7 Ekim 2023’ten beri Hamas’ın elinde rehin tutulan Nimrod Cohen’in babası Yehuda Cohen, Netanyahu’nun hem İsraillilere hem de Filistinlilere karşı savaş suçu işlediğini söyledi. Toplantıda bulunan Likud Partisi Milletvekili Eliyahu Revivo, baba Cohen’e bağırarak sözlerinin “aşağılık” olduğunu ve hükümete ateşkes anlaşmasını imzalaması için baskı yapmasının oğlunun yıllarca esaret altında kalmasına neden olacağını iddia etti.

İsrail Meclisi Knesset’te düzenlenen Anayasa, Hukuk ve Adalet Komitesi toplantısında, Likud Partisi Milletvekili Eliyahu Revivo ve Hamas’ın elinde rehin tutulan Nimrod Cohen’in babası Yehuda Cohen arasında gerginlik yaşandı.

Gazze’de 400 askerin savaşırken öldürüldüğünü belirten Cohen, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) başvurarak Netanyahu’yu hem Filistinlilere hem de İsraillilere karşı savaş suçlarından sorumlu tutacağını belirtti: “Eğer bu [UCM] tutuklama kararları Netanyahu’nun kişisel çıkarlarından vazgeçmesini ve son rehineyi de içeren bir anlaşma yapmasını sağlayabilirse, ben de bunu yapacağım.”

Cohen bu açıklamayı Gazze’de rehin tutulan bir askerin babası, orduda görev yapan bir kızı ve yedek subay olan bir başka oğlu olan bir baba olarak yaptığını söyledi.

Ayrıca, hükümeti Gazze’de İsrail yerleşimleri kurmayı hedefleyen aşırı ideolojilere boyun eğmekle suçladı ve “cani ideolojisi”, “faşizm” ve “vatana ihanet” gibi sert ifadeler kullandı. Cohen “Hükümet ve onu destekleyen koalisyon İsrail’e ihanet etti” dedi.

Tam bu noktada Revivo, Cohen’in sözünü kesti ve parmağıyla Cohen’i göstererek şöyle bağırdı: “Senin aşağılık sözlerin oğlunu daha uzun yıllar Hamas zindanlarına mahkûm ediyor. Sen kim olduğunu sanıyorsun?”

Oturum Başkanının, sakin olması için Revivo’yu uyarması üzerine Revivo Oturum Başkanı’na da “Sessiz ol! Bana ‘hayır’ deme. Burada patron sen değilsin” diye bağırdı.  Bunun üzerine oturuma ara verildi.

Savunma Bakanı’nı konuşturmadılar

Öte yandan Gazze’de ateşkes ve rehine takası müzakereleri kapsamında oluşturulan ilk serbest bırakılacak rehineler listesinde yakınlarının isimlerini göremeyen İsrailli aileler, Savunma Bakanı Yisrael Katz’a sert eleştiriler yöneltti.

The Jerusalem Post’un haberine göre, İsrail Meclisi Dış İlişkiler ve Savunma Komitesi’nde Gazze’deki rehine takası ve ateşkes anlaşmasına ilişkin sunum yapan Katz, rehine yakınlarının tepkileri nedeniyle konuşmasını tamamlayamadı.

Gazze’de tutulan bir İsrailli rehinenin annesi, kızının ismini listede bulamayınca Katz’a, “Kızım nerede? Neden listede adı yok” şeklinde seslendi.

Bir diğer rehine yakını Hana Cohen ise Katz’a hitaben, “Burada yaşamaya devam edemezsiniz. Bugün konuşmana izin vermeyeceğim. Buradan git ve para hakkında konuşmak yerine bana kızımı getir” ifadelerini kullandı.

Katz’ın, hükümetin tüm rehineleri geri getirme taahhüdünü vurgulamasının ardından Cohen, “Taahhüt mü? Kaç yıl daha?” diyerek tepki gösterdi.

Cohen ayrıca, Gazze’deki rehinelerin serbest bırakılması için Başbakan Binyamin Netanyahu tarafından “Esirler ve Kayıp Kişiler Koordinatörü” olarak atanan emekli Tuğgeneral Gal Hirsch’in, her şeyin önceden müzakere edilmiş bir listeye göre yapıldığını söylediğini öne sürdü.

Gazze Şeridi’ndeki rehinelerden Itzhak Elgarat’ın kardeşi Danny Elgarat da Katz’ın sözünü keserek, “Burada rehinelerin seçiminden sorumlu, 70 rehinenin Gazze’de terk edilmesinden sorumlu bir adam oturuyor” dedi.

Komite toplantısı, yaşanan gerginlikler nedeniyle planlanandan yarım saat önce sona ererken, Katz eleştirilerde bulunan bazı aile üyeleriyle sarılarak teselli etmeye çalıştı.

Gazze’de ateşkes ve rehine takası anlaşmasına son şeklinin verilmesi amacıyla Katar, Mısır ve ABD’nin arabuluculuğunda Hamas ile İsrail arasında yürütülen dolaylı müzakereler yoğun şekilde devam ediyor. İsrail kabinesinin, Gazze’de ateşkes ve rehine takası anlaşmasını onaylamak üzere bugün toplanması bekleniyor.

Hamas, müzakerelerin sürdüğü Katar’ın başkenti Doha’da, anlaşmanın son aşamasına gelindiğini duyurmuştu.

Lübnan’da hükümeti kurmakla görevlendirilen Nevvaf Selam, “Yeni bir sayfa açmanın zamanı geldi. Lübnan’ın eşit haklara sahip özgür insanların ülkesi olması için yeni dönemin adalet, güvenlik, ilerleme ve fırsatlarla dolu olmasını istiyoruz” dedi.

Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın hükümeti kurmakla görevlendirdiği ve milletvekillerinin çoğunluğunun desteğini alan Selam, başkent Beyrut’taki Baabda Sarayı’nda Cumhurbaşkanı Avn ve Meclis Başkanı Nebih Berri ile bir araya geldi.

Hükümeti kurmakla sorumlu Başbakan görevini resmen teslim alan Selam, görüşme sonrası düzenlediği basın toplantısında, Lübnan halkının beklentilerini karşılamak için bu görevi üstlendiğini söyledi.

Selam, “Derin bir şükran ve sorumluluk duygusu hissediyorum. Bu benim için sadece bir sorumluluk değil, aynı zamanda sizin, özellikle de gençlerin beklentilerini gerçekleştirmek için bir eylem çağrısıdır. Adil, güçlü, modern ve medeni bir devlet inşa etme adına değişim beklentileri mevcut ve hepimiz bunu hak ediyoruz” dedi.

İsrail saldırılarının ardından Lübnan’daki duruma işaret eden Selam, “İsrail’in son dönemde Lübnan’a yönelik barbarca saldırganlığı ve en kötü ekonomik krizden, kötü mali politikalardan kaynaklı acı ve kederin ardından Lübnanlılar fakirleşti. Artık yeter demenin vakti geldi” diye konuştu.

Selam, “Yeni bir sayfa açmanın zamanı geldi. Lübnan’ın eşit haklara sahip özgür insanların ülkesi olması için yeni dönemin adalet, güvenlik, ilerleme ve fırsatlarla dolu olmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Yeniden inşa için çalışma sözü

Hükümetin karşılaşacağı zorluklara dikkati çeken Selam, şunları kaydetti: “Önümüzdeki en önemli zorluklar, (İsrail’in) son saldırılarının sonuçlarıyla yüzleşmektir. Halkımızın büyük bir kısmının evleri, iş yerleri yıkıldı, eğitim tesisleri çalışamaz halde. Öncelikle, köylerin yeniden inşası için koşulları güvence altına almak adına çalışmamız gerekiyor.”

Lübnan’ın çeşitli bölgelerinde yerinden edilenlerin evlerine dönmesi için çalışacaklarını dile getiren Selam, “Yeniden imar sadece vaat değil bir zorunluluktur. Bu da uluslararası kararların ve ateşkes anlaşması şartlarının tam olarak uygulanması için ciddi çalışma gerektirmektedir” diye konuştu

Selam, İsrail’in Lübnan’ın güneyinde işgal ettiği bölgelerden çekilmesine ilişkin, “Düşmanın işgal ettiği topraklarımızdan çekilmesi zorunluluktur. Bu sağlanmadan ülkemizde güvenlik ve istikrar olmaz” dedi.

Lübnan’ın devlet otoritesini kendi güçleri üzerinden ülkenin geneline yayması gerekliliğini vurgulayan Selam, kurulacak yeni hükümetin de bu konuda çalışacağına işaret etti.

Selam, Lübnan’da yıllardır devam eden ve İsrail saldırılarıyla etkisi artan ekonomik krize ilişkin, yeni hükümetin krizin üstesinden gelmek için kapsamlı bir program geliştireceğini söyledi.

Sürdürülebilir kalkınmanın önemine işaret eden Selam, iş fırsatlarını garanti altına almayı hedefleyen modern ve üretken bir ekonomi için çalışacaklarını belirtti.

Selam, devlet yönetiminde şeffaflık, adalet, kapsayıcılık ve hukukun üstünlüğü gibi ilkelere dayanacaklarını ifade etti.

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, dün Başkanı Nevvaf Selam’ı yeni hükümeti kurmakla görevlendirmişti.

Wall Street Journal’da (WSJ) yer alan habere göre Hamas, Muhammed Sinvar önderliğinde yeniden yapılanmaya ve İsrail’i bir yıpratma savaşına çekmeye çalışıyor.

Geçen sonbaharda İsrail’in, Hamas lideri ve 7 Ekim saldırılarının stratejik planlayıcısı Yahya Sinvar’ı öldürmesi, örgüt için ağır bir darbe oldu ancak örgütü çökertemedi ve liderlik koltuğunu Yahya Sinvar’ın kardeşi Muhammed Sinvar devraldı. Sinvar örgütü yeniden yapılandırmaya çalışıyor.

İsrail’in 15 ay süren harekâtı, Gazze’deki Hamas kalesini büyük ölçüde tahrip etti. Binlerce savaşçı ve lider öldürüldü, örgütün yeniden silahlanmasını engellemek için sınır kapıları kapatıldı. 7 Ekim 2023’te İsrail’e saldıran Hamas’ın donanımlı kadroları ciddi şekilde zayıfladı. Buna rağmen Gazze’deki çatışmalar yeni gönüllü militanların ortaya çıkmasına yol açtı. WSJ’ye göre patlamamış mühimmatlar, Hamas’ın savaşçıları tarafından el yapımı bombalara dönüştürülerek İsrail’e yönelik saldırılarda kullanılıyor.

Geçen hafta Beyt Hanun bölgesinde düzenlenen bir saldırıda 10 İsrail askeri hayatını kaybetti. Hamas, son iki hafta içinde İsrail’e yaklaşık 20 roket fırlattı.

Hamas’ın yeni militan toplama hızı Sinvar yönetiminde devam eden çatışmaların İsrail için yeni bir zorluk teşkil ettiğine dikkat çekilen haberde “(İsrail) Ordusu Gazze’de örgütü vurdu ama aylardır daha önce militanlardan temizlediği bölgelere dönüp yeni çatışmalarda militanları tekrar karşısına almak zorunda kalıyor. Bu döngü, İsrail askerlerini yoran ve Gazze’de hala rehin tutulan kişileri tehlikeye atmaya devam eden bir savaşı sona erdirmenin zorluğuna işaret ediyor” denildi.

İsrail Savunma Kuvvetleri’nden emekli Tuğgeneral Amir Avivi, “Hamas’ın kendini yeniden inşa etme hızının, İsrail ordusunun onları yok etme hızından daha yüksek olduğu bir durumdayız. Muhammed Sinvar her şeyi yönetiyor” dedi.

Yahya Sinvar’ın ölümünün ardından Doha’daki Hamas liderleri kolektif bir liderlik önerdi, ancak Gazze’deki militanlar bu kararı tanımadı. Şu anda liderlik koltuğunda bulunan Muhammed Sinvar, 50 yaşlarında ve genç yaşta Hamas’a katılmış bir isim. Yirmi yıldan fazla bir süreyi İsrail hapishanesinde geçiren abisinin aksine Muhammed Sinvar, İsrail hapishanesinde önemli bir süre geçirmedi ve İsrail’in güvenlik kurumları tarafından daha az tanınıyor. Haberde, İsrail’e karşı birçok saldırıdan sorumlu olduğu belirtilen Sinvar’ın, örgüt içinde “Gölge” lakabıyla anıldığı ifade ediliyor.

Gazze’deki savaşı yöneten Güney Komutanlığı’ndan üst düzey bir İsrailli yetkili “Onu bulmak için çok çalışıyoruz” dedi.

Habere göre İsrail ordusu Hamas’ın son birkaç ay içinde yüzlerce kişiyi silah altına aldığını ve silah altına almaların başta kuzey olmak üzere tüm Gazze’de gerçekleştiğini söylüyor. Arap yetkililer ise İsrail’in kendilerine bu sayının binlerle ifade edilebileceğini söylediğini belirtiyor. Yeni savaşçılar deneyimsiz olsalar da sadece birkaç savaşçıdan oluşan küçük hücreler halinde vur-kaç saldırıları düzenliyorlar. Çok az askeri eğitim gerektiren silahlar ve tanksavar kullanıyorlar.

Militanların bazen insani yardımları çaldığını ya da sivilleri militan grupla birlikte çalışmaya ikna ettiğini iddia eden Arap yetkililere göre Hamas yeni militanları, aileleri için daha fazla gıda, yardım ve tıbbi bakım vaatleriyle saflarına katıyor. WSJ, cenaze ve dua toplantılarının da genç erkekleri örgüte çekmek için kullanıldığını öne sürüyor.

Öte yandan Doha’da yürütülen ateşkes ve esir takası müzakerelerine aracılık eden Arap yetkililere göre Muhammed Sinvar, kalıcı bir ateşkes konusunda en az abisi kadar inatçı olduğunu kanıtladı.

Muhammed Sinvar geçen yılın sonlarında arabuluculara gönderdiği bir mesajında “Hamas kendi şartlarını dikte edebilecek çok güçlü bir konumda” demişti. Bir başka mesajında da şöyle yazmıştı: “Eğer tüm Gazzelilerin acılarını sona erdirecek, kanlarını ve fedakarlıklarını haklı çıkaracak kapsamlı bir anlaşma olmazsa Hamas mücadelesine devam edecektir.”

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise Hamas yok edilene kadar savaşın devam edeceğini söylüyor.  Ancak WSJ’nin değerlendirmesine göre, İsrail ordusu ve uluslararası gözlemciler, Hamas’ın yeniden organize olma kapasitesine dikkat çekiyor.

“İsrail’in Hamas’ın kökünü kazımakta yaşadığı zorluk, örgütün hem Gazze’de hem de yurtdışındaki birçok üst düzey liderini öldürme başarısı ve Lübnan’da Hizbullah’ı yenilgiye uğratmasıyla tezat oluşturuyor” ifadelerinin kullanıldığı haberde ABD’nin İsrail Büyükelçisi Jack Lew’in “Hamas’ın yok edilmesini hedef olarak belirlemenin hata olduğu” açıklamasına da yer verildi.

Tel Aviv merkezli düşünce kuruluşu Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü’nden Yoel Guzansky de “Hamas çok büyük bir darbe aldı ama hala orada. Adam toplayacaklar, yeniden silahlanacaklar” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Hamas’ı saf dışı bırakmak için İsrail’i savaştan sonra Gazze Şeridi’ni yönetmek için bir plan hazırlamaya zorladığının hatırlatıldığı haberde İsrail’in güvenlik kurumlarındaki pek çok kişinin de aynı fikirde olduğuna dikkat çekildi: “Hükümetin Hamas’ın Gazze’nin bazı bölümleri üzerindeki kontrolüne karşı koyabilecek yeni bir yönetim oluşturmasını istiyorlar ve Filistin Yönetimi tek gerçekçi seçenek olarak görülüyor.”