Bizi Takip Edin

DİPLOMASİ

BM’den iki devletli çözüm için “konferans” kararı

Yayınlanma

BM Genel Kurulu

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu (BMGK), İsrail-Filistin sorununun iki devletli çözümünü sağlamak ve Orta Doğu’da kalıcı, adil ve kapsamlı barış inşa etmek için ilgili kararların uygulanması ve konuya ilişkin üst düzey katılımlı konferans düzenlenmesi kararı aldı.

193 üyeli BM Genel Kurulunda Senegal tarafından sunulan ve Türkiye dahil çok sayıda ülkenin eş sunucusu olduğu iki devletli çözüm ve Orta Doğu’da barış sürecine ilişkin karar tasarısı oylamaya sunuldu.

Tasarı, 8 “hayır”, 7 “çekimser” oya karşı 157 “evet” oyuyla kabul edildi.

Kararda, İsrail-Filistin sorununa ilişkin kalıcı, adil ve kapsamlı barış inşa etmek için ilgili kararların uygulanması, Orta Doğu’da kalıcı, adil ve kapsamlı barış inşa edilmesi ve bu konuda üst düzey katılımlı konferans düzenlenmesi talep edildi.

Konferansın “Filistin Sorununun Barışçıl Çözümü ve İki Devletli Çözüm için Üst Düzey Uluslararası Konferans” başlığıyla 2-4 Haziran 2025’te New York’ta düzenlenmesi kararlaştırıldı.

Sonuç bildirgesi kabul edilmesi talep edildi

Kararda, konferans sonunda somut adım atılmasına yönelik bir sonuç bildirgesinin kabul edilmesi talep edilirken, söz konusu bildirgenin, Filistin sorununun barışçıl çözümü ve iki devletli çözümün inşası için bir yol haritası belirlemesi gerektiğinin altı çizildi.

Kararda, Orta Doğu barış sürecine ilişkin nihai statü konularında müzakerelerin tekrar başlaması, bu çerçevede Moskova’da bir konferans düzenlenmesi istendi.

İki tarafa da uluslararası hukuk ve daha önce imzalanan anlaşmalar uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme çağrısı yapılan kararda, işgalci güç olan İsrail’in Uluslararası Adalet Divanının (UAD) danışma görüşünde de belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmesi talep edildi.

Bu çerçevede İsrail’in “derhal tüm yerleşim yeri faaliyetlerini sonlandırma, işgal altındaki Filistin topraklarındaki yerleşimcileri tahliye etme ve yasa dışı faaliyetlerine son vermesi” gerektiğine dikkat çekilen kararda, Doğu Kudüs dahil işgal altındaki Filistin toprakları ve Gazze’de demografik yapı ve toprağına ilişkin değişime karşı çıkıldı.

Kararda, zorla toprak elde etmenin yasa dışı olduğunun altı çizilerek, bunun iki devletli çözümü de baltaladığı ifade edildi.

Her türlü şiddetin derhal ve tamamen sonlanması talep edilen kararda, buna askeri saldırılar, yıkım ve terör faaliyetlerinin de dahil olduğu bildirildi.

Kararda, tüm üye ülkeler ve BM’nin Filistin halkı ve Filistin yönetimine ekonomik, insani ve teknik yardım sağlamaya devam etmeleri çağrısı yapılırken, Gazze’deki durumun çok korkunç olduğu vurgulandı.

UAD’nin danışma görüşüne göre, İsrail’in, yanlış eylemleri nedeniyle yarattığı yıkımı ” tam olarak tazmin” etme yükümlülüğü olduğu anımsatılan kararda, uluslararası hukuk uyarınca İsrail ve Filistin’in yan yana yaşayacağı iki devletli çözüme olan bağlılık teyit edildi.

Golan Tepeleri kararı

Öte yandan Genel Kurul’da bir kez daha İsrail’in işgal ettiği Golan Tepeleri’nden çekilmesi talep edilen bir karar tasarısını kabul etti.

Bolivya, Küba, Güney Kore, Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Umman, Katar, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Sudan, Suriye, Tunus, Birleşik Arap Emirlikleri, Venezuela ve Yemen tarafından sunulan tasarı, 8 “hayır” ve 64 “çekimser” oya karşı 97 “evet” oyuyla kabul edildi.

Kararda, zorla toprak elde etmenin uluslararası hukuk ve BM Şartı’nın ihlali olduğunun altı çizilerek, İsrail’in 1967’den beri işgal altında olan Golan Tepeleri’nden çekilmemesinin ilgili BM Güvenlik Konseyi (BMGK) ve Genel Kurul kararlarına aykırı ve endişe verici olduğu ifade edildi.

Golan Tepeleri’nde İsrail’in “yerleşim ve inşa faaliyetlerinin” yasa dışı olduğu belirtilen kararda, İsrail’in 1981 yılında kabul edilen 497 sayılı BMGK kararını ihlal etmeye devam ettiğine dikkat çekildi.

Golan Tepeleri’nin süregelen işgalinin, fiilen ilhak teşkil ettiği değerlendirilen kararda, aynı zamanda bölgede kapsamlı ve kalıcı barış önünde de engel oluşturduğu bildirildi.

Kararda, İsrail’e, Suriye ve Lübnan’la tekrar görüşmelere dönme çağrısı yapılarak, İsrail’in ilgili BMGK kararlarına uygun bir şekilde Golan Tepeleri’nden çekilmesi bir kez daha talep edildi.

Kararda, aynı zamanda Suriye’deki barış sürecindeki duraksamanın derin endişe yarattığı kaydedilerek, barış görüşmelerinin tekrar başlamasının istendiği ifade edildi.

DİPLOMASİ

Hindistan ABD’den ithal ettiği ürünlerin %55’inde tarifeleri düşürmeye açık

Yayınlanma

İki hükümet kaynağının verdiği bilgiye göre Hindistan, iki ülkenin müzakere ettiği ticaret anlaşmasının ilk aşamasında 23 milyar dolar değerindeki ABD ithalatının yarısından fazlasına uygulanan gümrük vergilerini düşürmeye açık.

Güney Asya ülkesi, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan’dan itibaren yürürlüğe girecek olan ve piyasaları altüst eden, Batılı müttefikleri arasında bile politika yapıcıları telaşa düşüren karşılıklı gümrük vergilerinin etkisini hafifletmek istiyor.

Konuyla ilgili bilgi sahibi iki hükümet kaynağının Reuters’a verdiği bilgiye göre, Yeni Delhi yaptığı bir iç analizde bu tür karşılıklı tarifelerin ABD’ye yaptığı 66 milyar dolar değerindeki toplam ihracatın %87’sini vuracağını tahmin etti.

Medyaya konuşma yetkileri olmadığı için isimlerinin açıklanmasını istemeyen iki kaynak, anlaşma kapsamında Hindistan’ın ithal ettiği ve %5 ila %30 arasında değişen gümrük vergilerine tabi olan ABD mallarının %55’inde gümrük vergilerini indirmeye açık olduğunu söyledi.

Kaynaklardan biri, Hindistan’ın bu mal kategorisinde ABD’den 23 milyar dolardan fazla değerde ithal edilen mallar üzerindeki tarifeleri “önemli ölçüde” düşürmeye, hatta bazılarını tamamen kaldırmaya hazır olduğunu söyledi.

Hindistan Ticaret Bakanlığı, Başbakanlık Ofisi ve bir hükümet sözcüsü yorum isteyen maillere yanıt vermedi.

Dünya Ticaret Örgütü’nün verilerine göre ABD’nin ticaret ağırlıklı ortalama gümrük tarifesi yaklaşık %2,2 iken Hindistan’ınki %12’dir. Amerika Birleşik Devletleri’nin Hindistan ile 45.6 milyar dolarlık ticaret açığı bulunuyor.

Başbakan Narendra Modi’nin şubat ayındaki ABD ziyareti sırasında iki ülke, erken bir ticaret anlaşması yapılması ve gümrük tarifeleri konusundaki anlaşmazlığın çözülmesi için görüşmelere başlama kararı aldı.

Yeni Delhi, karşılıklı gümrük tarifeleri açıklanmadan önce bir anlaşma yapmak istiyor ve ABD’nin Güney ve Orta Asya Ticaret Temsilci Yardımcısı Brendan Lynch, salı gününden itibaren ticaret görüşmeleri için ABD’den bir yetkili heyetine liderlik edecek.

Hindistan hükümeti yetkilileri, ABD’den yapılan ithalatın yarısından fazlasına uygulanan gümrük vergilerinin düşürülmesinin, karşılıklı vergilerden muafiyet sağlanmasına bağlı olduğu uyarısında bulundu.

Yetkililerden biri, tarife indirimi kararının nihai olmadığını, geniş bir indirim yerine tarifelerin sektörel ayarlamaları ve ürün bazında müzakereler gibi diğer seçeneklerin görüşüldüğünü söyledi.

Yetkili, Hindistan’ın engelleri tek tip olarak azaltmak için daha geniş bir tarife reformu yapmayı da düşündüğünü, ancak bu tür tartışmaların erken aşamalarda olduğunu ve ABD ile görüşmelerde hemen yer almayabileceğini söyledi.

Modi, kasım ayındaki seçim zaferinden dolayı Trump’ı tebrik eden ilk liderler arasında yer alsa da, ABD Başkanı Hindistan’ı “gümrük vergisi istismarcısı” ve “gümrük vergisi kralı” olarak nitelendirmeye devam etti ve hiçbir ülkeyi gümrük vergilerinden muaf tutmayacağı sözünü verdi.

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

Rusya-ABD görüşmelerinde Ukrayna konusunda somut ilerleme sağlanamadı

Yayınlanma

Suudi Arabistan’da gerçekleşen Rusya-ABD Ukrayna müzakerelerinde önemli bir ilerleme kaydedilemedi. Rus heyeti, Ukrayna’nın dört bölgesinin tamamının Rusya kontrolüne geçmesini talep ederken, Kremlin görüşmelerin içeriğinin kamuoyuyla paylaşılmayacağını açıkladı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD ile Karadeniz’de seyrüsefer güvenliği ve tahıl anlaşmasının yeniden başlatılmasını görüştüklerini belirtti.

Suudi Arabistan’da pazartesi günü Rusya ile ABD arasında gerçekleşen Ukrayna konulu müzakerelerin yeni turu, somut bir anlaşma ya da kayda değer bir ilerleme sağlanamadan sona erdi.

Yaklaşık 12 saat süren görüşmelerin “kolay geçmediği” belirtildi. Rus heyetinde, Federal Güvenlik Teşkilatı (FSB) Direktörü Danışmanı Sergey Beseda ile birlikte yer alan Senatör Grigoriy Karasin, görüşmelerin zorlu geçtiğini ifade etti.

Karasin, TASS haber ajansına yaptığı açıklamada, “Her konuda karar alınamadı, her konuda anlaşmaya varılmadı. Ancak, yeni yönetimin ve uzman gruplarının toplantıya gelmesi dikkate alındığında, böyle bir görüşmenin yapılmış olması çok zamanında oldu, diye düşünüyorum,” dedi.

Karasin, Rusya ile ABD arasındaki müzakerelerin, Birleşmiş Milletler (BM) ve “bazı ülkeler” de dahil olmak üzere uluslararası toplumun katılımıyla devam edeceğini söyledi.

RİA Novosti kaynaklarının, müzakerelerin ardından beklendiğini bildirdiği Rusya ve ABD’nin ortak açıklaması da yayımlanmadı.

Kremlin, bugün yaptığı açıklamada, toplantının sonuçlarının açıklanmasının planlanmadığını duyurdu.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Bu hâlâ teknik görüşmelerle ilgili. Teknik görüşmeler, detaylara inilen görüşmelerdir, bu nedenle bu görüşmelerin içeriği kesinlikle kamuoyuyla paylaşılmayacak,” şeklinde konuştu.

Peskov’un aktardığına göre, müzakerelerin sonuçları Rusya ve ABD başkanlarına sunuldu ve şu anda “analiz ediliyor.”

Bunun yanı sıra Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bugün yaptığı açıklamada, Riyad’da ABD ve Rusya’nın öncelikle Karadeniz’de güvenli seyrüsefer konularını ve Temmuz 2022’den 2023 yazına kadar yürürlükte olan “tahıl anlaşması”nın olası yeniden başlatılmasını görüştüklerini söyledi.

İstanbul’da yapılan anlaşma, Rusya’nın gıda ihracatına yönelik Batı kısıtlamalarının kaldırılması koşuluyla, Ukrayna limanlarından Karadeniz üzerinden tarım ürünleri ihracatı için güvenli bir koridor oluşturulmasını öngörüyordu.

Lavrov’un ifadelerine göre Rusya, Karadeniz girişiminin “herkes için daha kabul edilebilir bir biçimde” yeniden başlatılmasını destekliyor ve aynı zamanda ABD’den güvenlik garantileri almayı talep ediyor.

Lavrov, yeni anlaşmalarda “belirsizlik” olmaması gerektiğini ve bu sinyalin Washington’da duyulduğunu de sözlerine ekledi.

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

Reuters: Fidan, Washington ziyaretinde ABD’den yaptırım muafiyeti ve daha yakın ilişkiler arayacak

Yayınlanma

Reuters ajansının haberine göre, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bu hafta Washington’da ABD’li yetkililerle görüşerek Türkiye’ye uygulanan ABD yaptırımlarının kaldırılmasını ve ülkenin önemli F-35 savaş uçağı programına geri alınmasını talep edecek.

Fidan’ın, Trump ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında gerçekleşen ve üst düzey bir Trump yetkilisi tarafından “dönüştürücü” olarak nitelendirilen telefon görüşmesinden günler sonra, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile bir araya gelmesi bekleniyor.

Türk diplomatik kaynaklarından birinin anonim kalmak koşuluyla yaptığı açıklamaya göre, Fidan görüşmelerde “CAATSA yaptırımlarının kaldırılması ve Türkiye’nin F-35 programına dönüşü için çalışmalara başlanmasının önemini vurgulayacak.”

Trump, başlangıçta danışmanlarının, Ankara’nın 2019’da Rus S-400 hava savunma füze sistemlerini satın alması nedeniyle Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında Ankara’ya yaptırım uygulaması yönündeki tavsiyelerini görmezden gelmiş, ancak 2020’de bu adımı atmıştı.

Söz konusu hamle, Türkiye’nin üretici ve alıcı olduğu F-35 programından çıkarılmasına da yol açtı.

Ankara, çıkarılmasının haksız ve yasa dışı olduğunu savunuyor ve programa yeniden katılmayı veya programa yaptığı yatırımın geri ödenmesini talep ediyor.

Biden yönetimi döneminde, müttefikler arasında S-400 çıkmazını çözmek için görüşmeler devam ediyordu.

Konuya aşina bir kaynak, Türkiye’nin sistemleri operasyonel tutmama sözü verdiğini ancak bir atılımın asla gerçekleşmediğini belirtti.

20 Ocak’ta yeniden göreve gelen Trump, Moskova’yı izole etme ve Kiev’e koşulsuz destek verme yönündeki politikayı tersine çevirerek Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını sona erdirmeye odaklandı.

Reuters‘a konuşan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir Türk yetkili, Trump’ın Moskova’ya yaklaşımındaki değişimden sonra Washington ile Ankara arasındaki görüşmelerin “yeni bir boyut kazandığını” söyledi.

Yetkili, “Eğer ABD’nin Rusya’ya yönelik yaptırımları kaldırılacaksa, CAATSA’nın üçüncü ülkelere uygulanması mantıksız hâle geliyor. Bu konu, Türkiye-ABD ilişkileri kadar Türkiye-Rusya ilişkileriyle de ilgili,” diye ekledi.

Konuya aşina kaynaklar, Erdoğan ve Trump arasındaki telefon görüşmesinin önümüzdeki günlerdeki görüşmelere olumlu bir ivme kazandırabileceğini, fakat herhangi bir söz verilmediğini belirtti.

Trump’ın Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff, daha önce ünlü sunucu Tucker Carlson’a verdiği röportajda, “Başkan’ın Erdoğan ile birkaç gün önce harika bir görüşmesi oldu. Gerçekten dönüştürücü olduğunu söyleyebilirim,” demişti.

F-35 programından çıkarılması, Türkiye’yi 40 adet Lockheed Martin Block-70 F-16 savaş uçağı satın almaya itti.

Fakat, tedarik konusunda anlaşmaya varılmasına rağmen, aylar geçmesine rağmen alım konusunda çok az ilerleme kaydedildi.

Türk kaynak, Fidan’ın ziyareti sırasında Rusya-Ukrayna savaşı, Suriye’deki son gelişmeler ve Gazze’deki durumu da görüşeceğini belirtti.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English