İsrail’de üst düzey bir güvenlik yetkilisi, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun, ateşkes ve esir takası anlaşmasının ikinci aşamasını baltalamak için çalıştığını örnekleriyle açıkladı. Ynet haber sitesine konuşan yetkili, hükümetin siyasi çıkarlarını rehinelerin hayatlarının önüne koyduğunu belirtti.
Hamas ve İsrail arasındaki ateşkes ve esir takası anlaşmasına göre ikinci aşama müzakereleri, birinci aşamanın yürürlüğe girmesinden 16 gün sonra yani 3 Şubat’ta başlaması gerekiyordu. Ancak Netanyahu hükümeti müzakereleri baltalayacak girişimlerde bulunmayı sürdürüyor.
İsmi açıklanmayan İsrailli yetkili, Netanyahu’nun basın sözcüsünün İsrail’in şu anda anlaşmanın ikinci aşamasıyla ilgili müzakerelerde bulunmadığını belirten açıklamasına sert tepki gösterdi, “Her seferinde daha da alçalamayacaklarını düşündüğünüzde yanılıyorsunuz ve bu insanların siyasi hedefler uğruna rehinelerin hayatlarını riske atacak kadar alçalabileceklerini görüyorsunuz” ifadelerini kullandı.
Yetkili, rehinelerin serbest bırakılmasını kapsayan ateşkes anlaşmanın açıkça 16. günden itibaren ikinci aşama müzakerelerinin başlamasını öngördüğünü ve bu tarihin 3 Şubat’a denk geldiğini, dolayısıyla İsrail’in müzakerelere başlamayarak anlaşmayı ihlal ettiğini belirtti.
Netanyahu’ya baskı
Netanyahu, koalisyonunun aşırı sağcı kanadının anlaşmanın ikinci aşamasına geçilmemesi ve Gazze’ye saldırıların yeniden başlaması yönünde yoğun baskısı altında. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, “Hamas tamamen yok edilmezse” partisinin hükümetten çekileceğini ve böylece Netanyahu’nun parlamentodaki çoğunluğunu kaybedeceğini söylemeye devam ediyor.
İsrailli yetkili, İsrail’in yaklaşımını değiştirip anlaşmanın ikinci aşamasıyla ilgili müzakerelere derhal yoğun bir şekilde başlasa bile, ilk aşamanın sona ereceği 2 Mart’a kadar müzakereleri sonlandırmak için yeterli zaman kalmadığını söyledi. Ancak anlaşmanın şartları, taraflar iyi niyetle müzakere masasında kaldığı sürece ilk aşamanın süresiz olarak devam etmesine izin veriyor.
Üst düzey güvenlik yetkilisine göre “Netanyahu bu tür müzakerelerin yapıldığını bile hemen inkâr etmeye özen gösteriyor. Ancak Hamas’ı suçlamıyor çünkü eğer suçlarsa bu, İsrail’in ikinci aşama ile ilgili müzakerelerle ilgilendiği anlamına gelir.”
Netanyahu, Smotrich’e güvence verdi
İsrail’in kamu yayıncısı Kan’ın haberine göre Netanyahu, ikinci aşama müzakerelerinin ancak güvenlik kabinesi tarafından onaylanması halinde başlayacağını Smotrich’e taahhüt etti. Bu şart, birkaç hafta önce kabine toplantısında kabul edilen ateşkes anlaşmasının içinde yer aldı.
Buna göre, İsrailli müzakereciler Kahire’ye giderek görüşmelere katılacak, ancak güvenlik kabinesi onay vermeden ikinci aşamayı tartışamayacak.
Netanyahu’nun süreci engellediğine dair 5 örnek
Ynet’e konuşan güvenlik yetkilisi, Netanyahu’nun anlaşmanın ikinci aşamasını engellemek istediğini gösteren beş örnek sundu:
-Netanyahu’nun ofisinden sızan bilgilere göre, İsrail’in birinci aşamayı süresiz olarak uzatmak ve her hafta sonu birkaç rehine karşılığında Filistinli tutukluları serbest bırakmak istediği belirtiliyor. Yetkiliye göre bu senaryo gerçekçi değil, çünkü Hamas, savaşın sona erme garantisi olmadan ilave rehineleri bırakmaya yanaşmayacak.
-Netanyahu’nun Doha’ya gönderdiği müzakere heyetinde, daha önce hiçbir müzakerede yer almayan başbakanın rehinelerden sorumlu elçisi Gal Hirsch’ün bulunması. Yetkili, bu delegasyonun “sadece İsrail’in ABD’ye müzakere sürecinde olduğunu göstermek için gönderildiğini” ve gerçek bir yetkilerinin olmadığını söyledi. Yetkili “Herkes bunun saçmalık olduğunu anladı. Eğer bir taraf ilgilenmiyorsa müzakereleri ilerletmek mümkün değil” dedi.
-Üçüncü örnek ise Netanyahu’nun Hamas’a, serbest bırakılan rehinelerin sağlık durumlarının kötü olması nedeniyle tüm rehineleri derhal serbest bırakma çağrısında bulunması oldu. Yetkiliye göre bu talep, İsrail’in müzakereleri ilerletmek istemediğini gösteriyor.
-Yetkiliye göre Hamas, İsrail’in prefabrik evler ve enkaz kaldırma ekipmanlarının Gazze’ye girişine izin vermeyerek anlaşmayı ihlal ettiğini açıklamakta haklıydı. Yetkili, rehinelerin serbest bırakılması için İsrail hükümetine baskı yapılması gerektiğini söylüyor.
-Yetkili ayrıca Netanyahu’nun rehine anlaşmasındaki herhangi bir aksaklığı ABD’nin çözeceğine inanarak hata yaptığını söyledi. Yetkili, ABD Başkanı Donald Trump’ın Hamas’a yönelik tüm rehineleri serbest bırakmasına ilişkin tehditlerinin müzakere sürecine ciddi zarar verdiğini belirtti.
İsrail’den yanıt: Hamas tehdit ettiği için müzakereler askıya alındı
Netanyahu’nun ofisi, Ynet’in haberine yanıt vererek, İsrail’in ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasıyla ilgili müzakerelere katılımını askıya almasının nedeninin, Hamas’ın esir takasını askıya almakla tehdit etmesi olduğunu savundu. Açıklamada, İsrail ve ABD’nin süreci yakından ve tam koordinasyon içinde yürüttüğü vurgulandı.
Kan’ın haberine göre, İsrail ve Hamas arasındaki ikinci aşama müzakerelerinin önümüzdeki hafta Katar’da yapılması planlanıyor. Ancak Netanyahu’nun bu süreci onaylayıp ekibine yeterli yetki verip vermeyeceği henüz belirsiz.
Öte yandan Hamas, arabulucular Katar, Mısır ve ABD’ye İsrail’in anlaşmayı ihlal ettiğini belirterek bu hafta sonu serbest bırakılması planlanan üç rehinenin bırakılmayabileceğini iletti. Kamu yayıncısı Kan’a göre, Hamas bu duyuruyu haftanın sonuna doğru yaparak İsrail’e çözüm için daha az zaman bırakmayı planlıyor.