Orta Doğu’daki gerilim ve olası arz kesintisi endişeleri, petrol fiyatlarını yukarı yönlü baskılarken, Brent petrolü 80 dolar sınırına yaklaştı. OPEC’in yedek kapasitesi, olası arz kesintilerine karşı bir tampon oluşturuyor.

Petrol fiyatları, Orta Doğu’daki artan gerilim ve olası arz kesintileri endişeleriyle pazartesi günü yükselişini sürdürdü. Brent petrolü, 2023’ün başından bu yana en büyük haftalık artışının ardından varil başına 80 dolar sınırına yaklaştı.

Türkiye saati ile 13:43 itibarıyla Brent petrol vadeli işlemleri yüzde 2,27 artışla varil başına 79,82 dolara, WTI petrol vadeli işlemleri ise yüzde 2,62 yükselişle varil başına 76,33 dolara ulaştı.

Geçen hafta Brent yüzde 8’in üzerinde artış göstererek Ocak 2023’ten bu yana en keskin haftalık kazancını kaydederken, WTI yüzde 9,1 artışla Mart 2023’ten bu yana en iyi performansını sergiledi.

Yatırımcılar, İran’ın 1 Ekim’deki benzeri görülmemiş füze saldırısına karşılık olarak İsrail’in İran’ın petrol altyapısını hedef alabileceği endişesiyle tedirgin.

Reuters ajansının aktardığına göre ANZ Research analistleri, yaptıkları açıklamada, çatışmanın petrol kaynakları üzerindeki etkisinin nispeten sınırlı kalacağı uyarısında bulundu.

Analistler, OPEC’in günlük 7 milyon varillik yedek kapasitesinin oluşturduğu tampona dikkat çekerek, “İran’ın petrol tesislerine doğrudan bir saldırının, İsrail’in olası tepkileri arasında en düşük olasılık olduğuna inanıyoruz,” ifadesini kullandı.

OPEC, İsrail’in üretim tesislerini devre dışı bırakması durumunda İran’dan gelen arzın tamamını karşılayabilecek yedek petrol kapasitesine sahip.

PVM’den John Evans, “Petrol piyasalarında çatışmanın yarattığı atmosferi hiçbir şey değiştiremezken, makroekonomik kaygılar tamamen gölgede kaldı ve küresel talep artışına dair her türlü öngörü zayıfladı,” değerlendirmesinde bulundu.

İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutan Yardımcısı İrec Mescidi, Beyrut’ta İsrail’in saldırısında yaralanmış olabileceğine dair iddialar ortaya atılan Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani’nin sağlığının yerinde olduğunu aktif görevine devam ettiğini söyledi.

İran’ın yarı resmi Tesnim Haber Ajansına göre, Tahran’da bir konferansta konuşan Mescidi, Kaani’nin Beyrut’ta İsrail’in saldırısında yaralandığı iddialarını yanıtladı. Mescidi, “Birçoğunuz General Kaani’ye ne olduğunu soruyorsunuz. Kendisi sağlıklı ve aktif görevine devam ediyor” dedi.

İran’daki bazı medya kuruluşlarının ve siyasilerin Kaani hakkındaki iddiaların doğru olmadığının gösterilmesi için Devrim Muhafızları Ordusu’ndan açıklama talep ettiklerini kaydeden İranlı komutan, “Bazıları açıklama yapın diyor ancak ne açıklaması? Böyle bir şeye ihtiyaç yok” ifadelerini kullandı.

Kaani hakkında iddialar

İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Tuğgeneral Kaani’nin durumuna ilişkin resmi açıklama yapılmaması Beyrut’ta İsrail’in saldırısında yaralandığı iddialarına yol açmıştı.

İsrail’in Kanal 12 televizyonu, Tel Aviv’in 4 Ekim Cuma günü Beyrut’a düzenlediği ağır saldırılar sırasında Kaani’nin hedef alınmış olabileceğini ve yaralanıp yaralanmadığının incelendiğini duyurmuştu. İran’da güvenlik bürokrasisine yakın “Tabnak” internet sitesi de 5 Ekim’de “General Kaani nerede? başlıklı haberinde, yetkililere, Kaani’nin durumunun netliğe kavuşturulması çağrısında bulunmuştu.

Kaani’nin durumuna ilişkin İranlı yetkililerden ilk açıklama ise Meclis Ulusal Güvenlik Komisyonu Üyesi Abbas Golru’dan gelmişti. General Kaani’nin durumunun iyi olduğunu söyleyen Golru, “Devrim Muhafızları Ordusu’nun bu konuda açıklama yaparak endişeleri ortadan kaldıracağına inanıyorum” demişti.

Öte yandan Kaani’nin dün İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’in İsrail’e saldırının başındaki Devrim Muhafızları Ordusu Hava Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade’ye “Feth Madalyası” taktığı törende olmaması da dikkatleri çekmişti.

İsmail Kaani’nin Beyrut’ta Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın hayatını kaybettiği İsrail saldırısında da hedef alındığı iddiaları ortaya atılmıştı. Kaani, daha sonra Tahran’daki Hizbullah ofisini ziyarete gitmişti.

İsrail’de yapılan ankete göre, halkın yüzde 35’i Tel Aviv yönetiminin Gazze Şeridi’ndeki savaşta Hamas’a yenildiğini düşünüyor.

İsrail devlet televizyonu KAN’ın bir enstitü ile işbirliğinde yaptığı ankette, katılımcıların yüzde 35’i Gazze’de Hamas’a karşı yürütülen savaşın kaybedildiğine inandığını ifade etti. Katılımcıların yüzde 27’si savaşın kazanıldığını düşünürken, yüzde 38’i ise konuya ilişkin görüş bildirmedi.

Ankete katılanların yüzde 61’i, 7 Ekim saldırılarının ardından “kişisel güvenlik duygusunu” kaybettiğini, yüzde 39 ise hala kendisini güvende hissettiğini ifade etti.

Anket sonuçları, İsrail’in kuzeyinde, Lübnan sınırında yaşayanların yüzde 71’inin kendisini güvende hissetmediğini ortaya koydu.

Ayrıca, ankete katılanların yüzde 41’i, 7 Ekim saldırılarının ardından İsrail ordusuna güveninin azaldığı görüşünü belirtirken, yüzde 35’i de bu güvenin arttığını ifade etti, yüzde 24’ü ise görüş belirtmedi.

İsrail’in Gazze’ye saldırı başlatmasının üzerinden 1 yıl geçmesine rağmen, Başbakan Binyamin Netanyahu hükümeti, esirleri kurtarmak ve Hamas’ı bitirmek başta olmak üzere Gazze’deki hedeflerine ulaşamadı.

Öte yandan, Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, neredeyse her gün, Gazze’yi karadan işgale girişen İsrail askerlerine karşı saldırılar düzenlendiğini duyuruyor ve buna ilişkin görüntüler paylaşıyor.