Rusya
Hazar Denizi’ndeki su seviyesi düşüşü kıyı şeridini değiştirdi

Hazar Denizi’nin su seviyesindeki düşüş, Rusya’nın Astrahan, Kalmıkya ve Dağıstan bölgelerinde kıyı şekillerini önemli ölçüde değiştirdi. Volga Deltası’nda yeni adalar oluşurken, bazı bölgelerde deniz birkaç kilometre çekildi. Bilim insanları, bu durumun su canlılarının yaşam alanlarını ve besin zincirini etkilediğini belirtiyor.
Hazar Denizi’nin su seviyesindeki düşüş, Rusya’da üç bölgede kıyı şeridinin şeklini önemli ölçüde değiştirdi.
Astrahan bölgesinde Volga Deltası’nda değişimler yaşanırken yeni adalar oluştu, Kalmıkya’da bir dizi ada yarımadaya dönüştü, Dağıstan’da ise deniz kıyısı birkaç kilometre geri çekilerek Ağrahan Körfezi neredeyse yok oldu.
TASS ajansının aktardığına göre Hazar Balıkçılık Araştırmaları Enstitüsü yetkilileri, Hazar Denizi’nin su seviyesindeki düşüşün 1990’ların ortalarından beri gözlemlendiğini ve 2020’den bu yana yaklaşık 0.8 metre azaldığını belirtti.
Bu düşüş, denizin ana su kaynağı olan Volga Nehri’nin yıllık akışının azalmasıyla bağlantılı. Geçen yıl ağustos ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Astrahan Valisi İgor Babuşkin ile yaptığı görüşmede, Hazar Denizi’nin çekilmesini önlemek için bilimsel bir analiz yapılması talimatını vermişti.
Astrahan bölgesi ve Hazar Denizi’nin bitişik sularında su seviyesinin düşmesi, Volga Deltası’nda ciddi jeomorfolojik değişimlere yol açtı.
Denizin geri çekilmesi, delta üzerinde yeni kara parçalarının oluşması, yeni su yollarının ortaya çıkması, mikro deltaların ve adaların meydana gelmesi gibi sonuçlar doğurdu.
Volga Deltası’ndaki bataklık göller (balıkların yumurtladığı göl sistemleri) için su seviyesi kötüleşirken, ilkbahar ve erken yaz dönemlerinde taşkın sularının denize akış hızı arttı.
Yetkililer, komşu Kalmıkya’da denizdeki sazlık alanların 10 kilometreden fazla yer değiştirdiğini ve bazı adaların yarımadaya dönüştüğünü ekledi.
Örneğin, 150 yıl önce bir ada üzerinde bulunan Lagan yerleşimi, artık ana karada yer alıyor ve Lagan Gemi Geçidi önemli ölçüde sığlaştı.
Dağıstan’ın kuzeyinde ise denizin çekilmesi nedeniyle Kızlyar Körfezi’nde kıyı şeridi birkaç kilometre geriledi ve Ağrahan Körfezi’nin büyük bölümü yok oldu.
Bilim insanları, Hazar Denizi’nin su seviyesindeki düşüşün özellikle en sığ ve biyolojik açıdan en verimli olan kuzey kesiminin küçülmesine neden olduğunu vurguladı.
Bu durum, su canlılarının yaşam alanlarını, besin kaynaklarını ve üreme döngülerini etkileyerek ekosistemde önemli değişimlere yol açıyor.
Hazar Denizi, dünyanın en büyük kapalı su kütlesi. Volga, Ural, Terek, Sulak ve Samur gibi 130’dan fazla nehir Hazar’a dökülüyor.
Kıyısında Rusya, Kazakistan, Türkmenistan, Azerbaycan ve İran bulunuyor.
Geçen yıl Volga’nın yıllık akışı 232 milyar metreküpe yükselerek Hazar’ın su seviyesindeki düşüş hızını bir miktar yavaşlattı.
Fakat bilim insanlarına göre, denizin seviyesinin istikrarlı bir şekilde yükselmesi için yıllık akışın 1970’lerin sonundan 1990’ların ortasına kadar olduğu gibi yaklaşık 270 milyar metreküp seviyesinde sabitlenmesi gerekiyor.
Rusya
Putin’den Rusya Donanması için 2050’ye kadar geçerli yeni stratejiye onay

Rusya Devlet Başkanı Putin, ülkenin 2050 yılına kadar olan yeni Deniz Kuvvetleri Geliştirme Stratejisi’nin nihai versiyonunu onayladı. Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı Patruşev, belgenin modern tarihte bir ilk olduğunu belirterek, stratejinin Rusya’nın Dünya Okyanusu’ndaki çıkarlarını etkin bir şekilde savunabilmesi için deniz gücünün nasıl olması gerektiği sorusuna yanıt verdiğini söyledi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Federasyonu Deniz Kuvvetleri’nin 2050 yılına kadar olan gelişimini şekillendirecek stratejinin nihai versiyonunu onayladı.
Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı ve Rusya Denizcilik Kurulu Başkanı Nikolay Patruşev, Argumentı i Faktı dergisine verdiği mülakatta, “Stratejinin hazırlanması kararı geçen yıl temmuz ayında Kremlin’de yapılan bir toplantıda alınmıştı. Devlet başkanının talimatıyla Savunma Bakanlığı bir taslak hazırladı ve bu taslak daha sonra Rusya Denizcilik Kurulu tarafından federal kurum ve kuruluşların önerileri dikkate alınarak geliştirildi. Stratejinin nihai versiyonu devlet başkanının incelemesine sunuldu ve 30 Mayıs’ta onaylandı,” dedi.
Devlet başkanı yardımcısı, bu durumun Rus devleti için güçlü ve modern bir donanma geliştirmenin öncelikli görevler arasında yer aldığını bir kez daha vurguladığını belirtti.
‘Modern tarihte bir ilk’
Patruşev, stratejinin önemine dikkat çekerek, “Ayrıntılara girmeden söyleyeyim, bu tür bir stratejik planlama belgesi modern tarihte ilk kez kabul ediliyor. Rusya’nın dünyanın en büyük deniz güçlerinden biri olarak konumu yavaş yavaş yeniden tesis ediliyor. Dünya Okyanusu’ndaki durumun gelişim senaryoları, meydan okumaların ve tehditlerin evrimi hakkında uzun vadeli bir vizyon olmadan ve elbette Rus Donanması’nın karşı karşıya olduğu hedef ve görevleri belirlemeden böyle bir çalışma yürütmek imkansızdır,” ifadelerini kullandı.
‘Özel askeri operasyon’ deneyimi de dikkate alındı
Stratejinin, dünyadaki askeri-politik durumun gelişimini, olası silahlı çatışmaların ortaya çıkma olasılıklarını ve karakterini, ayrıca önde gelen deniz güçlerinin potansiyelini analiz ettiğini belirten Patruşev, özel askeri operasyon deneyimi de dahil olmak üzere Deniz Kuvvetleri’nin mevcut durumu ve yeteneklerinin değerlendirildiğini kaydetti.
Patruşev sözlerini şöyle tamamladı: “Donanmanın gelecekteki muharebe yapısı için temel gereksinimler, barış ve savaş zamanındaki ana görevleri ve Deniz Kuvvetlerinin gelecekteki görünümünü şekillendirmeye yönelik mekanizmalar formüle edilmiştir. Tek kelimeyle, ülkemizin Dünya Okyanusu’ndaki çıkarlarını etkin bir şekilde savunabilmesi için Rusya’nın deniz gücünün nasıl olması gerektiği sorusuna yanıt veren önemli bir uzun vadeli belge kabul edilmiştir.”
Rusya
Rusya Merkez Bankası, Eylül 2022’den bu yana ilk kez faiz indirimine gitti

Rusya Merkez Bankası Yönetim Kurulu, Eylül 2022’den bu yana ilk kez faiz indirimine giderek politika faizini yüzde 21’den yüzde 20’ye düşürdü. Merkez Bankası, bu kararın enflasyonist baskının azalması ve ekonominin soğuması nedeniyle alındığını belirtirken, enflasyonu 2026’da hedefe döndürmek için uzun bir süre sıkı para politikası uygulanacağını vurguladı.
Rusya Merkez Bankası Yönetim Kurulu, hükümet ve iş dünyasından gelen baskıların arttığı dönemde, Eylül 2022’den bu yana ilk kez faiz indirimine giderek politika faizini yüzde 21’den yüzde 20’ye düşürdü.
Banka, enflasyonu 2026 yılına kadar hedeflenen seviyeye geri getirmek amacıyla uzun bir süre sıkı para politikası izleneceğini belirtti.
Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, “Politika faizine ilişkin gelecekteki kararlar, enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki düşüşün hızına ve sürdürülebilirliğine bağlı olarak alınacaktır,” ifadeleri kullanıldı.
Maliye Bakanı Anton Siluanov ve İktisadi Kalkınma Bakanı Maksim Reşetnikov da son dönemde faiz indirimi için zamanın geldiğini dile getirmişti.
Ekonomide soğuma sinyalleri
Merkez Bankası, kararını mevcut enflasyonist baskının azalmaya devam etmesi ve ekonominin aşırı ısınmış olmasına rağmen soğuma eğilimine girmesiyle gerekçelendirdi.
Açıklamada, “İç talep hâlâ mal ve hizmet arzını genişletme imkanlarını aşsa da, Rusya ekonomisi kademeli olarak dengeli bir büyüme yörüngesine dönüyor,” denildi.
Bankanın verilerine göre, mevsimsellikten arındırılmış mevcut fiyat artışı nisan ayında yıllık bazda yüzde 6,2’ye, çekirdek enflasyon ise yüzde 4,4’e geriledi.
Gıda dışı ürünlerde rublenin güçlenmesinin de etkisiyle fiyat artışları keskin bir şekilde yavaşlarken, gıda ve hizmet fiyatları hızla artmaya devam ediyor.
Enflasyon beklentilerinde de farklı bir tablo gözlemleniyor. İş dünyasının beklentileri düşerken, finans piyasası katılımcılarının beklentileri neredeyse değişmedi ve halkın beklentileri ise yükseldi.
Merkez Bankası, genel olarak enflasyon beklentilerinin yüksek seviyede kaldığını belirtti.
Rusya İktisadi Kalkınma Bakanı’ndan Merkez Bankası’na faiz indirimi çağrısı
Durgunluk riski ve kredi piyasası
Ekonomideki aşırı ısınmanın azaldığına ve iç talepteki büyümenin yavaşladığına işaret eden operasyonel veriler bulunsa da, uzmanlar yüzde 21’lik faiz oranını sürdürmenin tehlikeli hale geldiğini belirtiyor.
BKS Mir investitsiy şirketinden Mihail Zeltser, “Yüzde 21’lik oran bir süre daha korunabilirdi, ancak bu durum ekonominin durgunluğa ve ardından resesyona sürüklenme riskini doğuruyordu. Bu riskin önüne geçilmek istendi,” değerlendirmesinde bulundu.
Merkez Bankası’nın sıkı politikaları kredi patlamasını durdurmayı başardı. Perakende krediler neredeyse hiç artmazken, tüketici kredileri düşüş gösteriyor. Kurumsal krediler ise bu yıl ılımlı bir büyüme sergiliyor.
İş gücü piyasasında ise önemli bir ilerleme kaydedilmedi. İşsizlik tarihi düşük seviyelerde seyrederken, maaş artışları verimlilik artışını geride bırakmaya devam ediyor.
Ancak anketlere göre şirketler bu yıl daha ılımlı maaş düzenlemeleri planlıyor ve personel açığı yaşayan işletmelerin oranı azalıyor.
Gelecek beklentileri belirsizliğini koruyor
Merkez Bankası, enflasyon yanlısı risklerin azalsa da hâlâ baskın olduğunu vurguladı. Bu riskler arasında ekonominin beklenenden daha uzun süre aşırı ısınması, yüksek enflasyon beklentileri ve dış ticaret koşullarının kötüleşmesi yer alıyor.
Gazprombank Ekonomik Tahmin Merkezi (TsEP) uzmanları, bankanın gelecek toplantılarda faiz indirimini zorunlu kılmayan nötr bir sinyal verdiğini belirtti.
Yatırım bankeri Yevgeniy Kogan ise, “Bu, regülatörün reel faiz oranını aynı seviyede tutmayı planladığı anlamına geliyor,” yorumunu yaptı.
Sovcombank Baş Analisti Mihail Vasilyev, enflasyonun önümüzdeki aylarda yavaşlamaya devam edeceğini öngörerek, 25 Temmuz’da faizin yüzde 18-19’a, yıl sonunda ise yüzde 14’e düşürülebileceğini tahmin ediyor.
Freedom Finance Global’den Natalya Milçakova ise bu yıl sadece bir indirim daha beklediğini ve Rusya’nın yılı yüzde 19’luk bir faiz oranıyla tamamlayacağını kaydetti.
Alfa-Bank Baş Ekonomisti Natalya Orlova’ya göre, karar mevduat faizlerini çok az etkileyecek çünkü bankalar faiz indirimini zaten fiyatlamıştı.
Fakat Orlova, kredi faizlerinde düşüş beklediğini ifade ederek, “Piyasaların daha düşük faiz oranına uyum sağlaması ve kredilerin daha erişilebilir hale gelmesi beklenmelidir,” dedi.
Rusya’da bankacılık ve likidite riskleri yükselişte: Ekonomik daralma kapıda mı?
Rusya
Rus iş dünyası, merkez bankasından faiz indirimi bekliyor

Rusya Sanayici ve Girişimciler Birliği (RSPP) Başkanı Aleksandr Şohin, iş dünyasının Rusya Merkez Bankası’nın bir sonraki toplantısında politika faizinde indirime gidilmesini beklediğini belirtti. Şohin, enflasyondaki yavaşlama gibi makroekonomik gerekçelerin bu beklentiyi desteklediğini ifade etti.
Rusya Sanayici ve Girişimciler Birliği (RSPP) Başkanı Aleksandr Şohin, iş dünyasının Rusya Merkez Bankası’nın bir sonraki toplantısında politika faizinde indirime gidilmesini umduğunu açıkladı.
TASS‘a verdiği mülakatta Şohin, böyle bir sonuç için halihazırda “makroekonomik gerekçeler” bulunduğunu ifade etti.
Enflasyondaki yavaşlama indirim beklentisini güçlendiriyor
RSPP Başkanı Şohin, faiz indirimi kararı için gerekçeler arasında enflasyon hızındaki düşüşü gösterdi. Şohin, “26 Mayıs itibarıyla yıllık bazda tüketici fiyat endeksi yüzde 9,78, ay başından itibaren ise yüzde 0,21 olarak gerçekleşti. RSPP’nin yaptığı anketler de fiyatlardaki pozitif dinamikleri teyit ediyor. Mayıs ayında katılımcılar ‘fiyatlar arttı’ yanıtını daha az, ‘satın alma fiyatları değişmedi’ yanıtını ise daha sık belirtti,” diye açıkladı.
Şohin’e göre, merkez bankasının yüksek faiz oranı ekonomiyi olumsuz etkiliyor. Bu konuda bizzat düzenleyici kurumun verilerine, özellikle de 28 Mayıs 2025 tarihli finansal istikrar raporuna atıfta bulundu.
Raporda, madencilik, ticaret, makine mühendisliği ve hafif sanayi gibi sektörlerdeki bazı büyük kurumsal borçluların borçlarını ödemede zorluklar yaşadığı belirtiliyor.
Rusya’da yüksek faizler KOBİ’lerin satışlarını vurdu, kredi iştahı arttı
Yatırım faaliyetleri zorlu bir dönemden geçiyor
Yatırım faaliyetlerinin de zor bir dönemden geçtiğini belirten Şohin, kendi verilerine göre şirketlerin yüzde 20’sinin yatırım projelerinde takvimden geri kaldığını, yüzde 14’ünün ise bütçe kesintisine gitmek zorunda kaldığını kaydetti.
Şohin, bazı projelerin ancak devlet desteğiyle gerçekleştirilebileceğini, ancak bu desteğin hacminin de azaldığını ekledi.
Geçen hafta Rusya’nın önde gelen bankalarından VTB’nin yöneticisi Andrey Kostin, bankanın birinci başkan yardımcısı Dmitriy Pyanov’un merkez bankasının bir sonraki toplantıda politika faizini sabit tutacağı yönündeki tahmini üzerine 10 fiske karşılığında iddiaya girmeyi teklif etmişti.
Kostin, ekonomide kademeli bir soğuma ve enflasyonda yavaşlama işaretleri olduğunu belirtmişti.
Rusya Merkez Bankası, 25 Nisan’daki bir önceki toplantısında politika faizini dördüncü kez üst üste yüzde 21 seviyesinde sabit tutmuştu. Bir sonraki faiz kararının yarın (6 Haziran) açıklanması bekleniyor.
-
Diplomasi2 hafta önce
Lavrov’un ziyareti ve Ermenistan’da son durum: Denge mi, savrulma mı?
-
Söyleşi2 hafta önce
Eski AP Türkiye Raportörü Kati Piri Harici’ye konuştu: AB’nin tutarlı bir Türkiye stratejisi yok
-
Görüş2 hafta önce
Trump’ın Rusya-Ukrayna barışını teşvik girişimi stratejik açmaza dönüştü
-
Dünya Basını2 hafta önce
Tantura katliamı: İsrail’in örtbas ettiği savaş suçu
-
Görüş2 hafta önce
Silahlar sustu, şimdi artılar eksiler hanesine bakma zamanı – 1
-
Avrupa1 hafta önce
Max Otte: Alman ekonomisinde bir gerileme değil, çöküş yaşanıyor
-
Görüş1 hafta önce
ABD Dışişleri’nin Avrupa eleştirisi ne anlama geliyor?
-
Rusya1 hafta önce
Ukrayna’dan Rus stratejik bombardıman üslerine kamyonlardan kalkan İHA’larla saldırı