Avrupa Birliği Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA), Çeçenistan’da bir Azerbaycan yolcu uçağının düşürülmesinin ardından, Rusya’daki beş şehre uçuşların durdurulmasını tavsiye etti.
Avrupa Birliği Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA), Çeçenistan’da Azerbaycan Havayolları’na (AZAL) ait bir yolcu uçağının hava savunma sistemleriyle düşürülmesinin ardından, havayolu şirketlerine Rusya’nın Moskova, St. Peterburg, Yekaterinburg, Rostov-na-Donu ve Samara şehirlerine uçuşları durdurma çağrısı yaptı.
EASA, bu tavsiyesini, Ukrayna’ya karşı devam eden savaşın Rusya hava sahasında sivil uçaklar için ciddi bir tehlike oluşturmasıyla gerekçelendirdi.
Ajans, Rusya’nın hava savunma sistemlerinin, Ukrayna’dan fırlatılan füzeler ve insansız hava araçlarına karşı aktif hâle gelmesinin yanlışlıkla sivil uçakları hedef alma riskini artırdığını belirtti.
Bu riskin, yetkililer ve askeri birimler arasındaki yetersiz koordinasyondan ve kimlik tespitindeki hatalardan kaynaklandığı ifade edildi.
EASA’nın açıklamasına göre, şu anda hiçbir Avrupa Birliği hava yolu şirketi Rusya’ya uçuş gerçekleştirmiyor ya da Rusya hava sahasını kullanmıyor.
Ancak bu uyarı, savaş risklerine rağmen Rusya’ya uçmaya devam eden üçüncü ülke havayolu şirketlerine yönelik. Tavsiye, güvenlik durumuna bağlı olarak değiştirilebilmekle birlikte, 31 Temmuz 2025 tarihine kadar geçerli olacak.
Halihazırda yedi yabancı havayolu şirketi Rusya’ya uçuşlarının bir kısmını iptal etti. Bu şirketler arasında Kazakistan merkezli Qazaq Air, İsrail’in El Al şirketi, Arap havayolu Flydubai, Sırp hava yolu Air Serbia, Özbekistan merkezli Qanot Sharq ve Türkmenistan Havayolları bulunuyor. Azerbaycan Havayolları (AZAL) ise Kazan, Vladikavkaz, Volgograd, Grozni, Mahaçkale, Mineralniye Vodi, Nijniy Novgorod, Samara, Saratov, Soçi ve Ufa şehirlerine uçuşlarını askıya aldı.
25 Aralık sabahı Azerbaycan Havayolları’na ait Embraer 190 model bir uçak, Bakü’den Grozni’ye uçarken Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düştü.
Uçakta bulunan 62 yolcu ve 5 mürettebattan 38’i hayatını kaybetti, 29 kişi ise kurtuldu. Reuters ve Euronews’un Azerbaycan hükümetine dayandırdığı haberlerde, kazanın, insansız hava araçlarının Grozni’ye saldırısı sırasında uçak yakınında infilak eden bir Pantsir füzesi nedeniyle gerçekleştiği belirtildi.
Pilotlar, acil iniş için en yakın Rus havaalanlarından izin talep etti ancak bu talepler reddedildi. Grozni’ye iniş girişimi ise sinyal karıştırıcıların devrede olması nedeniyle başarısız oldu. Uçak daha sonra Hazar Denizi’ni geçerek Aktau civarında düştü.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, kazanın sorumluluğunu Rusya’ya yükleyerek, Embraer 190 uçağının “radyoelektronik harp araçlarıyla kontrolden çıkarıldığını” ve ardından “yerden hedef alındığını” ifade etti.
Aliyev, Grozni’deki “Kover” isimli hava sahası kapatma operasyonunun uçağın vurulmasından sonra başlatıldığını belirtti. Rusya’nın bu trajediyi önleyebileceğini vurgulayan Aliyev, Moskova’yı kazayı örtbas etmeye çalışmakla suçladı.
Aliyev, Rusya’dan tazminat talep etti