Asya
Japonya ve Vietnam ilişkilerini ‘kapsamlı stratejik ortaklık’ düzeyine yükseltti

Japonya ve Vietnam pazartesi günü ilişkilerini “kapsamlı stratejik ortaklık” düzeyine yükseltme kararı aldılar.
Tokyo’da diplomatik ilişkilerin 50. yılını kutlamak üzere düzenlenen zirvede Japonya Başbakanı Fumio Kishida ve Vietnam Devlet Başkanı Vo Van Thuong ilişkilerin “kapsamlı stratejik ortaklık” düzeyine yükseltilmesi konusunda mutabık kaldılar. Bu hamle Japonya’yı ABD, Çin, Rusya, Güney Kore ve Hindistan ile birlikte Vietnam’ın en üst düzey ortaklarından biri haline getiriyor.
Ortak açıklamada iki taraf işbirliğini “yeni boyutlara” taşıma ve ekonomik güvenlik, enerji, dijital dönüşüm, halklar arası değişim ve bölgesel güvenlik alanları da dâhil olmak üzere “yeni cephelere” genişletme sözü verirken Kishida Hanoi’yi Washington deyişiyle “özgür ve açık bir Hint-Pasifik’e ulaşmada kilit bir ortak” olarak nitelendirdi.
ベトナムのトゥオン国家主席を迎えて首脳会談を行い、両国関係を「アジアと世界における平和と繁栄のための包括的戦略的パートナーシップ」へと格上げすることに合意しました。経済や安全保障、人的交流、地域や国際場裡における連携をはじめ、今後、幅広い協力を一層強化していきます。 pic.twitter.com/hxCsMKr97L
— 首相官邸 (@kantei) November 27, 2023
İki taraf güvenlik işbirliğini genişletme, savunma ekipmanı ve teknoloji transferleri üzerinde çalışma, savunma istişarelerini artırma ve Vietnam’a OSA (Tokyo’nun resmi güvenlik yardımı) ile ilgili ekipman sağlanmasını görüşmeye başlama konusunda anlaştı.
“Hukukun üstünlüğüne dayalı özgür ve açık bir uluslararası düzeni korumak ve güçlendirmek için Vietnam’la ortaklığımızı eskisinden daha da güçlendireceğiz” diyen Kishida, iki tarafın ayrıca “seyrüsefer özgürlüğü, uçuş özgürlüğü ve Güney Çin Denizi’ndeki anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümünün önemi konusunda da mutabık kaldıklarını” sözlerine ekledi.
OSA çerçevesi, çoğunlukla Asya-Pasifik bölgesindeki ortak ülkelere kredi yerine hibe şeklinde ekipman, malzeme ve altyapı geliştirme yardımı sağlamayı amaçlamaktadır.
Filipinler ve Bangladeş programın ilk yararlanıcıları olacak.
Mart ayında göreve gelmesinden bu yana Japonya’ya yaptığı ilk ziyaretin ardından perşembe günü ülkeden ayrılacak olan Thuong ise, iki ülke “daha da yakınlaşırken” ve bölgesel barış ve istikrara katkıda bulunurken, yükseltilen bağların ikili ilişkilerde “yeni bir sayfa” açtığını söyledi.
Bu adım, Washington’un Hanoi ile ilişkilerini geliştirmesinden üç aydan kısa bir süre sonra geldi. Eski düşmanlar yarı iletkenler ve kritik mineraller de dahil olmak üzere ticaret ve yatırım bağlarını güçlendirme kararı almıştı.
Japonya – Vietnam ticari bağları
Tokyo ve Hanoi uzun zamandır güçlü ekonomik bağlara sahip. Japonya, Vietnam’ın üçüncü en büyük yabancı yatırım kaynağı ve dördüncü en büyük ticaret ortağı; ikili ticaret geçen yıl yaklaşık 50 milyar dolara ulaştı. Aynı zamanda Vietnam’ın en büyük resmi kalkınma yardımı (ODA) bağışçısı olan Japonya, ülkenin bölgesel bir üretim merkezi ve Asya’nın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri olmasına yardımcı olduğunu söylüyor.
Ayrıca Vietnamlılar 520.000 kişi ile Çinlilerden sonra Japonya’daki en büyük ikinci yabancı topluluğu oluşturuyor ve Japonya’nın teknik stajyer programında önemli bir rol oynuyor. 2022 sonu itibariyle Japonya’da yaklaşık 325.000 yabancı teknik stajyer bulunuyordu ve bunların yarısından fazlası Vietnam’dan geliyordu.
Vietnam, ABD ve Güney Kore ile de ortaklıklarını geliştirecek
Yokosuka Asya Pasifik Çalışmaları Konseyi’nde araştırma görevlisi olan Hanh Nguyen, The Japan Times’a verdiği demeçte, ilişkilerin geliştirilmesinin Hanoi’nin hızla değişen güvenlik ortamına yanıt olarak ortak ülkelerini çeşitlendirme stratejisinin bir parçası olduğunu söyledi.
Nguyen, “Vietnam’ın ABD ve Güney Kore ile ortaklıklarını geliştirme kararının yanı sıra Avustralya ve Singapur ile potansiyel bir güncelleme yapılacağına dair son söylentiler, özellikle ikili işbirliğinin kapsamı göz önüne alındığında, Japonya ile bu ortaklık güncellemesini akıllıca hale getirdi” dedi.
Amerika Birleşik Devletleri Barış Enstitüsü’nde Güneydoğu Asya uzmanı olan Brian Harding ise, Vietnam’ın tıpkı ABD gibi Japonya’yı da daha yüksek değerli mallar üretmesine ve yeşil ekonomiye geçmesine yardımcı olabilecek önemli bir yatırım ortağı olarak gördüğünü söyledi.
Harding, “Vietnam, Çin ile olan anlaşmazlıklarına yaklaşımı da dahil olmak üzere bölgesel güvenlikle ilgili ulusal çıkarlarını ancak ekonomik güvenlikle güvenle takip edebilir” dedi.
Zamanlama tesadüf değil
Uzmanlara göre, son diplomatik atağın zamanlaması tesadüf değil. Tokyo önümüzdeki ay Japonya ile Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği arasındaki ilişkilerin 50. yılı münasebetiyle bir zirveye ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
Bu ayın başlarında Kishida, Tokyo’nun resmi güvenlik yardımı (OSA) adı verilen yeni askeri yardım programından faydalanması beklenen Malezya ve Filipinler ile güvenlik ve savunma bağlarını güçlendirmeye çalıştığı üç günlük bir Güneydoğu Asya gezisine çıktı.
Vietnam’ın, Hanoi’nin Pekin ile süregelen toprak anlaşmazlıklarının bulunduğu Güney Çin Denizi’ndeki stratejik konumu göz önüne alındığında, Tokyo bölgedeki ABD ile ortak çıkarları için uzun süredir bu ülkenin desteğini arıyor.
Japonya ayrıca Malezya ve Fiji ile de ileri düzeyde müzakerelerde bulunurken, Vietnam ve Cibuti de önümüzdeki mali yılda alıcı olarak düşünülenler arasında yer alıyor. Tokyo 2020 yılında Vietnam Sahil Güvenliği için altı devriye gemisi inşa etmeyi zaten kabul etmişti, ancak bu OSA ile ilgili bir kredinin parçasıydı.
Japonya güvenlik uzmanı Sebastian Maslow, “Japonya açısından bakıldığında Vietnam’a OSA’nın sunulması ve böylece güvenlik işbirliğinin geliştirilmesi, Tokyo’nun bölgesel güvenlik meselelerinde artan rolünü göstermektedir” dedi.
Tokyo ayrıca Vietnam’ın bölgesel rolünün güvenliğin ötesine geçeceğini umuyor. Çin ile gerilim tırmanırken Vietnam, , Pekin’e aşırı bağımlılık endişesiyle tedarik zincirlerini çeşitlendirmek ve riski azaltmak isteyen G7 ülkeleri için bir yatırım merkezi haline geliyor.
Kishida, ülkeyi “önemli bir tedarik zinciri merkezi ve en umut verici yatırım yerlerinden biri” olarak tanımladı ve iki taraf “destekleyici endüstriler” geliştirme ve bu hedefe ulaşmak için gereken işgücünü eğitme konusunda anlaştı.
Uzmanlar bu adımların sadece ikili ilişkilerle ilgili değil, aynı zamanda Çin’in artan bölgesel etkisini dengelemeye yönelik ABD politikaları doğrultusunda daha büyük bir çabanın parçası olduğu görüşünde.
Ancak Hanoi muhtemelen Çin’i kışkırtmadan dengelemeye çalışacak ve hem ekonomik hem de diplomatik olarak pek çok ülkeyle çok yönlü dış ilişkiler yürütecektir.
Asya
Nissan, küresel işgücünün %15’ine denk gelen 20 bin kişiyi işten çıkaracak

Japonya merkezli otomotiv devi Nissan Motor’un, daha önce açıkladığı sayının iki katından fazla olmak üzere, dünya çapında yaklaşık 20.000 kişiyi işten çıkaracağını duyurması bekleniyor.
Nikkei Asia’nın haberine göre, işten çıkarılacakların sayısı, Nissan’ın dünya çapındaki işgücünün yaklaşık %15’ine denk geliyor. Nissan, salı günü yılın ilk çeyrek sonuçlarını açıklayacak.
Şirket kasım ayında, küresel işgücünü 9.000 kişi veya %7 oranında azaltacağını ve küresel üretim kapasitesini %20 oranında azaltarak yıllık 4 milyon araca indireceğini açıklamıştı. Nissan, maliyetleri düşürmek için Hindistan ve Arjantin gibi bazı ülkelerde üretimi durdurmuştu, ancak şimdi ek personel kesintilerinin kaçınılmaz olduğunu düşünüyor.
Satış performansı ile üretim kapasitesi arasındaki fark genişledi. Nissan’ın üretim tesislerinin verimliliğini ölçen fabrika kullanım oranı, 2024 yılında ABD’de %57,7 oldu. Araştırma şirketi GlobalData’ya göre, Çin ve Japonya’da bu oranlar sırasıyla %45,3 ve %56,7 olarak gerçekleşti ve otomotiv sektörünün yaklaşık %80 olan başabaş noktasının çok altında kaldı.
CEO Ivan Espinosa, Nissan’ın işlerini düzeltmeye çalışıyor. Espinosa, şirketin giderek zorlaşan iş ortamında, eski başkan Makoto Uchida’nın istifasının ardından nisan ayında göreve geldi.
Şirket nisan ayında, 2025 Mart ayında sona eren mali yılda, bir önceki yılın 426,6 milyar yen karının tersine, rekor bir 750 milyar yen (5,1 milyar dolar) net zarar beklediğini açıkladı. Trump yönetiminin gümrük vergisi politikaları, bu mali yılda da karları sıkıştıracak.
Japon otomobil devi, özellikle ABD ve Çin’de zayıf satışlarla mücadele ediyor. Nissan, “üretim varlıklarının kapsamlı bir şekilde gözden geçirilmesi” sonucunda Kuzey Amerika, Latin Amerika, Avrupa ve Japonya’da 500 milyar yen’i aşan değer düşüklüğü kaydedeceğini açıkladı.
Geçen cuma günü şirket, Japonya’da elektrikli araçlar için pil üretmek üzere bir fabrika kurma planlarını iptal ettiğini de duyurdu. 1 milyar dolar olarak tahmin edilen yatırımın iptal edilmesi, şirketin işlerini istikrara kavuşturmak için genişleme planlarını kısma kararını yansıtıyor.
Nissan’ın salı günü açıklayacağı mali sonuçlarında, işten çıkarmaları da içeren yapısal reformları duyurması bekleniyor.
Şubat ayında Nissan ve Honda arasındaki birleşme görüşmeleri de başarısızlıkla sonuçlanmıştı.
Asya
Hindistan ve Pakistan askeri yetkilileri ateşkesin bir sonraki adımını görüşecek

Hindistan ve Pakistan’ın askeri operasyon şefleri, yaklaşık 30 yıldır en şiddetli çatışmaların yaşandığı sınırda ateşkesin sağlanmasıyla birlikte, nükleer silaha sahip komşu ülkeler için atılacak sonraki adımları bugün görüşecek.
İlk ateşkes ihlallerinin ardından gece boyunca patlama veya füze saldırısı bildirilmedi. Hindistan ordusu, bazı okulların kapalı kalmasına rağmen pazar gününün son günlerde sınırda geçirilen ilk huzurlu gece olduğunu açıkladı.
ABD Başkanı Donald Trump tarafından açıklanan Himalaya bölgesindeki cumartesi günkü ateşkes, dört gün süren yoğun çatışmalar ve diplomatik girişimlerin ardından geldi.
Hindistan ordusunun, önceki günkü ateşkes ihlalleriyle ilgili olarak pazar günü Pakistan’a bir “acil hat” mesajı göndererek, Yeni Delhi’nin bu tür olaylara yanıt verme niyetini bildirdiğini üst düzey bir Hint ordusu yetkilisi söyledi.
Pakistan ordusu sözcüsü ise herhangi bir ihlal olmadığını savundu.
Hindistan Dışişleri Bakanlığı cumartesi günü yaptığı açıklamada, her iki tarafın askeri operasyon genel müdürlerinin pazartesi günü saat 12.00’de (06.30 GMT) birbirleriyle görüşeceğini duyurdu.
Pakistan, görüşme planları hakkında herhangi bir yorumda bulunmadı.
Eski düşman iki ülke, Hindistan’ın 26 turistin ölümüne yol açan saldırıdan Pakistan’ı sorumlu tutmasıyla ilişkiler bozulduktan sonra, birbirlerinin askeri tesislerini füze ve insansız hava araçlarıyla hedef aldı ve onlarca sivil hayatını kaybetti.
Pakistan suçlamaları reddediyor ve tarafsız bir soruşturma yapılması çağrısında bulunuyor.
Hindistan, çarşamba günü Pakistan ve Pakistan kontrolündeki Keşmir’de dokuz “terör altyapısı” hedefine saldırı düzenlediğini açıkladı, ancak İslamabad bunların sivil hedefler olduğunu söyledi.
İslamabad, ateşkesin sağlanmasına yardımcı olan Washington’a teşekkür ederken, Trump’ın Hindistan ile Keşmir anlaşmazlığında arabuluculuk yapma teklifini memnuniyetle karşıladı. Ancak Yeni Delhi, ateşkes veya tarafsız bir yerde yapılacak görüşmelere ABD’nin müdahalesi konusunda yorum yapmadı.
Pakistan ile anlaşmazlıkların komşu ülkeler arasında doğrudan çözülmesi gerektiğini savunan Hindistan, herhangi bir üçüncü tarafın müdahalesini reddetti.
Hindu çoğunluklu Hindistan ve Müslüman Pakistan, Himalaya bölgesindeki Keşmir’in bir kısmını yönetiyor, ancak bölgenin tamamı üzerinde hak iddia ediyor.
Hindistan, 1989’da Keşmir’in kendi bölgesinde başlayan isyanın sorumlusu olarak Pakistan’ı suçluyor, ancak Pakistan Keşmir ayrılıkçılarına sadece manevi, siyasi ve diplomatik destek sağladığını söylüyor.
Asya
Güney Kore cumhurbaşkanlığı seçimleri kampanyasını başlattı

Güney Kore 3 Haziran’da yapılacak erken cumhurbaşkanlığı seçimleri için kampanyayı resmi olarak pazartesi günü başlattı. İki büyük siyasi partinin adayları, ülkeyi aylarca süren siyasi krizden çıkarmak ve durgun ekonomiyi canlandırmak için söz verdi.
Pazar günü açıklanan Realmeter anketine göre, sol eğilimli muhalefet adayı Demokratik Parti’den (DP) Lee Jae-myung %52,1 oy oranıyla, %31,1 oy alan iktidardaki Halkın Gücü Partisi’nden (PPP) Kim Moon-soo’nun önünde yer aldı. Seçim kampanyası 22 gün sürecek ve oy verme gününden bir gün önce sona erecek.
Pazartesi sabahı Seul’un merkezinde bir miting düzenleyen Lee, kampanyasının başladığını duyurarak, geçen yılın sonlarında görevden alınan Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol’un ani sıkıyönetim ilanının yol açtığı kargaşayı aşma sözü verdi.
Ekonomiyi canlandırma sözü
Yonhap haber ajansına göre Lee, yaklaşan seçimi “sadece DP ile PPP arasındaki bir savaş değil, ayaklanma yoluyla anayasal düzeni ve halkın hayatını mahveden köklü elitlere karşı bir savaş” olarak nitelendirdi. Kendisini “hazırlıklı bir başkan” olarak tanımlayan Lee, önceki başkanlık seçimlerindeki yenilgisinden ders aldığını söyledi.
Lee, kampanyasının temel taşları olan yarı iletkenler ve yapay zeka gibi Güney Kore’nin ileri teknoloji endüstrilerini destekleme planları yaptı.
Pazartesi günü ilerleyen saatlerde, Seul’un güneyindeki teknoloji şirketlerinin merkezi Pangyo Techno Valley’de ve Samsung’un yanı sıra diğer büyük şirketlerin de faaliyet gösterdiği bir çip üretim kümelenmesinin bulunduğu Dongtan’da birer konuşma yapması planlanıyor.
Halkın Gücü Partisi’nden Kim de pazartesi günü erken saatlerde ana seçim vaatlerinin listesini açıkladı. Bunların başında, ekonomiyi canlandırmak için şirketlere yönelik düzenlemeleri hafifletmek ve işçi koşullarını iyileştirmek yer alıyor.
Yonhap’a göre Kim, gazetecilere yaptığı açıklamada “pazarın cumhurbaşkanı” olacağına söz verdi. Ayrıca ekonomiyi canlandırmaya ve geçim sorunlarını çözmeye kararlı olduğunu vurguladı.
Eski çalışma bakanı olan Kim, başkent Seul’ü çevreleyen Gyeonggi eyaletinin valisi olarak da görev yaptı. Kampanyasının diğer önemli vaatleri arasında, Güney Kore’de dünya lideri bir yapay zeka sektörü oluşturmak, orta sınıfı güçlendirmek ve düşük doğum oranını ele almak için önlemler almak yer alıyor.
Ayrıca, “Kuzey Kore’nin nükleer silahlarının oluşturduğu tehdidi ele almak için ABD ile güvenlik işbirliğini güçlendirme” niyetini de dile getirdi.
Adaylık kargaşası
Kim’in adaylığı, Halkın Gücü Partisi’ni kimin temsil edeceği konusunda eski başbakan ve geçici cumhurbaşkanı Han Duck-soo arasında yaşanan iç çatışmanın ardından pazar günü kesinleşti. Deneyimli bir teknokrat ve eski Washington büyükelçisi olan Han, parti adaylığını kazanmak umuduyla geçici cumhurbaşkanlığı görevinden istifa etti.
Cumartesi günü parti, Kim’i cumhurbaşkanı adaylığından çekmeye ve yerine Han’ı aday göstermeye karar verdiğini açıkladı. Kim ise bu kararı haksız ve yasa ve parti tüzüğüne aykırı olarak nitelendirdi. Parti daha sonra kararını değiştirerek Pazar günü Kim’in aday olacağını duyurdu.
Han pazar günü cumhurbaşkanlığına aday olmayacağını ve “sıradan bir vatandaş” olarak hayatına devam edeceğini açıkladı.
Muhafazakar kamp, Yoon‘un sıkıyönetim ilanının ve ardından gelen azil sürecinin yol açtığı kaosun sarsıntısını yaşıyor. Ülkeyi yöneten önceki muhafazakar lider, 2013 seçimlerinin galibi Park Geun-hye de azil edilmişti. Park, nüfuz ticareti skandalı nedeniyle 2017’de görevden alınmıştı.
Analistler, sağcı kampın bir zamanlar yetkinlik ve sağlam ekonomi yönetimi ile tanınırken, şu anda parçalanma ve iç çekişmelerle boğuşan imajını seçmenlerin gözünde düzeltmesi gerektiğini belirtiyor.
-
Görüş2 hafta önce
Hindistan ve Pakistan savaşır mı?
-
Görüş2 hafta önce
ABD, Ukrayna’ya ihanet etti
-
Rusya6 gün önce
Rusya’da havaalanlarında toplu uçuş ertelemeleri
-
Dünya Basını2 hafta önce
Bender Abbas patlaması: Sabotaj mı kaza mı?
-
Dünya Basını2 hafta önce
The Ekonomist: Afrika’dan Göç Dünyayı Değiştirecek
-
Görüş6 gün önce
Kim kazandı?
-
Dünya Basını2 hafta önce
ABD’nin eski Asya çarı Kurt Campbell: Çin’le hesapsız bir çatışmaya girmekten kaçınılmalı
-
Ortadoğu2 hafta önce
Netanyahu: Beşar Esad yardımımızla düştü