Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Direkt Hat” formatında düzenlediği 2024 yılı basın toplantısında soruları yanıtladı.

Ukrayna’daki çatışmalardan ekonomik büyümeye, demografik zorluklardan çevre felaketlerine kadar pek çok konu ele alındı. Putin, ülkenin karşılaştığı sorunlara dair çözüm önerilerini ve stratejik hedeflerini paylaştı.

Ukrayna mesajları

TASS ajansının aktardığına göre Putin, Ukrayna’daki özel askeri operasyon hakkında gelen sorulara açık cevaplar verdi. Kursk oblastının kurtarılmasının stratejik bir öncelik olduğunu belirten Putin, “Ancak bu tür operasyonların zamanlamasını kesin olarak söylemek mümkün değil,” dedi.

Putin ayrıca, savaşa katılanların haklarının ve ödemelerinin teminat altına alınacağını vurguladı.

Müzakerelere açık olduklarını ifade eden Putin, Ukrayna tarafının da aynı anlayışla hareket etmesi gerektiğinin altını çizdi. “Rusya, sahadaki gerçekler temelinde ve önkoşulsuz bir diyaloga hazırdır,” ifadelerini kullandı. Ancak, anlaşmaların yalnızca Ukrayna’nın meşru yönetimiyle imzalanacağını belirtti.

Ekonomi: Büyüme ve işsizlik rakamları

Putin, Rusya ekonomisinin 2024 yılında yüzde 3,9 ila yüzde 4 arasında bir büyüme kaydetmesinin beklendiğini açıkladı. “Bu büyüme, ülkemizin ekonomik egemenliğini güçlendirdiğinin bir göstergesidir,” diyen Putin, sanayi sektöründe %4,4’lük bir artış kaydedildiğini belirtti. İşleme endüstrisindeki büyümenin ise yüzde 8,1’e ulaştığını da sözlerine ekledi.

Enflasyon oranının yüzde 9,2 ila yüzde 9,3 arasında gerçekleştiğini, ancak buna rağmen reel ücretlerde yüzde 9 oranında bir artış sağlandığını ifade eden Putin, “Bu göstergeler, zorluklara rağmen ekonominin doğru yönde ilerlediğini gösteriyor,” değerlendirmesini yaptı. İşsizlik oranının ise yüzde 2,3 gibi rekor bir seviyede olduğunu vurguladı.

Yeni bölgelerde yeniden inşa

Donbass ve Novorusya’da yürütülen yeniden yapılanma çalışmaları hakkında bilgi veren Putin, bölgede 21 bin tesisin restore edildiğini ve 20 bin tesisin daha inşa edileceğini açıkladı.

“Rusya’nın bu projeleri gerçekleştirecek gücü ve kaynakları fazlasıyla mevcut,” yorumunu yapan Putin, Mariupol’de 1700 evin onarıldığını ve 500 ev için daha belgelerin hazırlandığını kaydetti.

Putin ayrıca vergi tahsilatındaki artışa dikkat çekerek, “Donetsk Halk Cumhuriyeti’nde vergi tahsilatı yüzde 79, Lugansk Halk Cumhuriyeti’nde ise yüzde 90 oranında arttı. Herson ve Zaporojye oblastlarında ise bu oran yüzde 200’ü aştı,” bilgisini verdi.

Çevre felaketi: Karadeniz kıyısındaki akaryakıt sızıntısı

Karadeniz kıyısındaki Krasnodar’da yaşanan akaryakıt sızıntısına değinen Putin, bunu “büyük bir çevre felaketi” olarak nitelendirdi.

Tankerlerden kıyıya vuran yakıtın temizlenmesi için yaklaşık 4 bin kişinin çalıştığını ifade eden Putin, kaptanların zamanında sığınağa gitmemesi gibi ciddi ihlaller tespit edildiğini söyledi.

Demografi: Doğum oranı ve nüfus azalması

Rusya’daki doğum oranının yüzde 1,4 olduğunu ve bu oranın en az yüzde 2,1’e çıkarılması gerektiğini vurgulayan Putin, “Kız çocuklarına ihtiyacımız var,” dedi.

Çocuk doğurma yaşındaki kadın nüfusunun yüzde 30 oranında azaldığını belirten Putin, Çeçenistan ve Tuva gibi bölgelerin doğurganlık oranlarında örnek teşkil ettiğini söyledi. Devlet Başkanı, doğurganlığı destekleyecek programların gerekliliğine dikkat çekti.

‘Esad ile görüşmeyi planlıyorum’

Suriye’deki Rus üslerinin geleceğinin yeni yönetimle ilişkilere bağlı olduğunu belirten Putin, “Hmeymim ve Tartus üslerini insani yardımlar için kullanmayı öneriyoruz,” dedi.

Devlet Başkanı, ülkesinin silahlı grupların bu ayın başında başkent Şam’ın kontrolünü ele geçirmesinin ardından Suriye’den 4 bin “İran askerinin” tahliye edilmesine yardımcı olduğunu söyledi.

Putin, “Örneğin daha önce İranlı dostlarımız bizden birliklerini Suriye topraklarına nakletmelerine yardımcı olmamızı istemişlerdi, şimdi ise onları oradan çekmemizi istediler. Biz de 4 bin İran askerini Hmeymim üssü üzerinden Tahran’a götürdük,” ifadelerini kullandı.

Devlet Başkanı, geçen ayın sonlarında rejim karşıtı gruplardan 350 güç şehre yaklaştığında yaklaşık 30 bin kişinin Halep’i savunduğunu söyledi.

Putin, “Hükümet birlikleri ve onlarla birlikte İran yanlısı birlikler savaşmadan geri çekildiler, mevzilerini havaya uçurdular ve gittiler,” dedi.

Rusya’nın Suriye’deki üslerini terk edip etmeyeceği konusunda ise Putin, henüz bunu bilmediğini söyledi ve “Şu anda bu ülkedeki durumu kontrol eden ve gelecekte de kontrol edecek olan siyasi güçlerle ilişkilerimizin nasıl gelişeceğine kendimiz karar vermeliyiz. Çıkarlarımız örtüşmeli,” diye ekledi.

Aynı zamanda Putin, “Rusya, 10 yıl önce Suriye’ye, orada terör bölgesi oluşmasını engellemek amacıyla gitti. Hedeflerimize ulaştık,” değerlendirmesini yaptı.

Şu anda Moskova’da bulunan devrik Suriye lideri Beşar Esad ile görüşmeyi planladığını kaydeden Putin, “Dürüst olmak gerekirse, Moskova’ya geldikten sonra Esad ile görüşmedim. Ancak bunu yapmayı planlıyorum, onunla muhakkak görüşeceğim,” bilgisini verdi.

Telefon dolandırıcılığı ve siber güvenlik

Telefon dolandırıcılığı konusuna değinen Putin, Ukrayna merkezli çağrı merkezlerinin Rus vatandaşlarından 250 milyar rubleden fazla para çaldığını açıkladı.

Dolandırıcılık suçlarına karşı cezaların artırılacağını ifade eden Putin, bankaların çevrim içi kredi işlemleri için daha sıkı doğrulama süreçleri uygulaması gerektiğini belirtti.

Rusya, Suriye’deki hava savunma sistemlerini Libya’ya taşıyarak Orta Doğu’daki etkisini sürdürmeyi hedefliyor. Ancak uzmanlar, bu hamlenin Suriye’de kaybedilen stratejik pozisyonların yerini dolduramayacağını düşünüyor.

Wall Street Journal gazetesinin Amerikalı ve Libyalı yetkililere dayandırdığı haberine göre Rusya, Suriye’deki gelişmiş hava savunma sistemlerini ve diğer askeri teçhizatını Libya’ya taşıyor.

Yetkililere göre Moskova, Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Heyet Tahrir Şam (HTŞ) örgütü tarafından devrilmesinin ardından Orta Doğu’daki nüfuzunu Libya üzerinden korumayı hedefliyor.

Rus kargo uçakları, radarlar dahil olmak üzere S-300 ve S-400 karadan havaya füze sistemlerini Moskova’nın desteklediği Halife Hafter’in kontrolündeki doğu Libya’daki tesislere taşıdı.

Bunun yanı sıra, Suriye’den askerler, savaş uçakları ve çeşitli silahlar çekilerek Rusya’nın ülkedeki askeri varlığı önemli ölçüde azaltıldı.

Fakat Amerikalı bir yetkili, hava savunma sistemlerinin Libya’da kalıp kalmayacağının henüz netleşmediğini belirtti.

Suriye’deki Tartus limanı gibi üsler, uzun yıllardır Rusya’nın Orta Doğu ve Afrika’daki etkisini genişletmek için stratejik birer merkez olarak kullanılıyor.

Bu üsler, asker ve silah sevkiyatı için kilit rol oynuyordu. Ancak Kremlin, Esad’ın ülkeden ayrılmasının NATO üslerine yakın bir bölgede Libya’daki eski bir müttefiki üzerinden toprak kontrolü sağlamayı ve Akdeniz’deki deniz varlığını sürdürmeyi planlıyor.

Libya, aynı zamanda Wagner’in paralı askerlerini ağırlıyor. Wagner, kurucusu Yevgeniy Prigojin’in ölümünün ardından Rusya Savunma Bakanlığı tarafından devralındı. Grup, daha önce Hafter’in üslerini diğer Afrika ülkelerine asker ve silah sevkiyatı için kullanmıştı.

Geçtiğimiz yıl, üst düzey Rus yetkililer, Yunanistan ve İtalya’ya 640 kilometreden daha az mesafedeki Bingazi ve Tobruk limanlarında uzun vadeli liman haklarını görüşmek üzere Hafter ile bir araya gelmişti.

Bu görüşmeler kapsamında Savunma Bakan Yardımcısı Yunus-Bek Yevkurov Libya’yı ziyaret etmişti.

Amerikalı yetkililere göre Rusya, Tobruk’taki liman tesislerini savaş gemilerini barındırabilecek şekilde modernize etmeyi planlıyor.

Hafter ise, ülkenin doğusundaki kontrolünü sağlamlaştırmak ve Türkiye’nin desteklediği Trablus güçlerine karşı koyabilmek için yıllardır Moskova’dan hava savunma sistemleri talep ediyor. Ancak Batı’nın, Rusya’nın Libya’daki etkisini genişletmesine izin verme ihtimali düşük.

Uzmanlara göre Libya’daki üsler, Suriye’de kaybedilen stratejik noktaları tam anlamıyla telafi edemeyecek. Daha önce Hmeymim Hava Üssü’nde görev yapmış eski Rus Hava Kuvvetleri subayı Gleb İrisov, Libya’nın bir yakıt ikmal noktası olarak taşınan silahların ağırlığını ciddi şekilde sınırlayacağını dile getirdi.

Rusya ayrıca Sudan’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurmak için görüşmeler yaparak Süveyş Kanalı, Hint Okyanusu ve Arap Yarımadası’na kalıcı erişim sağlamayı hedefliyor.

Fakat Moskova’nın iç savaş sırasında destek verdiği Sudanlı yetkililer şu ana kadar bu konuda bir adım atmaya yanaşmadı.

Rusya’nın Sudan’daki stratejik üs planları çıkmaza girdi

Rusya Merkez Bankası, yükselen enflasyon beklentileri ve ekonomik yavaşlama işaretleri nedeniyle faiz oranlarında önemli bir artış yapmaya hazırlanıyor. Bu artışla birlikte, faiz oranlarının İran’ın yüzde 23 seviyesindeki oranını yakalaması bekleniyor.

Rusya Merkez Bankası, yönetim kurulu toplantısı öncesinde enflasyonun kötüleştiğine dair iki önemli sinyal aldı. Hem iş dünyası hem de hane halkı, fiyat artışlarının hızlanmasına hazırlıklı görünüyor.

Bankanın iş dünyasına yönelik yaptığı izleme çalışmaları, işletmelerin enflasyon beklentilerinin yükseldiğini ortaya koydu.

Fiyatları artırmayı planlayanlarla planlamayanlar arasındaki fark, 28,4 puanla yılın başından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı ve savaş döneminin üçüncü en yüksek sonucu olarak kaydedildi.

Ekonomist Dmitriy Polevoy, Telegram kanalından yaptığı paylaşımda beklenen fiyat artış oranının yüzde 7,46’dan yüzde 10,57’ye yükseldiğini belirtti.

Merkez Bankası’nın verilerine göre, halkın enflasyon beklentileri de yükselmiş durumda. Aralık ayında bu beklenti, bu yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 13,9’a ulaştı (kasım ayında yüzde 13,4’tü).

Rusya Merkez Bankası’ndan rubledeki dalgalanmalara faizle müdahale

Savaşın başlangıcından bu yana yalnızca iki kez bu seviyenin üzerine çıkılmıştı: Mart 2022 ve Aralık 2023. Gözlenen enflasyon tahminleri ise yüzde 15,3’ten yüzde 15,9’a yükseldi.

Bu artış, tasarrufu olan ve olmayan tüm nüfus gruplarında gözlemlendi. Kasım ayında rubledeki değer kaybı, beklentilerdeki bu sıçramada belirleyici bir rol oynadı. Bu analiz, resmi dolar kurunun 108 rubleden 100 ruble altına indiği ve tekrar 103 ila 104 rubleye yükseldiği 2-12 Aralık tarihleri arasında gerçekleştirildi.

Bu tür veriler, Merkez Bankası’nı piyasa beklentilerinin ötesinde daha sert önlemler almaya itebilir. Dmitriy Polevoy, iş dünyası anketinin, Merkez Bankası’nın yumuşak bir yaklaşım sergilemesi için hiçbir neden bırakmadığını ifade etti.

Ancak Merkez Bankası’nın kararı, artan enflasyon beklentileri ile ekonomik yavaşlama ve sıkı para politikalarının etkileri arasında bir denge kurmak zorunda kaldığı için giderek zorlaşıyor.

PSB analisti Denis Popov ise, enflasyon beklentilerinin yükselmeye devam edeceği riskine dikkat çekiyor ve 20 Aralık’ta baz faiz oranında kayda değer bir artış beklediğini (yüzde 23 ila 24 seviyesine kadar) ve Merkez Bankası’nın ilerleyen dönemlerde de faiz artışına devam edebileceği sinyalini vereceğini öngörüyor.

Rusya Merkez Bankası’nın faiz oranı, bu gelişmeler ışığında İran Merkez Bankası’nın yüzde 23 olan anahtar faiz oranını yakalayabilir. Fakat İran’da faiz oranları, bankacılık sisteminin farklı olması sebebiyle fazla bir önem taşımıyor. İran’ın ardından Sierra Leone (yüzde 24,75) ve Kongo (yüzde 25) merkez bankaları geliyor.

Milyarder Potanin: Rusya, 110 ruble seviyesinde dolar kuruna hazır