Avrupa Birliği, Ukrayna’nın Starlink’e olan bağımlılığı ve olası hizmet kesintisi riskleri nedeniyle yerel alternatifler arıyor. Ancak uzmanlar, Elon Musk’ın şirketinin sağladığı geniş kapsamlı, düşük maliyetli ve istikrarlı hizmetin yerini doldurmanın teknik ve ekonomik zorluklarına dikkat çekiyor. AB, Eutelsat ve SES gibi yerli sağlayıcılarla çözümler geliştirmeyi hedefliyor.
Ukrayna ordusu için sahada elzem olan Starlink’in kaybedilme tehdidi, Avrupalı yetkilileri milyarder Elon Musk’ın uydu iletişim hizmetine alternatif aramaya yöneltti.
Ancak teknik ve ekonomik nedenlerden dolayı bunu yapmak son derece zor görünüyor.
Financial Times‘ın (FT) incelediği ve geçen hafta hazırlanan Avrupa Komisyonu iç belgesine göre Brüksel, Donald Trump yönetiminin tutumu nedeniyle şirketin iletişimi kesme ihtimaline ilişkin riskler karşısında Starlink’e Avrupa merkezli bir alternatifin geliştirilmesini finanse etmeyi öneriyor.
Belgede, Brüksel’in “Ukrayna ordusunun AB merkezli ticari sağlayıcılar tarafından sunulabilecek hizmetlere erişimini finanse etmesi gerektiği” ifade ediliyor.
Fakat uzmanlar, Ukrayna’da kullanılan 40 bin adet kompakt ve kullanışlı terminali değiştirmenin son derece zor olacağını kabul ediyor.
7 bin uydu tarafından desteklenen ve Ukrayna’ya düşük maliyetli, istikrarlı geniş bant iletişim sağlayan bu sistemi ikame etmek kolay değil.
FT, hiçbir Avrupalı uydu operatörünün Starlink’i tüm parametrelerde değiştiremeyeceğini; yerel seçeneğin farklı yörüngelerde, farklı özelliklere sahip uydulardan ve farklı ağlar için farklı kullanıcı terminallerinden oluşan “yamalı bir bohça” gibi olacağını yazıyor.
İspanyol Hispasat’ın CEO’su Miguel Ángel Panduro, gazeteye verdiği demeçte, “Bugün Starlink’in yerini alacak bir şey yok,” dedi.
Panduro, Avrupa Komisyonu’nun kendi şirketinin yanı sıra Fransız Eutelsat ve Lüksemburglu SES’ten Ukrayna’ya sunabilecekleri hizmetlerin bir “listesini” sunmalarını istediğini dile getirdi.
Panduro, “Fakat, tam bir ikame olmasa da bu yeteneklerin yokluğunu hafifletmeye yardımcı olabilecek alternatifler ortaya çıkabilir,” diye ekledi.
Başka bir uydu operatörünün üst düzey yöneticisi ise daha net konuştu: “Starlink son derece çığır açıcı, ucuz, her yerde bulunan ve mükemmel bir sistem.”
Avrupalı uydu operatörlerinin hisseleri, AB’nin Starlink ile rekabet etmelerine yardımcı olacağı beklentisiyle mart ayında yükselişe geçti.
Borç yükü altındaki Eutelsat’ın hisseleri, Donald Trump ile Vladimir Zelenskiy arasında Beyaz Saray’da yaşanan ve Washington’un Ukrayna’ya askeri yardımı ile istihbarat paylaşımını durdurmasına yol açan tartışmanın yaşandığı 28 Şubat Cuma günü kapanışta 1,2 avro değerindeydi.
Ancak Eutelsat hisseleri 3 Mart Pazartesi günü yükselişe geçerek 5 Mart’ta 7,85 avroya ulaştı. Bir düzeltmenin ardından hisseler şu anda 5,1 avro seviyesinde.
Eutelsat, uzaydan internet dağıtımı için uydu takımyıldızı kuran iletişim operatörü OneWeb’in de sahibi.
Starlink gibi OneWeb uyduları da alçak Dünya yörüngesinde bulunuyor, fakat Musk’ın şirketinin 550 km’deki uydularına kıyasla 1200 km yükseklikte yer alıyor; bu da Starlink uydularının sinyali Dünya’ya daha hızlı iletmesini sağlıyor.
Ayrıca, OneWeb’in sadece 630 uydusu bulunuyor, bu nedenle Starlink Dünya’yı daha iyi “kapsıyor”.
Kurumsal ve kamu müşterileri için tasarlanan OneWeb terminalleri daha büyük, yapılandırılması daha zor ve Starlink’in 2 bin dolarlık terminaline kıyasla 5 bin ila 10 bin dolar arasında maliyete sahip (Starlink ise tüketici pazarına odaklanarak terminallerini aktif olarak sübvanse etmiş ve 500 ila 600 dolara satmıştı).
SES CEO’su Adel al-Saleh, FT‘ye yaptığı açıklamada, “Starlink’i bir günde değiştirmek imkansız,” diye konuştu.
Şirketinin uyduları Dünya’nın 36 bin km üzerinde dönüyor. Al-Saleh, “Ancak uzun vadede Avrupa bunu yapabilir. Dirençlilik, yedeklilik ve trafiği taşıma kabiliyeti sağlamak için çok yörüngeli bir ağa ihtiyaç var,” diye ekledi.
Bernstein bankasından küçük ve orta ölçekli şirketler analiz direktörü Alexander Peters ise değişen jeopolitik durumun Eutelsat ve SES’i Avrupa için egemen savunma altyapısının kritik bileşenleri haline getirdiğini ifade etti.
Rusya, Starlink benzeri bir proje geliştiriyor