Norveç, tarihinde ilk kez milli güvenlik stratejisi yayınladı ve ülke “kriz” ve “savaş” riskine hazırlık amacıyla Avrupalılarla stratejik işbirliğini artırmayı planlıyor.

Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre, perşembe sabahı “Norveç toplumunun dayanıklılığını” artırmak için öncelikleri belirleyen stratejiyi açıkladı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın ABD-Avrupa ilişkilerini tedirgin etmesi, stratejinin üzerinde bir gölge oluşturuyor.

18 sayfalık belgede yer alan güncellenmiş tehdit değerlendirmesinde, “yeni Amerikan öncelikleri”nin transatlantik ilişkilerin geleceğinde “önemli bir belirsizlik” yarattığı belirtiliyor.

Fakat strateji belgesinde, ülkenin “güvenilir bir savunma” sağlamak için hâlâ ABD’nin “desteğine ve takviyesine bağımlı” olduğu belirtiliyor.

Norveç, NATO ittifakına yoğun yatırım yapmaya devam ederken, “AB ile güvenlik ve savunma işbirliğini” de güçlendirmeyi planlıyor.

Norveç, AB üyesi olmasa da, blokla yakın bağları var ve hem AB’nin ortak pazarına hem de Schengen bölgesine dahil.

Norveç, 2024 yılında Brüksel ile bir güvenlik ortaklığı imzaladı. Bu, Avrupa Komisyonu’nun Avrupa’nın askeri alımlarını güçlendirmek için önerdiği 150 milyar avroluk ortak savunma kredisine erişim hakkı anlamına geliyor.

Strateji, Norveç’in “savunma yeteneklerinin, iktisadi güvenliğinin ve toplumsal dayanıklılığının” hızla güçlendirilmesine öncelik veriyor.

Stratejiye göre Norveç, Birleşik Krallık, Almanya, Fransa ve Polonya ile stratejik işbirliğini de güçlendirmeyi hedefliyor.

Hükümetin strateji sunumu, İkinci Dünya Savaşı’nın bitişinin 80. yıldönümünün hemen ardından geldi.

Plan ayrıca, “Norveç’te yeniden savaş çıkabilir” uyarısında bulunuyor. 

Almanya, sınır kontrollerini artırmak ve mültecilerin giriş hakkını reddetmek için ‘ulusal acil durum’ ilan ettiği yönündeki basında çıkan haberleri yalanladı.

Hükümet sözcüsü Euractiv’e yaptığı açıklamada, Welt gazetesinde yer alan haberi yalanlayarak, “Şansölye ulusal olağanüstü hal ilan etmeyecek,” dedi.

Friedrich Merz’in Hıristiyan Demokrat Partisi’nin (CDU) Bavyera’daki kardeş partisi CSU’nun üyesi İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt’in 2015 öncesi göç politikasına geri dönüleceğini vaat etmesinden bir gün sonra, Almanya, başkentlere AB’nin kurucu antlaşmalarında yer alan 72. maddeyi (Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Antlaşma – TFEU) özel bir maddeyi uygulayacağını bildirdiği bildirildi. İtalya aynı maddeyi 2023 yılında göçü önlemek için uygulamıştı.

Merz’in yarın Brüksel’de şansölyelik görevinin başlangıcı ve Avrupa Günü kutlamaları için bir toplantıya katılması bekleniyor. Merz, Almanya için daha sıkı göç kuralları vaat ediyordu.

Konstanz Üniversitesi’nden Profesör Daniel Thym, AB’nin kurucu üyesi olan Almanya’nın AB hukukunu askıya almaya ilk kez teşebbüs edeceğini söyledi.

Thym, “Bir hükümetin TFEU’nun 72. maddesini uyguladığı önceki çoğu durumda, bu girişim Lüksemburg’daki Avrupa Adalet Divanı’nda, gerekçesinin yüzeysel kalması nedeniyle başarısız oldu,” diye açıkladı.

Avrupa Komisyonu, geçen aralık ayında göçün karma tehdidi hakkında bir bildiri yayınlayarak böyle bir adımın atılmasını mümkün kılmıştı.

72. madde, üye ülkelere kamu düzenini korumak ve iç güvenliği sağlamak için bazı AB düzenlemelerinden sapma izni veriyor. Bu durumda bunun izin verilip verilmeyeceği, geçen yıl trafik lambası koalisyonu ile CDU/CSU arasında tartışma konusu olmuştu.

Portekiz Merkez Bankası (BdP) tarafından perşembe günü yayınlanan günlük göstergeye göre, 28 Nisan’da Portekiz’i etkileyen elektrik kesintisi, iktisadi faaliyette yaklaşık %15’lik bir düşüşe neden oldu.

Günlük iktisadi faaliyet göstergesine (DEI) eşlik eden notta, 4 Mayıs’ta sona eren haftada, “Önceki haftaya göre faaliyetlerde yıllık bazda daha düşük bir değişim oranı görüldü; bu durum, özellikle elektrik kesintisinin yaşandığı gün yaklaşık %15’lik düşüşü yansıtıyor,” denildi.

Bu gösterge, otoyollardaki ağır ticari araç trafiği, elektrik ve doğalgaz tüketimi, ulusal havalimanlarında boşaltılan kargo ve posta, Portekiz’de ikamet eden ve ikamet etmeyen kişiler tarafından yapılan kartlı alışverişler gibi Portekiz’deki iktisadi faaliyetle ilgili yüksek frekanslı verileri bir araya getiriyor.

BdP’ye göre, bu göstergelerle ölçülen faaliyet, elektrik kesintisinin yaşandığı gün %14,8 oranında düştü.

28 Nisan’da, geniş çaplı bir elektrik kesintisi Portekiz anakarası, İspanya ve Andorra’yı ve Fransa’nın bir kısmını neredeyse tamamen elektriksiz bıraktı.

Havaalanlarının kapanması, büyük şehirlerde ulaşım ve trafik sıkışıklığı ve yakıt kıtlığı kesintinin bazı sonuçları oldu.

Avrupa Elektrik İletim Sistem Operatörleri Ağı, “olağanüstü ve ciddi” olarak nitelendirdiği ve Portekiz ile İspanya’yı karanlığa gömen bu kesintinin nedenlerini araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu.