Asya
Japon şirketleri Çin’de faaliyet gösterme konusunda giderek daha temkinli davranıyor

Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre tedarik zinciri riskleri, casuslukla mücadele mevzuatı ve artan jeopolitik gerilimler Japon şirketlerini Çin’de faaliyet gösterme konusunda daha az istekli hale getiriyor.
Tokyo merkezli araştırma firması Teikoku Databank’ın son raporuna göre haziran ayı itibariyle toplam 13.034 Japon şirketi dünyanın 2 numaralı ekonomisinde iş yapıyor. Bu rakam, anketin ilk kez yapılmasından iki yıl sonra, 2012’de ulaşılan zirveye kıyasla %9,4 azaldı.
Bu yılki anket, önceki üç ankette kaydedilen düşüşlerin ardından, son yapıldığı yıl olan 2022’ye kıyasla 328 şirketlik bir artış gösterdi.
Bu mütevazı artışa rağmen, raporun yazarları Japon işletmelerinin Çin’de mağaza açma konusundaki ilgilerini kaybettiklerini söylüyor. Teikoku Databank’ta araştırmacı olan Daisuke Iijima, “Şirketlerin Çin’de faaliyet gösterme iştahı muhtemelen verilerin gösterdiğinden daha fazla azalıyor” dedi.
Iijima, bir zamanlar birçok Japon şirketini Çin’e çeken işgücü maliyetlerinin son on yılda iki katına çıktığını ve ABD ile yaşanan gerginliklerin iş ortamına riskler eklediğini sözlerine ekledi. “Daha fazla şirket Çin’i tedarik zincirlerinin merkezine yerleştirmenin bir yönetim riski olduğunu düşünüyor ve yerel iştiraklerini entegre ediyor ya da Güneydoğu Asya’ya taşıyor” dedi.
Türlerine göre, Çin’deki Japon şirketlerinin en büyük bölümünü %39 ile imalatçılar oluşturuyor. Teikoku raporu, bu şirketlerin çoğunun otomobil, elektronik veya yarı iletken üretimiyle ilişkili olduğunu belirtiyor. Washington, Çin’den elektrikli araç, güneş paneli ve diğer ürünlerin ithalatını kısıtlamak amacıyla ticaret engellerini yürürlüğe koydu.
Anket ayrıca Japon firmalarının Çin’i giderek daha öngörülemez bulduğunu belirtiyor. Astellas Pharma’nın bir Japon çalışanının 2023 yılında casusluk suçlamasıyla tutuklanmasının, pek çok yabancı işletmenin hukuk sistemi konusunda endişelenmesine neden olduğu kaydedildi.
Iijima, Japon firmalarının Çin’e yönelik kötüleşen ticari duyarlılığının, ülkeden çıkışın zorlu süreci nedeniyle ankete tam olarak yansımadığını söyledi. Ofislerini veya fabrikalarını kapatmak isteyen Çinli olmayan işletmeler, yabancı firmaların getirebileceği yatırım ve istihdamı korumak isteyen yerel yönetimlerin koyduğu katı şartların üstesinden gelmek zorunda.
Japonya Uluslararası İşbirliği Bankası, 2023 yılında 500’den fazla Japon şirketinden önümüzdeki üç yıl içinde iş geliştirme açısından gelecek vaat eden ülkelerin isimlerini istedi. Çin sıralamada üçüncü sıraya gerileyerek 2014’ten bu yana en düşük seviyeye indi. Şirketlerin Çin’den uzaklaşmasının da yardımıyla Vietnam, yıllık anketin başladığı 1989 yılından bu yana ilk kez ikinci sırada yer aldı.
Ancak Çin dünyanın en kalabalık ikinci ülkesi ve cazip bir pazar olmaya devam ediyor. Ülkenin Japon yemeklerine olan sevgisi, Tokyo merkezli Toridoll Holdings’in bu yaz Şanghay’da açacağı et restoranı markası Niku no Yama Gyu’nun Çin’deki ilk şubesi de dahil olmak üzere restoran işletmecilerini cesaretlendiriyor.
Yaşlı bakım sektörü de Çin’in nüfusu yaşlandıkça fırsatları değerlendiriyor. Japonya’da bakım ekipmanları kiralayan ve satan Yamashita, buradaki işlerini güçlendirmek için mart ayında Şanghay’da bir şirket kurdu.
Yamashita’nın Çin işlerini yöneten Arata Nagai, “Siyasi durum karmaşık ve riskler sıfır değil,” dedi. “Ancak ülkenin 200 milyonluk yaşlı nüfusunda bir fırsat görüyoruz ki bu rakam tüm Japon nüfusundan daha fazla” diye ekledi.
Öte yandan Iijima’ya göre bu faktörler Japon işletmelerinin büyük bir göçünü olası kılmıyor. Araştırmacı, “Japon şirketleri yerel hükümeti kışkırtmadan kendilerini ülkeden uzaklaştırmanın yollarını arıyor, ancak varlıklarının büyük ölçüde azalması pek olası değil” dedi.
Asya
Hindistan ve Pakistan ateşkes ilan etti

Hindistan ve Pakistan ateşkes ilan etti.
ABD, cumartesi günü iki Güney Asya ülkesi Hindistan ve Pakistan’ın şiddetli çatışmaları sona erdirmek için ateşkes üzerinde anlaştıklarını açıkladı.
ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda anlaşmanın kendisinin eseri olduğunu iddia etti.
Trump, sosyal medya platformu Truth Social’da “ABD’nin arabuluculuğunda geçen uzun bir gecenin ardından, Hindistan ve Pakistan’ın TAM VE DERHAL ATEŞKES üzerinde anlaştığını duyurmaktan memnuniyet duyuyorum” diye yazdı. “Her iki ülkeye de sağduyu ve büyük zekâlarını kullandıkları için tebrikler. Bu konuya gösterdiğiniz ilgi için teşekkür ederiz!” ifadelerini kullandı.
Pakistan, Trump’ın açıklamasını doğrulayan ilk ülke oldu. Pakistan Dışişleri Bakanı Ishaq Dar, sosyal medya hesabında iki ülkenin “derhal yürürlüğe girecek bir ateşkes üzerinde anlaştığını” yazdı.
“Pakistan, egemenliği ve toprak bütünlüğünden ödün vermeden her zaman bölgede barış ve güvenlik için çaba göstermiştir!” diye yazdı.
Hindistan da, son günlerde iki ülkenin birbirine füze attığı hava savaşını durdurmayı kabul ettiğini açıkladı.
Başkent Yeni Delhi’de gazetecilere dağıtılan bir mesajda, bir hükümet yetkilisi “Hindistan ve Pakistan arasındaki ateşkes ve askeri eylemlerin durdurulması iki ülke arasında kararlaştırıldı” dedi.
Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar da X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, Hindistan ve Pakistan’ın çatışmaların ve askeri operasyonların durdurulması konusunda anlaşmaya vardığını bildirdi.
Keşmir bölgesinde egemenlik iddia eden iki komşu ülke arasındaki çatışma, 22 Nisan‘da Hindistan’ın kontrolündeki Keşmir’in turistik bölgesi Pahalgam’da silahlı kişilerce 25 Hint ve bir Nepal vatandaşının öldürülmesiyle tırmanmıştı. Hindistan Başbakanı Modi, saldırıdan Pakistan’ı sorumlu tutarken, Pakistan iddiaları reddetmişti.
Asya
Vietnam, altyapı ve teknoloji için 20 milyar dolarlık kredi paketi planlıyor

Vietnam, ekonomik büyümeyi canlandırmak amacıyla altyapı ve teknoloji projelerini finanse etmek için 21 bankanın katılımıyla 500 trilyon dong (yaklaşık 20 milyar dolar) tutarında bir kredi paketi planlıyor. Bu finansman hamlesi, ülke için tarihsel olarak alışılmadık bir adım olarak değerlendiriliyor.
Güneydoğu Asya ülkesi, en büyük ihracat pazarı olan ABD’nin başlattığı ticaret savaşının olası zararlarına rağmen, 2024’te %7,1’den bu yıl %8 civarında ekonomik büyüme hedefliyor. Bu, iki yılın en yüksek rakamı.
Ülkenin en büyük dört ticari bankası olan Vietcombank, VietinBank, BIDV ve Agribank, altyapı ve teknoloji projelerinin genişletilmesi için her biri 60 trilyon dong değerinde kredi sağlamayı taahhüt etti. Diğer 12 banka her biri 20 trilyon dong, beş banka ise her biri 4 trilyon dong taahhüt etti.
Vietnam Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Dao Minh Tu, kredilerin faiz oranının ortalama piyasa faiz oranından (nisan ortası itibarıyla yaklaşık %6) en az %1 daha düşük olacağını ve tercihli faiz oranının en az 2 yıl süreyle geçerli olacağını söyledi.
Tu salı günü yaptığı açıklamada, “Mayıs ayında, Merkez Bankası ve ticari bankalar hazırlıklarını hızlandırmaya devam edecek ve hükümetin talimatına göre kredi paketini kısa sürede uygulamaya koyacak” dedi.
Ancak, kredi paketinin uygulanabilirliği hala şüpheli. Tu, bankaların tercihli kredilere uygun projeler için net kriterlere ihtiyaç duyduğunu, ancak bunun bilim ve teknoloji gibi yeni alanlarda zor olduğunu söyledi. Öte yandan, altyapı projeleri uzun vadeli kredilere ihtiyaç duyarken, Vietnam bankalarının sahip olduğu sermaye büyük ölçüde kısa vadeli olduğundan, likidite riski endişeleri artıyor.
Vietnam’ın büyüme modeli, büyük ölçüde ihracata ve imalata dayanmaktadır. Her ikisi de, kuzey komşusu Çin’in dışında bir bölgesel imalat merkezi haline gelen ülkeye gelen doğrudan yabancı yatırımlardan yararlanmaktadır.
Ancak nisan ayında ABD Başkanı Trump, Vietnam’dan gelen mallara %46’lık bir gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu. Bu, dünyadaki en yüksek gümrük vergilerinden biri. Trump yönetimi, Vietnam’ın ABD’ye ihraç edilen Çin mallarının aktarma noktası olduğunu iddia etti.
ABD ile ticaret anlaşması müzakereleri sürerken, Vietnam hükümeti altyapı ve teknoloji yatırımları da dahil olmak üzere iç büyüme motorlarını desteklemeye çalışıyor.
Pazartesi günü Vietnam Başbakanı Pham Minh Chinh, hükümetin bu yıl daha fazla kamu yatırımı yapacağını söyledi. Ayrıca, yaklaşık 235 milyar dolarlık projenin yasal sorunlar nedeniyle askıya alındığını ve bu sorunların çözülmesi halinde büyümeye katkı sağlayacağını belirtti.
Son aylarda Vietnam, köprüler, demiryolları, havaalanları, otoyollar ve limanlar dahil olmak üzere bir dizi altyapı projesini onaylayarak, büyüme hedefine ulaşmak ve daha fazla yabancı yatırım çekmek için altyapıyı iyileştirmek suretiyle bir taşla iki kuş vurdu.
Vietnam’ın en büyük holdinglerinden biri olan Vingroup, altyapıyı bir sonraki ana faaliyet alanı olarak belirledi ve yüksek hızlı demiryolları ve muhtemelen limanlar inşa etmeyi hedefliyor.
Ülke, yapay zeka ve yarı iletkenlere odaklanarak, teknoloji ve bilimi sonraki büyümenin ana itici güçlerinden biri olarak belirledi. Hükümet, devlet bütçesinin en az %3’ünü bilim ve teknolojiye ayırmayı hedefliyor.
Asya
Çin, gümrük vergilerine rağmen nisan ayında ihracatında %8 artış kaydetti

Çin’in ihracat büyümesi nisan ayında direnç gösterdi ve ABD ile ticaret savaşının etkilerinin hissedilmeye başlayacağına dair beklentileri boşa çıkardı. Çin gümrük idaresinin cuma günü açıkladığı istatistiklere göre, ihracat bir önceki yıla göre dolar bazında yüzde 8,1 arttı.
Bu artış, mart ayında kaydedilen %12,4’lük artışın altında kaldı. Ancak gümrük idaresinin cuma günü açıkladığı verilere göre, bu artış Reuters’ın ekonomistlerle yaptığı ankette öngörülen %1,9’luk artışın çok üzerinde gerçekleşti.
İthalat ise geçen ay %0,2 daralarak üst üste üçüncü ay düşüş kaydetti.
Geçen ay ABD’ye yapılan ihracat %21 düşerken, ABD’den yapılan ithalat %13,8 azaldı.
Çin’in en büyük ticaret ortakları olan Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği ve Avrupa Birliği’ne yaptığı ihracat ise sırasıyla %20,8 ve %8,3 arttı.
Rakamlar, Washington ve Pekin’in ticaret savaşına girmesinin ardından açıklandı.
ABD Başkanı Donald Trump geçen ay Çin’den ithal edilen çoğu ürüne %145’e varan gümrük vergisi artışını uyguladı ve ülkeden gelen küçük değerdeki paketlere bile yeni vergiler getireceğini söyledi. Pekin ise %125’lik gümrük vergisiyle karşılık verdi.
İki ülke cumartesi günü Cenevre’de ticaret görüşmelerine başlayacak. ABD’yi Hazine Bakanı Scott Bessent ve Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer temsil ederken, Çin’in heyetine en üst düzey ekonomi yetkilisi olan Başbakan Yardımcısı He Lifeng başkanlık edecek.
Bu, Çin Başkan Yardımcısı Han Zheng’in Trump’ın göreve başlama törenine katıldığı ocak ayından bu yana iki tarafın ilk üst düzey görüşmesi olacak. Bessent, ticaret savaşının “sürdürülebilir olmadığını” söyledi.
-
Görüş1 hafta önce
Hindistan ve Pakistan savaşır mı?
-
Görüş2 hafta önce
ABD, Ukrayna’ya ihanet etti
-
Dünya Basını2 hafta önce
Jeffrey Sachs: ABD’nin Asya’daki askeri üslerini kapatın
-
Rusya3 gün önce
Rusya’da havaalanlarında toplu uçuş ertelemeleri
-
Dünya Basını2 hafta önce
Bender Abbas patlaması: Sabotaj mı kaza mı?
-
Dünya Basını2 hafta önce
The Ekonomist: Afrika’dan Göç Dünyayı Değiştirecek
-
Görüş3 gün önce
Kim kazandı?
-
Dünya Basını2 hafta önce
ABD’nin eski Asya çarı Kurt Campbell: Çin’le hesapsız bir çatışmaya girmekten kaçınılmalı