Arjantin, Uluslararası Para Fonu ile mevcut 44 milyar dolarlık anlaşmanın yerini alacak yeni bir program arayışında.

Bloomberg’in aktardığına göre IMF Baş Sözcüsü Julie Kozack perşembe günü yaptığı açıklamada Javier Milei hükümetinin, selefinden devraldığı anlaşmanın son gözden geçirmelerini tamamlamak yerine yeni bir program üzerinde çalıştığını doğruladı.

Perşembe günü Washington’da bir basın toplantısı düzenleyen Kozack, “Yetkililer yeni bir programa geçmek istediklerini resmen ifade ettiler ve müzakereler şu anda devam ediyor,” dedi.

Arjantin ile IMF arasındaki görüşmeler, Ekonomi Bakanı Luis Caputo’nun ofisinden ve merkez bankasından yetkililerden oluşan bir ekibin bu ayın başlarında fon temsilcileriyle görüşmek üzere Washington’a gitmesinin ardından ivme kazandı.

Arjantin’in bir sonraki IMF programına ilişkin müzakerelerdeki temel soru, kurumun Milei’ye 44 milyar dolarlık yükü devretmenin ötesinde ek finansman sağlayıp sağlamayacağı ve ne kadar sağlayacağı. 

Arjantin lideri bu yılın başlarında 15 milyar doları telaffuz etmiş fakat son zamanlarda bu rakama atıfta bulunmamıştı. Caputo bu hafta yaptığı açıklamada yeni fonların programın bir parçası olmasını beklediğini söyledi.

Kabul edildiğinde bu, ülkenin 1958’den bu yana kuruluşla yaptığı 23’üncü, 2018’den bu yana ise üçüncü program olacak.

IMF’nin Arjantin’deki sicili, on yıllar boyunca yapılan pek çok anlaşmanın ekonomiyi toparlayamaması ve birbiri ardına gelen hükümetlerin küresel borç verici kurumun parasını harcarken program hedeflerini sıklıkla ihlal etmesi nedeniyle kötü.

Milei ve baş müzakerecisi Caputo’nun da IMF ile ilişkileri karışık. Başkan bu yılın başlarında fonun üst düzey yetkililerinden biri olan Rodrigo Valdes’i eleştirmiş, Valdes de müzakerelerden çekilmeyi tercih etmişti.

Caputo da 2018’deki ilk anlaşma sırasında IMF yetkilileriyle kur politikası konusunda anlaşmazlığa düşmüş ve o dönemde Arjantin’in maliye bakanı olarak kısa bir süre merkez bankası başkanlığı yaptıktan sonra istifa etmişti.

Bu arada IMF yönetimi bu yıl Milei ve Caputo’yu harcamaları kısmak, enflasyonu düşürmek ve ülkenin birçok döviz kuru arasındaki farkı kapatmakla övdü.

ABD Temsilciler Meclisi, hükümetin kapanmasına sadece bir gün kala, dün gece federal fonların süresini uzatacak bir tasarıyı kabul edemedi. 

Harcama tedbirinin çökmesi, Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson’ın defalarca taktik değiştirmek zorunda kaldığı kaotik bir mücadelenin uzamasına neden oldu.

Trump destekli tasarı, 30’un üzerinde Cumhuriyetçi ve neredeyse tüm Demokratların karşı çıkmasıyla gerekli üçte iki çoğunluğu sağlayamadı.

Nihai oylamada 235 üye tasarı aleyhinde, 174 üye ise tasarı lehinde oy kullandı; 38 Cumhuriyetçi tasarı aleyhinde, iki Demokrat ise tasarı lehinde oy kullandı.

Cumhuriyetçi muhalefetin düzeyi, Cumhuriyetçi liderlerin tasarıyı başka bir süreç altında gündeme getirmekte zorlanacağına işaret ediyor. 

Johnson başlangıçta Demokrat liderlerle hükümetin finansmanını 14 Mart’a kadar uzatacak yaklaşık 1.550 sayfalık bir tasarı üzerinde anlaşmaya varmıştı. Tasarı, afet yardımı, çiftlik yardımı ve Kongre üyeleri için maaş zammı da dahil olmak üzere partiler üstü yasama öncelikleriyle doluydu. 

Fakat Cumhuriyetçilerin sağ kanadı, Trump’ın milyarder danışmanı Elon Musk’ın özellikle eleştirdiği tasarıya yüklendi ve nihayetinde Trump, tasarıyı engelledi.

Bunun üzerine Johnson tasarıyı yeniden yazmak için kolları sıvadı ve Trump’ın talep ettiği iki yıllık borç tavanı uzatma maddesini ekledi.

Trump NBC’ye verdiği demeçte borç tavanının kaldırılmasını desteklediğini ve bunun gerçekleşmesi için “öncülük etmeye” hazır olduğunu söylemişti.

Trump’ın Kongre’deki en güçlü destekçilerinden bazıları da dahil olmak üzere Cumhuriyetçiler, en azından Demokratlar görevdeyken borç tavanının yükseltilmesine tarihsel olarak karşı çıkmışlardı. Şimdi ise Trump, tavanı tamamen kaldırmaları için onları zorlayacağını söylüyor.

Demokratlar perşembe günü kapalı kapılar ardında yapılan bir toplantıda tasarıya karşı çıkma kararı aldılar.

Demokrat Temsilci Jamie Raskin, “Anlaşmada yer alan pek çok önemli şeyi yerle bir eden bu teklifle geri dönmek, özellikle de liderliğimize danışmadıkları için bir hakaret ve aşağılamadır,” dedi.

Gözden geçirilmiş tasarı bazı muhafazakâr bütçe açığı savunucuları için de yetersizdi ve Teksaslı Cumhuriyetçi Temsilci Chip Roy tasarıya karşı çıkanlar arasındaydı.

Borç tavanı, ABD Hazinesi tarafından üstlenilebilecek ulusal borç miktarına ilişkin yasal bir sınır ve böylece federal hükümetin halihazırda aldığı borca ek olarak daha fazla borç alarak ne kadar para ödeyebileceğini belirliyor.

ABD Merkez Bankası Fed’in faiz oranlarını çeyrek puan düşürmesi fakat gelecek yıl daha yavaş bir gevşeme sinyali vermesi, doların son iki yılın en yüksek seviyesine çıkmasına neden olurken ABD ve uluslararası hisse senetlerinde satışları tetikledi.

Federal Açık Piyasa Komitesi çarşamba günü yaptığı oylamada gösterge faiz oranını yüzde 4,25-4,5 aralığına indirerek üst üste üçüncü kez indirime gitti.

Yalnızca Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack, faizlerin sabit tutulmasını tercih ederek karşı oy kullandı.

Yetkililerin 2025’teki faiz oranlarına ilişkin tahminleri, daha önce tahmin edilenden daha az indirime işaret ederek, süregelen enflasyona ilişkin endişelerinin altını çizdi. Bu endişelerin bir işareti olarak, politika yapıcılar gelecek yıl için enflasyon tahminlerini de yükseltti.

Çarşamba günkü hamlenin ardından Fed Başkanı Jay Powell, merkez bankasının politika ayarlarının “önemli ölçüde daha az kısıtlayıcı” olduğunu ve politika yapıcıların ek gevşemeyi değerlendirirken “daha temkinli” olabileceklerini söyledi.

Powell, aralık ayındaki kararın önceki toplantılara kıyasla “daha yakın bir karar” olduğunu söyledi. Powell, enflasyonun “yatay” hareket ettiğini ve işgücü piyasasına yönelik risklerin “azaldığını” da sözlerine ekledi.

Bank of America’nın kıdemli ABD ekonomisti Aditya Bhave Financial Times’a (FT) verdiği demeçte, “Bu, Fed’den gelen küstahça şahin bir mesajdı,” dedi ve yetkililerin 2025’te bazı ekonomistlerin beklediği üç yerine iki çeyrek puanlık faiz indirimi tahmininin “toptan bir değişimi” temsil ettiğini sözlerine ekledi.

ABD tahvil piyasalarının en büyük yatırımcılarından JPMorgan Chase, para piyasalarının 2025 yılında sadece 0,31 puanlık kesintiye işaret ettiğini belirtti. Banka, bunun 0,75 puanlık tahmininden “önemli ölçüde daha şahin” olduğunu ve değişimin ölçeğini vurguladığını söyledi.

Kararın ardından Wall Street hisseleri keskin bir düşüş yaşarken, S&P 500 endeksi yaklaşık yüzde 3, teknoloji ağırlıklı Nasdaq Composite ise yüzde 3,6 değer kaybetti.

Güçlü 2024 hisse senedi rallisinin en büyük kazananlarının çoğu geri çekildi. Elon Musk’ın şirketi Tesla yüzde 8,3, Facebook’un ana şirketi Meta yüzde 3,6 ve Amazon yüzde 4,6 değer kaybetti.

ABD ekonomisindeki dalgalanmalara karşı özellikle hassas olduğu düşünülen halka açık daha küçük şirketlerin hisseleri ağır bir darbe alarak Russell 2000 endeksini yüzde 4,4 aşağı çekti.

Asya borsaları perşembe günü erken işlemlerde düşerken, Güney Kore ve Tayvan’ın gösterge endeksleri sırasıyla yüzde 1,8 ve yüzde 1,6 geriledi.

ABD devlet tahvillerinin fiyatı da düştü ve politikaya duyarlı iki yıllık Hazine tahvillerinin getirisi 0,11 puan artarak yüzde 4,35’e yükseldi.

Dolar ise, altı para biriminden oluşan bir sepet karşısında yüzde 1,2 artarak Kasım 2022’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı.

Wells Fargo kıdemli ekonomisti Mike Pugliese, ABD para biriminin Donald Trump’ın geçen ayki seçim zaferinden bu yana gümrük tarifelerinin yeni bir enflasyon sarsıntısına neden olacağı beklentisiyle yükseldiğini, fakat çarşamba günkü Fed kararının “ateşe daha fazla benzin döktüğünü” söyledi.

Güney Kore wonu da dolar karşısında 15 yılın en düşük seviyesine gerilerken, Japon yeni yüzde 0,5 zayıfladı.