Carbon Brief analistlerinin araştırmasına göre, Çin’de temiz enerji teknolojileri 2024 yılında GSYİH’nin yüzde 10’unu oluşturarak önemli bir ekonomik büyüme sağladı. Elektrikli araçlar, güneş enerjisi ve diğer temiz enerji kaynaklarına yapılan yatırımlar, Çin’in ekonomik hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol oynuyor.
Carbon Brief analistlerinin yaptığı araştırmaya göre, Çin’de temiz enerji teknolojileri 2024 yılında ilk kez Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH) yüzde 10’unu oluşturdu.
Analistler, yenilenebilir enerji kaynakları, nükleer enerji, elektrik şebekeleri, enerji depolama, elektrikli araçlar ve demiryollarını temiz enerji kategorisinde değerlendirerek resmi kaynaklardan, sektör ve analiz raporlarından elde edilen verileri inceledi.
Araştırmaya göre, sektördeki satış ve yatırımların hacmi 13,6 trilyon yuan (1,9 trilyon dolar) olarak gerçekleşti. Bu rakam, Avustralya veya Meksika gibi dünyanın birçok büyük ekonomisiyle karşılaştırılabilir düzeyde. Çin ekonomisindeki temiz enerji sektörünün parasal değeri, emlak satışları (9,6 trilyon yuan) veya tarım (9,1 trilyon yuan) gibi diğer sektörleri geride bıraktı.
Temiz enerji sektörlerine yapılan yatırımlar, bir önceki yıla göre yüzde 7 artarak yaklaşık 6,8 trilyon yuan (940 milyar dolar) oldu.
Yeşil enerji sektörlerindeki mal ve hizmet üretimi ise yüzde 21’lik bir büyüme göstererek 6,8 trilyon yuana (950 milyar dolar) ulaştı. Bu miktarın yüzde 39’unu elektrikli araç ve batarya üretimi oluşturdu.
Çin’in yeni enerji taşıtları (NEV) olarak adlandırdığı bataryalı elektrikli araçlara ve şarj edilebilir hibritlere yapılan yatırımlar, 2023’e kıyasla yüzde 11 artarak 1,4 trilyon yuana yükseldi.
Ülkede 2024 yılında 13 milyon adet NEV üretildi ve bu rakam 2023’e göre yüzde 34’lük bir artışa işaret ediyor. NEV’ler, 2024 yılında toplam otomobil satışlarının yüzde 41’ini oluşturdu.
Analistlere göre, elektrikli araç satışları yerel yönetimlerin araç değişimini teşvik eden politikalarıyla desteklenirken, yüksek satış rakamları aynı zamanda elektrikli araçların pazarda geniş kabul gördüğünü gösteriyor.
Elektrikli araçlar ve bataryalardan sonra, güneş enerjisi 2024 yılında Çin’in GSYİH’sine en büyük ikinci katkıyı sağlayan temiz enerji teknolojisi oldu ve toplam temiz enerji sektörlerinin değerinin yüzde 21’ini oluşturdu.
Çin, yaklaşık 277 GW yeni güneş enerjisi kapasitesi ekleyerek 2023’e göre yüzde 28’lik bir artış kaydetti ve bu alanda rekor kırdı.
Hidroelektrik, rüzgar ve nükleer enerji, geçen yıl temiz enerji sektörlerinin toplam değerinin yüzde 14’ünü oluşturarak Çin’in GSYİH’sine yaklaşık 1,9 trilyon yuan (264 milyar dolar) katkıda bulundu.
Rüzgar enerjisi üretimi yüzde14, hidroelektrik enerjisi üretimi yüzde 11 ve nükleer enerji üretimi yüzde 3 arttı.
Yeni devreye alınan kara tabanlı rüzgar enerjisi kapasitesi, yıllık bazda yüzde 5 artarak 76 GW’a ulaştı. Bir önceki yıl rüzgar enerjisi kapasitesi, 2022’ye kıyasla yüzde 85 artmıştı.
Nükleer enerji de güçlü bir büyüme gösterdi: 2024’te 3,9 GW’lık kapasite tamamlanırken, 2023’te devreye alınan kapasite 1,4 GW idi.
Analistler, 2022-2024 yılları arasında Çin’de rekor sayıda yeni projenin onaylandığını ve şu anda 50 GW’tan fazla yeni nükleer enerji kapasitesinin inşa halinde veya planlama aşamasında olduğunu belirtiyor.
Bu durum, önümüzdeki beş yıl içinde ek kapasitede önemli bir artış olacağını gösteriyor.
Demiryolu taşımacılığı, 2024 yılında temiz enerji sektörlerinin değerinin yüzde 14’ünü oluşturdu. Geçen yıl Çin, 3000 km yeni demiryolu hattı ekledi ve faaliyetteki demiryollarının toplam uzunluğu 162 bin kilometreye ulaştı.
2030 yılına kadar 12 bin km yüksek hızlı demiryolu hattının daha açılması planlanıyor. Amaç, şehirler arası seyahatin bir saat, komşu şehirler arası seyahatin iki saat ve büyük şehirler arası seyahatin üç saat sürdüğü ülke çapında bir “1-2-3 saatlik ulaşım çemberi” oluşturmak.
Rapora göre, temiz enerji sektörleri Çin’in temel ekonomik hedeflerine ulaşmasında ikinci yıl üst üste vazgeçilmez bir rol oynuyor.
Bu büyümenin 2025’te de devam etmesi bekleniyor ve bu durum, mevcut beş yıllık planın sonuna kadar tamamlanması planlanan büyük projelerle destekleniyor.
Fakat, Çin’in kilit bakanlıkları tarafından 2030 ve 2035 için önerilen hedefler, mevcut uygulama hızının altında ve temel temiz enerji teknolojilerine olan talebin 2023-2024 seviyesinde kalmasını sağlamıyor.
Analistlere göre, bu durum temiz enerji sektörlerini GSYİH büyümesinin itici gücü olmaktan çıkarıp bir yüke dönüştürebilir ve aynı zamanda karşı karşıya oldukları aşırı arz durumunu daha da kötüleştirebilir.
Aksine, iddialı temiz enerji hedefleri sektörün ekonomiye olumlu katkısını sürdürebilir.