Bizi Takip Edin

Diplomasi

NATO, Soğuk Savaş’tan bu yana en büyük savunma harcaması artışını planlıyor

Yayınlanma

NATO ülkeleri, savunma harcamalarını Soğuk Savaş’tan bu yana en büyük oranda artırarak gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYİH) yüzde 5’ine çıkarmayı planlıyor. Antalya’da bir araya gelecek dışişleri bakanları ve Haziran’da Lahey’de toplanacak liderler, bu iddialı hedefi ve NATO Genel Sekreteri Rutte’nin yüzde 3,5 artı yüzde 1,5’lik önerisini ele alacak.

NATO ülkeleri, savunma harcamalarını 2032 yılına kadar gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYİH) yüzde 5’ine çıkarma hedefiyle Soğuk Savaş’tan bu yana en büyük harcama artışı için bir anlaşma üzerinde çalışmaya başladı.

Bloomberg‘in konuya vakıf diplomatlara dayandırdığı haberine göre, bu öneri ilk olarak ABD Başkanı Donald Trump tarafından gündeme getirilmişti.

İttifak üyeleri, haziran ayında Lahey’de yapılacak zirve öncesinde bu konuda ilerleme kaydetmeyi hedeflerken, konu NATO dışişleri bakanlarının 14-15 Mayıs tarihlerinde Türkiye’nin Antalya şehrinde yapacağı toplantıda masaya yatırılacak.

Halihazırda ABD dahil 32 üye ülkeden hiçbiri yüzde 5 hedefine ulaşmış değil. Hatta sekiz ülke mevcut yüzde 2’lik tavsiye edilen harcama düzeyine bile ulaşamadı.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, bu ayın başında yaptığı çağrıda, müttefiklerin önümüzdeki yedi yıl içinde savunma harcamalarını GSYİH’lerinin yüzde 3,5’ine çıkarmayı ve askeri ihtiyaçlarla ilgili ek harcamalar için yüzde 1,5 ayırmayı kabul etmelerini istemişti.

Rutte, Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşünden sonraki ilk zirve olacak Lahey zirvesinin amacının NATO içindeki harcamaları dengelemek olacağını belirtti.

2024 yılı verilerine göre, ittifakın toplam savunma harcamalarının yüzde 64’ünü ABD karşılarken, Avrupa ve Kanada’nın payı yüzde 36’da kaldı.

Antalya’da bir araya gelecek bakanlar, yüzde 1,5’lik dilime hangi harcamaların dahil edileceğini tartışacak.

Diplomatların aktardığına göre, bu kategoride askeri hareketlilik, çift kullanımlı ürünler ve siber güvenlik gibi kalemler yer alabilir.

Ancak görüşmelerin henüz başlangıç aşamasında olduğu vurgulandı. Bu yüzde 1,5’lik bölümün mevcut harcamaları mı kapsayacağı yoksa yeni taahhütler mi gerektireceği belirsizliğini koruyor.

Üst düzey Türk yetkili, Ukrayna’ya yapılan yardımların bile bu kategoriye dahil edilebileceğini ifade etti.

Yüzde 3,5’lik ana hedef ise NATO’nun yeni ve iddialı savunma planlarına dayanıyor. İttifakın, üye ülke hükümetlerine ayrıntılı ve çok gizli silah listeleri ile diğer kabiliyetleri içeren belgeleri şimdiden dağıttığı öğrenildi.

Bu listeler, savunma bakanları tarafında Brüksel’de görüşülecek ve haziran ayında Lahey’deki zirvede teyit edilecek.

Rutte’nin önerisi, yeni hedeflere ulaşmak için atılan adımların düzenli ve sıkı bir şekilde denetlenmesini de içeriyor.

Üst düzey Avrupalı diplomat, savunma harcamalarında böylesine keskin bir artışın öngörülen süre içinde gerçekleştirilmesinin “büyük bir zorluk” olacağını söyledi.

Aynı diplomat, birçok üyenin bu çabaları, Rusya’ya “net bir mesaj göndermek için” gerekli gördüğünü de sözlerine ekledi.

Şu anda önerilen yeni harcama hedefine en yakın ülke Polonya. GSYİH’sinin yüzde 4,1’ini savunmaya ayıran Polonya, bu oranı 2025’te yüzde 4,7’ye çıkarmayı planlıyor.

Polonya’yı yüzde 3,7 ile ABD ve yüzde 3,4 ile Estonya takip ediyor. İtalya ve İspanya gibi bazı ittifak üyeleri ise GSYİH’lerinin yüzde 2’si seviyesine yeni ulaştıklarını duyurdu.

Kaynaklara göre, geri kalan ülkelerin de Lahey zirvesine kadar aynı seviyeye ulaşması bekleniyor.

Lahey’deki zirvede bu harcama konusunun yanı sıra endüstriyel üretimin artırılması ve NATO’nun iç yönetimini iyileştirerek genel verimliliğini artırmak amacıyla reform yapılması gibi konular da ele alınacak.

Diplomasi

Vučić’ten Ukrayna’ya ‘toprak bütünlüğü’ desteği ve yeniden inşa sözü

Yayınlanma

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vučić, Odessa’da düzenlenen Ukrayna-Güneydoğu Avrupa zirvesinde ülkesinin Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü desteklediğini belirtti. Vučić ayrıca, savaşın ardından Ukrayna şehirlerinin yeniden inşasına katılmaya ve insani yardım sağlamaya hazır olduklarını ifade etti.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, Odessa’da düzenlenen Ukrayna-Güneydoğu Avrupa zirvesinde yaptığı konuşmada, ülkesinin Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü desteklediğini ve savaş sonrası yeniden inşa sürecine yardım etmeye hazır olduğunu açıkladı.

Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı askeri müdahalenin başlangıcından bu yana bir ilk olan 11 Haziran’daki bu ziyaret, Güneydoğu Avrupa ülkelerinin Ukrayna’ya desteğini pekiştirmeyi amaçlıyor.

RBK-Ukrayna‘nın aktardığına göre Vučić, Sırbistan’ın uluslararası hukuk ilkelerine ve Birleşmiş Milletler (BM) Şartı’na bağlılığını vurguladı.

Vučić, “Sırbistan, temelinde BM tarafından tanınan devletlerin toprak bütünlüğünün korunması ilkesi yatan BM Şartı’na ve uluslararası hukuk normlarına sıkı ve sarsılmaz bir şekilde bağlı kalmaya devam edecektir. Bu pozisyonu her zaman savunduk ve gelecekte de bu pozisyonda kalmaya devam edeceğiz,” ifadelerini kullandı.

Rusya istihbaratı: Sırp savunma sanayii Rusya’yı arkadan vurmaya çalışıyor

Yeniden inşa teklifi

Konuşması sırasında Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’e doğrudan seslenen Sırp lider, savaş sona erdikten sonra Belgrad’ın Ukrayna topraklarının yeniden inşasına katılması yönünde bir teklifte bulundu.

Vučić, “Sırbistan, bir veya iki şehrin ya da küçük bir bölgenin yeniden inşasını üstlenmeye hazır. Bunun Ukrayna halkı için büyük bir anlam taşıyacağını düşünüyorum,” dedi.

Sırbistan Cumhurbaşkanı ayrıca, Ukrayna’nın Sırbistan’dan gelecek insani yardımlara her zaman güvenebileceğini de sözlerine ekledi.

Vučić, “Diyaloğa açığız ve nerede faydalı olabileceğimizi duymaya hazırız. Umarım büyük sözler sarf etmeden, bunu gerçekten hak eden Ukrayna halkı için somut bir şeyler yapmayı başarırız,” diye konuştu.

Ziyaret önceden planlanmıştı

Aleksandar Vučić’in 11 Haziran’da Ukrayna’ya gerçekleştirdiği ziyaret, Rusya’nın başlattığı geniş çaplı savaşın başlangıcından bu yana bir ilk olma özelliği taşıyor.

Odessa’daki zirve, Güneydoğu Avrupa ülkeleriyle işbirliğini güçlendirmek ve Ukrayna’ya yönelik desteği pekiştirmek amacıyla düzenlendi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy, daha önce Vučić’in ziyaretine yönelik hazırlıklar hakkında bilgi vermişti.

Zelenskiy, mayıs ayı sonunda Telegram kanalından yaptığı bir paylaşımda, Sırp mevkidaşı ile görüşmeler gerçekleştirdiğini, bu görüşmelerde bir toplantı takvimi üzerinde anlaştıklarını ve iletişimde kalma kararı aldıklarını belirtmişti.

Zaharova: Rusya, Sırbistan’dan askeri ürün ‘sızıntısının’ durdurulmasını bekliyor

Okumaya Devam Et

Diplomasi

Rusya ile Almanya arasındaki ticari ilişkilerde tarihi kopuş

Yayınlanma

Rusya ile Almanya arasındaki ticaret hacmi, Ukrayna savaşının ardından tarihi bir düşüş yaşayarak Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana en düşük seviyesine geriledi. Almanya’nın Rusya’dan mal alımı savaş öncesi döneme kıyasla yüzde 95 oranında azalırken, Alman ürünlerinin Rusya’ya satışı da benzer şekilde büyük bir darbe aldı.

Rusya ile Almanya arasındaki ticari ilişkiler, Ukrayna’da başlayan savaşın ardından fiilen kopma noktasına gelerek Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana en düşük seviyesine geriledi.

Federal İstatistik Ofisi (Destatis) verilerine göre, Almanya’nın Rusya’dan yaptığı mal alımları savaş öncesi döneme kıyasla yüzde 95 oranında çakıldı.

Ukrayna savaşı öncesinde, 2021 yılında 59,7 milyar avroluk toplam ticaret hacmiyle Almanya, Çin’in ardından Rusya’nın en büyük ikinci ticaret ortağı konumundaydı.

Fakat savaş sonrası uygulanan yaptırımlar ve değişen politikalarla birlikte Almanya’nın Rusya’dan ithalatı yüzde 94,6’lık rekor bir düşüşle sadece 1,8 milyar avroya indi.

Aynı dönemde Alman ürünlerinin Rusya’ya ihracatı ise yüzde 71,6 azalarak 7,6 milyar avro olarak gerçekleşti.

Sovyetler sonrası en düşük seviye

Almanya’nın birleşmesi ve Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Rusya ile ticarete ilişkin ilk veriler 1993 yılında tutulmaya başlanmıştı. O yıl Rusya’dan yapılan ithalat 5,48 milyar avro, Rusya’ya yapılan ihracat ise 5,82 milyar avro seviyesindeydi.

Bu rakamlarla karşılaştırıldığında, Almanya’nın geçen yıl Rusya’dan yaptığı ithalatın 1993 yılındaki seviyenin yaklaşık üçte birine düştüğü görülüyor.

Düşüş eğilimi devam ederken, Nisan 2025’te Rusya’dan yapılan alımlar bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 22,6 daha azalarak sadece 100 milyon avroya geriledi.

Alman ürünlerinin Rusya’ya ihracatı ise nisan ayında yüzde 9,3 düşüşle 600 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.

Alman Sosyal Demokrat Partisinden Rusya ile müzakere çağrısı

Enerji bağımlılığı ve yaptırımların etkisi

Savaş öncesi dönemde Almanya’nın Rusya’dan ithal ettiği başlıca ürünler petrol ve doğalgazdı. Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 gibi yeni boru hatlarının inşasıyla bu bağımlılık giderek artmıştı.

2021 yılında ham petrol ve doğalgaz, 19,5 milyar avroluk değerle Rusya’dan yapılan toplam ithalatın yüzde 58,8’ini oluşturuyordu.

Ancak 17 yaptırım paketiyle Almanya, Rusya’dan hidrokarbon alımını tamamen durdurdu. Diğer ithalat kalemlerinde de büyük kesintilere gidilirken, geriye sadece bir miktar metal, kimyasal ürünler, gıda ve yem ürünleri kaldı.

‘Ticaret yoluyla değişim’ politikası terk edildi

Savaşın bir sonucu olarak Rusya, Almanya’nın tedarikçileri listesinde 12. sıradan 59. sıraya, alıcıları listesinde ise 15. sıradan 36. sıraya geriledi.

Rusya’nın Alman ithalatındaki payı yüzde 2,8’den yüzde 0,1’e, ihracatındaki payı ise yüzde 1,9’dan yüzde 0,5’e düştü.

Bu durum, Almanya’nın 1970’lerin başında başlattığı ve “Wandel durch Handel” (Ticaret Yoluyla Değişim) yaklaşımına dayanan “Ostpolitik” (Doğu Politikası) stratejisinin de sonu anlamına geliyor.

Bu politika, Rusya ile ticaretin ülkede olumlu siyasi değişimlere yol açacağı varsayımına dayanıyordu.

Alman Savunma Bakanı Breuer: Rusya dört yıl içinde saldırabilir

Okumaya Devam Et

Diplomasi

ABD Hazine Bakanı Bessent: Ukrayna ekonomisi 20 yılda Rusya’yı geçebilir

Yayınlanma

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Kongre’deki konuşmasında Ukrayna ekonomisinin 20 yıl içinde Rusya’yı geride bırakabileceğini belirtti. Bessent, etkin yönetim, stratejik ortaklık ve küresel yatırımlarla bunun mümkün olacağını vurgularken, ekonomik güvenliğin ulusal güvenliğin ayrılmaz bir parçası olduğunu ifade etti.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Ukrayna ekonomisinin önümüzdeki yirmi yıl içinde Rusya ekonomisini geride bırakma potansiyeline sahip olduğunu açıkladı.

Bloomberg tarafından yayınlanan Kongre oturumlarında konuşan Bessent, bu iddiasını etkin yönetim, ABD ile stratejik ortaklık ve küresel yatırımların Ukrayna’ya akması koşuluna bağladı.

Bakan, bu durumun gelecekte Rusya’yı yönetecekler için ciddi bir caydırıcı faktör olacağını ifade etti.

Bessent, modern dünyada ekonomik güvenliğin her ülkenin ulusal güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguladı.

Hem kendisinin hem de ABD Başkanı Donald Trump’ın, uzun vadede istikrarlı bir Ukrayna ekonomisinin dış tehditlere karşı en iyi savunma olacağına inandığını belirtti.

Konuşmasında, Berlin Duvarı’nın yıkılmasının ardından Polonya ve Ukrayna ekonomilerinin yaklaşık olarak aynı seviyede olduğunu hatırlatan Bessent, bugün Polonya’nın gayri safi yurt içi hasılasının (GSYİH) Ukrayna’nınkinin üç katı olduğunu dile getirdi.

Bakan ayrıca, Ukrayna’nın yeniden inşasına odaklanacak büyük bir uluslararası konferansın yakın zamanda Roma’da düzenleneceğini bildirdi.

ABD’nin, Dünya Bankası’nı bu sürece odaklanmaya çağırdığını da sözlerine ekledi.

Scott Bessent, Rusya’nın askeri makinesini doğrudan veya dolaylı olarak silah, para veya askeri kaynaklarla destekleyen ülkelerin Ukrayna ekonomisinin yeniden inşasına katılamayacağının altını çizdi.

Bessent, “Bir ülkeyi yıkıp, vatandaşlarını öldürüp, hayatları mahvedip sonra da onun yeniden inşasından kâr etmeyi bekleyemezsiniz,” ifadelerini de ekledi.

Ukrayna’dan AB’ye: Ordumuzu GSYİH payıyla finanse edin

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English