Diplomasi
ABD Hazine Bakanı Yellen: Çin’le sağlıklı bir ekonomik ilişki sürdürmeye devam edeceğiz
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen cuma günü Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng ile iki gün sürecek görüşmelere başlarken Washington ve Pekin’in küresel sorunlar karşısında birlikte çalışmasının “çok önemli” olduğunu vurguladı.
Yellen, Çin’in güneyindeki mega kent Guangzhou’da yapılan ilk tur görüşmelerin ardından X’te paylaştığı kısa mesajda, görüşmelerde ikili ekonomik ilişkiler üzerine “samimi ve esaslı konuşmalar” yapılmasını amaçladığını yazdı.
Yellen, “Dünyanın en büyük iki ekonomisinin küresel sorunlar konusunda ilerleme kaydetmeye çalışması ve endişe duyulan alanlarda yakın iletişim içinde olması çok önemlidir” dedi.
Görüşmeler öncesinde yaptığı açıklamada Yellen, iletişimin önemini vurgulayarak He ile bir yıldan kısa bir süre içinde yaptığı üç görüşmenin bunun “açık bir temsili” olduğunu söyledi.
ABD Hazine Bakanlığı’na göre Yellen, “ABD-Çin ilişkilerini daha sağlam bir zemine oturtmak için liderlerimizden gelen meydan okumayı kabul ettiğimize inanıyorum” dedi ve ekledi: “Daha önce de söylediğim gibi ABD, Çin ile her iki tarafın da yararına olacak sağlıklı bir ekonomik ilişki arayışındadır.”
Hazine Bakanlığı’na göre Bakan, ABD ve Çin’in iklim değişikliği ve yükselen piyasalar ile gelişmekte olan ekonomilerdeki borç sıkıntısı gibi küresel meseleler üzerinde çalışmasının kilit önemde olduğunu söyledi.
“İki ülke ayrıca kapasite fazlası ve ulusal güvenlikle ilgili ekonomik eylemler gibi endişe verici konularda da yakın iletişim içinde olmalıdır” diyen Yellen, “Dünyanın ve vatandaşlarımızın bizden beklediği budur” ifadelerini kullandı.
‘Temel endişelere yanıtlar arayacağız’
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in en üst düzey yardımcılarından biri olan He’nin, geçen yıl Çin ekonomisini yönetecek bir komisyonun ofis direktörü olarak onaylanmasının ardından Çin’in mali ve ekonomik işleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğuna inanılıyor.
Çin devlet televizyonu CCTV’ye göre, kapalı kapılar ardındaki görüşmeler başlamadan önce, He Lifeng, Yellen’a ana görevlerinin “küresel ekonomik ve finansal alanlar için önemli konularda daha derinlemesine tartışmalar yapmak” olacağını söyledi.
Toplantıların “Çin-ABD ekonomik ilişkilerindeki bazı temel endişelere uygun yanıtlar sağlamaya” çalışacağını da sözlerine ekledi.
Görüşmelerin cumartesi günü de devam etmesi bekleniyor.
Yellen, Çin’deki Amerikan iş dünyası ile bir araya geldi
Cuma günü erken saatlerde Yellen, Çin ekonomisindeki zorlukları ve fırsatları tartışmak üzere ekonomistlerle bir yuvarlak masa toplantısı düzenledi. ABD iş dünyasının ayrı bir toplantısında da benzer şekilde Çin ile istikrarlı ekonomik bağların önemini vurguladı.
Guangdong eyaletinin başkenti Guangzhou’da Amerikan Ticaret Odası tarafından düzenlenen bir etkinlikte konuşan Yellen, “Amerika Birleşik Devletleri Çin ile sağlıklı bir ekonomik ilişki sürdürmeye devam edecektir. Küresel güçlükler karşısında Çin ile işbirliği yapmaya çalışacağız” dedi. Ancak, ” Washington ulusal güvenliğimizi ve müttefiklerimizin güvenliğini korumak için gerektiğinde ve dar hedefli bir şekilde ekonomik araçlarımızı kullanacak” diye ekledi.
Yellen, ziyareti sırasında Washington’un Pekin ile sağlıklı ekonomik ilişkilere olan bağlılığını iletmeyi ve aynı zamanda Çin’in aşırı üretim kapasitesi ve “adil olmayan ekonomik uygulamalar” gibi konulardaki endişelerini dile getirmeyi amaçladığını söyledi.
Çin’in yabancı firmaların erişimine engeller koyduğunu ve “Amerikan şirketlerine karşı zorlayıcı eylemlerde” bulunduğunu savundu.
“Basitçe ifade etmek gerekirse, ABD-Çin ikili ekonomik ilişkileri dünyadaki en önemli ilişkiler arasındadır. Bunu sorumlu bir şekilde yönetmek elzemdir” dedi.
Yellen güne Guangdong valisi Wang Weizhong ile bir toplantı yaparak başladı ve burada bir üretim merkezi olan eyaletin endüstriyel görünümünü ele aldılar ve sağlıklı ABD-Çin ekonomik bağlarının her ikisi için de önemli faydalar sağlayabileceğini vurguladılar.
Pekin’de Başbakan Li ile görüşecek
Gezisinin ikinci ayağında cumartesi günü Pekin’e geçecek olan Yellen, burada Başbakan Li Qiang, Maliye Bakanı Lan Foan, eski başbakan yardımcısı ve ekonomi çarı Liu He ve merkez bankası başkanı Pan Gongsheng dahil olmak üzere diğer üst düzey Çinli yetkililerle bir araya gelecek.
Biden yönetiminin en güvercin üyelerinden biri olarak görülen Yellen, Çinli yetkililerle müzakere konusunda yılların deneyimine sahip.
Bu, 10 aydan kısa bir süre içinde Çin’e yaptığı ikinci ziyaret. Geçtiğimiz temmuz ayında ABD-Çin arasındaki gerilimin yüksek olduğu bir dönemde yaptığı bir önceki ziyareti sonrası, diyaloğun yeniden başlatılması ve ekonomik ve mali politikalar konusunda ikili çalışma gruplarının kurulması adımları gelmişti.
Bu seferki ziyareti, iki dünya gücünün gerilimi azaltmaya ve iletişimi güçlendirmeye çalıştığı bir dönemde gerçekleşiyor.
Ayrıca Xi ve ABD’li mevkidaşı Joe Biden’ın, ABD’nin teknoloji kısıtlamaları ve Çin’in ticaret engelleri de dahil olmak üzere geniş bir yelpazedeki konuları kapsayan bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinden günler sonra gerçekleşti.
Beyaz Saray’a göre ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in de “önümüzdeki haftalarda” Çin’e gitmesi ve Savunma Bakanı Lloyd Austin’in de “yakında” Çinli mevkidaşı Dong Jun ile görüşmesi bekleniyor.
32 NATO üyesi, ABD’den gelen savunma harcamalarını GSYİH’nin %5’ine çıkarma talebini kabul etti ve bu hedefe ulaşmak için “inandırıcı ve kademeli bir yol haritası içeren yıllık planlar” hazırlayacaklarını taahhüt etti.
Lahey’de düzenlenen zirvede bugün (25 Haziran) yayınlanan ortak bildiride müttefikler, “kolektif savunmaya olan sarsılmaz bağlılıklarını yeniden teyit ettiklerini” de belirtti.
Bildiride, harcama hedefinin 2029 yılında gözden geçirileceği belirtildi. Yeni harcama hedefi, temel savunma harcamaları için %3,5 ve altyapı ve siber güvenlik dahil ilgili yatırımlar için %1,5’i içeriyor.
Yetkililer Financial Times’a (FT) yaptıkları açıklamada, liderlerin üzerinde anlaştığı metnin, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin Donald Trump’ın “dikkatini kaybetmemek” için toplantıyı “kısa, odaklı ve olabildiğince basit tutma” stratejisi doğrultusunda sadece beş paragraf uzunluğunda tutulduğunu söyledi.
Buna karşılık, Washington ve Vilnius’ta yapılan son iki NATO zirvesinin bildirileri sırasıyla 44 ve 90 paragraf uzunluğundaydı.
Bildiride, “Müttefikler, bireysel ve kolektif yükümlülüklerimizi yerine getirmek için 2035 yılına kadar yıllık GSYİH’nin %5’ini temel savunma ihtiyaçlarına ve savunma ve güvenlikle ilgili harcamalara ayırmayı taahhüt ederler,” denildi.
Metin, Trump’ın Avrupa müttefiklerinin ABD’nin savunma harcamalarına aşırı bağımlı olduğunu söylediği uzun süredir devam eden rahatsızlığına yanıt olarak hazırlanmıştı.
Trump’ın geçen hafta yaptığı, yeni %5’lik savunma harcaması taahhüdünün Washington için geçerli olmayacağı yönündeki açıklamasına yanıt olarak Rutte, ABD’nin zaten “neredeyse bu seviyede” olduğunu söyledi.
Zirve sırasında NATO’nun 5. maddeye ilişkin tutumunu netleştirmesi istenen Trump, “Bu yüzden buradayım,” dedi ve ittifaka destek vermeseydi “burada olmayacağını” söyledi.
Açıklamada Rusya’ya sadece bir kez değinildi ve “Rusya’nın Avrupa-Atlantik güvenliğine oluşturduğu uzun vadeli tehdit”ten bahsedildi. Ayrıca “Ukrayna’ya destek sağlama konusundaki kalıcı egemenlik taahhütleri”ne atıfta bulunan bir cümle yer aldı.
Bildiride, önceki taslaklarda yer alan ve İspanya tarafından veto edilen “biz kabul ediyoruz” ifadesinin yerine, harcama taahhüdüne ilişkin “müttefikler kabul ediyor” ifadesi kullanıldı.
Madrid, NATO’nun talep ettiği %5 harcama oranına itiraz ediyordu.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ve İsrail’i sert bir şekilde eleştirmesinin ardından, ABD liderine “babacık” diye hitap etti.
Hollanda’da düzenlenen NATO zirvesine gitmeden önce Trump, her iki ülkenin de anlaşmanın şartlarını ihlal ettiğini ve “ne halt ettiklerini bilmediklerini” söylemişti.
Rutte, ABD başkanının küfürlü sözlerini normal karşılarken, “Babacık sert bir dil kullanmak zorunda,” dedi.
NATO liderinin bu sözleri, Trump’ı Tahran yakınlarındaki üç nükleer tesise saldırı izni verdiği ve üye ülkeleri savunma harcamalarına daha fazla yatırım yapmaya zorladığı için övdükten sonra geldi.
Rutte, bu ayın başlarında müttefiklerin başkanın yüzde 5’lik talebini kabul etmenin eşiğinde olduğunu söylemişti.
Rutte salı günü Sky News’e verdiği demeçte, “Düşmanlarımızdan kendimizi korumalıyız, ama aynı zamanda ABD ile eşit olmak adil olduğu için de bunu yapmalıyız,” dedi.
Rutte ayrıca Trump’ı, Ukrayna’nın Rusya ile savaşında ve diğer askeri operasyonlarda desteklediği için övdü.
Öte yandan Politico’nun haberine göre, İspanya savunma harcamaları oranına itiraz etti ve yeni hedeften muaf tutuldu.
Trump NATO zirvesinde gazetecilere verdiği demeçte, “NATO bizimle birlikte çok güçlü olacak. Onların yanındayız,” dedi.
Bu açıklamalar, NATO liderlerinin Trump’ın üye ülkelerle geçmişteki anlaşmazlıklar nedeniyle ABD’yi ittifaktan çekebileceğinden endişe duymasının ardından geldi.
Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Batı’nın hakimiyet döneminin sona erdiğini ve dünyanın çok kutuplu yeni bir düzene geçtiğini belirtti. Lahey’deki NATO zirvesine katılan Stubb, ittifakın savunma harcamalarını GSYİH’nin yüzde 5’ine çıkarma kararının tarihi olduğunu söyledi.
Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Batı ülkelerinin hakimiyet döneminin sona erdiğini ve dünyanın çok kutuplu yeni bir düzene doğru ilerlediğini açıkladı.
Hollanda’nın Lahey kentinde düzenlenen NATO zirvesine katılan Stubb, ittifakın savunma harcamalarını GSYİH’nin yüzde 5’ine çıkarma kararının, askeri harcamaları Soğuk Savaş dönemindeki seviyelere yükselteceğini belirtti.
‘Batı hakimiyetinin zamanı geçti’
Zirveye gelişi sırasında konuşan Stubb, “Sanırım dünya düzeninde bir değişiklik gözlemliyoruz. Bu, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları’ndan sonra ve Soğuk Savaş’tan sonra yaşanan anı çok andırıyor,” dedi.
Stubb, sözlerine şöyle devam etti:
“Şimdi Batı hakimiyetinin zamanının geçtiğini anlamamız gerekiyor. Daha çok kutuplu, daha düzensiz bir dünya düzenine doğru ilerliyoruz ve bu, en azından Finlandiya gibi bir devlet için yakın müttefiklere ihtiyacımız olduğu ve savunmamızı ve güvenliğimizi güçlendirmek için çalışmamız gerektiği anlamına geliyor.”
NATO’dan tarihi savunma harcaması kararı
Hollanda’da devam eden ittifak zirvesini “tarihi” olarak nitelendiren Stubb, savunma harcamalarının GSYİH’nin yüzde 5’ine çıkarılmasının önemine dikkat çekti.
Lahey’deki zirvede NATO liderleri, mevcut yüzde 2 olan askeri harcamaların 2035 yılına kadar yüzde 5’e yükseltilmesi yönünde karar alacak.
24 Haziran’da NATO’nun, üye ülkelerin savunma harcamalarını kendi GSYİH’lerinin yüzde 5’ine çıkarması konusunda anlaşmaya vardığı öğrenilmişti.
24-25 Haziran tarihlerinde Lahey’de gerçekleştirilen NATO zirvesinin ana gündem maddelerini caydırıcılık ve savunma konuları oluşturuyor.
Zirvedeki en önemli konulardan biri, üye devletleri toplam bütçe katkılarını GSYİH’nin yüzde 5’ine yükseltmeye teşvik etmek olarak öne çıkıyor.
Rusya, BDT ülkelerini tarih kitaplarında Sovyet geçmişini çarpıtmakla suçladı
Sırbistan’da hükümet binalarına saldırı planlayan grup gözaltına alındı
NATO liderleri %5 savunma harcaması hedefinde anlaştı
Rutte, Trump’ı ‘övdü’: Babacık sert bir dil kullanmak zorunda
Seçim Arefesinde Moldova
-
Görüş1 hafta önceÇin, İsrail’i Kınamaktan Daha Fazlasını Yapabilir mi?
-
Ortadoğu1 hafta önceİsrail’de hangi ‘halk’ yaşıyor?
-
Diplomasi2 hafta önceÇinli akademisyen İsrail-İran savaşını Harici’ye değerlendirdi: İran, Çin için stratejik öneme sahip
-
Avrupa1 hafta önceMerz: İsrail hepimizin kirli işlerini yapıyor
-
Dünya Basını2 hafta önceİran’la savaş kapıda mı?
-
Görüş1 hafta önceİsrail’in ‘Bildiği Şeytan” ile İşi Bitti mi?
-
Dünya Basını2 hafta önceSavunma sanayiinde ‘Amerikan malı’ baskısı geri tepiyor
-
Dünya Basını3 gün önceSınıfsız modern para teorisi muhasebedir
