Diplomasi
Zelenskiy’den Bessent’e tepki: Ukrayna üçüncü sınıf ülke değil

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, maden anlaşmasını ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in baskıcı tavrı nedeniyle imzalamadığını açıkladı. Zelenskiy, Ukrayna’nın üçüncü sınıf bir ülke olmadığını ve ABD ile eşit şartlarda görüşmeler yapılması gerektiğini söyledi.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile 12 Şubat’ta Kiev’de yapılan görüşmede, Bessent’in baskıcı tavrı nedeniyle maden anlaşmasını imzalamadığını belirtti.
Zelenskiy, Suspilne’ye yaptığı açıklamada, Bessent’in “Hemen imzalamanız gerekiyor,” diyerek kendisine baskı yaptığını söyledi.
Ukrayna lideri, “Parmağını sözleşmeye vurarak ‘Şimdi imzalamamız gerek’ dediğinde, ona sadece ‘Parmağını çek ve konuyu konuşalım’ diyebildim,” ifadelerini kullandı.
Zelenskiy, Bessent’in farklı bir diyalog beklediğini düşündüğünü ancak Ukrayna’yı üçüncü sınıf bir ülke olarak görmediğini ve bu nedenle görüşmelerin eşit şartlarda yapılması gerektiğini vurguladı.
Geçen günlerde Bessent, Zelenskiy’nin “tarihteki en basit anlaşmayı” bozduğunu ifade etmişti.
Bessent, Zelenskiy’nin 12 Şubat’ta anlaşmayı imzalamaya hazır olduğunu, ancak daha sonra Kiev’in imza için Beyaz Saray’da kabul edilmek konusunda “yalvardığını” iddia etmişti.
28 Şubat’ta Beyaz Saray’da Zelenskiy, ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı JD Vance arasında yaşanan tartışmanın ardından anlaşmanın imzalanması suya düşmüştü.
Kiev, ilk anlaşma taslağında yer alan ABD’nin Ukrayna’ya yaptığı yardımın geri ödenmesi maddesi nedeniyle anlaşmayı imzalamamıştı.
Zelenskiy, bu seçeneği kesinlikle reddetmişti. Daha sonra anlaşma yeniden düzenlenmiş ve kilit bakanlar tarafından onaylanmıştı.
Fakat Ukrayna ve ABD liderleri arasındaki tartışmanın ardından Washington, anlaşma koşullarını tekrar değiştirerek yardımın geri ödenmesi talebini yeniden gündeme getirmişti. Ukrayna’da, anlaşmanın şartları savaş tazminatlarına benzetilmiş ve kırmızı çizgilerin aşıldığı düşünülmüştü.
ABD’nin şartları arasında, revize edilen anlaşma kapsamındaki tüm altyapı ve kaynak projelerine yatırım yapma konusunda ABD’ye ilk teklif hakkı, tüm kârdan pay alma hakkı ve kaynakları öncelikli olarak satın alma hakkı gibi maddeler yer alıyor.
Trump, Zelenskiy’nin maden anlaşmasından vazgeçmek istediğini belirterek, bu durumda Ukrayna’nın büyük sorunlarla karşılaşacağı konusunda uyarmıştı.
Ukrayna tarafı ise Kiev için en önemli koşullardan birinin anlaşmanın ülkenin Avrupa Birliği’ne entegrasyon sürecine aykırı olmaması olduğunu dile getirmişti.
Zelenskiy ayrıca, 11-12 Nisan tarihlerinde Washington’da anlaşmanın temel prensiplerini belirlemek üzere teknik ekiplerin ilk kez bir araya geleceğini duyurdu.
Ukrayna Ekonomi Bakan Yardımcısı ve Kiev Ticaret Temsilcisi Taras Kaçka başkanlığındaki Ukrayna heyeti, anlaşma kapsamında kurulacak ortak fonun yönetiminde eşit temsil hakkını savunacak.
Zelenskiy, “Parite olmalı. Paranın nereden geldiği önemli değil. Eğer yüzde 50/50 olması gereken bir fonda ortaksanız, olanı öylece alamazsınız. Modernizasyona ve gelecekteki üretime güvenebilirsiniz,” dedi.
Diplomasi
Brezilya, Çin ile ilişkilerini güçlendirmek için panda tahvili ihracı planlıyor

Brezilya, Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva’nın Asya’nın süper gücüyle ticaret ve yatırım bağlarını güçlendirme çabaları kapsamında, bu yıl içinde Çin piyasasında panda tahvili adı verilen ilk devlet tahvilini satmayı umuyor.
Maliye Bakan Yardımcısı Dario Durigan’a göre, Brasília’daki sol kanat hükümet, yabancı borçlular tarafından Çin renminbi cinsinden ihraç edilen “panda tahvili” adı verilen tahvili planlıyor ve aynı zamanda euro cinsinden tahvil piyasasına yeniden girmek istiyor.
Durigan, Financial Times‘a verdiği röportajda, “Fikir, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da sürdürülebilir bir tahvilin dolar cinsinden ihracını ve Avrupa’da panda tahvillerin ihracını gerçekleştirmek” dedi.
Durigan, “Avrupa Birliği, Brezilya ile ikili ticareti genişletmek için müzakere etmek istiyor, ister işlemler açısından ister Brezilya’ya Avrupa’da tahvil ihraç etme seçeneği sunarak” dedi ve ekledi: “Aynı şey Çin ile de olabilir.”
Lula hükümeti, ABD Başkanı Donald Trump’ın geniş kapsamlı gümrük vergileriyle tetiklenen küresel ticaret savaşı ortamında, Brüksel ile ticari bağlarını derinleştirmeye ve Pekin ile ilişkilerini sağlamlaştırmaya çalışıyor.
Brezilya’nın da üyesi olduğu Güney Amerika ülkeleri bloğu Mercosur, AB ile uzun süredir beklenen ticaret anlaşmasının bu yıl sonuna kadar onaylanmasını umuyor. Perşembe günü Lula, Paris’e yaptığı resmi ziyaret sırasında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile bir araya geldi ve anlaşmayı desteklemesi için çağrıda bulundu.
Panda tahvili planları, Lula’nın geçen ay yaptığı devlet ziyareti sırasında Brezilya’nın en büyük ticaret ortağı olan Çin’den daha fazla yatırım sağlamak için yapılan çabaların bir parçası. Pekin, ekonomik etkisini genişletmek için Latin Amerika’ya yönelik bir cazibe atağı da başlattı.
RBC BlueBay Asset Management’ın gelişmekte olan piyasalar stratejisti Graham Stock, “Çoğu durumda [panda tahvillerini] finansal bir hamle olmaktan çok diplomatik bir hamle olarak görüyorum” dedi ve bu tür araçların genellikle 200 ila 300 milyon dolar arasında olduğunu ekledi.
Planlanan ihraç, büyümeyi hızlandırmak ve eşitsizliği azaltmak amacıyla devletin ekonomideki rolünü artırmaya çalışan Lula’nın politikalarına yönelik piyasa şüpheciliğinin arttığı bir dönemde, uluslararası yatırımcıların Brezilya’nın borçlarına olan ilgisini test edecek.
Hükümetinin vergi ve harcama yaklaşımı Brezilyalı iş liderlerini rahatsız etti. Eleştirenler, aşırı harcamaların enflasyonu körüklediğini, faiz oranlarını yükselttiğini ve sürdürülemez bir kamu borcu riskini artırdığını savunuyor.
Goldman Sachs’ın Latin Amerika baş ekonomisti Alberto Ramos, “Her gün yeni para harcama yolları düşünüyorlar” dedi ve ekledi: “Maliyeyi sürdürülebilir hale getirmek için bütçe açığını GSYİH’nin yüzde 3’ü oranında düzeltmeleri gerekiyor.”
Brezilya, kamu borcunun yüzde 5’inden azını diğer para birimlerinde (çoğunlukla dolar) cinsinden tutarken, finansmanını büyük ölçüde yurt içi yatırımcılardan sağlıyor. Son euro ihracı 2014 yılında gerçekleşti.
Bu hafta Brezilya, yüzde 5,68 faizle 1,5 milyar dolarlık beş yıllık dolar tahvili ve yüzde 6,73 faizle 1,25 milyar dolarlık 10 yıllık tahvil sattı. Bu, ülkenin 2025 yılındaki ikinci uluslararası ihracı oldu.
RBC BlueBay’den Stock, renminbi cinsinden ihraç etmenin real cinsinden ihraç etmekten daha ucuz olacağını, 10 yıllık tahviller için yüzde 2’ye kadar düşebileceğini, ancak bunun kur riskini beraberinde getireceğini söyledi. Stock, bunu dolara karşı hedge etmenin faiz oranını ABD para biriminde borçlanma maliyetine yaklaştırabileceğini, real’e karşı hedge etmenin ise faiz oranını neredeyse yüzde 14’e çıkarabileceğini ekledi.
Brezilya’da borçlanma maliyetleri, ülkenin merkez bankasının enflasyonu dizginlemek amacıyla gösterge faiz oranını yüzde 14,75’e yükseltmesiyle arttı.
Durigan, yönetimin faiz ödemeleri öncesi dengeli bir birincil bütçe hedefine ulaşma yolunda ilerlediğini söyledi. Hükümet, gelecek yıl için GSYİH’nin yüzde 0,25’i oranında birincil fazla hedefliyor.
Bununla birlikte, Durigan ülkenin yatırım yapılabilir statüye doğru ilerlediğini umuyor.
“Aşamalı bir mali uyum süreci yürütüyoruz. Başka bir deyişle, sosyal adaletle hesapları dengeliyoruz” dedi.
“Bugünkü kamu borcu sorunumuz faizlerden kaynaklanıyor. Mali durumu düzeltmeye başlarsak, merkez bankasına faiz oranlarını kademeli olarak düşürmesi için gerekli koşulları sağlayabiliriz ve [gelecek yıl] yatırım notu alabiliriz” diye ekledi.
Diplomasi
FT: İngiltere, Smotrich ve Ben-Gvir’e yaptırım uygulayacak

Konuyla ilgili bilgisi olan kaynaklara göre, İngiltere hükümeti salı günü (10 Haziran) İsrail’in aşırı milliyetçi maliye bakanı Bezalel Smotrich ve ulusal güvenlik bakanı Itamar Ben-Gvir’e yaptırım uygulayacak.
Financial Times’a (FT) göre İngiltere merkezli bu adım, Gazze’ye yardımın neredeyse durması ve İsrail’in bölgedeki saldırılarını yeniden başlatması nedeniyle artan hayal kırıklığına karşılık, Batı’nın İsrailli bakanlara yönelik ilk yaptırımları olacak.
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar yaptığı açıklamada, hükümetinin İngiltere’nin kararından “haberdar edildiğini” söyledi. Sa’ar, “İngiltere’nin iki bakanımızı yaptırım listesine dahil etme kararından haberdar olduk,” diyerek, bu kararı “skandal” olarak nitelendirdi.
Bakan, önümüzdeki hafta başında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile “bu kabul edilemez karara vereceğimiz yanıtı belirlemek üzere özel bir hükümet toplantısı” düzenleyeceğini de sözlerine ekledi.
New York Times geçen ayın sonunda yaptığı bir haberde İngiliz hükümetinin, Gazze Şeridi’ndeki felaket boyutundaki insani durum nedeniyle artan uluslararası baskılar devam ederken İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Smotriç’e yaptırım uygulamayı değerlendirdiğini duyurmuştu.
İngiltere, daha önce İsrail’e kısmi bir silah ambargosuna başladığını da söylemişti.
Diplomasi
Rusya, Kuzey Kore’ye direkt tren seferlerini yeniden başlatıyor

Rusya Demiryolları, beş yıllık bir aranın ardından Moskova ile Pyongyang arasında direkt tren seferlerinin 17 Haziran’da yeniden başlayacağını duyurdu. Dünyanın en uzun kesintisiz demir yolu rotası olacak olan 10 bin kilometrelik hatta yolculuk sekiz gün sürecek. Seferler ayda iki kez düzenlenecek ve Rusya ile Kuzey Kore arasındaki diğer demir yolu hatlarının da yeniden canlandırılması planlanıyor.
Rusya, Kuzey Kore ile arasındaki direkt demir yolu ulaşımını beş yıllık bir aranın ardından yeniden başlatma kararı aldı.
Rusya Demiryollarından yapılan açıklamaya göre, Moskova ve Pyongyang arasındaki direkt tren seferleri 17 Haziran’dan itibaren ayda iki kez düzenlenecek.
Bu hat, 10 bin kilometreyi aşan mesafesi ve sekiz gün süren yolculuk süresiyle dünyanın en uzun kesintisiz demir yolu rotası olma özelliğini taşıyor.
Biletler sadece gişeden satılacak
Açıklamada, Moskova’dan her ayın 12 ve 26’sında, Pyongyang’dan ise 3 ve 17’sinde hareket edecek trenler için biletlerin sadece demir yolu gişelerinden satın alınabileceği ve satışların 60 gün öncesinden başlayacağı belirtildi. Yolcular, Kuzey Kore demir yolları tarafından işletilen kompartımanlı vagonlarda seyahat edecek.
Rusya, Kovid-19 pandemisi nedeniyle Şubat 2020’de Kuzey Kore ile demir yolu bağlantısını askıya almıştı. Pandemi öncesinde Moskova’ya tek yön bilet fiyatı yaklaşık 26 bin rubleydi.
Yeni rotalar da açılıyor
Rusya Demiryolları ayrıca, 19 Haziran’dan itibaren Pyongyang ile Habarovsk arasında ayda bir kez düzenlenecek yeni bir rota açılacağını da duyurdu.
Bu güzergahtaki yolculuk süresinin iki günden biraz fazla olacağı kaydedildi. Rusya ve Kuzey Kore arasındaki demir yolu bağlantısı, ilk olarak Aralık 2024’te Hasan (Primorski Krayı) ile Tumangan arasında yeniden başlamıştı.
Ocak ayı sonunda ise Vladivostok-Hasan-Tumangan-Rajin güzergahında başarılı bir test yolcu seferi gerçekleştirildiği bildirilmişti. Mayıs ayında ise Vladivostok’tan Rason’a tren seferleri başlatılmıştı.
Kuzey Kore’nin Benidorm’una demir yolu
Öte yandan, Rusların “Kuzey Kore’nin Benidorm’u” olarak adlandırılan yeni tatil kompleksi Vonsan-Kalma’yı ziyaret edebilmeleri için Vladivostok-Vonsan güzergahının açılması yönünde çalışmaların sürdüğü belirtildi.
Kuzey Kore’nin doğu kıyısında yer alan ve 150 binadan oluşan dünyanın en büyük plaj tatil bölgesinin bu yaz açılması planlanıyor.
Hatta seferler sırasında Hasan, Ussuriysk, Habarovsk, Çita, İrkutsk, Krasnoyarsk, Novosibirsk, Omsk, Yekaterinburg, Kirov ve Kostroma gibi istasyonlarda durulacak.
-
Görüş2 hafta önce
Trump’ın Rusya-Ukrayna barışını teşvik girişimi stratejik açmaza dönüştü
-
Dünya Basını2 hafta önce
Tantura katliamı: İsrail’in örtbas ettiği savaş suçu
-
Görüş2 hafta önce
Silahlar sustu, şimdi artılar eksiler hanesine bakma zamanı – 1
-
Avrupa1 hafta önce
Max Otte: Alman ekonomisinde bir gerileme değil, çöküş yaşanıyor
-
Görüş1 hafta önce
ABD Dışişleri’nin Avrupa eleştirisi ne anlama geliyor?
-
Rusya1 hafta önce
Ukrayna’dan Rus stratejik bombardıman üslerine kamyonlardan kalkan İHA’larla saldırı
-
Dünya Basını2 hafta önce
FP: ABD anlaşma değil teslimiyet istiyor
-
Görüş1 hafta önce
Silahlar sustu, şimdi artılar eksiler hanesine bakma zamanı – 2