Bizi Takip Edin

AMERİKA

Trump’tan 100 milyar dolarlık yapay zeka yatırım planı

Yayınlanma

SoftBank, OpenAI ve Oracle yapay zeka altyapısını finanse etmek için 100 milyar dolarlık bir ortak girişim kuruyor ve bu girişim Başkan Donald Trump ile birlikte, yeni teknolojinin gelişimini hızlandırmayı amaçlıyor.

Trump salı günü Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, “Ülkemize daha önce hiç kimsenin görmediği seviyelerde muazzam bir yatırımla başlıyoruz” dedi.

Başkana SoftBank’tan Masayoshi Son, OpenAI’dan Sam Altman ve Oracle’dan Larry Ellison da katıldı. “Stargate” adındaki girişimin başkanlığını yapacak Son, ortak girişimin 100 milyar doları “hemen” kullanacağını ve OpenAI için veri merkezleri ve fiziksel kampüsler de dahil olmak üzere yeni altyapı inşa etmek için “en az” 500 milyar dolara çıkma hedefine sahip olduğunu söyledi.

SoftBank, ilk sermayenin SoftBank, OpenAI, Oracle ve Abu Dabi devlet yatırımcısı MGX’den geleceğini ve ilk bilgi işlem sisteminin Teksas’ta kurulmaya başlanacağını söyledi.

Stargate, yeni yapay zeka modellerini eğitmek ve çalıştırmak için kapasiteyi artırmayı hedefliyor. 

SoftBank ve OpenAI girişimin lider ortakları olurken, SoftBank’ın finansmandan sorumlu olacağı ve OpenAI’nin operasyonları denetleyeceği belirtildi.

Arm Holdings, Microsoft ve Nvidia ile birlikte Oracle ve OpenAI’ın da teknoloji sağlayacağı belirtildi.

Trump, Stargate’in “yapay zeka alanındaki yeni nesil gelişmelere güç sağlayacak fiziksel ve sanal altyapıyı kuracağını ve bunun devasa veri merkezlerinin inşasını da içereceğini” sözlerine ekledi.

Başkan, Stargate’in “neredeyse anında” 100.000 istihdam yaratacağını ve “teknolojinin geleceğini” Amerika’da tutacağını söyledi.

Enerjiye kolay erişim için başkanlık emirleri kullanılacak

Trump, izin sürecini hızlandırarak ve diğer düzenlemeleri hafifleterek özel sektör yatırımlarını teşvik etme vaatleriyle, ABD’nin yapay zeka alanındaki liderliğini sağlamak için geniş kapsamlı bir yaklaşımın sinyallerini verdi.

Bu çabalar, Trump’ın yönetimine katılan teknoloji sektörü liderleri tarafından yönlendirilecek; bunlar arasında yeni gelen yapay zeka-kripto devi David Sacks ve başkanın en yakın danışmanlarından biri olarak ortaya çıkan Elon Musk da yer alıyor.

SoftBank hisseleri çarşamba günü Tokyo’da %9,7’lik bir artışla ağustos ayından bu yana en büyük gün içi yükselişini gerçekleştirerek Nvidia, Oracle ve Arm hisselerindeki rallilere katıldı.

S&P 500’deki 400’den fazla hisse, Trump’ın yeni yapay zeka yatırım hamlesini açıklayacağı beklentisiyle salı günü ABD ticareti sırasında yükseldi ve gösterge neredeyse %1 arttı.

Başkan, enerjiye daha kolay erişim de dahil olmak üzere inşaat projelerini kolaylaştırmaya yardımcı olmak için acil durum bildirgelerini ve başkanlık emirlerini kullanacağını söyledi.

Dubai’den 20 milyar dolarlık yatırım gelecek

Trump ve yöneticiler konuşmaları sırasında, ABD’nin ekonomik büyümesini destekleyecek sağlık ve diğer alanlardaki potansiyel yapay zeka uygulamalarını vurguladılar.

Oracle’dan Ellison, “Yapay zeka hepimiz için, her Amerikalı için inanılmaz umutlar vaat ediyor,” dedi.

Göreve gelmeden iki hafta önce Trump, Dubai merkezli milyarder Hussain Sajwani’nin ABD genelinde yeni veri merkezleri için 20 milyar dolarlık bir yatırım yapacağını duyurdu.

Pazartesi günü, yemin etmesinden kısa bir süre sonra, Joe Biden tarafından konulan yapay zeka koruma önlemlerini iptal etti ve veri merkezlerinden gelen enerji talebindeki artışı karşılamak için ABD’nin enerji gelişimini artırmaya yönelik bir dizi önlemi imzaladı.

Fakat şirketler tarafından “Stargate” olarak adlandırılan girişimin önceki planlara kıyasla dramatik bir artış anlamına gelip gelmediği konusunda şüpheler devam ediyor.

Para nereden gelecek?

Örneğin Son’un geçen ayki açıklamaları SoftBank’ın bu girişimi finanse etmek için gerekli sermayeyi nereden bulacağı konusunda soru işaretleri yaratmıştı.

Bloomberg daha önce SoftBank’ın bir proje finansman planında hiper ölçekleyicilerden yararlanabileceğini ve on milyarlarca doları yüz milyarlarca dolara çıkarabileceğini bildirmişti.

Japon teknoloji yatırımcısının eylül ayı sonunda bilançosunda 3,8 trilyon Yen (25 milyar dolar) nakit ve eşdeğerleri bulunuyordu.

Bloomberg’e konuşan Astris Advisory analisti Kirk Boodry, SoftBank’ın bu projedeki payı için 25 milyar ila 30 milyar dolar arasında bir meblağ ortaya koyması gerekebileceğini söyledi.

Boodry yatırımcılara gönderdiği bir notta, “Sınırlı ortakları (Vision Fund’da yaptıkları gibi muhtemelen Orta Doğu parası) çekebileceklerini ve varlık satışlarının da büyük olasılıkla gündemde olacağını düşünüyoruz. SoftBank bunu karşılayabilir,” iddiasında bulundu.

OpenAI’dan Altman, yapay zekanın gelişimini desteklemek üzere çip, enerji ve veri merkezi kapasitesinin artırılmasını desteklemek için hükümet ve endüstri liderleri arasında küresel bir koalisyon oluşturmaya çalışarak aylar geçirdi.

Şirket ayrıca Biden yönetimine, tüm şehirler kadar güç kullanan devasa veri merkezlerine duyulan ihtiyaç konusunda sunum yaptı.

Trump 300 milyar dolardan fazla yeşil altyapı finansmanını durdurdu

Pazartesi günü göreve başlamasından birkaç saat sonra Trump, Biden’ın politikalarını iptal eden ve aralarında imalatçılara ve altyapı geliştiricilerine yapılan federal ödemeleri durduran bir kararnamenin de bulunduğu çok sayıda kararnameyi imzaladı.

Financial Times’ın (FT) Enerji Bakanlığının (DoE) kredi portföyü üzerinde yaptığı analize göre, etkilenen fonlar Biden’ın imza attığı iki yasa (Enflasyonu Düşürme Yasası ve iki partili altyapı yasası) kapsamında sağlandı ve halihazırda kabul edilmiş yaklaşık 50 milyar dolarlık Enerji Bakanlığı kredisini ve incelenmekte olan 280 milyar dolar değerinde başka bir kredi talebini içeriyor.

Trump yönetimi “Amerikan Enerjisini Serbest Bırakın” başlıklı bir icra emrinde, “Tüm kurumlar, yasalar aracılığıyla tahsis edilen fonların ödemesini derhal durduracaktır,” dedi.

Şu anda tehlikede olan ödemeler arasında Michigan merkezli DTE Energy’ye verilen 9 milyar dolarlık şartlı kredi ve Oregon merkezli PacifiCorp’a verilen 3,5 milyar dolarlık başka bir kredi de yer alıyor.

2021 altyapı yasası ülkenin ulaşım sistemini iyileştirmek için 1,2 milyar dolar teklif ederken, IRA vergi indirimleri, hibeler ve krediler için 370 milyar dolar teklif ediyordu.

Her iki program da, şirketlere 400 milyar dolar dağıtmaktan sorumlu olan Enerji Bakanlığı Kredi Programları Ofisini büyük ölçüde genişletmişti.

Yatırımcılar, Trump’ın bu hamlesiyle çoğu altyapı yasasından olmak üzere 300 milyar dolar değerinde gelecekteki federal fonların da dondurulmasından korktuklarını söylediler.

AMERİKA

Tesla, Trump yönetimini misilleme vergilerine ‘maruz kaldığı’ konusunda uyardı

Yayınlanma

Elon Musk’ın elektrikli otomobil üreticisi Tesla, Başkan Donald Trump’ın ticaret savaşının kendisini ABD’ye karşı misilleme tarifelerinin hedefi haline getirebileceği ve Amerika’da araç üretmenin maliyetini artırabileceği konusunda uyardı.

ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer’e hitaben yazılan imzasız bir mektupta Tesla, adil ticareti “desteklediğini” söyledi ancak ABD’li ihracatçıların “diğer ülkeler ABD’nin ticaret eylemlerine karşılık verdiğinde orantısız etkilere maruz kaldığı” uyarısında bulundu.

Austin, Teksas merkezli şirket 11 Mart tarihli mektubunda, “Örneğin, ABD’nin geçmişteki ticari eylemleri, hedef alınan ülkeler tarafından, bu ülkelere ithal edilen elektrikli araçlara yönelik artan tarifeler de dahil olmak üzere, anında tepkilerle sonuçlandı” diye yazdı.

Tesla’nın mektubu, yatırımcıların dünyanın en büyük ekonomisinin bir resesyona sürüklenmesinin artan riskleri konusunda endişelenmeleri nedeniyle işletmeleri ve finansal piyasaları sarsan iki haftalık düzensiz ticaret politikası açıklamalarının ardından geldi.

Mektup, Trump’ın yakın müttefiki Musk tarafından yönetilen Tesla’nın bile geniş kapsamlı gümrük tarifelerinin potansiyel etkileri konusunda ne kadar endişeli olduğunun altını çiziyor.

AB ve Kanada, bu hafta başında yürürlüğe giren ABD’ye çelik ve alüminyum ithalatına yönelik gümrük vergilerine karşı kapsamlı misilleme tehditlerinde bulundu.

Mektubun gönderilme sürecini bilen bir kişi Financial Times’a şunları söyledi: “Bu, iki kutuplu tarife rejiminin Tesla’yı mahvettiğini söylemenin kibar bir yolu.”

Söz konusu kişi şunları ekledi: “İmzasız çünkü şirketteki hiç kimse bunu gönderdiği için kovulmak istemiyor.”

Tesla yorum talebine hemen yanıt vermedi.

Grup Trump yönetimine gönderdiği mektupta gümrük vergilerinin ABD’de araç üretim maliyetlerini artırabileceğini ve denizaşırı ülkelere ihraç edildiklerinde daha az rekabetçi hale getirebileceğini belirtti. Ayrıca yönetimden, lityum ve kobalt gibi ABD’de az bulunan minerallerin ithalatını daha da pahalı hale getirmekten kaçınması istendi.

Tesla, elektrikli araçları ve lityum-iyon pilleri için ABD’de mümkün olduğunca çok malzeme ve bileşen bulmak ve üretmek için küresel tedarik zincirini elden geçirdiğini söyledi. Reno, Nevada’daki batarya üretim tesisine ve Corpus Christi, Teksas’taki lityum işleme tesislerine işaret etti.

Şirket, “Bununla birlikte, tedarik zincirinin agresif bir şekilde yerelleştirilmesine rağmen, bazı parça ve bileşenlerin ABD içinde tedarik edilmesi zor veya imkansızdır” diye ekledi. Greer’i “ABD’li üreticilerin gerekli bileşenlere maliyet engelleyici tarifelerin uygulanmasıyla sonuçlanabilecek ticari eylemler nedeniyle gereksiz yere yük altına girmemelerini sağlamak için yerel tedarik zinciri sınırlamalarını daha fazla değerlendirmeye” çağırdı.

Mektup, dış ticaret uygulamalarını gözden geçiren ve şirketlere zarar verebilecek tarifeleri, vergileri, düzenlemeleri veya sübvansiyonları belirlemeye çalışan ajansın ABD’li işletmelerden geniş yorum talebinin bir parçası olarak ticaret temsilcisinin ofisine sunuldu.

Süreç hakkında bilgi sahibi bir kişi, Tesla’nın ilk Trump yönetimi sırasında uygulanan yaygın gümrük tarifelerine yanıt olarak benzer bir mektup gönderdiğini söyledi. 11 Mart tarihli mektup USTR web sitesine Tesla’nın genel danışman yardımcısı Miriam Eqab tarafından yüklendi.

Musk, Trump’ın yeniden seçilme kampanyasına yardım etmek için 250 milyon dolardan fazla harcama yaptıktan sonra Trump’ın en iyi danışmanlarından biri olarak ortaya çıktı. Bunun karşılığında dünyanın en zengin adamı, politikaları etkilemek ve federal hükümeti küçültmek için geniş bir yetki aldı ve Hükümet Verimliliği Dairesi (Doge) olarak adlandırılan birimin başına getirildi.

Bu haftanın başlarında Trump, Beyaz Saray’da Tesla’yı tanıtan bir etkinliğe ev sahipliği yaptı ve Musk’a destek gösterisi olarak araçlarından birini satın alma sözü verdi.

Tesla hisseleri yılbaşından bu yana satışların düşeceği endişesiyle ve ABD’nin ekonomi ve ticaret politikalarına ilişkin artan tedirginliğin tetiklediği daha geniş bir piyasa satışının ortasında yüzde 40 düştü.

Okumaya Devam Et

AMERİKA

BlackRock Avrupalı şirketlerin hisselerini topluyor

Yayınlanma

BlackRock’tan Rick Rieder, Kıtadaki sektörlerin mali harcamalardaki artıştan faydalanmasını beklediği için Avrupa hisse senetlerine daha fazla yatırım yapıyor.

Rieder, Zürih’te verdiği bir röportajda portföy yöneticisinin 15,8 milyar dolarlık BlackRock Global Allocation Fund’ın da aralarında bulunduğu fonlarda Avrupa bankaları, savunma ve teknoloji şirketlerine olan ilgiyi artırdığını söyledi.

Halka açık dosyalara göre, fon geçen yıl %9,2 getiri sağladı ve şubat ayı sonunda karşılaştırma ölçütüne göre Avrupa hisselerinde hafifçe düşük ağırlıktaydı.

BlackRock, Berlin ve Brüksel’in savunma ve altyapı harcamaları için yüz milyarlarca avro borçlanma planlarını açıklamasının ardından Avrupa varlıklarındaki pozisyonunu tekrar ayarlıyor. 

Şirket bu hafta başında Avro bölgesi devlet tahvillerinde negatife döndü ve hisse senedi tahsislerindeki değişim, harcama planlarının etkisiyle bölgenin hisse senedi piyasalarındaki yükselişin ortasında geldi.

BlackRock’ın küresel sabit gelirden sorumlu yatırım müdürü ve küresel tahsisat yatırım ekibi başkanı Rieder, “Son birkaç yıldır Avrupa’da borç vermek ve ABD’de hisse senedi almak oldukça net bir ticaretti. Ama bence bu denge değişti,” dedi.

Avrupa hisseleri bu yıl şu ana kadar ralli yaptı ve bankalar bugüne kadar %20’nin üzerinde yükselerek sektörü karşılaştırma ölçütünde en iyi performans gösteren sektör haline getirdi.

Avrupa bankalarının cazibesini açıklayan Rieder, özel kredi kuruluşlarının yaklaşan harcama furyasının finansmanında büyük rol oynayacağını söyledi. UniCredit ve Intesa Sanpaolo, 31 Aralık tarihli kamu dosyalarına göre fonun varlıkları arasında yer alıyor.

Rieder, “Avrupa bankaları, ek finansman sağlama kabiliyetleri nedeniyle bugün çok cazip yatırımlar. Değerlemeler hâlâ o kadar yüksek değil,” dedi.

Avrupa’nın borçlanmaya yönelmesi, ABD’nin bölgeye yönelik askeri desteğini azaltma tehditlerine yanıt olarak geldi. Goldman Sachs tarafından takip edilen Avrupa savunma hisselerinden oluşan bir sepetin piyasa değeri bu yılın başından itibaren 125 milyar dolar arttı.

Okumaya Devam Et

AMERİKA

ABD Kongresi, donanmayı güçlendirmek için Japonya’nın denizaltı üretim programını inceliyor

Yayınlanma

ABD, Çin’in artan denizcilik gücüne ayak uydurmakta zorlanırken, Washington’daki kanun yapıcılar, Japonya’nın her yıl belirli sayıda denizaltı üretme yöntemini benimsemek de dahil olmak üzere, ülkenin gemi inşa kısıtlamalarını ele almanın yollarını araştırıyor.

Salı günü Kongre’de yapılan bir oturumda Japonya’nın yaklaşımının benimsenmesi önerildi.

Kongre Araştırma Servisi’nde (CRS) deniz kuvvetleri uzmanı olan Ronald O’Rourke, Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi’nin deniz gücü ve projeksiyon kuvvetleri alt komitesine verdiği demeçte “Japonya’dan, kuvvet büyüklüğü değişse bile tedarik oranını sabit tutma modelini öğrenebilirsiniz” dedi.

Donanma gemilerinin ve denizaltılarının sayısının her yıl bütçe görüşmeleri yoluyla belirlendiği ABD’nin aksine, Japonya üretim sayısını yılda bir tekne olarak sabit tutmaktadır. Mitsubishi Heavy Industries ve Kawasaki Heavy Industries gemileri dönüşümlü olarak teslim etmektedir.

CRS’nin 41 yıllık emektarı ve ülkenin en etkili deniz analistlerinden biri olan O’Rourke, Tokyo’nun denizaltı filosunun büyüklüğünü “önceden tedarik oranı ile oynayarak değil, ‘kullanım ömrü sonu’ kararlarıyla” yönettiğini söyledi.

O’Rourke hazırladığı konuşmada Japonya’nın yılda bir kez yaklaşımının “denizaltı inşa sanayi tabanı için istikrar sağlamak ve denizaltı üretiminde verimliliği en üst düzeye çıkarmak” için tasarlandığını söyledi.

“Japonya 18 denizaltıdan oluşan bir gücü muhafaza etmeyi planladığında, bunu denizaltılarını yaklaşık 18 yaşına kadar hizmette tutarak yılda bir inşa oranıyla yaptı” dedi. “Japonya denizaltı kuvveti seviyesindeki hedefini 22 tekneye çıkardığında, yılda bir inşa oranını korudu ve denizaltılarını yaklaşık 22 yaşına kadar hizmette tutmaya başladı” diye ekledi.

Japonya yıllarca 16 denizaltı ve iki eğitim botundan oluşan bir filo büyüklüğünü korudu. Amaç Rus gemilerinin sıklıkla geçtiği üç boğazı – Soya, Tsugaru ve Tsushima – savunmaktı. Her boğaza iki denizaltı tahsis edilecek, geri kalanlar ise eğitimde ya da bakımda olacaktı.

2010 yılında, Japonya’nın Tayvan’a yakın güneybatı adalarının etrafındaki sularda Çin denizaltılarına karşı savunma yapmak üzere filonun 22 denizaltı ve iki eğitim botuna çıkarılmasına karar verildi.

Bunu yapmak için Japonya’nın denizaltı üretimini artırması gerekmedi. Sadece denizaltılarının ömrünü 16 yıldan 22 yıla uzattı.

O’Rourke alt komiteye, Japonya’nın denizaltı filosunu 30 gemiye çıkarmaya karar vermesi halinde, “yine yılda bir inşa oranını koruyabileceğini ve gemilerini 30 yaşına kadar hizmette tutmaya başlayabileceğini” söyledi. O’Rourke genişletilmiş bir Japon denizaltı filosunu ABD Donanması için en iyi tamamlayıcı olarak görüyor, zira ABD Donanmasının önümüzdeki yıllarda saldırı denizaltılarının sayısında bir düşüş yaşayacağı düşünülüyor.

Geçtiğimiz perşembe günü Kawasaki, Taigei sınıfı denizaltı Raigei’yi Kobe Tersanesi’nde Japonya Savunma Bakanlığı’na teslim etti. Taigei sınıfının dördüncü teknesi olan Raigei, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana tersanede inşa edilen 31. denizaltı oldu.

Mitsubishi neredeyse tam bir yıl önce Taigei sınıfının üçüncü teknesi olan Jingei’yi bakanlığa teslim etmişti.

Bu arada ABD Donanması da maliyet aşımları, işgücü sıkıntısı ve gemi inşasındaki gecikmelerle boğuşuyor. “Donanma şu anda gemilerin tasarımı, inşası, mürettebatı ve bakımı konusunda zorluklarla karşı karşıya” diyen O’Rourke, zorlukların birleşiminin ”41 yıllık CRS kariyerimde gördüğüm en önemli zorluk” olarak tanımladı.

Kongre Bütçe Ofisi’nden Eric Labs salı günkü oturumda yaptığı açıklamada, ABD Donanması’nın inşa halindeki 46 gemisi için maliyet aşımlarının geçtiğimiz bütçe yılında üç kat artarak 3.4 milyar dolardan 10.4 milyar dolara çıktığını söyledi.

Deniz kuvvetleri ve silahlar konusunda kıdemli bir analist olan Labs, gemiler için gerekli olan daha uzun inşa sürelerine de işaret etti. “Uçak gemilerinin yapımı eskiden sekiz yıl sürerdi. Şimdi 11 yıl sürüyor. 2000’li yıllarda saldırı denizaltılarının yapımı altı yıl sürüyordu. Şimdi ise dokuz yıl sürüyor” dedi.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English