ABD Başkanı Donald Trump perşembe günü yaptığı açıklamada Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin kendisine gümrük vergilerinin hafifletilmesi, daha fazla ABD petrolü, gazı ve savaş uçağı satın alınması ve ticaret konusundaki anlaşmazlığı henüz sona erdirmeyen potansiyel imtiyazlar hakkında konuşmayı teklif ettiğini söyledi.

Bu teklif iki liderin Beyaz Saray’daki görüşmelerinde, Trump’ın Hindistan’daki Amerikan işletmelerinin içinde bulunduğu ortamı eleştirmesinden ve ABD’nin ithalatına vergi koyan her ülkeye karşılıklı gümrük vergisi uygulanmasını öngören bir yol haritası açıklamasından birkaç saat sonra ortaya çıktı.

Trump, “Başbakan Modi kısa bir süre önce Hindistan’ın, Hindistan pazarına erişimimizi kısıtlayan haksız ve çok güçlü gümrük vergilerinde indirime gittiğini açıkladı. Ve bunun gerçekten büyük bir sorun olduğunu söylemeliyim” dedi.

Liderler ticari kaygıları giderecek bir anlaşma için çalışma konusunda mutabık kaldılar. Hindistan Dışişleri Bakanı Vikram Misri toplantı sonrasında yaptığı açıklamada böyle bir anlaşmanın önümüzdeki yedi ay içinde yapılabileceğini söyledi. Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili de bu yıl içinde bir anlaşmaya varılabileceğini söyledi.

Trump, Modi ile düzenlediği ortak basın toplantısında liderlerin anlaşmalarından bazılarının hedefe yönelik olduğunu söyledi: Hindistan, savaş uçakları da dahil olmak üzere ABD savunma teçhizatı alımlarını “milyarlarca dolar” artırmak istiyor ve Washington’u petrol ve doğalgazda “bir numaralı tedarikçi” haline getirebilir.

Modi de Delhi’nin 2030 yılına kadar Washington ile ticaretini iki katına çıkarmak istediğini söyledi. Liderler tarafından da ele alınan nükleer enerji konusunda uzun zamandır planlanan işbirliği, devam eden yasal zorluklarla karşı karşıya .

Trump, “Hindistan’a nihayetinde F-35 hayalet savaş uçakları sağlamanın yolunu da açıyoruz” dedi.

Hintli yetkili Misri daha sonra F-35 anlaşmasının bu noktada bir teklif olduğunu ve resmi bir sürecin devam etmediğini söyledi. Beyaz Saray herhangi bir anlaşmaya ilişkin yorum talebine yanıt vermedi.

Trump’ın ilk döneminde Modi ile sıcak bir ilişkisi olmasına rağmen, prşembe günü yine Hindistan’ın gümrük vergilerinin “çok yüksek” olduğunu söyledi ve daha önce çelik ve alüminyuma uyguladığı vergilerin metal üreticisi Hindistan’ı özellikle sert bir şekilde etkilemesine rağmen bunları karşılama sözü verdi.

Trump basın toplantısında “Hindistan ile karşılıklı olarak hareket ediyoruz” dedi ve ekledi: “Hindistan ne talep ederse biz de onu talep ediyoruz.”

Modi diğer yandan Hindistan’ın çıkarlarını koruma sözü verdi.

Oval Ofis’te Trump’ın yanında oturan Modi, “Çok takdir ettiğim ve Başkan Trump’tan öğrendiğim bir şey var ki o da ulusal çıkarları en üstte tutması,” dedi. “Ben de onun gibi Hindistan’ın ulusal çıkarlarını her şeyin üstünde tutuyorum” diye vurguladı.

Birbirlerini öven iki lider, Çin ile rekabete üstü kapalı bir gönderme yaparak Hint Pasifik bölgesinde güvenlik işbirliğini derinleştirme ve yapay zeka gibi teknolojilerde ortak üretime başlama konusunda anlaştı.

Hediye

Görüşmeden önce Hindistan’ın attığı adımlar sorulduğunda bir kaynak bunu Trump için ticari gerilimi düşürmek üzere tasarlanmış bir “hediye” olarak nitelendirdi. Trump’ın bir yardımcısı Başkan’ın Hindistan’a savunma ve enerji satışlarının ABD’nin ticaret açığını azaltacağını düşündüğünü söyledi.

Kasım ayında ABD Adalet Bakanlığı tarafından rüşvet iddiasıyla suçlanan milyarder Gautam Adani ‘nin durumunun görüşmelerde gündeme gelip gelmediği net değil. Adani, Modi’nin batı eyaleti Gujarat’tan geliyor ve Adani Grubu dünya çapında birçok önemli altyapı projesi yürütüyor.

Muhalifler ve eleştirmenler sık sık Adani’nin limandan enerjiye uzanan imparatorluğunun hızlı yükselişinin kısmen Modi’nin BJP’si ve müttefikleri tarafından yönetilen yönetimlerle yakın ilişkilerinden ve onlardan gördüğü olumlu muameleden kaynaklandığını iddia ediyor. İkili defalarca uygunsuzluğu reddetti.

Perşembe günü bir muhabirin Trump ile Adani konusunu görüşüp görüşmediğine ilişkin sorusuna sinirlenen Modi, ülkelerin bu tür konuları görüşmek üzere bir araya gelmediğini söyledi.

Tarife gündemi baskın

Bir düşünce kuruluşu olan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nin Hindistan programı başkanı Richard Rossow, Reuters’a, tarifelerin iki ülke ilişkilerine hakim olmaya devam edeceğini söyledi.

“Bu bir boks maçı olacak” dedi. “Hindistan birkaç darbe almaya hazır ama bunun da bir sınırı var” diye ekledi.

ABD’nin Hindistan ile 45,6 milyar dolar ticaret açığı var. Dünya Ticaret Örgütü verilerine göre ABD’nin ticaret ağırlıklı ortalama gümrük vergisi oranı yaklaşık %2,2 iken Hindistan’ınki %12.

Trump izinsiz göç konusunda Hindistan’dan daha fazla yardım istiyor. Hindistan, teknoloji endüstrisinde çalışma vizesiyle çalışan çok sayıda kişi ve ABD’de yasadışı olarak bulunan diğerleri de dahil olmak üzere, ABD’ye gelen göçmenlerin önemli bir kaynağı.

Trump, ABD’nin 2008 yılında Hindistan’ın finans başkenti Mumbai’de meydana gelen ve 160’tan fazla kişinin öldüğü aşırılık yanlısı saldırılarla ilgili bir şüphelinin iadesini onayladığını söyledi.

Elon Musk görüşmesi ve Çin gündemi

Modi perşembe günü Elon Musk ile başbakanın Beyaz Saray’ın karşısında kaldığı Blair House’da bir araya geldi. Musk, Trump’ın önemli bir müttefiki ve Starlink şirketinin Güney Asya pazarına girme teklifi gündeme gelebilir.

Hindistan, Trump’ın yönetimindeki pek çok kişinin ABD’nin en büyük rakibi olarak gördüğü Çin’i engelleme stratejisi açısından kritik önem taşıyabilir. Hindistan, komşusu Çin’in askeri yığınağına karşı temkinli ve aynı pazarların çoğu için rekabet ediyor.

ABD-Hindistan Stratejik Ortaklık Forumu lobi grubu başkanı Mukesh Aghi’ye göre Modi, Trump’ın Çin ile Hindistan’ı dışlayan bir anlaşma yapmasından da endişe ediyor.

Trump perşembe günü yaptığı açıklamada Hindistan-Çin sınırındaki çatışmaların çözümüne yardımcı olmayı umduğunu söyledi.