başından beri bağlı kaldık ve hala bağlı kalmakta kararlıyız. Ancak bu mutabakat bizleri bir partiye dönüştürmedi ve halen iki partiyiz. Mutabakatta bir tarafın cumhurbaşkanı, başbakan ve meclis başkanı adaylarını diğer tarafa dayatması zorunluluğu bulunmuyor” dedi. Nasrallah, Özgür Yurtseverler’den seçilen ve görev süresi 31 Ekim 2022’den dolan 13. Cumhurbaşkanı Mişel Avn’a verdikleri desteğin de söz konusu mutabakattan kaynaklanmadığını ifade etti. ÖYH lideri Basil, partisinin hükümet içinde eski nüfuzunu korumak için cumhurbaşkanının yeniden partisinden seçilmesinde ısrar ediyor. Dolayısıyla Hizbullah’ın Frenciye tercihi Özgür Yurtseverler ile yol ayrımına geldiğine işaret ediyor. Ortaklığın bozulması ve Özgür Yurtseverlerin olası blok değişimi Meclis’teki dengeleri Hizbullah aleyhine değiştirebilir. Caca liderliğindeki Hizbullah karşıtı blok, Meclis’te hem cumhurbaşkanını belirleyecek hem de hükümeti kuracak çoğunluğu sağlamaya yaklaşabilir.

ORTADOĞU

Hamas’ın Batı Şeria lideri İsrail hapishanesinde öldürüldü

Yayınlanma

Hamas’ın Batı Şeria’daki lideri Mustafa Muhammed Ebu Ara, tutuklu bulunduğu İsrail hapishanesinde hayatını kaybetti. 7 Ekim’den bu yana İsrail hapishanelerinde işkence veya ihmal nedeniyle öldürülen tutuklu sayısının 19’a yükseldi.

Filistin Esirler Cemiyeti ile Filistin Kurtuluş Örgütüne bağlı Esirler ve Serbest Bırakılanlar Heyetinden yapılan ortak açıklamada, işgal altındaki Batı Şeria’nın Tubas kentine bağlı Akaba beldesi sakinlerinden Ebu Arra’nın sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine hastaneye kaldırıldığı belirtildi.

Rimon Hastanesinden Soroka Askeri Hastanesine sevk edilen Ebu Arra’nın yaşamını yitirdiği aktarılan açıklamada, evli ve 7 çocuk babası olan Ebu Arra’nın 1990 yılından bu yana birçok kez İsrail tarafından tutuklandığı kaydedildi.

Ebu Arra’nın İsrail hapishanelerinde toplam 12 yıl yattığı paylaşılan açıklamada, 63 yaşındaki Filistinlinin son olarak 30 Ekim 2023’te idari tutuklamaya tabi tutulduğu hatırlatıldı.

Açıklamada, “Ebu Ara’nın, tüm mahkumlar gibi, Gazze’ye yönelik imha savaşının başlamasından bu yana, İsrail hapishaneleri ve kamplarındaki mahkûm ölümlerinin başlıca nedenleri olan işkence, açlık ve tıbbi ihmal de dahil benzeri görülmemiş suçlar ve prosedürlerle karşı karşıya kaldığı” vurgulandı.

Ebu Arra’nın tutuklanmadan önce ciddi sağlık problemleri yaşadığı belirtilen açıklamada, “Ebu Arra, ilaçlarından mahrum edilerek ölüme terk edildi. Bu Filistin halkına karşı devam eden soykırım suçları kapsamında yapıldı” denildi.

Filistinlinin ölümünden İsrail hapishane idaresinin sorumlu tutulduğu açıklamada, İsrail hapishanelerinde tutulan 9 bin 700’ü aşkın Filistinlinin akıbetinden de hapishane idaresinin mesul olduğu kaydedildi.

Açıklamada, 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail hapishanelerinde ölen Filistinlilerin sayısının 19’a çıktığı aktarıldı.

Okumaya Devam Et

ORTADOĞU

Mısır, IMF incelemesi öncesi akaryakıt fiyatlarını %15 artırdı

Yayınlanma

Mısır, Aralık 2025’e kadar sübvansiyonları kademeli olarak kaldırma planının bir parçası olarak akaryakıt fiyatlarını artırdı. Bu hamle, vatandaşların hoşnutsuzluğuna yol açan elektrik kesintilerinin devam ettiği bir dönemde geldi.

Mısır 2022’den bu yana, verdiği kredilere karşılık Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) talep ettiği ekonomik bir “reform” programı uyguluyor. Bu program çerçevesinde para birimi dört kez devalüe edildi, gıda ve enerji sübvansiyonları önemli ölçüde azaltıldı, ancak bazıları hala yürürlükte.

The National’a konuşan mali analistler, akaryakıttaki fiyat artışlarının IMF’nin Mısır’a verdiği 820 milyon dolar tutarındaki kredinin üçüncü diliminin ödenmesi için temel bir şart olduğunu söyledi.

IMF, Mısır’ın gıda ve yakıt sübvansiyonlarının kaldırılması şartını yerine getirmesini beklerken reform programının üçüncü incelemesi 10 Temmuz’dan 29 Temmuz’a ertelendi.

IMF’nin mart ayında kredi programını 5 milyar dolar genişletmesinden bu yana hükümet akaryakıt fiyatlarına ikinci kez zam yaptı. Mısır, anlaşmanın bir parçası olarak yakıt sübvansiyonlarını azaltmayı taahhüt etmişti.

Nisan ayında IMF, Mısır’ın 2024/25 yıllarında yakıt sübvansiyonları için 331 milyar Mısır lirası (6,85 milyar dolar), 2025/26 yıllarında ise 245 milyar Mısır lirası harcayacağını tahmin etmişti.

The National’ın haberine göre hükümetin sübvansiyonları kaldırma çabaları, son yıllarda yaşam maliyetlerinin arttığını söyleyen vatandaşların direnişiyle karşılaştı. Günlük yaşamı sekteye uğratan ve Mısırlılar arasında öfkeye yol açan sürekli elektrik kesintileri durumu daha da kötüleştirdi.

Hükümet elektrik kesintilerini rekor tüketim ve teknik arızalara bağlıyor ancak pek çok vatandaş bu açıklamaları bahane olarak görüyor.

Bazı uzmanlar sübvansiyonların azaltılmasının uzun vadede elektrik sektöründe yeni yatırımlar için alan açacağını ve nihayetinde elektrik kesintilerini ortadan kaldıracağını söylüyor.

Ancak hükümet kısa vadede IMF’nin şartlarını yerine getirmek ve halkın hoşnutsuzluğunu yönetmek arasında tehlikeli bir yolda ilerlemek zorunda.

Akaryakıt fiyatlarına yapılan zamlar, IMF kredilerini güvence altına almak için gerekli olsa da hükümet ile vatandaşlar arasındaki ilişkiyi daha da gerginleştirebilir.

Okumaya Devam Et

ORTADOĞU

Ateşkes müzakerelerine “Biden” rötarı

Yayınlanma

İsrail müzakere ekibi, Hamas ile ateşkes ve esir takası müzakereleri için bugün Doha’da yapılması planlanan görüşmeleri bir hafta sonraya erteledi.

Üst düzey bir İsrailli yetkili, gecikmenin nedeninin Başbakan Binyamin Netanyahu ile ABD Başkanı Joe Biden arasındaki görüşmenin ertelenmesi olduğunu belirterek, Başbakan’ın nasıl ilerleneceğini değerlendirmek üzere ortaya çıkan anlaşmayı Biden’la görüşmeyi planladığını söyledi.

Kaynak ayrıca müzakere ekibinin toplantıdan sonra görüşmeler için yola çıkacağını söyledi, ancak tam zamanını belirtmedi. İsrail medyası heyetin ancak önümüzdeki hafta yola Doha’ya gidevileceğini bildirdi. Kaynak, gecikmeye rağmen müzakerecilerin Arap arabulucularla görüşmeleri uzaktan sürdürdüğünü vurguladı.

Hamas’ın elindeki rehinelerin aileleri, heyetin seyahatinin ertelendiği haberine öfke duyduklarını ifade ettiler.

Rehinelerden Matan Zangauker’in annesi Einav Zangauker, “Netanyahu Kongre önünde masadaki anlaşmayı kabul ettiğini açıklamak yerine, kişisel nedenlerle anlaşmanın ilerlemesini engelliyor” dedi.

Ayrıca aileler, İsrailli müzakere heyetiyle “acil toplantı” yapılmasını talep etti.

“Esir Aileleri Forumu” tarafından yapılan açıklamada müzakereler konusunda güven krizinin olduğuna işaret edildi. Açıklamada, “Başbakan (Binyamin Netanyahu) iki haftadır arabulucuların anlaşmanın uygulanmasına ilişkin taleplerine yanıt vermekten kaçınıyor” denildi.

Esir ailelerine müzakere sürecine dair sağlanan bilgilerin gerçekliği yansıtmadığı aktarılarak, “Bu ayak sürüme, sevdiklerimizi geri getirme şansının kasıtlı sabote edilmesidir. Müzakereleri etkili şekilde baltalıyor ve ciddi bir ahlaki başarısızlığa işaret ediyor” denilen açıklamada, esirlerin geri dönüşüne ilişkin “dürüst rapor” sunmanın güvenlik servislerinin sorumluluğunda olduğu vurgulandı.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English