Bizi Takip Edin

AVRUPA

Avrupa 56 milyar avroluk NATO savunma harcaması açığıyla karşı karşıya

Yayınlanma

Alman Ifo Enstitüsü’nün Financial Times (FT) için yaptığı araştırmaya göre, NATO’nun Avrupalı üyelerinin ittifakın savunma harcamaları hedefini tutturmak için yılda fazladan 56 milyar avro bulmaları gerekiyor, fakat bu açık son on yılda yarı yarıya azaldı.

Araştırma, NATO’nun savunma harcamalarının gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 2’sine ulaşması hedefinde en büyük açığı olan AB ülkelerinin çoğunun (İtalya, İspanya ve Belçika dahil) aynı zamanda Avrupa’daki en yüksek borç ve bütçe açığı seviyelerine sahip olduğunu gösterdi.

ABD liderliğindeki ittifakın 32 üyesinin, Ukrayna savaşına karşılık olarak savunma harcamalarını artırmaya zorlanması, düşük büyümenin yaşandığı ve birçok ülkenin mali planlarını sıkılaştırdığı bir dönemde Avrupa’da bütçe baskılarını artırıyor. Ekonomistler bu durumun geride kalanların aradaki farkı kapatmasını zorlaştıracağını söylüyor.

Ifo’ya göre değer bazında en büyük açık, geçen yıl kriteri karşılamak için gerekenden 14 milyar avro daha az harcayan Almanya’da görüldü. Fakat Berlin son on yılda enflasyondan arındırılmış olarak bu açığı yarıya indirdi ve bu yıl tamamen kapatmayı planlıyor.

Avrupa’daki bir sonraki en büyük açıklar İspanya’da 11 milyar avro, İtalya’da 10,8 milyar avro ve Belçika’da 4,6 milyar avro oldu. Bu üç ülke geçen yıl GSYİH’lerinin yüzde 100’ünün üzerinde borcu olan altı AB ülkesi arasındaydı.

İtalya aynı zamanda yüzde 7,2 ile bloğun en yüksek bütçe açıklarından birine sahipti ve faiz maliyetlerinin bu yıl devlet gelirlerinin yüzde 9’unun üzerine çıkması bekleniyor.

Ifo’da ekonomist olan Marcel Schlepper, “Yüksek borç seviyelerine ve yüksek faiz maliyetlerine sahip ülkelerin daha fazla borçlanmak için fazla alanları yok, bu nedenle bunu yapmanın tek gerçek yolu diğer alanlardaki harcamaları kısmaktır. Almanya tarımsal mazot sübvansiyonlarını kesmeye çalıştığında ve çiftçiler protesto gösterileri düzenlediğinde gördüğümüz gibi bu hiç de kolay değil,” dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller bu hafta, AB’nin tüm NATO üyelerini yüzde 2 eşiğine getirme çabalarında bir ‘iyileşme’ olduğunu kabul etti. Washington uzun zamandır Avrupa’nın kendi savunması için daha fazla harcama yapmasını istiyor.

Geçen yıl NATO’nun toplam 1,2 trilyon avroluk savunma harcamalarının üçte ikisi ABD tarafından yapıldı. Bu rakam AB üyeleri, Birleşik Krallık ve Norveç’in toplam 361 milyar avroluk harcamalarının iki katından fazla.

Önümüzdeki yıldan itibaren uygulanmaya başlanacak olan yeni AB mali kuralları, ülkelerin yıllık bütçe açığına getirilen %3’lük sınıra ve borcun GSYİH’ye oranına getirilen %60’lık eşiğe uymaya çalışmaları nedeniyle daha fazla bütçe kesintisine yol açacak.

Bloktaki 10’dan fazla ülkenin yıllık açık sınırını aşması ve bunun da muhtemelen Avrupa Komisyonu tarafından yaptırımlarla sonuçlanması bekleniyor.

Fakat geçen yıl sona eren müzakereler sırasında Polonya, Baltık ülkeleri ve İtalya, savunma harcamalarının yeni kurallar kapsamında daha olumlu bir şekilde ele alınması için başarılı bir kampanya yürüttü.

Dolayısıyla Komisyon, yıllık bütçe açığı sınırını aşan ülkelere karşı harekete geçip geçmeyeceğini değerlendirirken askeri harcamaları hafifletici bir faktör olarak görecek.

Polonya gibi 2024 yılında üretiminin yüzde 4’ünden fazlasını savunmaya harcayacak  ve dolayısıyla AB mali sınırlarını ihlal edecek olan durumlarda, bu durum muhtemelen bütçesinin daha yumuşak bir şekilde değerlendirilmesine yol açacak.

Pantheon Macroeconomics’e göre Avro Bölgesi ülkeleri 2021’de 150 milyar avro olan savunma harcamalarını 2026’da 320 milyar avroya çıkarma yolunda ilerliyor ve bunun durgun büyümeyi yüzde 0,2 ila 0,3 oranında artıracağı tahmin ediliyor.

Bu hafta Norveç, ittifakın yüzde 2’lik hedefine 2024 yılında, planlanandan bir yıl önce ulaşacağını açıklayan en son Avrupalı NATO üyesi oldu.

AVRUPA

Finlandiya kablo hasarının ardından “gölge filo” gemisinin peşinde

Yayınlanma

Finlandiyalı yetkililer Rusya’nın “gölge filosunun” parçası olduğunu iddia ettiği bir petrol tankerini Finlandiya ile Estonya arasındaki elektrik kablosunu kesip kesmediği konusunda soruşturuyor.

Eagle S isimli gemi, çarşamba günü Finlandiya Körfezindeki Estlink 2 denizaltı elektrik kablosunun bağlantısının kesilmesinin ardından Finlandiyalı yetkililer tarafından durduruldu.

Cook Adalarına kayıtlı olan ve gemi takip verilerine göre Rusya’dan Mısır’a petrol taşıyan tanker, iddiaya göre olay sırasında kablonun üzerinden geçerken görüldü.

Financial Times’ın (FT) iddiasında göre yaşlı tanker Rusya’nın “gölge filosunun” bir parçası ve Finlandiya’nın soruşturmasının odağında yer alıyor.

FT’ye konuşan kaynaklar Eagle S’in Finlandiya Körfezindeki üç iletişim kablosunu kesip kesmediği konusunda da soruşturma altında olduğunu sözlerine ekledi.

“Gölge filo”, Rusya’nın petrol ihracatı üzerindeki uluslararası yaptırımları aşmak için kullandığı eski ve genellikle bakımsız gemilerden oluşan gruba verilen isim.

Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb perşembe günü güvenlik şefleriyle yaptığı toplantının ardından X’te yaptığı paylaşımda, “Rus gölge filosuna ait gemilerin yarattığı riskleri önleyebilmeliyiz,” dedi.

Yi Peng 3 adlı bir Çin dökme yük gemisi de geçen ay Finlandiya ile Almanya ve İsveç ile Litvanya arasındaki iki veri kablosunun üzerinden, kabloların koptuğu saatlerde geçti ve Danimarka ile İsveç arasındaki uluslararası sularda bir ay boyunca durdu.

Çinli müfettişler geçen hafta İsveç, Danimarka, Almanya ve Finlandiya temsilcilerinin gözlemci olarak hazır bulunduğu gemiye çıktılar. Fakat İsveç Dışişleri Bakanı Pekin’i, İsveçli başmüfettişin gemiye çıkmasına ya da şu anda bölgeyi terk etmiş olan gemiyi incelemesine izin vermediği için eleştirdi.

Soruşturmaya aşina olan kişilere göre Eagle S vakası farklı çünkü gemi Finlandiya sularında gönüllü olarak durdu ve yargı yetkisi konusunda hiçbir soru işareti bırakmadı. Eagle S’in mülkiyeti belirsiz fakat bir Dubai şirketine ait tek gemi gibi görünüyor. Perşembe günü gemi sahibine ulaşma girişimleri başarısızlıkla sonuçlandı.

Yetkililer Estlink 2 kablosunun kopma nedenini henüz tespit edemediler. Estonya ayrıca bu durumun elektrik arzını etkilemeyeceğini açıkladı.

Kablo, kısa bir süre önce son nükleer santralini faaliyete geçiren Finlandiya’dan Estonya’ya elektrik ihraç etmek için kullanılıyor. Finlandiya Başbakanı Petteri Orpo da ülkenin elektrik arzının etkilenmeyeceğini söyledi.

Okumaya Devam Et

AVRUPA

Baltık Denizindeki Finlandiya-Estonya elektrik kablosu zarar gördü

Yayınlanma

Finlandiya Başbakanı, Finlandiya ve Estonya’yı birbirine bağlayan bir denizaltı elektrik kablosunun çarşamba günü koptuğunu ve bunun Baltık Denizindeki kablolar ve enerji boru hatlarıyla ilgili bir dizi olayın sonuncusu olduğunu söyledi.

Finlandiya elektrik şebekesinin operasyon müdürü Arto Pahkin, kamu yayıncısı Yle’ye yaptığı açıklamada sabotaj ihtimalinin göz ardı edilemeyeceğini söyledi.

Finlandiya Başbakanı Petteri Orpo ise kesintinin ülkenin elektrik arzını etkilemediğini söyledi. Orpo, “Yetkililer Noelde bile tetikte olmaya devam ediyor ve durumu araştırıyor,” diye yazdı.

Fingrid, Estonya’ya elektrik gönderen EstLink 2 kablosundaki akımın yerel saatle 12:26’da (TSİ 13:26) kesildiğini söyledi.

Baltık’ta İsveç ve Danimarka’yı birbirine bağlayan iki telekom kablosu da geçen ay kesilmişti.

Şüpheler hızla, izleme sitelerine göre kabloların kesildiği saatlerde kabloların üzerinden geçen Çin gemisi Yi Peng 3’e yönelmişti.

İsveç geçen pazartesi günü yaptığı açıklamada Çin’in savcıların gemiyle ilgili soruşturma yapma talebini reddettiğini ve geminin bölgeyi terk ettiğini söyledi.

Avrupalı yetkililer olayların birçoğunun Ukrayna savaşı ile bağlantılı sabotajlar olduğundan şüphelendiklerini söylüyorlar. Kremlin bu iddiayı “saçma” ve “gülünç” olarak nitelendirerek reddediyor.

İsveç’in Gotland adasından Litvanya’ya uzanan Arelion kablosu 17 Kasım günü erken saatlerde hasar görmüş, Helsinki ile Almanya’nın Rostock limanını birbirine bağlayan C-Lion 1 kablosu ise ertesi gün İsveç’in Oland adasının güneyinde kesilmişti.

Okumaya Devam Et

AVRUPA

Alman borsası Dax’ı 7 şirket kurtardı

Yayınlanma

Almanya’da, ABD’nin teknoloji devlerinden oluşan ve “muhteşem yedili” olarak adlandırılan şirketlere atıfla adlandırılan yedi şirket, ülke ekonomisini saran karamsarlığa meydan okuyarak bu yıl ülkenin borsasında güçlü bir yükseliş sağladı.

Financial Times’ın (FT) aktardığına göre, Frankfurt’ta 40 güvenilir şirketten oluşan bir endeks olan Dax, bu yıl yüzde 18,7 yükselerek Fransa ve Birleşik Krallık’taki göstergeleri geride bıraktı ve bölge genelindeki Stoxx Europe 600 endeksinin yüzde 4,8’lik kazancını da geride bıraktı.

Bu performans, Almanya’nın “trafik lambası” koalisyon hükümetinin, partilerin mali “borç freni” reformları üzerinde anlaşmaya varamamasının ardından kasım ayında çökmesi ve ülkenin şubat ayında erken seçime gitmesi ile zayıf iç büyüme ve siyasi çalkantılara rağmen geldi.

Dax bileşenleri kazançlarının dörtte birinden daha azını Almanya’dan elde ediyor ve bu da örneğin otomotiv devi Volkswagen’in on binlerce işçiyi işten çıkarma ve birkaç fabrikayı kapatma planları yaptığı sarsıntılara karşı bir “tampon oluşturmaya” yardımcı oldu.

Bu yılın borsa getirilerini yönlendiren yedi şirket arasında yazılım devi SAP, savunma şirketi Rheinmetall, Siemens, Siemens Energy, Deutsche Telekom ve sigortacılar Allianz ve Munich Re yer alıyor.

SAP tek başına Dax’ın kazancının yaklaşık yüzde 40’ını oluşturuyor ve ticari müşterilerini buluta geçirmesi sayesinde hisseleri yüzde 70’in üzerinde artış gösterdi.

SAP endekste, her ikisi de bu yıl zararda olan Volkswagen ve Mercedes-Benz’in de dahil olduğu otomotiv sektöründen daha büyük bir paya sahip.

SAP, piyasanın bu yıl yapay zekaya maruz kalan hisse senetlerine duyduğu büyük iştahtan yararlandı. Bu amaçla, Kuzey Amerikalı yatırımcıları ve analistleri daha fazla etkilemek için kazanç yayınlama zamanlarını Avrupa sabahlarından ABD piyasasının kapanışından sonraya aldı.

Alman devi, ekim ayında Avrupa’nın en büyük teknoloji şirketi olarak Hollandalı yarı iletken ekipman üreticisi ASML’nin yerini aldı.

Avrupa’da daha fazla savunma harcaması beklentilerinin artmasıyla bu yıl hisse değerleri yüzde 107 yükselen savunma şirketi Rheinmetall’in yanı sıra, yenilenebilir enerjiye yönelik artan talep nedeniyle yüzde 329 değer kazanan Siemens Energy de başı çekenler arasında.

2014 yılında Bayer ve BASF gibi ilaç ve kimya tekelleri ile Mercedes-Benz gibi otomotiv devleri borsada esas ağırlığı oluşturuyordu. 2024 itibariyle ise SAP ve Deutsch Telekom gibi teknoloji ve iletişim devlerinin yanı sıra Siemens, Airbus ve Allianz yer alıyor.

Goldman Sachs makro stratejisti Guillaume Jaisson, piyasanın “iki farklı hikaye” anlattığını, Wall Street’in muhteşem yedi teknoloji hissesine benzettiği piyasa liderlerinin, zayıf Çin tüketicisi ve potansiyel ABD gümrük tarifelerine karşı savunmasız olan bir grup ihracatçının önünde güçlendiğini söyledi.

Zayıflayan Avro da Almanya’nın ihracat odaklı pazarını destekledi.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English