Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi, emlak sektöründen isimlerle Gazze’nin yeniden inşası için zirve düzenlemeyi planlıyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Trump’ın damadı ve eski danışmanı Jared Kushner ile birlikte emlak sektörü temsilcilerini bir araya getirerek Gazze’nin yeniden inşası için bir plan oluşturmayı tartıştıklarını açıkladı.
Suudi Arabistan’ın varlık fonu tarafından desteklenen ve iş dünyasından yöneticilerin bir araya geldiği Miami’deki FII Priority konferansında Kushner ile sohbet eden Witkoff, “Dünyanın her yerinden insanları bir araya getirmekten, planlamacıları, geliştiricileri ve mimarları bir araya getirmekten, fikirler hakkında konuşmaktan bahsediyoruz” dedi.
Bu ayın başlarında Trump, “ABD, Gazze Şeridi’ni ele alacak ve burayı Orta Doğu’nun Rivierası’na dönüştürecek” açıklamasını yapmış, Gazze’de yaşayanların bölgeyi terk ederek komşu Arap ülkelerine yerleşmesi gerektiğini savunmuştu. Ancak Arap liderler bu öneriyi sert bir dille reddetti.
Trump’ın açıklamaları Orta Doğu ve Avrupa’da büyük tepki çekerken, birçok ülke Filistinlilerin Gazze’den zorla çıkarılmasının uluslararası hukuka göre yasadışı olduğunu ve bunun etnik temizlik anlamına geldiğini belirtti.
Beyaz Saray’da zirve planı
Wall Street Journal’ın (WSJ) konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, Witkoff, Beyaz Saray’da bir zirve düzenlemeyi ve burada emlak geliştiricileri ile iş dünyasından isimleri bir araya getirerek Gazze’nin yeniden inşası için ilk adımı atmayı planlıyor. Ancak zirve henüz planlama aşamasında ve birçok belirsizlik içeriyor. En büyük soru işaretleri arasında inşaatın nereden başlayacağı, enkazın nasıl temizleneceği ve bölgede yaşayan halkın durumu yer alıyor.
Zirvenin, büyük vinçler ve gösterişli inşaat ekipmanlarının sergilendiği bir etkinlik şeklinde düzenlenebileceği belirtiliyor. Aynı zamanda şirketlerin, bölgede bulunan patlamamış bombalar, tüneller ve yerinden edilmek istemeyen insanlar gibi potansiyel zorluklarla nasıl başa çıkacaklarını açıklamaları bekleniyor.
“Gazze’de yaşamak mantıklı değil”
Konferansta konuşan Witkoff, Gazze’nin yaşam için uygun bir yer olmadığını savundu:
“Bugün Gazze’deki yıkımı görmek lazım. Orada 30 bin patlamamış bomba var. Koşullar korkunç. Biri neden orada yaşamak ister, anlamıyorum. Bu bana mantıklı gelmiyor” dedi.
Jared Kushner ise daha önce Gazze’nin kıyı şeridinin “çok değerli bir arazi” olduğunu ve “önce insanların bölgeden çıkarılıp ardından bölgenin temizlenmesi gerektiğini” söylemişti. Kushner, Trump yönetiminde resmi bir görev almayacağını ancak Trump ekibine özel sektörden danışmanlık yapmaya devam ettiğini belirtti.
Kushner: Ben olsam Gazze’den insanları çıkarır ve (bölgeyi) temizlerdim
Witkoff konuşmaları sırasında gayrimenkul geliştirme işini bırakıp Orta Doğu elçiliği görevini üstlenmeye karar verdiğini çünkü Kushner’in kendisini buna ikna ettiğini söyledi.
Trump ve ekibindeki birçok ismin emlak sektöründen gelmesi, Gazze’nin yeniden inşasına ilişkin tartışmalarda da kendini gösterdi. Sahnede yapılan konuşmaların çoğu bu deneyimin altını çizdi.
Örneğin Witkoff, Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes müzakerelerinin, gayrimenkul anlaşmaları gibi yürüdüğünü ancak tarafların aynı masaya oturmayı reddetmesinin süreci zorlaştırdığını söyledi.
Orijinal ateşkes anlaşması Gazze’nin yeniden inşası için üç ila beş yıllık bir plan öngörse de Witkoff bu sürenin gerçekçi olmadığını belirtti: “Bu, beş yılda tamamlanabilecek bir şey değil. Fiziksel olarak imkânsız. Manhattan’da bile bir apartman inşa etmek beş yıl sürüyor.”
Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve Dünya Bankası tarafından bu hafta yayımlanan bir rapora göre, Gazze’nin yeniden inşasının önümüzdeki 10 yıl içinde 50 milyar dolardan fazla maliyet gerektirdiği tahmin ediliyor.