Güney Kore’de iktidar ve muhalefet partileri, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un azil davasının görüleceği mahkemedeki boş üyeliklerin doldurulması konusunda anlaşmazlık yaşıyor.

Anayasa Mahkemesi’nin dokuz koltuğundan üçü şu anda boş. Boşalan üyelikler, Ulusal Meclis tarafından aday gösterilecek ve daha sonra başkan tarafından atanacak yargıçlar için.

Ulusal Meclis, bu ayın başlarında kısa süreli sıkıyönetim ilan ederek siyasi bir krizi tetikleyen Yoon’un görevden alınması için cumartesi günü oylama yaptı.

Yoon’un görevden alınması için en az altı yargıcın oyu gerekiyor. Üç koltuk boş olduğu için, boş koltuklar doldurulmazsa kararın oybirliğiyle alınması gerekecek. Yoon’un iktidardaki Halkın Gücü Partisi (PPP) boş koltukların doldurulması konusunda muhalefetle çatışıyor.

PPP taban lideri Kweon Seong-dong salı günkü parti toplantısında, başkan vekili Başbakan Han Duck-soo’nun, Ulusal Meclis tarafından aday gösterilenler de dahil olmak üzere Anayasa Mahkemesi yargıçlarını atama yetkisine sahip olmadığını savundu.

Ana muhalefetteki Demokrat Parti ise boş koltukların doldurulmasının Ulusal Meclis’in görevi olduğunu ve başkanın yargıç atamalarının usule ilişkin bir formalite olduğunu savunuyor.

Demokratlar, azil davasının engelsiz bir şekilde ilerleyebilmesi için atamaların yapılmasını hedefliyor.

Cumartesi günü azil önergesinin kabul edilmesiyle Yoon otomatik olarak başkanlık görevinden uzaklaştırıldı ve Han başkan vekili olarak görevi devraldı.

Han, Ulusal Meclis’te muhalefet milletvekilleri tarafından kabul edilen ve aralarında pirinç fiyatlarını desteklemeye yönelik tedbirlerin de bulunduğu altı tartışmalı yasa tasarısını imzalayıp imzalamama ya da veto edip etmeme konusunda halihazırda siyasi bir mücadeleyle karşı karşıya. Bu hafta içinde yapılacak kabine toplantısının ardından bir karar alınması bekleniyor.

PPP içinde Han’ın tasarıları veto etmesi yönünde çağrılar yapıldı. Ancak bazı muhalefet milletvekilleri Han’ın veto yetkisini kullanması halinde azledilmesi gerektiğini söylüyor. Demokrat lider Lee Jae-myung, Han’ı görevden almak yerine ulusal istikrara öncelik vereceğini belirtti.

Güney Kore Anayasa Mahkemesi Yoon’un görevden alınmasını inceliyor

Geçtiğimiz ay Pakistan’ın Quetta kentindeki ana tren istasyonunda patlayan bir intihar bombası, ülkenin yaklaşık son on yıldır yaşadığı en kanlı yılı pekiştirdi.

Pakistan, kaynak zengini Belucistan eyaletindeki ayrılıkçı faaliyetlerin yeniden canlanması ve Taliban bağlantılı İslamcıların saldırılarıyla 2024 yılında 750’den fazla militan saldırısıyla sarsıldı.

Bu yılki katliamlarda şimdiye kadar 600’e yakın sivil ve 700’e yakın güvenlik gücü mensubu hayatını kaybederken 2.000’den fazla kişi de yaralandı.

Militan şiddetinin önde gelen takipçilerinden Güney Asya Terörizm Portalı’na göre sivil ölümleri, saldırılarda 860’tan fazla kişinin öldüğü 2015 yılından bu yana görülen en yüksek rakam.

Analistler akan kanın önümüzdeki yıl tekrar artmasının neredeyse kesin olduğu konusunda uyarıyor.

Bu artış, ekonomik krizle boğuşan ve hapisteki eski Başbakan İmran Han’ın destekçileri tarafından otoritesine meydan okunan Pakistan’ın ordu destekli hükümetini zor durumda bıraktı.

Popüler siyasetçinin serbest bırakılmasını talep eden kitlesel protestolar başkent İslamabad’ı felç etti ve son aylarda güvenlik güçleriyle çatışmalara yol açarak nakit sıkıntısı çeken hükümetin sınırlı kaynaklarını tüketti.

Pakistan’da militanlık konusunda uzmanlaşmış bağımsız bir analist olan Fakhar Kakakhel, “[Pakistan’ın] Beluci ve Taliban militanlığı ile aynı anda mücadele etmesi çok büyük bir zorluk olacaktır çünkü bu çok fazla kaynak gerektirecektir” dedi. Nikkei Asia’ya konuşan uzman, “İstikrarsız ekonomik durumu göz önüne alındığında Pakistan için bu zor olacaktır” ifadelerini kullandı.

Hedef Çin

Öte yandan özellikle Çin’i ve ülkedeki Çin yatırımlarını hedef alan militan saldırıları, Pekin ile gelecekte yapılacak anlaşmalara ilişkin endişeleri de artırdı.

Güney Asya ülkesinde, Çin’in dünya çapındaki Kuşak ve Yol Girişimi’nin 50 milyar dolarlık bir bileşeni olan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) ile bağlantılı projelerde çalışanlar da dahil olmak üzere 20.000’den fazla Çinli gurbetçi bulunuyor. Projenin en önemli parçası Belucistan’daki Gwadar limanı.

Pakistan Ulusal Terörle Mücadele Kurumu’na göre 2021’den bu yana 14 saldırıda 20 Çin vatandaşı öldürüldü ve 34’ü yaralandı.

Çinli yetkililer, güvenlik durumunun iyileşmemesi halinde Pakistan’da gelecekteki yatırımların sınırlı olabileceği uyarısında bulundu.

Ayrılıkçı ve radikal İslamcı terör olayları artışta

Belucistan’daki olayları takip eden bağımsız bir güvenlik analisti olan Kiyya Baloch, “Beluc isyanının 2025 yılında daha da ivme kazanacağını öngörüyorum” dedi ve ekledi: “[2024’te] altı intihar saldırısı oldu – Beluci silahlı grupları daha önce hiç bir yıl bu kadar çok intihar saldırısı gerçekleştirmemişti.”

Sivilleri hedef alan saldırılar, İslamabad ve Washington tarafından terör örgütü olarak kabul edilen Beluç Kurtuluş Ordusu tarafından yönetiliyor.

Ağustos ayında Belucistan genelinde güvenlik güçlerini ve altyapıyı hedef alan eşgüdümlü saldırılarda 70’ten fazla kişi hayatını kaybetti. Örgüt ayrıca bölgenin başkenti Quetta’daki tren istasyonuna düzenlenen intihar saldırısının sorumluluğunu da üstlendi. Bu saldırıda iki düzine insan ölmüş ve çok sayıda insan da yaralanmıştı.

Baloch, “Örgütün stratejisinin bu yıl kırsal gerilla savaşından şehir savaşına kaydığını gördük” dedi.

Ayrıca çoğunlukla kuzeybatıdaki sınır eyaleti Khyber Pakhtunkhwa’da olmak üzere radikal İslamcı örgütlerin saldırılarında da bir artış görülüyor.

Bu saldırılara 2007 yılında kurulan İslamcı militan grupların çatı örgütü Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP) hakim oldu. Grup, komşu Afganistan’dan sınır ötesi destek alarak Pakistan hükümetini devirmeyi ve Taliban tarzı bir rejim kurmayı hedefliyor.

Nikkei’ye konuşan güvenlik analisti Kakakhel, Afgan desteği nedeniyle Pakistan’da TTP saldırılarının arttığını söyledi. “2024 yılında yüzlerce Afgan Taliban savaşçısı Pakistan güvenlik güçlerine karşı Pakistanlı ortaklarını desteklemek üzere sınırı geçti” dedi.

Japonya Merkez Bankası (BOJ) Başkanı perşembe günü düzenlediği basın brifinginde zayıf yen ile ilgili çok az endişe dile getirdi ve para politikasını sıkılaştırmak için herhangi bir aciliyet belirtmedi ve günün erken saatlerinde sabit kaldıktan sonra ülkenin kilit faiz oranında yakın zamanda bir indirim beklentilerini daha da azalttı.

Yen, Japonya’nın nisan-mayıs döneminde para birimini dolar karşısında desteklemek için döviz piyasasına müdahale ettiği seviyelere yaklaşıyor. Ancak BOJ Başkanı Kazuo Ueda perşembe günü “ithalat enflasyonunun yıllık bazda nispeten istikrarlı olduğunu” söyleyerek bu tür endişelerden kurtulmuş göründü.

Bazı piyasa oyuncuları perşembe günü sona eren iki günlük politika toplantısında faiz artırımı bekliyordu. Ancak Ueda, daha fazla zaman ayırmak istediğini vurguladı: “Bu kez faiz artırımı konusunda temkinli davranmamızın nedenlerinden biri, BOJ’un %2’lik enflasyonun sürdürülebilmesi için kilit unsur olarak gördüğü ücret artışlarının arkasındaki ivme hakkında biraz daha fazla bilgiye ihtiyacımız olduğuna karar vermemizdi”.

Merkez Bankası politika faizini – teminatsız gecelik çağrı faizini – üst üste üçüncü toplantıda da değiştirmeyerek %0,25’te tuttu.

Nomura Securities’de faiz stratejisti olan Tomoaki Shishido, Nikkei Asia’ya yaptığı değerlendirmede, “Ueda’nın açıklamaları son derece güvercindi,” dedi ve ekledi: “Yendeki zayıflığı durdurmak için herhangi bir niyet sinyali vermedi. Ocak ayında bir faiz artırımını göz ardı etmedi, ancak açıklamaları şu anda böyle bir artırım olasılığının piyasanın beklediğinden çok daha düşük olduğunu gösteriyor.”

Bazı piyasa oyuncuları, Ueda’nın yenin değer kaybetmesine izin vererek politikacıları faiz artırımı istemeye zorlamaya çalışıyor olabileceği yönünde spekülasyonlar bile yaptı. Daha önce aralarında Başbakan Shigeru Ishiba’nın da bulunduğu milletvekilleri faiz oranlarının yükseltilmesini hoş karşılamayacaklarını söylemişti.

Toplantının ardından yapılan BOJ açıklamasında bir önceki toplantıya göre çok az değişiklik yapıldı ve merkez bankasının neden faiz artırımından kaçındığı konusunda çok az ipucu bırakıldı. Açıklamada “Japonya ekonomisi, destekleyici finansal koşullar gibi faktörlerin arka planında gelirden harcamaya doğru erdemli bir döngünün giderek yoğunlaşması nedeniyle, potansiyel büyüme oranının üzerinde bir hızda büyümeye devam edecektir” denildi.

Açıklamada ekonomiye yönelik riskler tekrarlandı: “Yurtdışı ekonomik faaliyet ve fiyatlardaki gelişmeler de dahil olmak üzere Japonya’nın ekonomik faaliyet ve fiyatlarını çevreleyen yüksek belirsizlikler devam etmektedir.”

BOJ Başkanı Kazuo Ueda, mart ayında faiz oranlarını negatif bölgeden çıkararak ve devlet tahvili ve şirket hissesi alımlarını durdurarak Japonya’nın geleneksel olmayan para politikasını normalleştirme misyonunu üstlendi.

Yen dolar karşısında geriledi

Çarşamba günü, ABD Merkez Bankası bu yıl üçüncü kez faiz indirimine giderek politika faizini %4,25-%4,5 seviyesine çekti, ancak daha fazla indirim konusunda ihtiyatlı olacağının sinyalini verdi. Karar, piyasa oyuncularının ABD-Japonya faiz oranı farkının yüksek kalmaya devam edeceği beklentisiyle yenin dolar karşısında bir ara 154,70 seviyesine kadar gerilemesine neden oldu.

BOJ tarafından tahmin edildiği üzere Japonya’da temel enflasyon geçen yılın sonlarından bu yana yavaşlıyor ve şu anda %0,8 ile %1,5 arasında seyrediyor.

Analistler BOJ’un bir sonraki faiz artırımının zamanlaması konusunda ikiye bölünmüş durumda. Nikkei’ye bağlı QUICK tarafından 12-13 Aralık tarihlerinde 23 BOJ gözlemcisi arasında yapılan bir ankete göre, sekiz kişi bu hafta, 12 kişi ise gelecek ayki toplantıdan sonra faiz artırımı bekliyor. Bir analist, politika kurulunun mart ayına kadar faizleri artırmayacağını düşünürken, diğer iki analist yaklaşan bir artış öngörmediç

Yenin zayıflaması, gıda ve enerji gibi ithal ürünlerin maliyetinin artmasına yol açarken, bu durum düşük gelirli hane halklarına ve küçük işletmelere zarar verdi.

Bazı analistler yenin gelecek yıl dolar karşısında son 37 yılın en düşük seviyesi olan 161’i test etme riski taşıdığı uyarısında bulunuyor.

BOJ, Çin ekonomisinin zayıflaması ve Çin’e %10, Kanada ve Meksika’ya %25 gümrük vergisi uygulamakla tehdit eden seçilmiş Başkan Donald Trump yönetimindeki ABD’ye ilişkin belirsizlik nedeniyle kurumsal kazançların yavaşlaması nedeniyle ücret artışının ve tüketici enflasyonunun gelecek yıl ivme kazanıp kazanmayacağını görmek için bekliyor.

BOJ ayrıca faiz artırımına giderek borsanın genel olarak iyimser havasını bozmaktan endişe duyuyor gibi görünüyor. En son 31 Temmuz’da yapılan faiz artırımının ardından yende %8’lik bir ralli yaşanmış ve ertesi hafta Tokyo hisse senetlerinde %18’lik bir satış yaşanmıştı. Analistler bu çalkantının Ueda’da hala travma yarattığına inanıyor.