Bizi Takip Edin

DİPLOMASİ

‘İngiltere, Çin’i hedef alan beyaz kitapla kendi iç sorunlarını örtmeye çalışıyor’

Yayınlanma

İngiliz hükümeti son yayınladığı beyaz kitapta, Çin’in uluslararası kalkınmadaki artan rolüne ilişkin ‘endişelerini’ dile getirdi. Çin’in kalkınma politikalarının İngiltere’nin kendi kalkınma politikaları üzerinde geniş etkileri olduğu uyarısında bulunuldu.

Rapora göre “Uluslararası düzeni şekillendirmeye yönelik artan iddiası, Çin’in gelişen kalkınma rolünün beraberinde getirdiği zorlukların üstesinden gelinmesini elzem kılıyor.”

Global Times’a raporla ilgili değerlendirmede bulunan Çinli analistler ise, Çin’i derin bir önyargıyla “meydan okuma” olarak nitelendiren bu hamlenin, “eski sömürgeci gücün küresel etkisini sürdürmek ve kendi iç sosyal ve siyasi bölünmeleriyle başa çıkmak için gösterdiği umutsuz bir çaba ve körü körüne bir karalama” olduğunu söyledi.

Guardian’ın İngiltere Kalkınma Bakanı Andrew Mitchell’in buluşu olan beyaz kitapla ilgili haberine göre, rapor Çin kalkınma modelini “düşük standartlar ve sınırlı şeffaflık” gibi dezavantajlarıyla suçlarken, İngiltere’nin özellikle Çin’in önemli mali rolü nedeniyle İngiliz çıkarları tehlikeye girdiğinde Çin’e güçlü bir şekilde meydan okuması gerektiğinin altını çiziyor.

İngiltere yerel saatiyle pazartesi günü yayınlanan beyaz kitapta, “2008-2021 yılları arasında Çin’in 498 milyar dolarlık kredi taahhüdünde bulunduğu, bunun da aynı dönemde Dünya Bankası’nın verdiği kredilerin yüzde 83’üne denk geldiği” belirtilerek, “Çin’in uluslararası düzeni şekillendirmeye yönelik artan iddiası, onun gelişen kalkınma rolünün beraberinde getirdiği zorlukların üstesinden gelmemizi elzem kılıyor” deniliyor.

Mevcut muhafazakar hükümetin Çin politikasını yansıtıyor

Şanghay Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi’ne bağlı Şanghay Küresel Yönetişim ve Alan Çalışmaları Akademisi’nde araştırma görevlisi olan Li Guanjie, metindeki “düşmanca tonu” “Birleşik Krallık’ın mevcut muhafazakar hükümetinin benimsediği Çin politikasının bir devamı niteliğinde olduğu için hiç de şaşırtıcı değil” şeklinde değerlendirdi.

İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, mayıs ayındaki G7 zirvesinin ardından Çin’i “çağımızın küresel güvenlik ve refaha karşı en büyük meydan okuması” olarak tanımlamıştı. Sunak bundan önce de mart ayında NBC’ye verdiği mülakatta benzer ifadeler kullanarak Çin’i “en büyük devlet tehdidi” ve “dünya düzeni için sistemik bir meydan okuma” olarak nitelendirmişti.

Azalan küresel etkisini yeniden diriltme çabaları

Li Guangjie Global Times’a verdiği demeçte, Çin’e yönelik bu tür düşmanca açıklamaların kendi kriziyle başa çıkmak için umutsuz girişimler olduğunu, eski sömürge imparatorluğunun azalan küresel etkisinden derinden rahatsızlık duyduğunu ve özellikle Brexit kargaşasından sonra mevcut dünyada kendini konumlandırmada sorunlarla karşılaştığını gösterdiğini söyledi.

Li Guangjie ayrıca Sunak yönetiminin bir sonraki genel seçimleri kazanmak için iç güçleri ve iç bölünmelerle parçalanan Muhafazakar Parti’yi birleştirmek ve kamuoyu desteğini artırmak için manşetler yaratmak üzere bir dış teşvik oluşturmaya şiddetle ihtiyaç duyduğunu belirtti.

Son kamuoyu yoklamaları kasım ayı başı itibariyle İngiliz yetişkinlerin yüzde 47’sinin bir genel seçimde İşçi Partisi’ne oy vereceğini, buna karşılık iktidardaki Muhafazakar Parti’ye oy vereceklerin oranının yüzde 23 olduğunu gösterdi.

İngiltere’nin Çin’in dünya meselelerinde öncü bir rol oynamasını kabul edemeyeceğini belirten, Çin Dışişleri Üniversitesi profesörü Li Haidong, “İngiliz hükümetinin bu beyaz kitabının amacı, Anglo-Sakson ulusların küresel kalkınma modelinde baskın bir rol oynamaya devam etmesini sağlamak ve Anglo-Sakson olmayan herhangi bir ulusa karşı hoşgörüsüzlüğün kalkınma modelinde lider bir konum üstlenmesini sağlamaktır. Temelde bu, dünya meselelerinde bir liderlik meselesidir” değerlendirmesini yaptı.

Çin’in BM Temsilcisinden ‘küresel yönetişim’ vurgusu

Çin’in BM Daimi Temsilcisi Zhang Jun, pazartesi günü New York’taki BM Genel Merkezi’nde ortak kalkınma yoluyla sürdürülebilir barışın teşvik edilmesine ilişkin bir tartışmada, “bu tür modası geçmiş emperyalist zihniyete karşı çıkarak, küresel yönetişimde gelişmekte olan ülkelerin söz hakkının genişletilmesi” çağrısında bulundu.

Çinli elçi, barış, kalkınma ve insan haklarının Birleşmiş Milletler’in üç temel direği olduğunu ve bunların arasında kalkınmanın tüm sorunları çözmenin ana anahtarı ve barışı teşvik etmenin ve insan haklarını korumanın temeli olduğunu söyledi.

Beyaz kitabın dünya genelindeki üçüncü tarafları ne ölçüde etkileyebileceği sorulduğunda Çinli gözlemciler, Çin’in küresel kalkınmadaki rolüne yönelik bu tür kötü niyetli bir karalamadan, özellikle de Çin’in önerdiği Kuşak Yol Girişimi’ne katılan ve bundan fayda sağlayanların çoğunun uzak duracağını belirtti.

DİPLOMASİ

AB ve Ukrayna, Biden’ı 2022’de Kiev’in ‘zaferine’ engel olmakla suçluyor

Yayınlanma

Joe Biden’ın başkanlık süresi sona yaklaşırken, ABD’nin Rusya’ya karşı Ukrayna’ya 90 milyar doları aşan yardım sağlamasına rağmen, Avrupa Birliği (AB) ve Ukrayna, Amerikan başkanını kararsız davranmakla suçluyor.

Bazı Avrupalı liderlere göre bu kararsızlık, Ukrayna’nın 2022 sonbaharında Rusya ordusunu Harkov ve Herson’dan püskürtmesine rağmen savaşı kendi lehine çevirememesine neden oldu.

‘Çok az, çok geç’

Bloomberg‘in haberine göre, Biden yönetimi Ukrayna’ya yoğun bir şekilde askeri yardım sağlama konusunda çaba gösterdi ve hatta Batı menşeli uzun menzilli füzelerle Rusya topraklarına saldırılara izin verdi.

Fakat Ukraynalı yetkililer, savaş boyunca defalarca dile getirdikleri bir şikâyeti yineledi: “Çok az, çok geç.”

Bir yılı aşkın süredir devam eden savaş ve Donald Trump’ın başkanlık yarışında yükselişi, Ukrayna’yı işgal altındaki topraklardan vazgeçme veya NATO üyeliğinden yoksun bir barış anlaşmasını kabullenme gibi ihtimallerle karşı karşıya bıraktı.

Bloomberg’e konuşan Ukraynalı yetkililer, böyle bir sonucun büyük ölçüde Biden’ın aldığı ya da almadığı kararlardan kaynaklanacağını savundu.

Avrupa ne ediyor?

Letonya Dışişleri Bakanı Baiba Brazhe, ABD’nin daha erken ve daha güçlü bir şekilde silah sağlaması durumunda bunun “geniş kapsamlı sonuçları” olabileceğini, ancak “olan oldu” diyerek konuyu değerlendirdi.

2022 sonbaharında Ukrayna ordusu, Harkov ve Herson’da hızlı bir taarruz gerçekleştirerek bazı bölgeleri geri aldı. Fakat Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, bu zaferlerin sürdürülebilmesi için daha fazla silah talep etti. Biden ise bu konuda tereddütlü davrandı.

Biden’ın bu temkinli yaklaşımı, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan tarafından doğrulandı. Sullivan, ABD’nin nükleer bir tırmanış riskini dikkate aldığını belirtti.

Eski İngiltere Savunma Bakanı Grant Shapps, Biden’ın Ukrayna’ya desteği konusunda genelde temkinli ve kararsız bir tutum sergilediğini, bu yüzden gerekli desteğin cephe dengelerini değiştirecek şekilde verilmediğini söyledi.

Diğer bazı Amerikalı yetkililer ise, Avrupa ülkelerinin Ukrayna’yı desteklemek ve yaptırım uygulamak konusunda yavaş davrandığını belirtti.

Örneğin, Almanya ve diğer AB ülkeleri, Ukrayna’nın NATO üyeliği konusundaki Amerikan tavrının yumuşamasına rağmen şiddetle karşı çıkmaya devam etti.

Biden’ın bir Soğuk Savaş gazisi olarak nükleer tırmanma tehdidine takıntılı hale geldiği belirtilirken, Avrupa’daki bazı liderler Biden’ın stratejisinin Ukrayna’nın yenilmesini önlemeye odaklandığını ancak zafer için gerekli yolu sunmadığını savundu.

Bu stratejinin, Ukrayna’yı uzun ve maliyetli bir çatışmanın içine çektiği iddia edildi.

Ukrayna’da kamuoyu yoklamaları: Halk, Rusya ile müzakereler hakkında ne düşünüyor?

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

Trump’tan AB’ye gümrük tarifesi tehdidi

Yayınlanma

ABD’nin yeni başkanı Donald Trump, AB’yi “büyük ölçekli” miktarlarda ABD petrol ve doğalgazını satın almayı taahhüt etmemesi halinde gümrük vergileriyle karşı karşıya kalacağı konusunda uyardı.

Trump cuma günü Truth Social platformunda yayınladığı mesajda, “Avrupa Birliği’ne, ABD ile aralarındaki muazzam açığı petrol ve doğalgazımızı büyük ölçekte satın alarak kapatmaları gerektiğini söyledim. Aksi takdirde, her şekilde TARİFELER!!!” diye yazdı.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen kasım ayında yaptığı açıklamada AB’nin ABD’den daha fazla sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) almayı değerlendirebileceğini söylemişti.

Leyen gazetecilere verdiği demeçte, “Rusya’dan hâlâ çok miktarda LNG alıyoruz ve neden bunu bizim için daha ucuz olan ve enerji fiyatlarımızı düşüren Amerikan LNG’si ile değiştirmeyelim?” diye sormuştu.

Financial Times’a (FT) konuşan bir AB yetkilisi, “Leyen’in tam da bunu yapma olasılığını ima ettiği göz önüne alındığında, bu bir ‘tehdit’ olarak tuhaf görünüyor,” dedi.

ABD halihazırda Avrupa’nın en büyük LNG tedarikçisi konumunda, fakat Rusya’dan yapılan ithalat ikinci sıradaki yerini koruyor.

Trump, Çin menşeli olmayan tüm ithalata yüzde 20’ye varan genel bir gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulunuyor.

Geçtiğimiz ay Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, Avrupa’nın siyasi liderlerini gümrük vergileri konusunda Trump ile işbirliği yapmaya ve ABD’de üretilen daha fazla ürünü satın almaya çağırmıştı.

Trump’ın ilk başkanlığı sırasında, dönemin Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, ticaret savaşı tehditlerini engellemek için daha fazla ABD gazı satın almayı teklif etmişti.

Uluslararası petrol göstergesi Brent ham petrol fiyatları cuma günü yüzde 0,4 düşüşle varil başına 72,61 dolar oldu. West Texas Intermediate vadeli işlemleri de yüzde 0,4 düşüşle varil başına 69,14 dolardan işlem gördü.

ABD dünyanın en büyük ham petrol üreticisi ve en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatçısı. Aralarında AB ve Vietnam’ın da bulunduğu LNG alıcıları, kısmen gümrük vergisi tehdidini caydırmak için ABD’den daha fazla yakıt satın almayı şimdiden konuşmaya başladılar.

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

ABD’den Türkiye Gazprombank yaptırımlarında özel muafiyet

Yayınlanma

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, ABD’nin Gazprombank yaptırımlarında Türkiye’ye muafiyet tanıdığını belirterek, doğalgaz ödemelerinin sorunsuz devam edeceğini duyurdu.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, ABD’nin Gazprombank’a uyguladığı yaptırımlar konusunda Türkiye’ye özel bir muafiyet tanıdığını duyurdu.

Bakan Bayraktar, bu sayede Türkiye’nin doğalgaz borcu ödemelerini Gazprombank üzerinden yapmaya devam edebileceğini belirtti.

Bloomberg’e yaptığı açıklamada Bayraktar, bu kararın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı’nın ABD’li yetkililerle yürüttüğü yoğun görüşmelerin ardından alındığını ifade etti.

Türkiye’nin uzun süredir talep ettiği muafiyetin, Rusya ile doğal gaz ticaretinde önemli bir rol oynayacağını vurguladı.

Gazprombank’ın ABD tarafından yaptırım listesine alınması, Türkiye açısından ciddi endişelere yol açmıştı.

Bakan Bayraktar, yaptırımların Türkiye’yi de hedef alması durumunda bunun ekonomik ve stratejik sonuçlarının büyük olabileceğine dikkat çekmişti.

Türkiye’nin geçmişte İran yaptırımları sürecinde de benzer bir muafiyet elde ettiğini hatırlatan Bayraktar, bu kararın iki ülke arasındaki iş birliğini destekleyeceğini söyledi.

Muafiyetin sağlanmasına rağmen Türkiye, Rusya ile alternatif ödeme yöntemleri üzerinde de görüşmeler gerçekleştirdi.

Geçen ay Ankara’da yapılan toplantılarda, her iki tarafın bürokratları olası senaryoları masaya yatırdı. Ancak Bayraktar, alternatif çözümlerle ilgili detaylı bir değerlendirme yapmaktan kaçındı.

Türkiye, Gazprombank yaptırımında ABD’den muafiyet istiyor

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English