Bizi Takip Edin

AVRUPA

TSMC, Dresden’e fabrika kuracak: İşgücü piyasası karışabilir

Yayınlanma

Tayvanlı çip devi TSMC’nin Dresden’e yeni fabrika kurmasına büyük ölçüde karar verildi. Handelsblatt’ın hükümet çevrelerine dayandırdığı haberine göre Tayvanlı şirketin yönetim kurulu Salı günü toplanacak.

Yönetim kurulu toplantısında ilgili taraflar büyük bir olasılıkla Dresden’in tercih edilmesi yönünde görüş bildirecek. “Tüm formaliteler halledildi,” diyen gazeteye göre, Berlin yönetimi fabrikanın inşasını 5 milyar avro ile destekleyecek. TSMC fabrikayı ortakları Bosch, Infineon ve NXP ile birlikte ortak bir girişim olarak işletecek.

TSMC, Dresden’de öncelikle otomotiv endüstrisi için çip üretmek istiyor.

Birkaç hafta önce de ABD’li çip şirketi Intel’in Magdeburg’da tesis açması resmiyet kazanmış ve vergi mükelleflerinin bu tesisi 10 milyar avro ile sübvanse edeceği ortaya çıkmıştı. Intel, tesis ile birlikte 3000 yeni istihdam sözü veriyor.

‘Silikon Saksonya’ büyüyecek mi?

Dresden, Saksonya’da TSMC’nin yanı sıra, başta Infineon ve Bosch olmak üzere ‘high-tech’ şirketlerin yarı iletkenler fabrikaları ve ofisleri bulunuyor.

Büyük oranda Hintli, Çinli ve ABD’li çalışanların bulunduğu bu bölgeye, Silikon Vadisi’ne atıfla ‘Silikon Saksonya’ deniyor. Almanya’daki nitelikli işgücü açığı, bölgenin çarklarının büyük oranda yabancı işçiler tarafından döndürülmesine neden oluyor.

Financial Times’a (FT) konuşan Saksonya Ekonomi Bakanı Martin Dulig, “5.000 ila 8.000 arasında ek istihdam yaratacak yatırımlarımız var. Fakat Almanya akut bir nitelikli insan açığı ve demografik gerileme ile karşı karşıya. Çalışma çağındaki insan sayısı önümüzdeki 10 yıl içinde 200.000 kişi azalacak,” diyor.

Saksonya’da anketlerde birinci parti görünen Almanya için Alternatif’in (AfD) yabancı işçilerin bölgeye gelmesini engelleyen bir faktör olacağı da iddia ediliyor. Bölgeye işçi çekmenin bir diğer güçlüğü, Meta ve Google gibi tekellerin daha iyi ücretler sunması.

Yarı iletken sektörü devlet teşviklerine bağlı

AB, Nisan ayında çip endüstrisi için 43 milyar avro harekete geçirmeyi amaçlayan Avrupa Çip Yasası üzerinde anlaşmaya varmıştı. Bu sayede AB’nin küresel yarı iletken üretimindeki payının 2030 yılına kadar ikiye katlanarak %20’ye yükselmesi hedefleniyor.

Eski Doğu Almanya’da mikroelektroniğin merkezi olan Saksonya, bu hedeflerin merkezinde yer alıyor. Avrupa’da üretilen çiplerin üçte biri buradan geliyor ve Infineon, Bosch, X-Fab ve GlobalFoundries gibi şirketlerin hepsinin eyalette fabrikaları var.

Şirketlerin hepsi, genellikle Alman hükümetinden aldıkları büyük sübvansiyonlarla desteklenen faaliyetlerini büyütmeyi planlıyor. Infineon 5 milyar avroluk bir tesis inşa ediyor, Bosch Dresden’deki temiz odasını genişletmek için 250 milyon avro yatırım yapıyor, GlobalFoundries ise şehirdeki çip plakası üretim kapasitesini dört yıldır genişletiyor. Tüm sektör Saksonya’da 76.000 kişiye istihdam sağlıyor ve bu sayının 2030 yılına kadar 100.000’e çıkması bekleniyor.

TSMC’nin gelişi işgücü piyasasını karıştırabilir

Ne var ki TSMC’nin sonbaharda beklenen gelişi, zaten dar olan yerel işgücü piyasasını daha da zorlayabilir.

‘Silicon Saxony’ ticaret grubu başkanı Frank Bösenberg, “Ne zaman yeni piyasa katılımcıları gelse, özellikle vasıflı işçiler için daha fazla rekabet olur,” diyor.

TSMC başkanı Mark Liu da konuyla ilgili endişelerini dile getirmişti. Haziran ayında bir yatırımcılar toplantısında konuşan Liu, Almanya’daki mevcut nitelikli işçi sıkıntısından endişe duyduğunu söylemiş ve “Orada gerçek boşluklar var,” demişti.

Alman Ekonomi Enstitüsü tarafından kısa süre önce yapılan bir çalışmada, Haziran 2021 ile Haziran 2022 arasında ülkenin yarı iletken sektöründe, özellikle elektrik mühendisliği, yazılım geliştirme ve mekatronik gibi mesleklerde 62.000 işçi açığı tespit edildi.

AVRUPA

AB, ithalat vergisi önerisiyle Çin’in Temu ve Shein ürünlerini hedef alıyor

Yayınlanma

Brüksel, Avrupa Birliği’nin Çin’den geldiğini söylediği standart altı ürünlerdeki artışı durdurmak amacıyla Temu ve Shein gibi Çinli online perakendecilerden satın alınan ucuz mallara gümrük vergisi getirme planları yapıyor.

Konuyla ilgili bilgi sahibi üç kişinin Financial Times’a verdiği bilgiye göre, Avrupa Komisyonu bu ayın sonlarına doğru, ürünlerin gümrüksüz olarak satın alınabildiği mevcut 150 Avroluk eşiğin kaldırılmasını önerecek. Bir yetkili, hedeflenen ana platformların Çin’in online pazarları Temu ve AliExpress ile giyim perakendecisi Shein olduğunu söyledi.

Komisyona göre geçen yıl AB’ye gümrüksüz 150 Avro eşiğinin altında 2.3 milyar ürün ithal edildi. Komisyon verilerine göre e-ticaret yoluyla yapılan ithalat bir önceki yıla göre iki kattan fazla artarak nisan ayında 350,000’i aştı – ya da hane başına neredeyse iki teslimat yapıldı.

Çin sübvansiyonlu posta masraflarından faydalanıyor, bu da ucuz malları hava yoluyla göndermenin uygun maliyetli olduğu anlamına geliyor.

Hükümler, AB müşterilerine doğrudan blok dışından gönderim yapan tüm çevrimiçi perakendeciler için geçerli olacak. ABD merkezli Amazon genellikle Avrupa merkezli satıcıları kullanıyor.

Bir başka olası önlem de, büyük platformların, değeri ne olursa olsun, çevrimiçi KDV ödemeleri için kayıt yaptırmalarını zorunlu hale getirmek olacak.

2021 yılından bu yana, AB şirketlerine gönderilen paketler değerlerine bakılmaksızın KDV ödüyorlar, ancak gümrük vergisinden muaflar.

Seçenekler, bu yılın sonlarında göreve başlayacak olan yeni komisyona hazırlık olarak ortaya konulacak.

FT’ye konuşan bir AB yetkilisi, komisyonun geçen yıl gümrük vergisi eşiğini kaldırmayı önerdiğini, ancak şimdi ucuz ithalat artışına karşı koymak için bunun kabul edilmesini hızlandırmaya çalışabileceğini söyledi.

Ancak bir başka yetkili, yeni rejimin zaten aşırı yoğun olan gümrük memurlarının iş yükünü artıracağı göz önüne alındığında, AB ülkelerinin kabul etmesinin zor olabileceği konusunda uyarıda bulundu.

AB ülkeleri tarafından bildirilen “tehlikeli” ürün sayısı 2022’den 2023’e yüzde 50 ‘den fazla artarak 3.400’ün üzerine çıktı. Kozmetik, oyuncak, elektrikli ev aletleri ve giysiler en çok güvenlik sorunu yaşanan ürünler arasında yer aldı.

AB oyuncak endüstrisi Çinli perakendecileri Avrupa’ya tehlikeli oyuncaklar göndermekle suçladı. Bir endüstri grubu olan Toy Industries of Europe, şubat ayında Temu’dan 19 oyuncak satın aldığını ve hiçbirinin AB standartlarına uymadığını, 18’inin ise çocuklar için gerçek bir güvenlik riski oluşturduğunu tespit ettiğini söyledi.

Temu, “19 ürün listesinin tamamı artık AB web sitemizde mevcut değildir” dedi. Temu, “ürün güvenliği bizim için son derece önemlidir ve bu ürün grubunun ve ilgili gerekliliklerinin izlenmesini güçlendirdik” ifadelerini kullandı.

Bir perakende lobi grubu olan EuroCommerce’in genel müdürü Christel Delberghe şunları söyledi: “Nerede kurulmuş olurlarsa olsunlar, AB merkezli tüketicileri hedefleyen tüm oyuncular için online perakendede AB düzeyinde bir oyun alanı istiyoruz.”

Mevcut mevzuatın yeterli olduğunu ancak “etkili ve verimli bir sınır ötesi uygulama stratejisine” ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.

Temu, büyümelerinin ucuz ürünlere bağlı olmadığını söyledi ve bu politikalar adil olduğu sürece “yasa koyucular tarafından tüketici çıkarlarına uygun olarak yapılan her türlü politika düzenlemesine açık ve destekleyiciyiz” dedi.

AliExpress, “AB pazarında uyumlu bir konumda olduğumuzdan ve sürekli olacağımızdan emin olmak” için “yasa koyucularla birlikte çalıştığını” söyledi. Shein ayrıca gümrük vergilerinde reform çabalarını “tamamen desteklediğini” belirtti.

Okumaya Devam Et

AVRUPA

Almanya İçişleri Bakanından “kurt işareti” açıklaması

Yayınlanma

Türkiye A Milli Futbol Takımını’nın Euro 2024 son 16 turunda Avusturya ile oynadığı maçta gol attıktan sonra “kurt işareti” yapan Merih Demiral’a Alman hükümetinden tepki geldi.

İçişleri Bakanı Nancy Faeser X üzerinden yaptığı açıklamada, “Türk aşırı sağcılarının sembollerinin stadyumlarımızda yeri yoktur. Avrupa Futbol Şampiyonasının ırkçılık için bir platform olarak kullanılması kesinlikle kabul edilemez. UEFA’nın olayı soruşturmasını ve yaptırımları değerlendirmesini bekliyoruz,” dedi.

Almanya’da Federal Anayasa Koruma Teşkilatı’na (BvF) göre “kurt işareti/bozkurt” ile bilinen ideoloji “milliyetçi, anti-Semitik ve ırkçı aşırı sağcı bir ideolojiye dayanıyor” ve “Balkanlar’dan Çin’e kadar tüm Türk halklarını kapsayan büyük bir imparatorluk kurmayı hedefliyor.”

Öte yandan BvF,  “kurt selamı” vermenin “ülkücü” ideolojiye bağlılık anlamına gelmesine rağmen, “bu selamı veren her kişinin aşırı sağcı bir Türk olması gerekmediğini” yazıyor.

UEFA da Demiral’ın “uygunsuz davranşıları” nedeniyle soruşturma başlattığını açıkladı. UEFA’dan yapılan açıklamada, “Avusturya ile Türkiye arasında, 2 Temmuz 2024 tarihinde Almanya’nın Leipzig kentinde oynanan 2024 Avrupa Şampiyonası son 16 turu maçında, Türkiye Futbol Federasyonu oyuncusu Merih Demiral’ın uygunsuz davranışlarda bulunduğu iddiasıyla ilgili UEFA Disiplin Yönetmeliği’nin 31(4) maddesi uyarınca soruşturma açılmıştır,” denildi.

Merih Demiral gol sevincinde “kurt işareti” yapmasına ilişkin, “İki gol attığım için çok mutluyum. Bir gol sevinci vardı aklımda onu yaptım, Türklükle alakalı. Türk olduğum için çok gurur duyuyorum, o yüzden golden sonra bunu iliklerime kadar hissetim. Öyle bir şey yapmak istedim, yaptığımdan dolayı çok da mutluyum. Bütün taraftarlarımız bizimle gurur duyuyor. Tribünde görmüştüm yapan taraftarlarımızı, onları gördükten sonra daha çok yapasım geldi, çok mutluyum. Tribünlerde de yapanları gördüm. Türkiye’de hepimiz Türk’üz, Türk olmaktan da gurur duyuyorum, bunu her seferinde de belirtiyorum. O yüzden gol sevincini de öyle yaptım. Gayet normal, Türk taraftarlarımız da bizimle gurur duyuyor. İnşallah yapmaya devam ederiz. Herhangi bir mesaj yok, sadece ne kadar gururlu ve mutlu olduğumu göstermek istedim,” ifadelerini kullandı.

Okumaya Devam Et

AVRUPA

Economist: Ukrayna’nın temerrüde düşmemek için bir ayı kaldı

Yayınlanma

Ukrayna ekonomisindeki gerileme savaşın ilk yılına kıyasla yavaşlamış olsa da ülkenin yurt dışından finansmana ihtiyacı var. The Economist, Ukrayna’nın uluslararası kreditörlerle yürüttüğü ve 1 Ağustos’a kadar tamamlanması beklenen müzakereleri ele alarak, ülkenin temerrüde düşebileceği uyarısını yaptı.

Rusya’nın askeri müdahalesinin başından bu yana, Ukrayna’nın devlet tahvillerini satın alan yabancı alacaklılar (yatırım fonları, bankalar ve hükümetler dahil) Ukraynalı yetkililerle mevcut borç ödemelerini yapmamalarına izin verecekleri konusunda anlaştı.

Ukrayna, borç yükümlülüklerini her zamanki gibi yerine getirecek olsaydı, bunu yapmak için her yıl GSYİH’sinin yüzde 15’ini harcamak zorunda kalacaktı. Dergiye göre bu ödemeler, savunmadan sonra hükümet harcamalarının en büyük ikinci kalemi haline gelecek.

Moratoryum 1 Ağustos’ta sona eriyor ve Ukraynalı yetkililer şu anda kreditörlerle görüşmelerini sürdürüyor.

Haziran ayı ortasında ülkenin Maliye Bakanı Sergey Marçenko henüz bir uzlaşmaya varılmadığını bildirmişti. Müzakerelerin ana konusu Ukrayna’nın yaklaşık 20 milyar dolar değerindeki borç yükümlülüklerinin yeniden yapılandırılması.

Maliye Bakanlığı, kreditörlere borcun mevcut değerinin yüzde 60’ını, yani 2024-2027 yıllarında ödemesi gereken yaklaşık 12 milyar doları silmeyi teklif etti. Ülkenin tahvil sahipleri ise bu teklifi kabul etmedi ve borcun sadece yüzde 22’sini silmeye hazır olduklarını açıkladı.

Ukrayna’ya yönelik mali yardım programlarında aktif olarak yer alan önemli bir küresel finans kuruluşu olan Uluslararası Para Fonu (IMF), ülkenin sunduğu şartlarda (yani borcunun yüzde 60’ının iptali ile) yeniden yapılandırma fikrini destekliyor.

IMF’nin mali yardım programı, Ukrayna’nın sıkı bütçe disiplinine uyması ve kamu borcunu azaltmaya çalışması gerektiğini ima ediyor; şu anda GSYİH’nin yüzde 90’ını aşan borç, IMF’nin planına göre 2033 yılına kadar yüzde 60’a düşürülmeli.

IMF, borç affının Ukrayna’nın ‘iki yakasını bir araya getirmesine’ yardımcı olacağına inanıyor. Özel kreditörler ise IMF ekonomistlerinin analizlerinin güncel olmadığını düşünerek bu konuda şüpheci davranıyor.

Borç affı konusunda şimdi bir anlaşmaya varılamazsa Ukrayna’nın önünde sadece iki seçenek kalacak. İlk seçenek, alacaklılardan borç ödemelerine ilişkin mevcut moratoryumun uzatılmasını talep etmek, ikinci seçenek ise temerrüde düşmek.

Dergi, kulağa ne kadar radikal gelirse gelsin, yeniden yapılandırma ile arasında büyük bir fark olmadığını söyledi; her iki senaryoda da alacaklılar herhangi bir ödeme görmeyecek.

Buna ek olarak, ülkeler genelde temerrüde düşmekten kaçınmaya çalışırlar, böylece finans piyasasına dönmeleri ve tahvillerini satarak yeniden borçlanmaları daha kolay olur.

Ancak Ukrayna’nın bunu hızlı bir şekilde yapması pek mümkün değil: Ülke, savaş nedeniyle sermaye piyasalarından çekilmek zorunda kaldı.

Dolayısıyla uzun vadede (en azından savaş devam ederken) temerrüde düşmenin yatırım çekme şansı üzerinde fazla bir etkisi olmayacak.

Ukrayna’nın alacaklılarının (başta Avrupa Birliği ve ABD olmak üzere) hükümetleri borç ödemelerine ilişkin moratoryumu uzatmayı kabul ederken, özel sektör daha temkinli davranıyor.

Normal bir durumda, bir ülkenin borçlarını yeniden yapılandırmayı kabul ederken, alacaklılar ülkedeki ekonomik durumun iyileşeceği üzerine bahse girer. Ancak söz konusu olan savaşan bir devlet olduğunda, bu artık yeterli değil.

Dergiye konuşan Ukraynalı bir tahvil sahibi, “Sonuçta ülkenin borçlarını ödeyebilmesi için varlığını sürdürmesi gerekiyor,” ifadelerini kullandı.

Bu bağlamda, özel alacaklılar için Batılı hükümetlerin ülkeyi finansal olarak desteklemeye devam etmesini, sadece silah değil cari harcamalar için de para sağlamasını temin etmek özellikle önemli.

Ukraynalı borç sahiplerinin bir diğer korkusu da ülkenin gelecekteki toparlanma süreciyle ilgili. Ukrayna’nın müttefikleri ve IMF, savaş sona erdikten ve borçlar silindikten sonra devletin mali piyasalara dönebileceğini vaat ediyor ancak yatırımcılar bunun gerçekçi olduğundan şüphe duyuyor.

Mevcut yeniden yapılandırmayı Ukrayna’ya yardım yükünü vergi mükelleflerinden finans sektörüne kaydırmanın bir yolu olarak görüyorlar ve Batılı hükümetlerin bunu yapmak için daha pek çok girişimde bulunması muhtemel.

Economist‘e göre bir diğer sorun da ülkeyi yeniden inşa etmenin yatırımcılar açısından kârlı olmayacağı. Dolayısıyla Ukrayna’nın uzun bir süre boyunca sadece özel yatırımlara değil, Batılı ülkelerin yardımına da ihtiyacı olacak. Ülkenin, ülkeyi yeniden inşa edecek insanları eğitmesi ve altyapıyı yeniden inşa etmesi gerekecek.

Bu arada, borçların yeniden yapılandırılması meselesi, hükümetler ve finans sektörünün birbirlerine güvenmediklerini gösteriyor ki bu da yardım sağlanmasını daha da zorlaştırabilir.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English