ABD yönetiminin uyguladığı yaptırımlar, Rusya’nın sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) sektörünü olumsuz etkilemeye devam ediyor. Reuters haber ajansının aktardığına göre, Novatek’e ait Kriyogaz-Vısotsk ve Gazprom’a ait LNG-Portovaya tesisleri, ABD Hazine Bakanlığı’nın yaptırım listesine alınmasının ardından ihracat sevkiyatlarını durdurdu.

Eski Başkan Joe Biden yönetiminin “veda” yaptırımları, Rusya ekonomisinin petrol ve doğalgaz sektörüne baskı yapmaya devam ediyor.

Reuters haber ajansının LSEG verilerine dayandırdığı haberine göre, Novatek’e ait Kriyogaz-Vısotsk ve Gazprom’a ait LNG-Portovaya olmak üzere iki sıvılaştırılmış doğalgaz üretim tesisi daha ihracat sevkiyatlarını durdurdu.

Her iki tesis de ocak ayının başlarında ABD Hazine Bakanlığı’nın kara listesine alınmış ve tüm operasyonların 27 Şubat’a kadar tamamlanması istenmişti.

Reuters‘in haberine göre, 2019’da faaliyete geçen Kriyogaz-Vısotsk’tan son sıvılaştırılmış doğalgaz partisi 18 Şubat’ta gönderildi ve 22 Şubat’ta Belçika’da boşaltıldı. Tesise hizmet veren tanker filosu ise denizde demirledi.

Portovaya kompleksinden son sıvılaştırılmış doğalgaz partisi ise ocak ayının ortasında sevk edildi. Şubat ayında yükleme yapılan Pearl tankeri, projeye hizmet veren Velikiy Novgorod gaz tankeri gibi Finlandiya Körfezi’nde demirlemiş durumda.

Yıllık 1,5 milyon ton kapasiteye sahip LNG-Portovaya kompleksi, Eylül 2022’de faaliyete geçmişti.

Başlangıçta, projeden çıkan partilerin çoğu Türkiye veya Yunanistan’a gönderilirken, daha sonra Çin, İtalya ve İspanya’ya da sevkiyatlar başlamıştı.

Kasım ayının sonlarında, yine ABD yaptırımları nedeniyle, Novatek’e ait Rusya’nın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz tesisi olan Arktik LNG-2 de durmuştu.

Yıllık yaklaşık 20 milyon ton sıvılaştırılmış gaz üretmesi planlanan tesis, alıcı bulamamış ve piyasa fiyatlarına yüzde 40 indirim yapılmasına rağmen yeni alıcı bulma çabaları sonuçsuz kalmıştı.

Tesis toplamda sekiz parti sıvılaştırılmış doğalgaz yüklemesi yapmış, ancak bunların tamamı tankerlerde denizde kalmış, bunun üzerine proje önce ticari gaz sıvılaştırmayı durdurmak zorunda kalmış, ardından da üretimi neredeyse tamamen durdurmuştu.

Bloomberg‘e konuşan ve konuya vakıf olan kaynakların aktardığına göre, ocak ayında Rus yetkililer Hindistan’ı projeden gaz almaya ikna etmeye çalışmış, ancak Yeni Delhi’deki müşteriler yükleri kabul etmeyi reddetmişti.

Ocak 2021’de Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, 2035 yılına kadar Rusya’da ondan fazla yeni gaz sıvılaştırma tesisi inşa etmeyi planladıklarını, bunun da sıvılaştırılmış doğalgaz üretimini 2024’te 65 milyon tona ve 2035’te 80-140 milyon tona çıkarması gerektiğini belirtmişti.

Fakat petrol ve doğalgaz uzmanı Mihail Krutihin’e göre, “bu işin tüm geliştirme planları suya düştü”.

Rusya şu anda yılda yaklaşık 30 milyon ton sıvılaştırılmış doğalgaz üretiyor; bu da yetkililerin beklediğinin yarısı kadar.

Krutihin, “Dünya pazarına sıvılaştırılmış doğalgaz tedarik edenler (ve bu pazardaki önde gelen aktörler hâlâ ABD, Katar ve Avustralya şirketleri) en az iki veya üç on yıl boyunca Rusya’dan gelen gazdan rekabet konusunda endişelenmelerine gerek kalmayabilir,” değerlendirmesinde bulundu.

Krutihin, Arktik LNG-2’nin Kasım 2023’te ABD yaptırımlarına maruz kaldığını, geçen yaz ise ABD’nin Rusya’daki tüm yeni sıvılaştırılmış doğalgaz projeleriyle işbirliğini yasakladığını belirterek, Murmansk LNG, Obskiy LNG, Murmansk-Transgaz, Arktik LNG-3, Arktik LNG-1 projelerinin de bu kapsamda olduğunu ifade etti.

Rusya ve Güney Kore’de sipariş edilen arktik sınıfı gaz taşıma gemilerinin neredeyse tamamı, Murmansk oblastındaki ve Kamçatka’daki sıvılaştırılmış doğalgaz aktarma istasyonları ve Murmansk’taki gaz sıvılaştırma teknoloji hatları inşa eden fabrika da yaptırımlardan etkilendi.

Rusya Merkez Bankası, Biden’ın ‘veda yaptırımlarının’ etkisini sınırlı görüyor

VTB CEO’su Andrey Kostin, Rusya’da enflasyonun zirveye yaklaşmasıyla birlikte 2025’in ikinci yarısında politika faizinin en az yüzde 19’a düşmesini beklediğini açıkladı. Kostin, Rusya Merkez Bankası’nın kredi politikasının sıkı kalmaya devam edeceğini belirtirken, bankaların kârında düşüş olabileceği uyarısında bulundu.

Rusya’nın en büyük ikinci bankası VTB’nin CEO’su Andrey Kostin, Rusya’da enflasyonun zirveye yaklaşmasıyla birlikte 2025’in ikinci yarısında Rusya Merkez Bankası politika faizinin en az yüzde 19’a düşmesini beklediğini söyledi.

Rossiya 24 televizyon kanalında katıldığı bir programda konuşan Kostin, Rusya Merkez Bankası yönetiminin yakın dönemde kredi politikasının sıkı kalmaya devam edeceğine dair açıklamalarına dikkat çekti.

Kostin, kurumun 2025’te kredi faizinin yüzde 19 ila 22 aralığında olacağını öngördüğünü ve kredi vermede bir azalma olduğunu belirtti.

Kostin, “Şu anda bu yıl için enflasyon tahminleri yüzde 7 ila 8 civarında. Yılın ikinci yarısında ve kesinlikle yıl sonuna doğru, dördüncü çeyrekte faiz indirimleri bekleyebileceğimize dair her türlü nedenin olduğuna inanıyorum. Bence bu oran yüzde 19’a kadar düşebilir, hatta biraz daha aşağı inebilir,” dedi.

Kostin’e göre, kredi vermede büyük bir düşüş beklenmiyor. Perakende kredilerinde (özel ipotek programları hariç) hafif bir düşüş öngörülürken, kurumsal kredilerde büyüme hızının yavaşlaması bekleniyor.

Kostin ayrıca, geçen yıl “iyi bir yatırım artışı” olduğunu ve şirketlerin yeterli rezervlere sahip olduğunu kaydetti. Ona göre, bu durum birçok yatırım programının devam edeceğine dair umut veriyor.

Kostin, “Enflasyonla mücadele etmek ve 2026’da yüzde 4 hedefine ulaşmak için ekonomide planlı bir yavaşlama olacak,” diye konuştu.

VTB CEO’su, 2025’in bankalar için daha zorlu bir yıl olacağını ve kârlarının yüzde 15 ila 20 oranında azalabileceğini belirtti. Ancak, son yıllarda bankacılık sektörünün “istikrarlı olmak ve bu tür dalgalanmalara dayanmak için ciddi bir temel oluşturduğunu” ifade etti.

Öte yandan Vedomosti‘nin haberine göre, Rusya Merkez Bankası Yönetim Kurulu, 14 Şubat’taki toplantısında sadece politika faizini mevcut seviyede tutma seçeneğini değil, aynı zamanda 100 baz puan artırarak yıllık yüzde 22’ye çıkarma seçeneğini de değerlendirdi.

Para politikasının olası sıkılaştırılması için gerekçe olarak, 2024’ün dördüncü çeyreğinde enflasyonist baskının artması gösterildi.

Rusya’da faiz indirimi beklentisi: Piyasalar ne öngörüyor?

Bloomberg, yabancı yatırımcıların Rusya’ya yönelik olası yaptırım gevşemeleri öncesinde Rus şirketlerinin hisselerini almak için yollar aradığını bildirdi. Rusal’ın Hong Kong borsasındaki hisseleri bu ay yüzde 75 değer kazanırken, Rusya’da faaliyet gösteren Avrupalı bankaların hisseleri de yükselişte. Uzmanlar ise ABD ve AB yaptırımları nedeniyle temkinli yaklaşılması gerektiği konusunda uyarıyor.

Yabancı yatırımcılar, Rusya finans piyasalarının birkaç hafta içinde uluslararası piyasalara yeniden açılacağı söylentileri üzerine Rus şirketlerinin menkul kıymetlerini satın almak için alternatif yollar arıyor.

Bloomberg’in haberine göre ilgili kişiler, bu amaçla Rusal’ın Hong Kong borsasındaki hisselerini topluyor. Bu durum, söz konusu hisselerin Şubat ayında yüzde 75 değer kazanmasına yol açtı.

Rusya’da iştiraki bulunan Avusturya merkezli Raiffeisen Bank International (RBI) hisseleri bu yıl Viyana borsasında yüzde 35 artarken, Rusya pazarında kalan Macar OTP Bank Nyrt hisseleri yılbaşından bu yana yüzde 11 değer kazandı.

New York merkezli Morgan, Lewis & Bockius hukuk firmasında ortak ve menkul kıymetler avukatı Grigoriy Mariniçev, Bloomberg‘e yaptığı açıklamada, Rus şirketlerinin veya Rusya’da iş yapan yabancı şirketlerin menkul kıymetlerine yönelik talep dalgasının hedge fonlar ve özel yatırımcılar tarafından oluşturulduğunu söyledi.

Mariniçev, “Bu alım satımda ilk olmak istiyorlar. Ancak şu anda onlara haberleri takip etmeleri dışında bir şey söyleyemiyoruz,” dedi.

Ayrıca Bloomberg, Rusya borsalarında da olumlu bir seyir izlendiğini ve rublenin dolar karşısında yılbaşından bu yana yüzde 15 değer kazandığını belirtti.

Haberde, pek çok yatırımcının müşterilerini Rus varlıkları konusunda aşırı beklentilere karşı uyardığı kaydedildi.

ABD yaptırımlarının gevşetilmesine ilişkin ayrıntıların belirsiz olması, özellikle bazı kısıtlamaların yasalarla belirlenmiş olması ve Kongre onayı gerektirmesi nedeniyle temkinli olunması gerektiği vurgulandı. Ayrıca, Avrupa Birliği yaptırımları da devam ediyor.

İsviçre merkezli Credit Suisse’nin Moskova ofisindeki eski stratejisti Aleksandr Kolyandr, yaptığı açıklamada “Rusya’nın yeniden yatırım için cazip hale gelmesi yıllar alacak. Ancak şu anda insanların iyi yatırım fikirleri bulması zor ve olası bir barış anlaşması açık fırsatlar yaratıyor,” değerlendirmesin yaptı.

ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna’daki çatışmanın çözülmesiyle birlikte Rusya’ya yönelik yaptırımların kaldırılmasını göz ardı etmediğini ancak henüz bunun zamanı olmadığını belirtmişti.

Moskova borsası, 12 Şubat’ta Rusya ve ABD başkanlarının telefon görüşmesinin ardından, Mart 2022’den bu yana hisse senedi piyasasında en yüksek işlem hacmini kaydetti.

12 Şubat akşam ve 13 Şubat sabah seanslarında ise tüm zamanların rekoru kırıldı.

McDonald’s’tan Visa’ya: Rusya’ya hangi Batılı şirketlerin dönmesi mümkün?