Birleşik Krallık’ta sandık çıkış anketlerine göre muhalefetteki İşçi Partisi tartışmasız bir zaferle birinci parti oldu.

Sir Keir Starmer, İşçi Partisi’nin büyük bir farkla genel seçimleri kazanması ve Muhafazakârların tarihi bir hezimete uğramasının ardından başbakan olacak.

Starmer yaptığı açıklamada, “Ve şimdi tekrar ileriye bakabilir, sabaha doğru yürüyebilir, ilk başta soluk ama gün geçtikçe güçlenen umut güneşi, 14 yıl sonra geleceğini geri kazanma fırsatına sahip bir ülkenin üzerinde bir kez daha parlayabiliriz,” dedi.

Muhafazakâr lider ve Başbakan Rishi Sunak sabah saat 5’ten hemen önce seçimi kabul etti, Starmer’ı zaferinden dolayı kutladı ve koltuklarını kaybeden Muhafazakârlara seslenerek, “Özür dilerim,” dedi.

İşçi Partisi, aralarında Grant Shapps, Gillian Keegan ve Penny Mordaunt’un da bulunduğu bir dizi bakanının koltuklarını kaybetmesiyle bir dizi önemli kazanım elde etti.

Eski muhafazakâr Başbakan Liz Truss, Güney Batı Norfolk’taki koltuğunu az farkla İşçi Partisi’ne kaptırdı.

Sandık çıkış anketinin İşçi Partisi’nin 410 milletvekili çıkaracağını göstermesinin ardından Muhafazakârlar korkunç bir geceye hazırlanırken, Muhafazakârların sadece 131 sandalye çıkarması bekleniyordu. 2019’da bu sayı 365’ti.

Bu, Muhafazakârlar için modern tarihin sandalye sayısı bakımından en kötü sonucu olacak ve Sunak’ın istifa etmesi bekleniyor.

Son anketlere göre İşçi Partisi 410, Muhafazakârlar 119, Liberal Demokratlar 71, İskoç Ulusal Partisi 9, Sinn Féin 7, Reform UK 4 ve Yeşiller 4 milletvekili çıkarıyor.

Keir Starmer’ın, Filistin yanlısı bir bağımsızın meydan okumasıyla koltuğundaki çoğunluğun neredeyse %60 oranında azaldığı görüldü.

Gölge genel sekreter ve seçim kampanyasının önemli bir parçası olan Jonathan Ashworth da Leicester’daki koltuğunu Filistin yanlısı bir bağımsıza kaptırdı.

Diğer İşçi Partisi adayları, Müslüman seçmenlerin yoğun olduğu Dewsbury ve Batley ve Blackburn’de Filistin yanlısı bağımsızlara karşı kaybetti.

Starmer’ın partiden ihraç ettiği eski İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn de bağımsız olarak koltuğunu korumayı başardı.

Harris Interactive tarafından yapılan bir ankete göre, Fransa’da Marine Le Pen’in Ulusal Birlik (RN) partisi, yaklaşan erken seçimlerde mutlak çoğunluğu elde edemeyecek. Bu durumda Fransa, Ulusal Meclis büyük ölçüde parçalanmış bir şekilde yoluna devam edecek.

Pazar günü yapılacak ikinci tur oylamada Fransa, hiçbir grubun hükümet kurmak için yeterli sandalye sayısına ulaşamayacağı bir döneme girecek.

Harris’in çeşitli Fransız medya kuruluşları için yaptığı ankete göre RN ve müttefikleri 190 ila 220 sandalye kazanacak ki bu sayı sağın iktidar çoğunluğuna sahip olarak başbakanlığı ele geçirmesi için gereken 289 sandalyeden çok uzak.

Yeni kurulan Yeni Halk Cephesi (NFP) olarak bilinen sol ittifakın 159 ila 183 sandalye ile ikinci olacağı tahmin ediliyor. Emmanuel Macron’un merkezci Ensemble ittifakından milletvekillerinin sayısının yarı yarıya azalarak 135’in altına düşmesi bekleniyor.

RN karşıtı cephe işe yarayacak mı?

Öte yandan Financial Times’a (FT) konuşan analistler bu aşamada kesin koltuk tahminlerine ulaşmanın zor olduğu konusunda uyarıda bulundu. Fakat RN bu kadar zayıf bir sonuç elde ederse bu, rakiplerinin kendilerine karşı bir “cumhuriyetçi cephe” oluşturmak için bir araya gelme stratejisinin işe yaradığının bir işareti olacak.

Pazar günü yapılan ve RN’nin büyük bir farkla kazandığı ilk tur oylamasının ardından merkez ve sol partiler, Le Pen’in kampının iktidarı almasını engellemek için koordineli bir girişimle yaklaşık 200 adaylarını taktiksel olarak geri çekme konusunda anlaşmaya vardılar.

İkinci turda solcu ve merkezci seçmenlerden, bir sonraki Ulusal Meclis’te RN vekil sayısını azaltmak amacıyla, genellikle desteklemedikleri partilere oy vermeleri istenecek.

Seçimlere katılım oranı kritik

İçişleri Bakanlığı verilerine göre üç ittifakın katılacağı ikinci tur seçimlerin sayısı 306’dan 89’a düştü.

Seçmenlerin parti liderlerinin talimatlarına uyup uymayacağını zaman gösterecek. İlk turdaki yüksek katılımın ardından katılım yine kilit bir faktör olacak. Bazı parti yetkilileri, yaz tatili ve tercih ettikleri aday elenen seçmenler arasındaki hayal kırıklığı nedeniyle katılımın bu kez daha düşük olabileceğinden endişe ediyor.

Üç bloğa bölünmüş bir Ulusal Meclis senaryosu daha olası görünürken, parti liderleri birlikte çalışma olasılığı hakkında sinyaller göndermeye başladı.

Attal’dan sola işbirliği çağrısı

Macron’un başbakanı Gabriel Attal, merkezcilerin salt çoğunluğa sahip olamayacağını kabul etti fakat belirli politikalar üzerinde işbirliği yapmaya istekli partilerden oluşan “çoğulcu bir meclis” kurma çağrısında bulundu.

Çarşamba günü France Inter radyosuna konuşan Attal, “Ensemble grubumuzun mümkün olduğunca geniş olmasını umuyorum ve o zaman [belirli yasa tasarıları üzerinde] ilerlememizi sağlayacak anlaşmalar yapabiliriz,” dedi.

Yeşil lider Marine Tondelier böyle bir hamleye kapıyı araladı fakat bunun Macron ya da Attal’ın değil solun şartlarıyla olacağı uyarısında bulundu.

Tondelier TF1 haber kanalına verdiği demeçte, “Bu ülkede daha önce hiç kimsenin yapmadığı şeyleri yapmak zorunda kalacağız,” dedi.

Ukrayinska Pravda gazetesinin kaynaklarına göre Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Denis Şmigal’ı başbakanlık görevinden almayı düşünüyor.

Habere göre Şmigal’ın yerine iki aday düşünülüyor: Başbakan Birinci Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı Yuliya Sviridenko ve eski Bölgesel Kalkınma Bakanı ve devlete ait enerji şirketi Naftogaz’ın yönetim kurulu başkanı Aleksey Çernişov.

Gazeteye konuşan kaynak, “Devlet Başkanı, Şmigal’dan bıkmış durumda, bunu toplantılardaki tavrından anlayabilirsiniz. Artık onu pek dinlemiyor bile. Zaten bu bir hesap hatasından çok duygusal bir şey…. Zelenskiy her zaman yaratıcı çözümler ve öneriler isterken, Şmigal geçen yıllar içinde gelişmesine rağmen pek değişemiyor,” ifadelerini kullandı.

Strana.ua haber ve analiz sitesi de durumu doğruladı. Gazetenin kaynakları Yuliya Sviridenko’nun Denis Şmigal’ın yerine geçebilecek olası bir aday olduğunu öne sürdü.

Kaynaklara göre başbakanı görevden alma inisiyatifi Vladimir Zelenskiy ve özel kalemi Andrey Yermak’a ait. Kaynaklar, yeni başbakanın yaz sonuna kadar atanabileceğini öne sürdü.

48 yaşında olan Şmigal, 2020’nin mart ayından başbakan olarak görev yapıyor. Bundan önce Şmigal, Başbakan Yardımcısı ve Bölgesel Kalkınma Bakanı olarak görev yapıyordu.

FT: Batı, Ukrayna’ya olan güvenini kaybediyor