Claudine Gay’in Harvard Üniversitesi Rektörlüğü görevinden ayrılmasına neden olan kampanyanın ardından, Amerikan muhafazakârlarının ‘DEI ideolojisi’ (çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık) adı verilen siyasete karşı hücumu genişliyor.
‘Kültür savaşları’ olarak da nitelendirilen mücadeleye ABD’li milyarder ve NBA takımlarından Dallas Mavericks’in sahibi Mark Cuban ile SpaceX ve Tesla’nın kurucusu Elon Musk sert bir şekilde dahil oldu.
Musk, şu anda dünyanın en zengin insanı. Cuban ise Dallas Mavericks’teki çoğunluk hissesini 3,5 milyar dolarlık bir değerlemeyle sattı ve 6,2 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin 444. kişisi.
İki milyarder, ‘kurumsal Amerika’da işyeri çeşitliliği, eşitlik ve kapsayıcılık programları konusunda büyüyen tartışmada karşı taraflarda yer aldı. Cuban bu tür girişimleri savunurken, Musk ‘DEI’ terimini ırkçılıkla eşitledi.
Amerikan muhafazakârları Claudine Gay’in istifası ile yetinmeyecek
Musk, Cuban’ı ‘kafes dövüşüne’ davet etti
Musk, X’te Cuban’ın “DEl, liyakate göre işe almadığınız anlamına gelmez. Tabii ki liyakate göre işe alıyorsunuz,” sözlerini alıntılayarak, “Havayolu endüstrisi, çılgın DEI gereklilikleri olmadan bile yeterli sayıda kalifiye pilot bulamıyor!” dedi ve muhafazakâr yayın organı Daily Wire’dan ‘United Airlines, önümüzdeki on yılda eğitilen pilotların %50’sinin kadın veya beyaz olmayan insanlar olmasını istediğini söylüyor’ başlıklı bir makalenin ekran görüntüsünü paylaştı.
Cuban, pilotluk eğitim okulu United Aviate Academy’nin nasıl çalıştığına dair gereksinimlerle karşılık verdi ve “United için uçmadan önce liyakate dayalı birden fazla değerlendirme katmanına benziyor” dedi ve programa bir bağlantı ekledi.
Musk’ın buna cevabı ise “Sen bir yalancısın,” oldu. Musk, daha sonra sildiği bir X gönderisinde, Cuban’ın DEI’ı savunan açıklamalarını ‘ırkçı’ olarak nitelendirirken, Cuban’a kafes dövüşü teklif etti.
Cuban, şirketlerin en iyi çalışanları işe almalarına ve en iyi ürünleri sunmalarına yardımcı olduğu iddiasıyla DEI fikrini destekliyor.
‘Pozitif ayrımcılık’ fikri düşüşte
2020 yılında George Floyd’un polis tarafından öldürülmesinin ardından yoğunlaşan ‘pozitif ayrımcılık’ ve DEI uygulamaları, 2023 yılında tam tersi bir yönde ivmelendi.
Geçen sene haziran ayında ABD Yüce Mahkemesi, üniversitelerde pozitif ayrımcılığı reddetti ve okulların öğrenci kabul sürecinde ırkı açıkça dikkate alamayacağına karar verdi.
Yine geçen yaz bir mektupta, 13 Cumhuriyetçi eyalet başsavcısı, Fortune 100 şirketlerini mahkemenin kararının ardından DEI programlarını bir kez daha değerlendirmeye çağırdı. Mektup, işe alma, işte tutma, terfi ve ilerlemede ‘açık ırk kotalarını’ hedef alıyordu.
Mahkeme kararı ve bazı muhafazakâr STK’ların dava tehdidi altında şirketler ve üniversiteler işe/okula alım kriterlerini sessizce değiştirmeye başladı.
Harvard Rektörünün istifası ‘kültür savaşlarını’ alevlendirdi
DEI tartışması genişleyecek
Cuban ile Musk arasındaki tartışma, bir başka milyarder Bill Ackman’ın, Gay’in rektörlükten istifa etmesinin ardından paylaştığı bir gönderide ‘DEI ideolojisine’ savaş açması ile başladı.
Ackman, esas meselenin Gay’in istifasından çok ‘sosyalizme giden yol’ olarak tanımladığı ‘DEI ideolojisinden’ kaynaklandığını yazmış ve DEI girişimlerinin ‘antikapitalist’ olduğunu savunmuştu.
Financial Times’ta (FT) yer alan bir habere göre ABD kampüslerinde çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık girişimlerine tepki gösteren muhafazakâr aktivistler, şimdi odaklarını şirketlerin Amerika’sına çeviriyor ve iş liderlerine baskı yapıyor.
Şimdiden birkaç büyük şirket DEI fonlarını kesti ve Twitter, Meta ve çevrimiçi emlak komisyoncusu Redfin de dahil olmak üzere bir dizi şirket, geçen baharda DEI için işe aldığı üyelerin bir kısmını işten çıkardı.